Popieranie publicznych przedsiębiorstw meljoracyjnych.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1921.91.671

Akt utracił moc
Wersja od: 1 stycznia 1925 r.

USTAWA
z dnia 26 października 1921 r.
o popieraniu publicznych przedsiębiorstw melioracyjnych.

Przedsiębiorstwom, podejmowanym przez województwa, powiaty, gminy, wsie i spółki wodne, które mają na celu ochronę, gruntów od zrywania lub wylewów, albo też podwyższenie produkcji rolnej przez osuszenie lub nawodnienie, a których wykonanie leży w interesie publicznym, może Rząd przyznawać zasiłki pieniężne według przepisów niniejszej ustawy z państwowego funduszu meljoracyjnego (art. 2).

Gdyby takie przedsiębiorstwo ze względu na doniosłość i kosztowność wymagało wyższego zasiłku państwowego, aniżeli to określa niniejsza ustawa, lub też nadmiernie obciążyło państwowy fundusz meljoracyjny, wówczas zasiłek państwowy będzie osobno unormowany.

Państwowy fundusz meljoracyjny utworzony zostanie z dotacji rocznych, wstawianych do etatu robót publicznych.

Kwoty, niezużyte w ciągu roku administracyjnego, stanowią własność funduszu.

Funduszem meljoracyjnym administruje Minister Robót Publicznych w porozumieniu z Ministrem Skarbu. Zasiłki z funduszu mają być wypłacane na podstawie rocznego preliminarza, przez Sejm zatwierdzonego. Zamknięcie rachunkowe, wykazujące stan funduszu, ma być również corocznie przedkładane Sejmowi do zatwierdzenia.

Zasiłki z państwowego funduszu meljoracyjnego mogą być udzielane pod następującemi warunkami:

1)
projekt i kosztorys przedsiębiorstwa ma być przed rozpoczęciem robót zatwierdzony przez Ministra Robót Publicznych;
2)
pokrycie kosztów ma być unormowane ustawą wojewódzką, która zapewni w dostateczny sposób utrzymanie wykonanych robót, oraz wpływ Rządu na tok spraw technicznych i ekonomicznych przedsiębiorstwa.

Przy udzielaniu zasiłków z państwowego funduszu meljoracyjnego mają być równomiernie uwzględniane wszystkie części Rzeczypospolitej Polskiej, o ile warunki, wskazane w art. 3, zostaną spełnione.

Z państwowego funduszu meljoracyjnego będą przyznawane zasiłki w następującej wysokości:

1)
na zabudowanie potoków górskich wraz z zalesieniem stoków górskich do 70% sumy kosztorysowej, zatwierdzonej przez Ministra Robót Publicznych, o ile związek samorządowy wojewódzki pokryje resztę kosztów;
2)
na regulację i obwałowanie rzek i potoków, które mają na celu ochronę gruntów:
a)
40% sumy kosztorysowej, zatwierdzonej przez Ministra Robót Publicznych, jeżeli związek samorządowy wojewódzki pokryje 30% kosztów;
b)
50% sumy kosztorysowej, zatwierdzonej przez Ministra Robót Publicznych, jeżeli związek samorządowy wojewódzki oprócz własnego 30% udziału pokryje zaliczkowo część kosztów, przypadającą na interesowanych (powiaty, gminy, wsie lub spółki wodne);
3)
na osuszenie i nawodnienie gruntów (meljoracje pierwszorzędne) 30% sumy kosztorysowej, zatwierdzonej przez Ministra Robót Publicznych na cele meljoracyjne, a 40% na cele regulacyjne (dla utworzenia odpływu), o ile samorządowy związek wojewódzki przyczyni się do pokrycia kosztów zasiłkiem w tej samej wysokości;
4)
na budową zbiorników wody, które służą dla celów regulacji lub ochrony od wylewów, w wysokości pod 2) oznaczonej.

Jeżeli za używanie wody ze zbiorników na inne cele pobierane będą czynsze wodne, mają być te czynsze rozdzielone między czynniki, które poniosły koszta budowy, w stosunku do ich udziału w kosztach. Ustawa wojewódzka może jednak przekazać tę czynsze funduszowi konserwacyjnemu.

W wypadkach wyjątkowych, zasługujących na szczególniejsze uwzględnienie, może Skarb Państwa na wniosek Ministra Robót Publicznych udzielić ciałom samorządowym gwarancji zwrotu pożyczek, zaciąganych w instytucjach kredytu komunalnego, na pokrycie udziału ciała samorządowego w kosztach przedsiębiorstwa do wysokości 50% tego udziału.

Jeżeli w kosztorysie przedsiębiorstwa przewidziany będzie dodatek na utworzenie funduszu konserwacyjnego, może być na pokrycie tego dodatku udzielony zasiłek z państwowego funduszu meljoracyjnego w stosunku do udziału tego funduszu w kosztach budowy.

Również może się przyczynić państwowy fundusz meljoracyjny do utworzenia funduszu konserwacyjnego dla wszystkich przedsiębiorstw meljoracyjnych w danem województwie, a to w wysokości udziału samorządowego związku wojewódzkiego w kosztach.

Postanowienia te nie mają jednak zastosowania do osuszenia i nawodnienia gruntów, ani do zbiorników wody, budowanych dla celów nawodnienia.

Grunt, uzyskany wskutek robót meljoracyjnych, który w myśl ustaw wodnych przypada tym, co ponoszą koszty przedsiębiorstwa, może być odstąpiony przez Państwo na rzecz funduszu konserwacyjnego pod warunkiem, jeżeli do tego zastosuje się także samorządowy związek wojewódzki.

Zasiłek, udzielony przedsiębiorstwu meijoracyjnemu na zasadzie niniejszej ustawy, nie zwalnia Państwa, ani samorządowego związku wojewódzkiego od uiszczenia datków konkurencyjnych z tytułu posiadania nieruchomości lub zakładów wodnych według przepisów prawa wodnego.

Jeżeli spółka wodna zaciągnie pożyczkę na pokrycie swego udziału w kosztach przedsiębiorstwa, subwencjonowanego z państwowego funduszu meljoracyjnego, wówczas datki, ciążące na gruntach i nieruchomościach, należących do spółki wodnej, mają być ściągane w terminach płatności przez urzędy podatkowe (kasy skarbowe) na równi z podatkami państwowemi, w którym to celu przewodniczący spółki dostarczyć ma urzędowi podatkowemu (kasie skarbowej) potrzebnych wykazów.

Rząd ma prawo ściągać od spółki zwrot nadwyżki kosztów, jaką urząd podatkowy (kasa skarbowa) przez to ponosi.

Przedsiębiorstwa meljoracyjne, podjęte na podstawie ustaw krajowych w b. zaborze austrjackim, względnie na podstawie uchwał sejmów prowincjonalnych w b. zaborze pruskim, mają być wykonane przy udziale czynników uczestniczących w kosztach, jaki został oznaczony w tych ustawach, względnie uchwałach.

Postanowienia niniejszej ustawy nie dotyczą mniejszych melioracji, popieranych przez Ministerstwo Rolnictwa i Dóbr Państwowych, jak: osuszenia rowami i drenami, nawodnienia i uprawy torfowisk.

Do czasu powołania do życia samorządów wojewódzkich, według zasad ustawy z dnia 26 września 1922 r. (Dz. U. R. P. № 90 poz. 829), sprawy, zastrzeżone w niniejszej ustawie wojewódzkiemu ustawodawstwu, będą regulowane:

na obszarze województw: poznańskiego i pomorskiego statutami sejmików wojewódzkich;

na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego - rozporządzeniami Tymczasowego Wydziału Samorządowego we Lwowie;

na obszarze województw: warszawskiego, lubelskiego, łódzkiego, kieleckiego, białostockiego, poleskiego, wołyńskiego, nowogródzkiego i ziemi wileńskiej-rozporządzeniami wojewody (delegata Rządu w Wilnie), wydanemi po wysłuchaniu opinji rady wojewódzkiej, a gdzie rady wojewódzkie nie są jeszcze czynne-rozporządzeniami, wydanemi po wysłuchaniu opinji sejmików powiatowych i rad miejskich miast, wydzielonych z powiatów;

na obszarze miasta stołecznego Warszawy - rozporządzeniami Komisarza Rządu na m. st. Warszawę, wydanemi po wysłuchaniu opinji Rady Miejskiej w Warszawie.

Sprawy pokrycia kosztów utrzymania, administracji funduszu konserwacyjnego i innych zarządzeń, potrzebnych dla utrzymania wykonanych budowli, zastrzeżone w galicyjskich ustawach krajowych o publicznych przedsiębiorstwach meljoracyjnych ustawodawstwu krajowemu, będą regulowane rozporządzeniami Tymczasowego Wydziału Samorządowego we Lwowie.

Statuty i rozporządzenia wyżej wspomniane podlegają zatwierdzeniu Ministrów: Robót Publicznych, Skarbu, Spraw Wewnętrznych oraz Rolnictwa i Dóbr Państwowych.

Dotacje roczne Skarbu Państwa do funduszu meljoracyjnego (art. 2) wstawiane będą do budżetu Robót Publicznych corocznie w kwocie, umożliwiającej nieprzerwane prowadzenie będących w toku wykonania publicznych przedsiębiorstw meljoracyjnych, oraz realizację minimalnego państwowego programu w tej dziedzinie.

Koszty, które na podstawie statutów i rozporządzeń, wydanych w myśl niniejszego artykułu, będą przypadały na samorząd wojewódzki, będą pokrywały:

na obszarze województw: poznańskiego i pomorskiego-wojewódzkie związki samorządowe;

na obszarze województw: krakowskiego, lwowskiego, stanisławowskiego i tarnopolskiego-Tymczasowy Wydział Samorządowy we Lwowie;

na obszarze województw: warszawskiego, lubelskiego, łódzkiego, kieleckiego, białostockiego, poleskiego, wołyńskiego, nowogródzkiego i ziemi wileńskiej-wszystkie powiaty i miasta wydzielone, położone na obszarze odnośnego województwa;

na obszarze miasta stołecznego Warszawy - gmina m. st. Warszawy

Wykonanie niniejszej ustawy porucza się Ministrowi Robót Publicznych i Ministrowi Skarbu.

1 Art. 2 zmieniony przez art. 1 lit. a) ustawy z dnia 23 czerwca 1925 r. (Dz.U.25.75.524) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1925 r.
2 Art. 13 zmieniony przez art. 1 lit. b) ustawy z dnia 23 czerwca 1925 r. (Dz.U.25.75.524) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 stycznia 1925 r.