Dział 12 - Dowody. - Postępowanie podatkowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1963.11.60 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1973 r.

Dział  XII

Dowody.

Rozdział  1.

Przepisy ogólne.

Art.  90.

Przedmiotem dowodu są fakty mające dla sprawy istotne znaczenie.

Art.  91.

1. Organ finansowy przeprowadza dowody z własnej inicjatywy bądź na wniosek strony.

2. Organ finansowy odmówi wnioskowi dowodowemu strony, jeżeli proponowany środek dowodowy oczywiście nie nadaje się do stwierdzenia spornej okoliczności.

Art.  92.

Minister Finansów może w drodze rozporządzeń nakładać na poszczególne grupy podatników, płatników lub inkasentów obowiązek udowadniania wymienionych w rozporządzeniu okoliczności przy pomocy szczególnego rodzaju dowodów oraz obowiązek sporządzania szczególnego rodzaju zestawień lub wykazów, a także określać skutki zaniedbania nałożonych rozporządzeniem obowiązków.

Art.  93.

W czasie przewozu towarów i półwyrobów, dopóki pozostają one w obrocie handlowym, powinien być dołączony rachunek lub jego kopia zaopatrzona w pieczątkę firmową sprzedawcy i przez niego podpisana. Jednakże oryginał rachunku powinien być dołączony w czasie przewozu następujących towarów: wina, piwa, wszelkiego rodzaju cukru (również i w wyrobach), sztucznych środków słodzących, kart do gry, drożdży nadających się do wypieku (piekarnianych), kwasu octowego, kwasu węglowego, bibułki do palenia tytoniu, spirytusu zarówno w stanie naturalnym, jak i w wyrobach, tytoniu i wyrobów tytoniowych, soli i zapałek.

Art.  94.

Organ finansowy według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału, ocenia wiarygodność i moc dowodu.

Rozdział  2.

Dokumenty.

Art.  95.

Dokumenty, sporządzone przez organy administracji państwowej i osoby zaufania publicznego w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co uczestniczące w czynności osoby oświadczyły lub co zostało urzędowo zaświadczone.

Art.  96.

Dokumenty publiczne, sporządzone przez władze lub urzędy państw obcych, powinny być w razie wątpliwości co do ich autentyczności uwierzytelnione przez właściwego posła lub konsula polskiego za granicą albo przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Art.  97.

Dokument prywatny stanowi dowód tego, że zawarte w nim oświadczenie pochodzi od osoby, która go podpisała.

Art.  98.

Dowód przeciwny co do oświadczeń, zawartych w dokumencie publicznym lub prywatnym, nie jest wyłączony.

Art.  99.

Jeżeli zdaniem organu finansowego istnieje uzasadnione podejrzenie, że przedstawiony dokument jest nieprawdziwy, może on, zależnie od znaczenia dokumentu dla sprawy, albo bieg postępowania w całości lub w części wstrzymać do czasu wyjaśnienia prawdziwości dokumentu, albo też postępowanie dalej prowadzić.

Art.  100.

Jeżeli strona powołuje się na okoliczność, która może ustalić na podstawie akt urzędowych, będących w posiadaniu polskich organów administracji państwowej lub sądu, i wskazuje je, organ finansowy, o ile uzna, że powołane okoliczności mogą mieć istotne znaczenie dla sprawy, sprowadzi te akta lub przejrzy je na miejscu w celu sporządzenia odpisu lub wyciągu.

Rozdział  3.

Księgi handlowe, podatkowe oraz rachunkowe.

Art.  101.

1. Wszyscy podatnicy podatku obrotowego, jeżeli nie mają obowiązku prowadzenia ksiąg handlowych, obowiązani są prowadzić księgi podatkowe.

2. Minister Finansów może zwalniać niektóre grupy podatników od obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych.

3. Minister Finansów może rozciągnąć w drodze rozporządzenia obowiązek prowadzenia ksiąg podatkowych na niektóre grupy podatników podatku dochodowego.

4. Na wniosek podatnika, złożony w terminie co najmniej dwumiesięcznym przed rozpoczęciem roku rachunkowego, Minister Finansów może w oznaczonym przypadku zwolnić tego podatnika od obowiązku prowadzenia ksiąg podatkowych. Uprawnienie to Minister Finansów może przekazać organom finansowym.

5. Minister Finansów może w drodze rozporządzenia rozciągnąć obowiązek prowadzenia ksiąg handlowych (rachunkowych) również na określone grupy osób fizycznych i prawnych, na których w myśl dotychczasowych przepisów obowiązek ten nie ciąży. Minister Finansów może zwalniać określone grupy podatników bądź poszczególnych podatników od obowiązku prowadzenia ksiąg handlowych (rachunkowych).

6. Minister Finansów ustala w drodze rozporządzenia dla poszczególnych grup podatników przepisy w zakresie prowadzenia ksiąg podatkowych oraz warunki, jakim te księgi powinny odpowiadać, aby stanowiły dowód w postępowaniu podatkowym. Minister Finansów może w uzasadnionych przypadkach zwalniać podatników od obowiązków wynikających z tych przepisów.

7. Zastąpienie prowadzonych już przez podatnika ksiąg handlowych księgami podatkowymi lub zaniechanie prowadzenia ksiąg w ogólności w ciągu roku podatkowego bez zgody organu finansowego jest niedozwolone, chociażby w myśl obowiązujących przepisów podatnik miał obowiązek prowadzenia tylko ksiąg podatkowych albo nie miał wcale obowiązku prowadzenia ksiąg.

8. Księgi handlowe, podatkowe oraz rachunkowe wraz z dokumentami powinny stale znajdować się w lokalu przedsiębiorstwa (zakładzie) lub wykonywania zajęcia; w uzasadnionych przypadkach organ finansowy na prośbę podatnika może zezwolić na prowadzenie i przechowywanie ksiąg wraz z dokumentami w innym określonym miejscu.

9. Minister Finansów może ustalać w drodze rozporządzenia dla poszczególnych grup podatników prowadzących księgi handlowe (rachunkowe) lata rachunkowe nie pokrywające się z latami kalendarzowymi.

Art.  102.

1. Za prawidłowe księgi handlowe uważa się księgi prowadzone prawidłowo zarówno pod względem formalnym (niewadliwie), jak i materialnym (rzetelnie).

2. Prawidłowe pod względem formalnym (niewadliwe) są księgi prowadzone zgodnie z przepisami kodeksu handlowego i innymi przepisami prawnymi, a także z zasadami księgowości.

3. Prawidłowe pod względem materialnym (rzetelne) są księgi prowadzone zgodnie z prawdą.

4. Prawidłowe księgi handlowe powinny zawierać zgodne z rzeczywistością imiona, nazwiska (nazwy firmy) oraz adresy:

1) dostawców - przy zakupie towarów (z wyjątkiem przypadków, w których zakup może być udokumentowany dowodami wewnętrznymi),

2) odbiorców - przy sprzedaży towarów bądź w większych ilościach, bądź w celu dalszej odsprzedaży lub przeróbki.

5. Ministrowi Finansów służy prawo wydawania w drodze rozporządzeń dla podatników gospodarki nie uspołecznionej przepisów określających jednolicie poszczególne zasady i sposoby prowadzenia ksiąg handlowych, nie uregulowanych innymi przepisami prawnymi, jak również szczegółowych przepisów co do zamknięć rachunkowych i planu kont. Minister Finansów może w uzasadnionych przypadkach zwalniać podatników od obowiązków wynikających z tych przepisów.

6. Księgi podatkowe uważa się za prawidłowe, jeżeli są prowadzone zgodnie z przepisami określonymi w art. 101 ust. 6.

Art.  103.

1. Prawidłowe księgi handlowe oraz prawidłowe księgi podatkowe stanowią dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów, należycie udokumentowanych. U zakupujących rzeczy ruchome oraz u odbierających świadczenia usług zapisami należycie udokumentowanymi są zapisy oparte na rachunkach.

2. W odniesieniu do zakupu rzeczy ruchomej rachunek powinien zawierać:

1) nazwę firmy (imię i nazwisko) sprzedającego (dostawcy),

2) dokładny adres sprzedającego (dostawcy),

3) datę,

4) numer kolejny rachunku (art. 104 ust. 2),

5) nazwę firmy (imię i nazwisko) zakupującego (odbiorcy),

6) dokładny adres zakupującego (odbiorcy),

7) oznaczenie rodzajów towarów,

8) ilość i cenę jednostkową każdego rodzaju towarów,

9) ogólną sumę należności,

10) podpis sprzedającego (dostawcy).

3. Wymagany przepisem ustępu poprzedzającego dowód z rachunku nie dotyczy zakupu wytworów gospodarstwa rolnego, nie przerobionych sposobem przemysłowym, dokonywanego bezpośrednio u rolników na miejscu w gospodarstwie rolnym bądź poza obrębem gospodarstwa rolnego, lecz nie ze stałego miejsca sprzedaży; w tym przypadku wystarczy dowód wewnętrzny, zaopatrzony w datę i podpisany przez zakupującego (odbiorcę), jeżeli zawiera dane, określone w ust. 2 pkt 7-9, co do rachunku. Minister Finansów może w drodze rozporządzeń wyłączać niektóre grupy podatników podatku obrotowego spod działania niniejszego przepisu oraz wprowadzać ograniczenia przy jego stosowaniu.

4. W odniesieniu do pobieranych świadczeń usług rachunek powinien zawierać:

1) nazwę firmy (imię i nazwisko) świadczącego usługi,

2) dokładny adres świadczącego usługi,

3) datę,

4) numer kolejny rachunku (art. 104 ust. 2),

5) nazwę firmy (imię i nazwisko) odbierającego świadczenie,

6) dokładny adres odbierającego świadczenie,

7) bliższe określenie świadczenia,

8) sposób obliczenia sumy należności za świadczenie, chyba że umowa o świadczenie nie określa takiego sposobu,

9) sumę należności,

10) podpis świadczącego usługi.

5. Upoważnia się Ministra Finansów do określania w drodze rozporządzenia tych rodzajów świadczenia usług, co do których zapisy w księgach u odbierających świadczenia będą uznane za należycie udokumentowane dowodami wewnętrznymi.

Art.  104.

1. Wszystkie osoby wykonujące świadczenia podlegające podatkowi obrotowemu, choćby zwolnione przepisami ustawowymi od obowiązku opłacania tego podatku, z wyjątkiem rolników sprzedających wytwory własnego lub dzierżawionego gospodarstwa rolnego nie przerobione sposobem przemysłowym, bez utrzymywania w tym celu stałych miejsc sprzedaży poza obrębem gospodarstwa rolnego, obowiązane są wydawać w każdym przypadku sprzedaży towarów w większej ilości bądź do dalszej odsprzedaży lub przeróbki, a w pozostałych przypadkach na żądanie - rachunki stwierdzające sprzedaż rzeczy ruchomej lub wykonanie świadczenia usług i zawierające wszystkie dane wymagane przepisami art. 103; obowiązek wydania rachunku istnieje, choćby sprzedaż lub wykonanie usług nastąpiło w całości lub w części na kredyt.

2. Osoby, na których ciąży w myśl ustępu poprzedzającego obowiązek wydawania rachunków, obowiązane są kolejno numerować wydawane rachunki i przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków.

3. Minister Finansów może w drodze zarządzeń wprowadzać obowiązek udowadniania przychodów gotówkowych kopiami kwitów z bloczków kasowych urzędowego nakładu oraz wręczania płacącym oryginalnych egzemplarzy tych kwitów. Obowiązek ten może być wprowadzony na stałe lub tylko na określony czas, na obszarze całego Państwa lub tylko w określonych jego okręgach, w stosunku do wszystkich podatników podatku obrotowego lub tylko w stosunku do poszczególnych ich grup.

4. Minister Finansów może zezwalać poszczególnym podatnikom lub ich grupom na udowadnianie osiąganych przychodów kopiami kwitów własnego nakładu, jeżeli te kwity uzna za równoznaczne z kwitami urzędowego nakładu.

Art.  105.

1. Pełne teksty art.103 i 104 oraz przepisów ustawy karnej skarbowej, określających sankcje karne za odmowę wydania rachunków, powinny być umieszczone na widocznym miejscu w przedsiębiorstwach (zakładach) i lokalach służących do wykonywania zajęć.

2. Przepis ustępu poprzedzającego nie dotyczy osób wykonujących wolne zajęcia zawodowe.

Art.  106.

W przypadku stwierdzenia przez organ finansowy wadliwości ksiąg, polegających na formalnych usterkach i brakach, a nie mających w konkretnym przypadku istotnego znaczenia, organ finansowy powinien uznać księgi za dowód (art. 103). Wytyczne co do właściwego stosowania tego przepisu wydaje Minister Finansów.

Art.  107.

Księgi handlowe, podatkowe lub rachunkowe uznane za nieprawidłowe albo pominięte z innych powodów (art. 80) nie stanowią dowodu w postępowaniu podatkowym za cały czas ich prowadzenia, od początku okresu rachunkowego do dnia zaprowadzenia nowych ksiąg. Zaprowadzenie nowych ksiąg nie może spowodować zmiany roku rachunkowego.

Rozdział  4.

Świadkowie i biegli.

Art.  108.

Świadkami nie mogą być:

1) osoby niezdolne do spostrzegania lub do komunikowania swych spostrzeżeń,

2) duchowni co do faktów, powierzonych im na spowiedzi lub pod tajemnicą duchowną,

3) wojskowi i pracownicy publiczni nie zwolnieni od zachowania tajemnicy urzędowej, o ile by zeznanie ich miało być połączone z jej naruszeniem.

Art.  109.

1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa, powinowatych w tym samym stopniu oraz osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań ze strony małżonków i powinowatych trwa również po ustaniu małżeństwa.

2. Minister Finansów może w drodze rozporządzenia zwalniać od obowiązku składania zeznań inne osoby, poza wymienionymi w ust. 1.

3. Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytania, gdyby zeznanie mogło narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w ust. 1, na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo gdyby zeznanie miało być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej.

Art.  110.

1. Świadkowie, przesłuchiwani na wniosek stron, mogą być wzywani przez organy finansowe bądź sprowadzani za zgodą organu finansowego przez same strony.

2. Organ finansowy może zamiast przesłuchania świadków ograniczyć się do żądania od nich zeznań na piśmie.

3. Jeżeli stawiennictwo świadka jest utrudnione bądź z powodu znacznej odległości jego miejsca zamieszkania od miejsca stawiennictwa, bądź z powodu choroby, organ finansowy może zamiast wzywania go bądź zażądać zeznań na piśmie, bądź zbadać świadka sam lub przez równorzędny albo niższy organ finansowy w miejscu znajdującym się w pobliżu zamieszkania świadka, a świadka, który z powodu choroby nie może stawić się przed organem finansowym, zbadać na miejscu.

4. Niewykonanie żądania organu finansowego co do stawiennictwa lub złożenia zeznań na piśmie świadek powinien usprawiedliwić.

Art.  111.

1. Organ finansowy może uznać ważne przeszkody uniemożliwiające świadkowi stawienie się w terminie wyznaczonym oraz usprawiedliwiające nieprzedstawienie w terminie wyznaczonym zeznań na piśmie.

2. W szczególności za przyczyny usprawiedliwiające niestawiennictwo świadka uważa się chorobę świadka, śmierć członka rodziny, przerwanie komunikacji, pozbawienie wolności, zbyt późne otrzymanie wezwania itp.

Art.  112.

1. Przed przesłuchaniem świadka lub żądając zeznań na piśmie organ finansowy zada mu pytanie dotyczące jego osoby oraz stosunku do stron, a także uprzedzi go o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznanie. Jeżeli świadek ma składać zeznanie ustnie, organ finansowy może zażądać od niego uroczystego przyrzeczenia mówienia prawdy.

2. Świadek składa uroczyste przyrzeczenie według roty następującej: "Świadomy wagi mych słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że będę mówił szczerą prawdę, niczego nie ukrywając z tego, co mi jest wiadome".

3. Nie składają przyrzeczenia:

1) nieletni do lat 14;

2) osoby, które z powodu choroby psychicznej lub innego zakłócenia czynności psychicznych nie zdają sobie sprawy ze znaczenia przyrzeczenia;

3) podejrzani o udział w przestępstwie skarbowym, pozostającym w związku ze sprawą, w której mają być przesłuchani.

4. Świadek składa przyrzeczenie powtarzając jego rotę za odbierającym je lub odczytując na głos rotę przyrzeczenia, przy czym wszyscy obecni stoją. Niemi piśmienni składają przyrzeczenie przez podpisanie roty. Niemi niepiśmienni i głusi niepiśmienni składają przyrzeczenie przy pomocy biegłego.

5. W razie powtórnego przesłuchania świadka przypomina mu się poprzednio złożone przyrzeczenie.

Art.  113.

Strony mają prawo uczestniczyć w przesłuchaniu świadków i biegłych. W tym celu należy je zawiadamiać o terminie przesłuchania.

Art.  114.

Organ finansowy zasięga opinii jednego lub więcej biegłych, gdy zbadanie lub ustalenie w toku postępowania podatkowego pewnych określonych okoliczności wymaga specjalnych wiadomości fachowych.

Art.  115.

1. Organ finansowy pierwszej instancji prowadzi listę biegłych. Na listę biegłych organ finansowy wciąga osoby przedstawione na żądanie tego organu spośród pracowników jednostek gospodarki uspołecznionej, spośród osób wskazanych przez zrzeszenia jednostek gospodarki nie uspołecznionej oraz spośród osób wskazanych przez organizacje zawodowe. Zrzeszenia jednostek gospodarki nie uspołecznionej oraz organizacje zawodowe określa Minister Finansów. W miejscowościach, w których jest więcej niż jeden organ finansowy pierwszej instancji, jeden z nich może prowadzić wspólną dla wszystkich listę biegłych.

2. Przy objęciu stanowiska biegły składa uroczyste przyrzeczenie, a w poszczególnych sprawach powołuje się na nie. Przyrzeczenie składa się według roty następującej: "Świadomy wagi mych słów i odpowiedzialności przed prawem przyrzekam uroczyście, że powierzone mi obowiązki biegłego wykonam z całą sumiennością i bezstronnością".

3. Osoba wyznaczona na biegłego może nie przyjąć włożonego na nią obowiązku z przyczyn, jakie uprawniają świadka do odmowy zeznań, a nadto z powodu przeszkody, która jej uniemożliwia wydanie opinii.

4. Stronie wolno zażądać wyłączenia biegłego z przyczyn, z jakich może żądać wyłączenia pracownika.

5. Biegłego, przedstawionego przez stronę, organ finansowy nie przyjmie, a wezwanego wyłączy, gdy powstaje uzasadniona wątpliwość, co do jego bezstronności w danej sprawie.

6. Na żądanie organu finansowego biegły obowiązany jest złożyć pisemną opinię.

7. Poza tym do wezwania i przesłuchania biegłych stosuje się odpowiednio przepisy o świadkach.

Art.  116.

1. Żądania świadków i biegłych o przyznanie wynagrodzenia za stratę czasu i zwrot kosztów podróży, a biegłych także za wykonaną pracę, powinny być zgłoszone pod rygorem utraty roszczenia, w dniu dokonania czynności, do której świadek i biegły zostali powołani.

2. O przyznaniu wynagrodzenia dla świadków i biegłych, jego wysokości, jak również o przyznaniu zwrotu kosztów podróży oraz kosztów określonych w art. 184 ust. 3 decyduje organ finansowy rozpoznający sprawę. Od decyzji w tym przedmiocie nie ma zażalenia.

3. Strona obowiązana jest pokryć koszty świadków i biegłych, którzy mają być przesłuchani na jej wniosek, i odpowiednią kwotę wpłacić w wyznaczonym jej przez organ finansowy terminie (art. 186).

Rozdział  5.

Oględziny, kontrola i lustracja.

Art.  117.

1. Pracownicy organu finansowego zaopatrzeni w pisemne upoważnienie mają prawo dokonywania oględzin lokalnych, kontroli i lustracji wszelkich gruntów, budynków, lokali, przedsiębiorstw i zajęć z wyjątkiem wolnych zajęć zawodowych.

2. Oględzin mieszkań prywatnych można dokonywać tylko za zgodą właściciela mieszkania.

3. Oględzin lokalnych, kontroli i lustracji przedsiębiorstw, znajdujących się w obrębie stacji kolejowych, portów państwowych i zabudowań wojskowych, dokonywać można za zezwoleniem właściwego organu administracji kolejowej, portowej lub wojskowej.

Art.  118.

1. Organ finansowy obowiązany jest dokonywać oględzin lokalnych, kontroli i lustracji przedsiębiorstw i zajęć, jeżeli to jest niezbędne do prawidłowego ustalenia zobowiązań podatkowych.

2. Po upływie terminu wyznaczonego do zgłoszenia obowiązku podatkowego i uiszczenia związanej z tym zgłoszeniem opłaty organy finansowe sprawdzają, czy wszystkie przedsiębiorstwa (zakłady), składy i zajęcia zgłosiły obowiązek podatkowy i uiściły opłatę we właściwej wysokości.

3. Strona, jej pracownicy oraz zastępujące ją osoby obowiązane są ułatwiać dokonującym oględzin lokalnych kontroli lub lustracji pracownikom organu finansowego wykonanie ich obowiązków oraz udzielać im wszelkich żądanych wyjaśnień mogących mieć znaczenie dla prawidłowego ustalania zobowiązań podatkowych, a w szczególności okazywać, na żądanie, księgi handlowe lub podatkowe, zapiski oraz wszelkie inne dokumenty. W razie uzasadnionego przypuszczenia, że księgi, zapiski lub dokumenty są nierzetelne, albo też w razie zachodzącej obawy, że okazane lub ujawnione podczas oględzin lokalnych, kontroli lub lustracji księgi, zapiski lub dokumenty mogą być, w przypadku pozostawienia ich na miejscu, przez stronę usunięte lub przerobione, organ dokonujący oględzin lokalnych, kontroli lub lustracji może te księgi, zapiski i dokumenty zabrać do lokalu organu finansowego na czas nie dłuższy niż miesiąc.

4. Organy Milicji Obywatelskiej obowiązane są na żądanie organu dokonującego oględzin lokalnych, kontroli lub lustracji udzielać mu niezbędnej asysty.

Art.  119.

W razie powzięcia wiadomości o potajemnym prowadzeniu handlu lub przemysłu w lokalach nie posiadających charakteru lokali handlowych, przemysłowych lub gospodarczych albo o przechowywaniu w tych lokalach ksiąg lub innych dowodów, mogących mieć wpływ na ustalenie zobowiązania podatkowego, dokonującym lustracji organom służy prawo do oględzin i zbadania tych lokali w trybie przepisanym ustawą z dnia 14 grudnia 1923 r. o uprawnieniach organów wykonawczych władz skarbowych (Dz. U. z 1924 r. Nr 5, poz. 37).

Art.  120.

1. Oględziny lokalne, kontrolę i lustrację należy zasadniczo przeprowadzać w dni powszednie podczas godzin pracy, o ile możności w sposób nie tamujący biegu pracy lustrowanego obiektu.

2. Oględzin lokalnych, kontroli i lustracji dokonywać należy w obecności strony, osoby ją zastępującej lub przez nią zatrudnionej, a w razie nieobecności tych osób - przybranego świadka.

Art.  121.

Do udziału w oględzinach lokalnych, kontroli i lustracji organ finansowy może z urzędu lub na wniosek strony powołać biegłych.

Rozdział  6.

Materiały informacyjne.

Art.  122.

1. Wszystkie jednostki budżetowe, jednostki gospodarki uspołecznionej, organizacje społeczne, zawodowe i samorządu gospodarczego, organizacje i związki wyznaniowe oraz ich instytucje, osoby prawne i fizyczne obowiązane są:

1) zezwalać pracownikom organów finansowych na przeglądanie wszelkiego rodzaju akt, ksiąg, dokumentów i zapisków; jednak przeglądanie akt sądowych toczących się dochodzeń, śledztw oraz spraw przeprowadzanych z wyłączeniem jawności uzależnione jest od zgody kierownika sądu bądź prokuratora,

2) zezwalać na sporządzanie z nich odpisów i wyciągów, potrzebnych do ustalenia zobowiązań podatkowych,

3) dostarczać na pisemne żądanie organu finansowego bezpłatnie wszelkich posiadanych danych i informacji, potrzebnych w postępowaniu przed organami finansowymi.

2. W razie trudności w dostarczeniu wspomnianych danych i informacji powinny określone w ust. 1 jednostki budżetowe zawiadomić o tym wzywający organ finansowy, który zarządzi sporządzenie odpisów i wyciągów własnymi siłami.

3. Korzystanie przez organy finansowe z uprawnień określonych w ust. 1 w stosunku do spraw, których ujawnienie zagrażałoby interesom obrony Państwa, następuje w sposób ustalony przez Ministra Finansów w porozumieniu z Ministrem Obrony Narodowej.

Art.  123.

Minister Finansów określa w drodze rozporządzeń, w odniesieniu zaś do jednostek gospodarki uspołecznionej w drodze zarządzeń, obowiązki posiadaczy nieruchomości, podlegających przepisom o podatku od nieruchomości, oraz najemców w takich nieruchomościach, w zakresie dostarczania organom finansowym wykazów zawierających opis nieruchomości oraz wykazów osób zamieszkałych w lokalach znajdujących się w tych nieruchomościach i źródeł przychodów tych osób.

Art.  124.

Właściciele (współwłaściciele), posiadacze oraz użytkownicy nieruchomości obowiązani są zawiadamiać organ finansowy pierwszej instancji o wszelkich zmianach, jakie zachodzą w ciągu roku podatkowego w stosunku do danych uwidocznionych w złożonych przez nich wykazach nieruchomości. Zawiadomienia te składa się organowi finansowemu według wzoru ustalonego przez Ministra Finansów w terminie tygodniowym od daty powstania zmian. Minister Finansów może zwalniać niektóre grupy właścicieli (współwłaścicieli), posiadaczy oraz użytkowników nieruchomości od tego obowiązku w całości lub częściowo.

Art.  125.

Posiadacze i administratorzy nieruchomości w miastach obowiązani są bezzwłocznie zawiadamiać właściwe terytorialnie organy finansowe pierwszej instancji o przypadkach podjęcia przez najemców lokali działalności, z którą związany jest obowiązek podatkowy w zakresie podatku obrotowego.

Art.  126.

1. Jednostki budżetowe, jednostki gospodarki uspołecznionej, organizacje społeczne, zawodowe i samorządu gospodarczego, organizacje i związki wyznaniowe oraz ich instytucje są obowiązane przesyłać w terminie do dnia 15 każdego miesiąca właściwym organom finansowym odpisy lub wyciągi z zawartych w ubiegłym miesiącu z osobami fizycznymi i przedsiębiorstwami gospodarki nie uspołecznionej umów o świadczenie rzeczy lub usług oraz umów dzierżawy. Obowiązek ten istnieje tylko wtedy, gdy wartość umowy przekracza kwotę określoną przez Ministra Finansów w drodze zarządzenia.

2. Obowiązek przesyłania odpisów lub wyciągów z umów nie dotyczy:

1) umów o takie świadczenia usług, które podlegają przepisom o podatku od wynagrodzeń,

2) umów zawieranych przez organy wojskowe.

3. Organy wojskowe obowiązane są przesyłać organom finansowym zamiast opisów lub wyciągów z umów wykazy sporządzane według wzoru ustalonego przez Ministra Finansów w porozumieniu z właściwym ministrem.

Art.  127.

Minister Finansów może określić w drodze rozporządzenia - a dla jednostek budżetowych i jednostek gospodarki uspołecznionej, organizacji społecznych, zawodowych i samorządu gospodarczego, organizacji i związków wyznaniowych oraz ich instytucji w drodze zarządzenia - inne obowiązki co do sporządzania i przesyłania organom finansowym informacji podatkowych, dotyczących jednostek gospodarki nie uspołecznionej.

Art.  128.

1. Sądy obowiązane są przesyłać w terminie do dnia 15 każdego miesiąca właściwym organom finansowym:

1) zawiadomienia o nowo zarejestrowanych i wykreślonych w ciągu ubiegłego miesiąca tłumaczach przysięgłych oraz o dokonanych w ciągu ubiegłego miesiąca pierwszych wpisach nowych firm gospodarki nie uspołecznionej do rejestru handlowego,

2) odpisy pism, podlegających podatkowi od nabycia praw majątkowych lub opłacie skarbowej, sporządzonych w ubiegłym miesiącu przed sądem lub przedstawionych sądowi, jeżeli od pism tych sąd nie pobiera podatku ani opłaty albo też jeżeli na przedstawionym piśmie brak adnotacji o uiszczeniu podatku lub opłaty.

2. Państwowe biura notarialne obowiązane są przesyłać w terminie do dnia 15 każdego miesiąca właściwym organom finansowym zawiadomienia o zaznanych aktach darowizny, z przytoczeniem istotnej treści tych aktów.

3. Rady adwokackie oraz inne organizacje zawodowe, obejmujące wolne zajęcia zawodowe, obowiązane są przesyłać w terminie do dnia 15 każdego miesiąca właściwym organom finansowym zawiadomienia o wszelkich zmianach, które zaszły w liście ich członków w ubiegłym miesiącu.

4. Minister Finansów może w drodze rozporządzenia w porozumieniu z właściwymi ministrami obowiązki przewidziane w niniejszym artykule rozszerzyć bądź zawiesić je lub ograniczyć.

Art.  129.

Właściwym organem finansowym w rozumieniu przepisów art. 126 ust. 1 oraz art. 128 jest organ finansowy pierwszej instancji miejscowo właściwy według siedziby podmiotu obowiązanego do przesłania materiałów informacyjnych, a jeśli w siedzibie podmiotu znajduje się organ finansowy drugiej instancji - właściwy jest ten organ finansowy.

Rozdział  7.

Oszacowanie podstawy opodatkowania.

Art.  130.

1. W braku danych niezbędnych dla ustalenia rzeczywistej wysokości podstawy opodatkowania organ finansowy może ustalić ją w drodze oszacowania. Przy oszacowaniu organ finansowy obowiązany jest brać pod uwagę wszystkie istotne okoliczności, mające znaczenie dla ustalenia podstawy opodatkowania; może przy tym stosować także normy szacunkowe.

2. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości prowadzonych przez podatnika ksiąg lub ich pominięcia z innych powodów w wyjątkowych, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami sprawy przypadkach, ustalenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania może być oparte na wynikach księgowych, uzupełnionych danymi, zebranymi w toku postępowania wyjaśniającego.

3. Normy szacunkowe opracowują organy finansowe, a zatwierdza Minister Finansów po wysłuchaniu opinii komisji odwoławczych przy organach finansowych drugiej instancji lub organizacji zawodowych albo innych organizacji reprezentujących gospodarkę nie uspołecznioną.

4. Przepis ust. 1 stosuje się w szczególności w przypadku:

1) gdy organ finansowy zbadał powołane przez podatnika księgi i na podstawie przepisów niniejszego dekretu nie uznał ich za dowód,

2) gdy księgi zostały w postępowaniu podatkowym pominięte (art. 80),

3) gdy podatnik bez zgody organu finansowego w ciągu roku podatkowego zmienił rodzaj prowadzonych ksiąg albo zaniechał prowadzenia ksiąg (art. 101 ust. 7).

5. Podstawa opodatkowania może być ustalona w drodze oszacowania także w przypadku uchylenia lub zmiany prawomocnej decyzji przez Ministra Finansów.

6. W drodze oszacowania mogą być również ustalane dane niezbędne przy ustalaniu podstaw opodatkowania. Minister Finansów określa zasady, którymi mają się kierować organy finansowe przy ustalaniu tych danych.

Art.  131.

1. W braku danych niezbędnych do ustalenia rzeczywistej wysokości dochodu organ finansowy może ustalić wysokość dochodu podatnika na podstawie znamion zewnętrznych świadczących o wydatkach domowych i osobistych podatnika oraz o jego ogólnym położeniu ekonomicznym.

2. Znamiona zewnętrzne powinny być szczegółowo przytoczone w decyzji organu finansowego.

Rozdział  8.

Normy amortyzacyjne.

Art.  132.

Minister Finansów może wydawać w drodze rozporządzenia przepisy określające przeciętne normy wysokości odpisów na zużycie dla poszczególnych rodzajów przedmiotów podlegających zużyciu (normy amortyzacyjne), które stosuje się bez badania wysokości rzeczywistego zużycia.