Tytuł 2 - SZEREGOWI SŁUŻBY CZYNNEJ. - Podstawowe obowiązki i prawa szeregowych Wojska Polskiego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1927.68.603 t.j.

Akt utracił moc

Wersja od: 30 marca 1932 r.

TYTUŁ  II.

SZEREGOWI SŁUŻBY CZYNNEJ.

Rozdział  I.

Art.  11. ³

 Szeregowym staje się każdy, kto został przyjęty do służby wojskowej, w myśl ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym, z chwilą zaliczenia do stanu faktycznego jednej z formacyj wojskowych w sposób, który ustali rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  12.

Podział szeregowych według rodzaju służby wojskowej ustala rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  13.

O podstawowych obowiązkach i prawach szeregowych Marynarki Wojennej stanowi oddzielna ustawa.

Art.  14.

Przeniesienie szeregowego z jednego rodzaju służby wojskowej do innego (art. 12) może nastąpić:

1) jeżeli tego wymagają, względy służbowe;

2) na własną prośbę, jeżeli na to zezwalają względy służbowe.

Art.  15. ⁴

 Ustanawia się następujące stopnie:

a) szeregowcy:

1) szeregowiec (strzelec w farmacjach piechoty, broni pancernej i strzelców konnych, ułan w ułanach, szwoleżer w szwoleżerach, kanonier w artylerji, saper w saperach),

2) starszy szeregowiec (starszy strzelec w formacjach piechoty, broni pancernej i strzelców konnych, starszy ułan w ułanach, starszy szwoleżer w szwoleżerach, bombardier w artylerji, starszy saper w saperach),

b) podoficerowie:

3) kapral (podmajstrzy wojskowy),

4) plutonowy (młodszy majster wojskowy),

5) sierżant (majster wojskowy),

6) starszy sierżant (starszy majster wojskowy),

7) chorąży.

Upoważnia się Ministra Spraw Wojskowych do określania również innych nazw stopni wojskowych w poszczególnych rodzajach służby wojskowej zależnie od potrzeby.

Art.  16.

Szeregowi, którzy ukończą z pomyślnym wynikiem szkołę podchorążych rezerwy, otrzymują tytuł podchorążego rezerwy.

Z tego tytułu nie korzystają wymienieni szeregowi w czasie należenia do grupy szeregowych uczniów szkół wojskowych.

U szeregowych pospolitego ruszenia zmienia się ten tytuł na tytuł podchorążego pospolitego ruszenia.

Osoby, którym przysługuje tytuł podchorążego rezerwy, względnie podchorążego pospolitego ruszenia, tracą ten tytuł na skutek:

1) osiągnięcia stopnia oficerskiego,

2) prawomocnego wyroku sądowego, pociągającego za sobą degradację,

3) orzeczenia komisji dyscyplinarnej, pociągającego za sobą degradację.

Obowiązki i prawa szkolne szeregowych podchorążych rezerwy ustala rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  17.

Niezależnie od stopni szeregowych, określonych w art. 15 niniejszej ustawy, istnieją specjalne tytuły funkcyjne, ustalone rozkazami Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  18. ⁵

 Przepisy o umundurowaniu ustali w drodze rozporządzenia Prezydent Rzeczypospolitej, przepisy zaś co do noszenia munduru wyda Minister Spraw Wojskowych.

Szczegółowe przepisy w celu zapewnienia wyłączności munduru wojskowego wydaje Rada Ministrów na wniosek Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  19.

Uprawnienia szeregowych z tytułu odznaczeń regulują osobne ustawy.

Art.  20.

Szeregowym nie wolno należeć do stowarzyszeń politycznych, ani brać udziału w życiu politycznem.

Wykonywanie zawodów cywilnych oraz oddawanie się jakimkolwiek ubocznym zajęciom jest szeregowym wzbronione.

Art.  21.

Na zawarcie związku małżeńskiego obowiązany jest szeregowy otrzymać zezwolenie władzy przełożonej.

Zezwolenie może być udzielone w wyjątkowych uwzględnienia godnych wypadkach.

Warunki niezbędne do otrzymania zezwolenia reguluje rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  22.

Szeregowy, wybrany na posła do Sejmu lub na senatora Rzeczypospolitej, zostaje przeniesiony do rezerwy.

Szeregowy taki nie może być powołany do służby wojskowej nawet w czasie mobilizacji.

Art.  23.

Rodzaje i czas trwania urlopów dla szeregowych oraz uprawnienia poszczególnych przełożonych, dotyczące udzielania urlopów, ustala w czasie pokoju i na czas wojny rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  24.

Przepisy dyscyplinarne normują wzajemny stosunek przełożonych i podwładnych, starszych i młodszych.

Przepisy dyscyplinarne dla Wojska Polskiego do czasu ustawowego unormowania ustala rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej.

Art.  25.

Szeregowy, dopuszczający się czynów, uwłaczających godności żołnierza, lub nie spełniający należycie swych obowiązków nawet gdyby dany czyn nie podpadł pod rygory ustaw karnych, będzie odpowiadał w myśl przepisów dyscyplinarnych.

Art.  26.

Starsi szeregowcy i podoficerowie mogą być zdegradowani jedynie wskutek:

1) prawomocnego wyroku sądowego,

2) orzeczenia dyscyplinarnego.

Degradacja pociąga za sobą powrót do stopnia szeregowca.

Art.  27. ⁶

 Czasu trwania kary pozbawienia wolności, orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu cywilnego lub wojskowego, zasadniczo nie wlicza się szeregowym do czasu służby wojskowej, ustalonej ustawą o powszechnym obowiązku wojskowym.

Art.  28.

Szeregowi zostają przeniesieni do rezerwy, względnie pospolitego ruszenia:

1) 7  po odbyciu czynnej służby wojskowej, o ile nie pozostają nadal w wojsku w charakterze szeregowych zawodowych lub nadterminowych;

2) wskutek orzeczenia komisji rewizyjnej;

3) w myśl art. 22 niniejszej ustawy.

Art.  29.

Szeregowy zostaje zwolniony od obowiązku służby wojskowej na zasadzie:

1) 8  ustawy o powszechnym obowiązku wojskowym;

2) orzeczenia komisji rewizyjnej;

3) prawomocnego wyroku sądowego.

Rozdział  II.

Awanse.

Art.  30. ⁹

 Awansowanie szeregowego do stopnia chorążego włącznie następuje zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie wojny, o jeden stopień, z wyjątkiem wypadku, określonego w art. 39 niniejszej ustawy.

Art.  31.

Awanse szeregowych następują w zależności od stopnia w myśl zasad, ustalonych w niniejszym rozdziale, po przesłużeniu w każdym poszczególnym stopniu co najmniej tego okresu czasu, który jest określony w niniejszym rozdziale dla każdego stopnia, na podstawie wniosków, opartych jedynie na kwalifikacjach, przedstawionych w drodze służbowej odnośnie do każdego kandydata przez jego przełożonych i w miarę wakansów stopnia, przewidzianych etatami wojska.

Postanowienie niniejszego artykułu, uzależniające ograniczenia awansów od wakansów w stopniach, przewidzianych etatami wojska, nie ma zastosowania do szeregowych, o których mowa w art. 37 niniejszej ustawy.

Art.  32.

Awanse na starszych szeregowców następują po przesłużeniu w stopniu szeregowca co najmniej 4 miesięcy.

Art.  33.

Awanse na kaprali mogą nastąpić po ukończeniu z pomyślnym wynikiem szkoły podoficerskiej względnie specjalnego kursu lub też po zdaniu z pomyślnym wynikiem szczególnego egzaminu po uprzednio odbytej praktyce.

Organizację oraz przebieg nauki w szkole podoficerskiej lub na specjalnym kursie względnie zakres praktyki i szczególnego egzaminu ustali dla każdego rodzaju broni względnie służby osobne rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.

Art.  34. ¹⁰

 Awanse na plutonowych następują po przesłużeniu w stopniu kaprala co najmniej 24 miesięcy. Ministrowi Spraw Wojskowych (organom, przez niego upoważnionym) przysługuje prawo skrócenia tego okresu do 12 miesięcy.

Art.  35. ¹¹

 Awanse na sierżantów następują po przesłużeniu w stopniu plutonowego co najmniej 24 miesięcy.

Art.  36. ¹²

 Awanse na starszych sierżantów następują po przesłużeniu w stopniu sierżanta co najmniej 36 miesięcy.

Art. 36-a.  ¹³  Awanse na chorążych następują po przesłużeniu w stopniu starszego sierżanta co najmniej 48 miesięcy.

Art.  37.

Szeregowi, którzy ukończyli co najmniej:

a) 6 klas szkoły państwowej lub prywatnej, posiadającej uprawnienia gimnazjum państwowego;

b) 3 kursy seminarjum nauczycielskiego lub

c) taką ilość klas (kursów) szkół zawodowych, jaką rozporządzenie właściwych ministrów, wydane w porozumieniu z Ministrem Spraw Wojskowych uzna za równoznaczne z cenzusem wykształcenia, przewidzianym w punktach a) i b)-

mogą być awansowani niezależnie od wakansów w stopniach, przewidzianych etatami wojska.

Art.  38. ¹⁴

 Szeregowym, którzy odbywają skróconą czynną służbę wojskową w myśl art. 49 ustawy z dnia 23 maja 1924 r. o powszechnym obowiązku wojskowym (Dz. U. R. P. z 1928 r. Nr. 46, poz. 458), może być nadany wyższy stopień na podstawie zasad, ustalonych w rozporządzeniu Ministra Spraw Wojskowych, przyczem postanowienia art. 30, 32 - 36-a niniejszej ustawy nie mają zastosowania

Art.  39.

Szeregowym, którzy nie ukończyli z pomyślnym wynikiem szkoły podchorążych rezerwy, nadaje komisja kwalifikacyjna odnośnej szkoły stopień szeregowych według ich kwalifikacyj.

Art.  40. ¹⁵

 Niezależnie od niezbędnych czasokresów, przewidzianych do awansu w art. 32 - 36-a, może każdy podoficer i szeregowiec awansować za czyn wyjątkowego męstwa na polu bitwy.

Art.  41.

W razie śmierci szeregowego wskutek przyczyn, związanych ze służbą wojskową, w wypadkach w których stwierdzono wyjątkowe zasługi szeregowego, może on być mianowany po śmierci podporucznikiem.

Art.  42. ¹⁶

 Uprawnienia awansowania szeregowych do stopnia starszego sierżanta włącznie przysługują przełożonym, posiadającym uprawnienia co najmniej dowódcy formacji (pułku, zakładu, lub urzędu wojskowego).

Uprawnienia awansowania podoficera do stopnia chorążego przysługują Ministrowi Spraw Wojskowych (organowi, przez niego upoważnionemu).

Art.  43.

Każdorazowy awans szeregowego winien być stwierdzony przez ogłoszenie w rozkazie, wydanym przez dowódcę, uprawnionego do awansowania, przyczem powinna być podana data, od jakiej awans nastąpił.

Art.  44.

W czasie wojny warunki dla awansu mogą być rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej zmodyfikowane w kierunku zmniejszenia wymaganego czasu służby potrzebnego do awansu.

Art.  45.

Szeregowi, przeciwko którym zostało wdrożone postępowanie dyscyplinarne lub sądowo-karne, są wyłączeni na czas postępowania od awansów.

W razie zaniechania, umorzenia postępowania, lub uniewinnienia przez sąd karny, lub też ukarania dyscyplinarnego, o ile karą nie jest degradacja, awansują szeregowi na podstawie ogólnych przepisów.

Zasądzonym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności-czasu pozbawienia wolności nie wlicza się do okresu czasu, wymaganego do awansu.

Rozdział  III.

Awanse tytularne.

Art.  46.

Szeregowy może otrzymać tytularny stopień podoficerski niezależnie od wakansu w stopniach, przewidzianych etatami wojska.

Art.  47. ¹⁷

 Przy nadawaniu tytularnych stopni podoficerskich obowiązują czasokresy, wymienione w art. 32 - 36-a.

Art.  48.

Szeregowiec, posiadający stopień podoficerski tytularny, względnie podoficer, posiadający wyższy stopień tytularny, pełni w miarę wolnego etatu funkcję podoficera posiadanego stopnia tytularnego. W braku wolnego etatu pełnią służbę:

1) szeregowca;

2) podoficera rzeczywiście posiadanego stopnia.

Art.  49.

Podoficer tytularny pobiera pobory, przysługujące mu według posiadanego rzeczywistego stopnia.

³ Art. 11 zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

⁴ Art. 15 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

⁵ Art. 18 zmieniony przez art. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

⁶ Art. 27 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

⁷ Art. 28 pkt 1 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

⁸ Art. 29 pkt 1 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

⁹ Art. 30 zmieniony przez art. 1 pkt 6 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

¹⁰ Art. 34 zmieniony przez art. 1 pkt 7 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

¹¹ Art. 35 zmieniony przez art. 1 pkt 8 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

¹² Art. 36 zmieniony przez art. 1 pkt 9 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

¹³ Art. 36-a dodany przez art. 1 pkt 11 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

¹⁴ Art. 38 zmieniony przez art. 1 pkt 12 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

¹⁵ Art. 40 zmieniony przez art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

¹⁶ Art. 42 zmieniony przez art. 1 pkt 14 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.

¹⁷ Art. 47 zmieniony przez art. 1 pkt 15 ustawy z dnia 28 stycznia 1932 r. (Dz.U.32.25.213) zmieniającej nin. ustawę z dniem 30 marca 1932 r.