Rozdział 7 - Finanse Akademii - Polska Akademia Nauk.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2020.1796 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 1 lipca 2021 r.
Rozdział 7
Finanse Akademii
Finanse Akademii
1.
Działalność Akademii jest finansowana ze środków pochodzących z budżetu państwa i z innych źródeł.2.
Środki pochodzące z budżetu państwa, o których mowa w ust. 1, są klasyfikowane w dziale "Szkolnictwo wyższe i nauka" i ujmowane w wyodrębnionej części budżetu państwa - "Polska Akademia Nauk", której dysponentem jest minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki.3.
Prezes Akademii wykonuje zadania i kompetencje dysponowania budżetem Akademii. W zakresie, o którym mowa w ust. 2, Prezes Akademii podlega ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki.1.
Przychodami Akademii są:1)
dotacja podmiotowa na pokrycie kosztów bieżącej działalności Akademii, obejmująca:a)
działalność organów i korporacji uczonych Akademii, w tym diety oraz zwrot kosztów podróży oraz zakwaterowania na warunkach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 775 § 2 Kodeksu pracy, przysługujące osobom działającym i uczestniczącym w pracach organów oraz korporacji uczonych Akademii,b)
współpracę naukową z zagranicą realizowaną w ramach umów i porozumień podpisanych przez Akademię, w tym składki do organizacji międzynarodowych,c)
działalność Kancelarii Akademii, pomocniczych jednostek naukowych i innych jednostek organizacyjnych działających w strukturze Akademii,d)
działalność instytutów międzynarodowych w części obejmującej bieżącą eksploatację budynków stanowiących siedzibę tych instytutów oraz koszty utrzymania, administracji i obsługi technicznej, jeżeli umowy międzynarodowe albo porozumienia z zagranicznymi instytucjami lub organizacjami naukowymi nie stanowią inaczej,e)
upowszechnianie i promocję działalności naukowej;2)
dotacja celowa na zadania w zakresie kształcenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 pkt 3;3)
dotacja celowa na finansowanie inwestycji realizowanych przez Kancelarię Akademii, pomocnicze jednostki naukowe i inne jednostki organizacyjne działające w strukturze Akademii;4)
dotacja celowa na wkład własny w programach realizowanych przez Akademię, z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków pochodzących ze źródeł zagranicznych, w tym z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA);5)
środki pozyskane przez Akademię zgodnie z odrębnymi przepisami z funduszy strukturalnych lub z niepodlegających zwrotowi środków pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), programów ramowych Unii Europejskiej oraz innych źródeł zagranicznych;6)
przychody z działalności gospodarczej;7)
przychody ze sprzedaży, użytkowania rzeczy i praw majątkowych Akademii;8)
darowizny, spadki i zapisy;9)
środki finansowe pochodzące z innych źródeł.2.
Dotacja, o której mowa w ust. 1 pkt 1, może obejmować:1)
nagrody naukowe określone w statucie Akademii;2)
koszty audytów prowadzonych w Akademii oraz zlecanych przez Prezesa Akademii do przeprowadzenia w jednostce naukowej lub innej jednostce organizacyjnej Akademii.3.
Przychodami Akademii mogą być również dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie przekształceń lub restrukturyzacji pomocniczych jednostek naukowych oraz innych jednostek organizacyjnych działających w strukturze Akademii.4.
Restrukturyzacja pomocniczych jednostek naukowych oraz innych jednostek organizacyjnych działających w strukturze Akademii może obejmować zmiany struktury organizacyjnej lub zatrudnienia wynikające ze zmiany profilu prowadzonej działalności.5.
Przychody, o których mowa w ust. 1 pkt 1-4 oraz w ust. 3, są przekazywane przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki ze środków ujętych w części budżetu państwa "Polska Akademia Nauk", jeżeli działalność ta nie jest finansowana ze środków finansowych ujętych w części budżetu państwa "Szkolnictwo wyższe i nauka".6.
Koszty działalności Akademii są pokrywane z przychodów, o których mowa w ust. 1 i 3.W przypadku realizacji przez instytut zadań, o których mowa w art. 2 ust. 2 pkt 3 oraz art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. d, Akademia może z przychodów, o których mowa w art. 79 ust. 1 pkt 1 i 2, przekazywać tym jednostkom dotacje z przeznaczeniem na dofinansowanie kosztów tych zadań.
Przychody, o których mowa w art. 79 ust. 1 pkt 6-9, Akademia przeznacza na realizację zadań statutowych, w szczególności na rozwój nauki, w tym na promowanie nowatorskich badań, dofinansowywanie inwestycji wspomagających działalność naukową, promowanie rozwoju młodych naukowców w rozumieniu art. 360 ust. 2 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, przez przyznawanie stypendiów naukowych przez Prezesa Akademii, a także na koszty utrzymania mienia Akademii, w tym remonty, przebudowy lub rozbudowy i inne inwestycje, oraz finansowanie zobowiązań publicznoprawnych i cywilnoprawnych. Środki te, niewydatkowane w danym roku, przechodzą na rok następny.
1.
Akademia tworzy:1)
fundusz statutowy;2)
fundusze określone w odrębnych ustawach.2.
Fundusz statutowy Akademii odzwierciedla równowartość netto środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz innych składników majątku stanowiących wyposażenie Akademii.3.
Fundusz statutowy ulega zwiększeniu o wartość zysku netto Akademii.4.
Fundusz statutowy ulega zmniejszeniu o wartość pokrycia straty netto Akademii.Art. 83. [Obejmowanie, nabywanie lub posiadanie przez PAN lub instytuty PAN udziałów lub akcji spółek handlowych]
1.
Akademia i jej instytuty mogą, w celu komercjalizacji wyników badań naukowych, prac rozwojowych oraz know-how związanego z tymi wynikami, a także w celu prowadzenia działań z zakresu transferu technologii i promocji nauki, tworzyć spółki, obejmować lub nabywać i posiadać udziały oraz akcje spółek handlowych. Każda z tych czynności wymaga uprzedniego zgłoszenia ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki.1a.
Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia, może, w drodze decyzji administracyjnej, sprzeciwić się dokonaniu czynności, o której mowa w ust. 1.1b.
Dokonanie czynności, o której mowa w ust. 1, może nastąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki nie wniósł sprzeciwu. Zgłoszona czynność niedokonana w ciągu roku od dnia doręczenia zgłoszenia wymaga dokonania nowego zgłoszenia.2.
Wpływy z tytułu dywidend oraz ze zbycia udziałów lub akcji spółek handlowych stanowią przychody Akademii lub jej instytutów.3.
Spółki, o których mowa w ust. 1, których wyłącznym udziałowcem lub akcjonariuszem jest Akademia lub jej instytuty, mogą prowadzić, jako dodatkową, działalność gospodarczą wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo od działalności, o której mowa w ust. 1.1.
Akademia i jej instytuty, w celu realizacji przedsięwzięć z zakresu infrastruktury badawczej lub zarządzania nią, mogą tworzyć spółki kapitałowe.2.
Akademia i jej instytuty mogą tworzyć spółki, o których mowa w ust. 1, a także przystępować do nich, wspólnie z innymi jej instytutami, uczelniami lub instytutami badawczymi.3.
Uprzedniego zgłoszenia Prezesowi Akademii wymaga:1)
utworzenie spółki kapitałowej z uczelnią niepubliczną lub podmiotem innym niż wymienione w ust. 2;2)
przystąpienie do spółki kapitałowej, której wspólnikiem lub akcjonariuszem jest uczelnia niepubliczna lub podmiot inny niż wymienione w ust. 2.4.
Prezes Akademii zasięga opinii ministra właściwego do spraw nauki, a następnie może sprzeciwić się dokonaniu czynności, o której mowa w ust. 3, w terminie 45 dni od dnia doręczenia zgłoszenia.5.
Dokonanie czynności, o której mowa w ust. 3, może nastąpić, jeżeli w terminie 45 dni od dnia doręczenia zgłoszenia Prezes Akademii nie wniósł sprzeciwu, o którym mowa w ust. 4. Zgłoszona czynność niedokonana w okresie roku od dnia doręczenia zgłoszenia wymaga dokonania nowego zgłoszenia.6. 1
Uczelnia niepubliczna lub podmioty inne niż wymienione w ust. 2 mogą posiadać w spółce kapitałowej, której wspólnikiem lub akcjonariuszem jest Akademia lub jej instytuty, akcje lub udziały stanowiące łącznie nie więcej niż 25% ogólnej liczby głosów lub kapitału zakładowego, a w przypadku prostej spółki akcyjnej - nie więcej niż 25% ogólnej liczby głosów lub ogólnej liczby akcji.7.
Spółka, o której mowa w ust. 1, może prowadzić wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo działalność gospodarczą związaną z wykorzystaniem i udostępnianiem infrastruktury badawczej.8.
Spółka, o której mowa w ust. 1, przeznacza zysk na działania związane z rozbudową infrastruktury badawczej lub prowadzeniem badań naukowych lub prac rozwojowych.1.
Akademia prowadzi samodzielną gospodarkę finansową. Podstawą gospodarowania środkami, o których mowa w art. 79 ust. 1 i 3, jest plan finansowy, zwany dalej "planem".2.
Roczny plan obejmuje:1)
przychody z prowadzonej działalności;2)
dotacje z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego;3)
koszty, w tym:a)
wynagrodzenia i składki od nich naliczane,b)
płatności odsetkowe wynikające z zaciągniętych zobowiązań,c)
zakup towarów i usług;4)
środki na wydatki majątkowe;5)
środki przyznane innym podmiotom;6)
stan należności i zobowiązań na początek i koniec roku;7)
stan środków pieniężnych na początek i koniec roku.3.
Do czasu zatwierdzenia planu na podstawie kwot ujętych w ustawie budżetowej podstawą gospodarki finansowej jest projekt planu.4.
Plan jest uchwalany przez Prezydium Akademii na wniosek Prezesa Akademii i podlega zatwierdzeniu w ciągu 21 dni przez ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki.5.
Sprawozdania budżetowe z wykonania planu sporządza Prezes Akademii w terminie do 31 marca roku następującego po roku budżetowym i przedstawia je do zatwierdzenia ministrowi właściwemu do spraw szkolnictwa wyższego i nauki.6.
Instytuty prowadzą samodzielną gospodarkę finansową, pokrywając koszty działalności z przydzielonych im środków publicznych, a także z innych środków pozyskiwanych przez instytuty, w tym z wynagrodzenia, o którym mowa w art. 94c ust. 2, oraz z części środków przysługujących instytutom z tytułu komercjalizacji przez pracownika instytutu wyników badań naukowych, prac rozwojowych lub know-how związanego z tymi wynikami.7.
Instytuty mogą uczestniczyć w wynikach ekonomicznych osiąganych z tytułu stosowania i upowszechniania efektów ich działalności.8.
Podstawą gospodarki finansowej instytutu jest plan finansowy, który ustala dyrektor po zasięgnięciu opinii rady naukowej.1.
Instytut tworzy fundusze:1)
statutowy;2)
rezerwowy;3)
zakładowy fundusz świadczeń socjalnych.2.
Instytut może tworzyć fundusze:1)
badań własnych;2)
stypendialny;3)
wdrożeń;4)
nagród.3.
Fundusze, o których mowa w ust. 1 i 2, tworzy się na podstawie następujących zasad:1)
fundusz statutowy stanowi równowartość majątku na dzień rozpoczęcia działalności;2)
fundusz rezerwowy tworzy się z nie mniej niż 8% zysku netto za poprzedni rok obrotowy;3)
zakładowy fundusz świadczeń socjalnych tworzy się na zasadach wynikających z odrębnych przepisów;4)
fundusz wdrożeń jest tworzony ze środków przekazanych instytutowi na podstawie umów przez przedsiębiorców wdrażających wyniki badań naukowych lub prac rozwojowych tego instytutu, z tytułu osiągnięcia wymiernych efektów ekonomicznych wdrożenia;5)
fundusz badań własnych oraz fundusz stypendialny tworzone są z zysku netto za poprzedni rok obrotowy oraz darowizn;6)
fundusz nagród instytut tworzy w ciężar kosztów działalności w bieżącym roku obrotowym, do wysokości odpisu 8,5% sumy wynagrodzeń otrzymanych przez pracowników tej jednostki w poprzednim roku obrotowym, uwzględniając składniki wynagrodzeń przyjmowane do obliczania ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy; wysokość odpisu ustala dyrektor instytutu; jeżeli dokonanie odpisu powodowałoby w bieżącym roku obrotowym ujemny wynik finansowy lub zwiększyłoby ujemny wynik, odpisu nie dokonuje się.4.
Fundusze, o których mowa w ust. 1 i 2, zmniejsza się lub zwiększa na następujących zasadach:1)
fundusz statutowy instytutu zwiększa się o odpis z zysku netto i darowizny;2)
fundusz rezerwowy służy na pokrycie strat instytutu; w przypadku gdy strata netto będzie wyższa niż fundusz rezerwowy, pozostała część straty zostanie pokryta z funduszu statutowego;3)
w przypadku gdy fundusz rezerwowy osiągnie wartość 1/5 funduszu statutowego, instytut może nie dokonywać odpisu z zysku;4)
odpisu na fundusz nagród dokonuje się zaliczkowo w bieżącym roku obrotowym, z tym że wypłata nagród następuje w następnym roku, po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego instytutu warunki wypłat ze środków tego funduszu określa zakładowy układ zbiorowy pracy lub regulamin wynagradzania;5)
środki funduszu wdrożeniowego przeznacza się na wypłatę nagród za osiągnięcie efektów wdrożenia; warunki wypłat ze środków tego funduszu określa zakładowy układ zbiorowy pracy lub regulamin ustalony przez instytut.5.
Zysk netto instytutu przeznacza się na zwiększenie:1)
funduszu rezerwowego;2)
funduszu badań własnych;3)
funduszu statutowego;4)
funduszu nagród;5)
funduszu stypendialnego;6)
zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.6.
Niewykorzystane w danym roku kalendarzowym środki funduszów instytutu przechodzą na rok następny.Art. 86. [Delegacja ustawowa - szczegółowy tryb finansowania i gospodarki finansowej PAN i instytutów PAN]
Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego i nauki określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb finansowania i gospodarki finansowej Akademii oraz gospodarki finansowej jej instytutów, sposób sporządzania planu finansowego, sprawozdawczości i rozliczania kosztów przez Akademię i jej instytuty, z zachowaniem zasady prawidłowej gospodarki majątkiem Akademii i jej instytutów.
1 Art. 83a ust. 6 zmieniony przez art. 22 ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. (Dz.U.2019.1655) zmieniającej nin. ustawę z dniem 1 lipca 2021 r.