Rozdział 8a - Poręczenia i gwarancje udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach rządowych programów poręczeniowo-gwarancyjnych oraz funkcjonowanie Krajowego Funduszu Gwarancyjnego - Poręczenia i gwarancje udzielane przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2024.291 t.j.

Akt obowiązujący

Wersja od: 1 marca 2024 r.

Rozdział  8a 

Poręczenia i gwarancje udzielane przez Bank Gospodarstwa Krajowego w ramach rządowych programów poręczeniowo-gwarancyjnych oraz funkcjonowanie Krajowego Funduszu Gwarancyjnego

Art.  34a.  [Warunki i tryb udzielania przez BGK poręczeń i gwarancji w ramach rządowych programów poręczeniowo-gwarancyjnych]

1. Bank Gospodarstwa Krajowego może udzielać, we własnym imieniu i na własny rachunek, poręczeń lub gwarancji w ramach rządowych programów poręczeniowo-gwarancyjnych, zwanych dalej "programami rządowymi", obejmujących w szczególności projekty:

1) realizowane z wykorzystaniem środków pochodzących z funduszy Unii Europejskiej oraz międzynarodowych instytucji finansowych w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 2488),

2) infrastrukturalne,

3) związane z rozwojem sektora mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców,

4) z zakresu ochrony środowiska,

5) w obszarze szkolnictwa wyższego i nauki,

6) z zakresu ochrony zdrowia

- w tym realizowane z wykorzystaniem środków publicznych.

2. Poręczenie lub gwarancja, o których mowa w ust. 1, mogą stanowić pomoc publiczną, pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.

3. W ramach programów rządowych Bank Gospodarstwa Krajowego może obejmować, nabywać lub zbywać akcje (udziały) podmiotów udzielających poręczeń lub gwarancji za zobowiązania mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, a także organizacji pożytku publicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2023 r. poz. 571) oraz obejmować lub zbywać akcje (udziały) we współtworzonych przez Bank Gospodarstwa Krajowego podmiotach mających udzielać poręczeń lub gwarancji za zobowiązania mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców, a także organizacji pożytku publicznego.

4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki oraz tryb udzielania w ramach programów rządowych w formie poręczeń lub gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego:

1) pomocy publicznej,

2) pomocy de minimis,

3) pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie

- uwzględniając konieczność realizacji celów określonych w programach rządowych oraz efektywnego i skutecznego wykorzystania poszczególnych rodzajów pomocy, a także zapewnienia przejrzystości udzielania tej pomocy i jej zgodności z rynkiem wewnętrznym.

Art.  34b.  [Przepisy stosowane do poręczeń i gwarancji udzielanych przez BGK w ramach rządowych programów poręczeniowo-gwarancyjnych]

Do poręczenia i gwarancji stosuje się odpowiednio art. 2b ust. 1.

Art.  34c.  [Umowa między ministrem a BGK]

Minister właściwy do spraw finansów publicznych zawiera z Bankiem Gospodarstwa Krajowego umowę, która określa w szczególności:

1) szczegółowe warunki i tryb udzielania poręczeń i gwarancji;

2) wysokość, warunki i tryb pobierania opłat prowizyjnych z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji;

3) warunki i terminy przekazywania środków, o których mowa w art. 34g ust. 3 pkt 5 i art. 34ga ust. 2;

4) zasady udzielania finansowania, o którym mowa w art. 34ga ust. 2a, oraz zwrotu Bankowi Gospodarstwa Krajowego środków własnych, o których mowa w art. 34ga ust. 2a, wraz z wynagrodzeniem z tytułu tego finansowania.

Art.  34ca.  [Doszczegółowienie warunków udzielenia poręczeń i gwarancji w ramach programów rządowych i określenie wzorów dokumentów; wyłączenie stosowania wybranych przepisów o prawach konsumentów; dochodzenie roszczeń związanych z poręczeniami i gwarancjami udzielonymi w ramach programów rządowych]

1. Bank Gospodarstwa Krajowego:

1) doszczegóławia na poziomie operacyjnym warunki udzielenia poręczeń i gwarancji w ramach programów rządowych, zawarte w umowie, o której mowa w art. 34c;

2) określa wzory wniosku o udzielenie poręczenia oraz wniosku o udzielenie gwarancji w ramach programów rzą dowych;

3) określa wzory umów poręczenia oraz gwarancji, udzielanych w ramach programów rządowych.

2. Do czynności związanych z udzielaniem poręczeń i gwarancji w ramach programów rządowych nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2023 r. poz. 2759) oraz przepisów art. 385¹-385⁵, art. 556¹-556⁵ i art. 576⁵ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2023 r. poz. 1610, 1615, 1890 i 1933).

3. Bank Gospodarstwa Krajowego może powierzyć dochodzenie roszczeń związanych z poręczeniami i gwarancjami udzielonymi w ramach programów rządowych bankowi lub innej instytucji finansowej. Wykonywanie przez bank lub inną instytucję finansową czynności, o których mowa w zdaniu poprzednim, nie wymaga zmiany statutu ani innego aktu stanowiącego podstawę działalności tych podmiotów.

4. Podmioty, o których mowa w ust. 3, mogą wykonywać czynności związane z dochodzeniem roszczeń samodzielnie lub, za zgodą Banku Gospodarstwa Krajowego, powierzyć ich wykonywanie innemu podmiotowi.

5. Roszczenia Banku Gospodarstwa Krajowego związane z poręczeniem lub gwarancją udzielonymi w ramach programów rządowych, w tym roszczenie o zwrot kwot z tytułu wypłaty poręczenia lub gwarancji przysługujące Bankowi Gospodarstwa Krajowego wobec podmiotu, za zobowiązanie którego udzielono poręczenia lub gwarancji, przedawniają się z upływem sześciu lat od dnia wypłaty poręczenia lub gwarancji.

Art.  34d.  [Obowiązki informacyjne BGK wobec ministra]

1. Bank Gospodarstwa Krajowego przekazuje ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych półroczne informacje o udzielonych poręczeniach i gwarancjach.

2. Informacje, o których mowa w ust. 1, są przekazywane w terminie 90 dni po upływie półrocza.

Art.  34e.  [Przekazanie środków na zwiększenie funduszu statutowego BGK]

W celu realizacji programów rządowych minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje środki na zwiększenie funduszu statutowego Banku Gospodarstwa Krajowego, mając na względzie konieczność pokrycia ryzyka działalności bankowej ponoszonego przez Bank Gospodarstwa Krajowego w związku z realizacją tych programów.

Art.  34f.  [Roczny plan finansowy]

1. W związku z realizacją programów rządowych Bank Gospodarstwa Krajowego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, przygotowuje roczny plan finansowy, odrębnie dla każdego programu rządowego.

2. Plan finansowy określa w szczególności:

1) łączną kwotę, do wysokości której Bank Gospodarstwa Krajowego może udzielać poręczeń i gwarancji;

2) przewidywaną kwotę kosztów i wydatków wynikających z udzielanych poręczeń i gwarancji;

3) planowaną kwotę zaangażowania Banku Gospodarstwa Krajowego w akcje (udziały) podmiotów, o których mowa w art. 34a ust. 3, o ile dany program przewiduje takie zaangażowanie;

4) przewidywaną kwotę wypłat z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji.

Art.  34g.  [Przeznaczenie i pochodzenie środków Krajowego Funduszu Gwarancyjnego]

1. W Banku Gospodarstwa Krajowego działa Krajowy Fundusz Gwarancyjny, zwany dalej "Funduszem".

2. Środki Funduszu przeznacza się na:

1) pokrycie kosztów i wydatków związanych z udzielaniem poręczeń i gwarancji, w tym wypłat z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji stanowiących pomoc publiczną, pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, na rzecz mikroprzedsiębiorców, małych i średnich przedsiębiorców;

2) spłatę zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji, o których mowa w art. 34ga ust. 1, w tym na pokrycie kosztów emisji obligacji;

3) zwrot Bankowi Gospodarstwa Krajowego środków własnych, wydatkowanych zgodnie z art. 34ga ust. 2a na finansowanie terminowej obsługi działań, o których mowa w pkt 1 i 2, wraz z wynagrodzeniem z tytułu tego finansowania, w wysokości uzgodnionej z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych.

3. Środki Funduszu pochodzą z:

1) środków finansowych, o których mowa w art. 29 ust. 4a ustawy z dnia 11 lipca 2014 r. o zasadach realizacji programów w zakresie polityki spójności finansowanych w perspektywie finansowej 2014-2020 (Dz. U. z 2020 r. poz. 818);

1a) środków finansowych, odsetek i innych przychodów, a także zysków, o których mowa w art. 50d ust. 1 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (Dz. U. z 2023 r. poz. 2298);

1b) środków finansowych, o których mowa w art. 32 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 (Dz. U. poz. 1079);

1c) środków finansowych, odsetek i innych przychodów, a także zysków, o których mowa w art. 110 ust. 1 ustawy z dnia 8 lutego 2023 r. o Planie Strategicznym dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (Dz. U. poz. 412 i 1530);

2) opłat prowizyjnych za poręczenia i gwarancje finansowane ze środków Funduszu;

3) wpływów z tytułu odzyskanych kwot zapłaconych przez Bank Gospodarstwa Krajowego w wykonaniu umowy poręczenia lub gwarancji finansowanej ze środków Funduszu;

4) odsetek z tytułu oprocentowania środków Funduszu;

5) środków z budżetu państwa przekazywanych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych w wysokości umożliwiającej pokrycie kosztów i wydatków, o których mowa w ust. 2, i które nie znajdują pokrycia ze środków, o których mowa w pkt 1-4 oraz 6-8;

6) środków z tytułu zbycia akcji (udziałów), o których mowa w art. 34a ust. 3;

7) darowizn i zapisów;

7a) środków z zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji, o których mowa w art. 34ga ust. 1;

8) wpływów z innych tytułów.

Art.  34ga.  [Działania BGK na rzecz Krajowego Funduszu Gwarancyjnego]

1. Bank Gospodarstwa Krajowego może zaciągać na rzecz Funduszu kredyty, pożyczki lub emitować obligacje w kraju i za granicą.

2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych przekazuje do Funduszu środki niezbędne do terminowej obsługi zobowiązań z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji, o których mowa w ust. 1, w przypadku gdy poziom środków Funduszu jest niewystarczający do obsługi tych zobowiązań.

2a. W przypadku gdy poziom środków Funduszu jest niewystarczający do terminowej obsługi działań, o których mowa w art. 34g ust. 2 pkt 1 i 2, finansowanie ich realizacji może odbywać się, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, ze środków własnych Banku Gospodarstwa Krajowego.

3. Za zobowiązania Banku Gospodarstwa Krajowego z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek oraz wyemitowanych obligacji, o których mowa w ust. 1, mogą być udzielane przez Skarb Państwa gwarancje i poręczenia, zgodnie z przepisami ustawy, z zastrzeżeniem, że wymogu, o którym mowa w art. 7 ust. 2 pkt 2, w zakresie, w jakim wymaga się, aby środki przeznaczone na spłatę kredytu pochodziły ze źródeł innych niż budżet państwa, oraz art. 8 nie stosuje się.

4. Gwarancje i poręczenia, o których mowa w ust. 3, mogą być udzielane do wysokości 100% pozostającej do spłaty kwoty kredytu lub pożyczki objętych poręczeniem lub gwarancją lub 100% pozostających do wypłaty świadczeń pieniężnych wynikających z wyemitowanych obligacji objętych poręczeniem lub gwarancją, wraz ze 100% należnych odsetek od tych kwot i innych kosztów bezpośrednio związanych odpowiednio z tym kredytem, pożyczką lub obligacjami.

5. Gwarancje i poręczenia, o których mowa w ust. 3, są wolne od opłaty prowizyjnej.

6. Minister właściwy do spraw finansów publicznych wykonuje czynności zmierzające do odzyskania kwot zapłaconych z tytułu wykonania umowy poręczenia lub gwarancji na zasadach określonych przepisami ustawy, z wyłączeniem art. 43.

7. Jeżeli odzyskanie wierzytelności Skarbu Państwa, powstałych z tytułu udzielonego poręczenia lub gwarancji, nie jest możliwe, Rada Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych, może umorzyć wierzytelność w całości lub części.

8. Do emisji obligacji, o której mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 39p-39w ustawy z dnia 27 października 1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (Dz. U. z 2022 r. poz. 2483 i 2707 oraz z 2023 r. poz. 760, 1193 i 1688).

Art.  34h.  [Plan finansowy Krajowego Funduszu Gwarancyjnego]

1. Bank Gospodarstwa Krajowego:

1) sporządza dla Funduszu odrębny bilans, rachunek zysków i strat oraz pozycji pozabilansowych;

2) wyodrębnia plan finansowy Funduszu w planie finansowym Banku Gospodarstwa Krajowego.

2. Plan finansowy Funduszu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, jest opracowywany przez Bank Gospodarstwa Krajowego w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki, w terminie do dnia 15 czerwca roku poprzedzającego rok, w którym plan finansowy Funduszu ma obowiązywać.

2a. Minister właściwy do spraw gospodarki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych zatwierdza plan finansowy Funduszu w terminie do dnia 31 lipca roku poprzedzającego rok, którego dotyczy ten plan.

3. Plan finansowy Funduszu określa w szczególności:

1) łączną kwotę, do wysokości której Bank Gospodarstwa Krajowego może udzielać poręczeń i gwarancji stanowiących pomoc publiczną, pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie;

2) przewidywane koszty i wydatki wynikające z udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego poręczeń i gwarancji stanowiących pomoc publiczną, pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie;

3) przewidywaną kwotę wypłat z tytułu udzielonych poręczeń i gwarancji stanowiących pomoc publiczną, pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie;

4) przewidywaną wysokość zasilenia Funduszu z poszczególnych źródeł.

4. Bank Gospodarstwa Krajowego przekazuje ministrom, o których mowa w ust. 2, półroczne informacje o realizacji planu finansowego Funduszu w terminie 90 dni po upływie półrocza.