Tytuł 4 - PODOFICEROWIE ZAWODOWI. - Podstawowe obowiązki i prawa szeregowych Wojska Polskiego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1927.68.603 t.j.

Akt utracił moc
Wersja od: 30 marca 1932 r.

TYTUŁ  IV

PODOFICEROWIE ZAWODOWI.

Podoficerowie zawodowi pełnią służbę wojskową we wszystkich rodzajach służby wojskowej, ustalonych rozporządzeniem Ministra Spraw Wojskowych.

Podział podoficerów zawodowych na kategorje ustala rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Przeniesienie podoficera zawodowego z jednej kategorji do innej (art. 61) może nastąpić jedynie na prośbą podoficera zawodowego.

Warunki przeniesienia ustala Minister Spraw Wojskowych.

Przeniesienie podoficera zawodowego z jednego rodzaju służby wojskowej do innego (art. 12) w obrąbie tej samej kategorii podoficerów zawodowych (art. 61) może nastąpić na rozkaz Ministra Spraw Wojskowych, lub przełożonych, uprawnionych przez Ministra Spraw Wojskowych:

1)
jeśli tego wymagają wzglądy służbowe;
2)
na własną prośbę, jeśli na to zezwalają względy służbowe.

 Kandydaci na podoficerów zawodowych zobowiązują się pisemnie do służby w wojsku na stanowisku podoficera zawodowego na pierwszy okres czasu przez 10 lat.

 Po przesłużeniu 10 lat na stanowisku podoficera zawodowego może podoficer zawodowy być pozostawiony nadal na własną prośbę w służbie wojskowej jako podoficer zawodowy, jeśli zobowiąże się do dalszej służby wojskowej na okres czasu co najmniej 4 lat.

Zobowiązanie powyższe może być odnawiane. Szczegółowe przepisy co do długości okresów, na jakie mają być odnawiane zobowiązania, a to zależnie od rodzaju służby, wydaję Minister Spraw Wojskowych w drodze rozporządzenia

W razie mobilizacji, lub o ile Rada Ministrów zarządzi powołanie rezerwistów, lub pewnych ich kategoryj ze wzglądu na bezpieczeństwo Państwa, podoficerowie zawodowi pozostają w szeregach przymusowo i zachowują wszelkie uprawnienia osobiste.

Postanowienia art. 20 niniejszej ustawy mają zastosowanie do podoficerów zawodowych.

Podoficer zawodowy w stanie nieczynnym może wykonywać zawód cywilny za zezwoleniem Ministra Spraw Wojskowych.

Przepisy powyższe nie mają zastosowania do podoficerów zawodowych w stanie spoczynku.

Podoficer zawodowy przestaje być podoficerem zawodowym wskutek:

1)
przeniesienia do rezerwy lub pospolitego ruszenia;
2)
prawomocnego wyroku sadowego;
3)
orzeczenia, wydanego przez komisję dyscyplinarną;
4) 20
 otrzymania w ciągu półtora roku dwukrotnej ujemnej opinji.

Na zawarcia związku małżeńskiego obowiązany jest podoficer zawodowy otrzymać zezwolenie przełożonego, posiadającego uprawnienia co najmniej dowódcy pułku.

Warunki zezwolenia ustala rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Postanowienia artykułów od 1 do 19 włącznie, oraz od 24 do 26 włącznie niniejszej ustawy mają zastosowanie do podoficerów zawodowych.

Mianowanie podoficerami zawodowymi.

 Podoficerem zawodowym może być mianowany ten, kto:

1.
odbył ustawowo przewidzianą czynną służbę wojskową, przesłużył co najmniej 2 lata w charakterze szeregowego nadterminowego i uzyskał stopień kaprala. Ministrowi Spraw Wojskowych przysługuję prawo skrócenia okresu dwuletniego służby nadterminowej - jak również prawo zwolnienia od obowiązku odbycia tej służby absolwentów szkół dla małoletnich;
2.
jest nieposzlakowanym obywatelem Państwa Polskiego, którego patrjotyzm i lojalność państwowa nie ulega żadnej wątpliwości;
3.
posiada odpowiednie kwalifikacje;
4.
posiada znajomość języka polskiego w słowie i piśmie, oraz ukończył co najmniej 7 klas szkoły powszechnej; w wyjątkowych i na szczególne uwzględnienie zasługujących wypadkach może Minister Spraw Wojskowych zwalniać od warunku ukończenia 7 klas szkoły powszechnej na zasadach, które ustala rozporządzenie wykonawcze;
5.
ukończył z pomyślnym wynikiem szkołę podoficerską, względnie kurs specjalny, lub też zdał z pomyślnym wynikiem szczególny egzamin po uprzednio odbytej praktyce (art. 33 ustęp 2);
6.
w wypadku niepełnoletności przedstawił zezwolenie ojca, względnie opiekuna;
7.
odpowiada specjalnym, ustalonym przez Ministra Spraw Wojskowych warunkom dla danej kategorji podoficerów zawodowych (art. 61).

Prawo mianowania podoficerów zawodowych i prawo pozostawiania na służbie zawodowej (art. 65) służy przełożonym, posiadającym uprawnienia co najmniej dowódcy pułku.

Mianowanie podoficerem zawodowym powinno być stwierdzone przez ogłoszenie w rozkazie, wydanym przez dowódcę, uprawnionego do mianowania, przyczem powinna być podana data mianowania.

Awanse podoficerów zawodowych.

 Postanowienia art. 30 i 31, oraz art. 34 - 36-a włącznie i od 40 - 49 włącznie mają zastosowanie również do podoficerów zawodowych.

Awanse na sierżantów (wachmistrzów, ogniomistrzów, majstrów wojskowych) mogą nastąpić pod warunkiem ukończenia przez podoficera zawodowego szkoły podoficerów zawodowych względnie specjalnego kursu lub też pod warunkiem zdania szczególnego egzaminu po uprzednio odbytej praktyce.

Organizację oraz przebieg nauki w szkole podoficerów zawodowych, lub na specjalnym kursie, względnie zakres praktyki i szczególnego egzaminu ustali dla każdego rodzaju broni względnie służby osobne rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Ogólna ilość czasu, przebytego przez podoficera zawodowego w ciągu jednego roku kalendarzowego na urlopach: wypoczynkowym, służbowym i okolicznościowym, z zachowaniem uposażenia-nie może przekraczać 6 tygodni.

Czas trwania urlopu wypoczynkowego, do którego przysługuje prawo każdemu podoficerowi zawodowemu w granicach do 4 tygodni w przeciągu roku kalendarzowego, w zależności od czasu służby i stopnia podoficera zawodowego-ustala Minister Spraw Wojskowych.

Urlopy z przyczyn służbowych mogą być udzielane przy służbowem przeniesieniu podoficera zawodowego do innej miejscowości dla uregulowania spraw osobistych, wynikłych wskutek przeniesienia-do 2 tygodni w zależności od oddalenia miejsca nowego przydziału od ostatniego miejsca służby, oraz od stosunków służbowych i rodzinnych.

Udzielanie urlopów okolicznościowych w sprawach osobistych jest dopuszczalne tylko w szczególnie ważnych wypadkach, przyczem urlopy takie nie mogą przekraczać 7 dni.

W wypadkach złego stanu zdrowia przysługuje podoficerowi zawodowemu prawo do otrzymania urlopu kuracyjnego, którego czas trwania nie może przekraczać 6 miesięcy w przeciągu jednego roku kalendarzowego. Urlop kuracyjny udzielany bywa jedynie na podstawie orzeczenia lekarskiego.

Czasowe wstrzymanie urlopów w całem wojsku lub w pewnych jego częściach może zarządzić wyłącznie Minister Spraw Wojskowych, z wyjątkiem wypadków, w których, z powodu zagrożenia pewnych miejscowości chorobami zakaźnemi, natychmiastowe zawieszenie urlopów do tych miejscowości leży w kompetencji odnośnego dowódcy Okręgu Korpusu.

Uprawnienia poszczególnych przełożonych, dotyczące udzielania urlopów, reguluje na czas pokoju, jak i na czas wojny rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Uposażenie.

Uposażenie podoficerów zawodowych ustala ustawa o uposażeniu wojska.

Uposażenie podoficera zawodowego w stanie spoczynku reguluje ustawa o zaopatrzeniu emerytalnem funkcjonarjuszów państwowych i zawodowych wojskowych.

Stany podoficera zawodowego oraz przeniesienie do rezerwy i pospolitego ruszenia.

Podoficer zawodowy może znajdować się:

1)
w stanie czynnym;
2)
w stanie nieczynnym;
3)
w stanie spoczynku.

Podoficer zawodowy znajduje się w stanie czynnym gdy należy do stanu faktycznego jednej z formacyj wojskowych w ramach ogólnego etatu wojska.

Wszystkie stanowiska podoficerskie od plutonowego włącznie wzwyż powinny być obsadzone wyłącznie przez podoficerów zawodowych w odpowiednich stopniach.

Stanowiska wolne wskutek znajdowania się pewnej ilości podoficerów zawodowych w stanie nieczynnym powinny pozostawać częściowo wakujące.

Ilość wakujących stanowisk określa rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Podoficer zawodowy znajduje się w stanie nieczynnym, gdy czasowo nie pełni służby, wynikającej ze stanu czynnego.

Podoficer zawodowy może być przeniesiony w stan nieczynny przez przełożonego, posiadającego uprawnienia co najmniej dowódcy formacji (pułku, zakładu lub urzędu wojskowego), wskutek:

1)
własnej prośby o urlop, przewidziany w art. 88 niniejszej ustawy;
2)
czasowej niezdolności do służby, stwierdzonej przez komisję rewizyjną;
3)
zredukowania etatów;
4)
dostania się do niewoli, lub zaginienia na terenie działań wojennych;
5)
sprawowania mandatu poselskiego do Sejmu tub Senatu Rzeczypospolitej.

 Celem odbycia przez podoficera zawodowego kursu lub praktyki, potrzebnej do uzyskania stanowiska w służbie cywilno-państwowej lub prywatnej, przysługuje podoficerowi zawodowemu po przesłużeniu co najmniej 9 lat na stanowisku podoficera zawodowego prawo do jednorazowego urlopu na przeciąg 6 miesięcy w ostatnim roku służby, udzielonego przez przełożonego, posiadającego uprawnienia co najmniej dowódcy pułku (formacji równorzędnej, urzędu lub zakładu wojskowego).

Podoficer zawodowy, znajdujący się w stanie nieczynnym wskutek otrzymania takiego urlopu, nie może być bez prośby ze swej strony, przez czas trwania urlopu z wyjątkiem mobilizacji, względnie powołania rezerwistów lub pewnej ich kategorji-powołany zpowrotem do służby wojskowej.

Przez czas tego urlopu przysługują podoficerowi zawodowemu wszystkie uprawnienia stanu czynnego.

Podoficer zawodowy, który przez więcej niż 6 następujących po sobie miesięcy nie jest w możności pełnić służby z powodu złego stanu zdrowia, powinien być przedstawiony komisji rewizyjnej, która orzeka o długości czasu, przez jaki ma podoficer zawodowy przebywać w stanie nieczynnym.

Po upływie terminu, oznaczonego przez komisję rewizyjną, powinien być podoficer zawodowy ponownie przedstawiony komisji rewizyjnej, która orzeka, czy może być przeniesiony zpowrotem do stanu czynnego, czy też ma nadal pozostawać w stanie nieczynnym.

Okres czasu pozostawania podoficera zawodowego w stanie nieczynnym nie może przekraczać jednego roku bez przerwy, względnie półtora roku w przeciągu lat sześciu.

Z upływem powyższych terminów powinien podoficer, w razie jego dalszej niezdolności do służby, być przeniesiony w stan spoczynku.

Czas, przebyty w stanie nieczynnym z powodu czasowej niezdolności do służby wojskowej, zalicza się podoficerom zawodowym do okresu czasu niezbędnego do awansu jedynie w tym wypadku, jeśli ta niezdolność została wywołana przyczynami, związanemi z pełnieniem służby wojskowej.

Podoficerom zawodowym, przeniesionym w stan nieczynny z powodu zredukowania etatów, przysługują w przeciągu półtora roku wszystkie uprawnienia stanu czynnego. Wakanse, powstające w stopniach, jakie posiadają podoficerowie zawodowi, znajdujący się z powyższego powodu w stanie nieczynnym, powinny być obsadzone przedewszystkiem przez tych podoficerów zawodowych.

Podoficerom zawodowym, przeniesionym w stan nieczynny z powodu dostania się do niewoli (zaginienia na terenie działań wojennych), po ich powrocie i przeprowadzeniu postępowania rehabilitacyjnego zalicza się ten czas do czasokresu niezbędnego do awansu.

Podoficer zawodowy, wybrany na posła do Sejmu lub na senatora Rzeczypospolitej, nie otrzymuje przez czas sprawowania mandatu poselskiego uposażenia służbowego, zostaje przeniesiony w stan nieczynny i nie przysługuje mu prawo noszenia munduru wojskowego.

Z tytułu sprawowania mandatu poselskiego podoficer zawodowy jest zwolniony od wszelkiej zależności służbowej. Podoficerowi zawodowemu, piastującemu mandat poselski, nie przysługują uprawnienia i obowiązki służbowe w stosunku do innych wojskowych.

Z chwilą wygaśnięcia mandatu poselskiego zostaje podoficer zawodowy przeniesiony zpowrotem do stanu czynnego.

Podoficer zawodowy znajduje się w stanie spoczynku gdy został definitywnie zwolniony od pełnienia służby na stanowisku, przewidzianem etatami wojska, z powodów i na warunkach, przewidzianych w ustawie emerytalnej.

Granicą wieku, po osiągnięciu której powinni podoficerowie zawodowi być przeniesieni w stan spoczynku, jest ukończenie pięćdziesięciu sześciu lat życia.

Podoficerów zawodowych przenosi w stan spoczynku dowódca Okręgu Korpusu.

Podoficerowie zawodowi inwalidzi, którzy mimo swego inwalidztwa nadają się do służby wojskowej, mogą stosownie do uznania dowódcy Okręgu Korpusu być pozostawieni w stanie czynnym.

Podoficer zawodowy, przeniesiony w stan spoczynku, może być powołany przez Ministra Spraw Wojskowych do służby czynnej w razie mobilizacji na czas potrzeby.

Podoficerowie zawodowi mogą być przeniesieni do rezerwy lub pospolitego ruszenia:

1)
na własną prośbę o ile ona zostanie uwzględniona przez dowódcą formacji (pułku, zakładu lub urzędu wojskowego);
2)
z rozkazu właściwego przełożonego, posiadającego uprawnienia nie niższe od dowódcy formacji (pułku, zakładu lub urzędu wojskowego), po upływie okresu czasu, przez który zobowiązał się podoficer zawodowy służyć zawodowo w wojsku.

 Podoficerom zawodowym, po przesłużeniu co najmniej 10 lat na stanowisku podoficera zawodowego, z którymi nie odnowiono zobowiązania i którym nie można nadąć stanowiska w administracji wojskowej, zapewnia Państwo otrzymanie odpowiadających ich kwalifikacjom stanowisk cywilno - państwowych, samorządowych w zakładach i instytucjach, subwencjonowanych przez Państwo, z zaliczeniem czasu czynnej służby wojskowej do emerytury oraz dodatku za wysługę lat, o ile takie zaopatrzenie emerytalne oraz wspomniane dodatki są dla tych stanowisk przewidziane.

Z braku tych stanowisk mogą oni być przeniesieni w stan spoczynku z prawem do zaopatrzenia emerytalnego, zgodnie z obowiązującą ustawą o zaopatrzeniu emerytalnem funkcjonarjuszów państwowych i wojska.

Podoficerom zawodowym, zwalnianym z czynnej służby wojskowej przed upływem 10 lat służby w charakterze podoficera zawodowego w drodze komisji rewizyjnej wskutek utraty zdrowia w związku ze służbą wojskową, również zapewnia Państwo otrzymanie stanowisk, wymienionych w ustępie pierwszym, o ile stan ich zdrowia pozwala na pełnienie służby cywilnej. W przeciwnym wypadku, względnie wskutek braku tych stanowisk, mogą oni otrzymać zaopatrzenie emerytalne, o ile odpowiadają warunkom, wymaganym przez ustawę o zaopatrzeniu emerytalnem funkcjonarjuszów państwowych i wojska.

Warunki i sposób nadawania wyżej wymienionych. stanowisk normuje rozporządzenie Rady Ministrów.

Art.
99-a.  25  O ile podoficer zawodowy po przesłużeniu 10 lat nie chce odnowić zobowiązania do dalszej służby wojskowej, ewentualnie nie chce przyjąć ofiarowanego mu stanowiska w służbie cywilno-państwowej, wówczas trapi prawo do emerytury, a otrzymuje odprawę w myśl art. 94 ustawy z dnia 9 października 1923 r. o uposażeniu funkcjonarjuszów państwowych i wojska.

Odprawa należy się również tym podoficerom zawodowym, którzy przed upływem 10 lat, a po przesłużeniu czasu ponad 2 lata w charakterze podoficera zawodowego, wyjdą z czynnej służby w wojsku, a nie nabyli praw do zaopatrzenia emerytalnego.

18 Art. 64 zmieniony przez art. 1 pkt 16 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.
19 Art. 65 zmieniony przez art. 1 pkt 17 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.
20 Art. 68 pkt 4 dodany przez art. 1 pkt 18 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.
21 Art. 71 zmieniony przez art. 1 pkt 19 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.
22 Art. 74 zmieniony przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.
23 Art. 88 zmieniony przez art. 1 pkt 21 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.
24 Art. 99 zmieniony przez art. 1 pkt 22 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.
25 Art. 99-a dodany przez art. 1 pkt 23 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.