Tytuł 2 - OFICEROWIE ZAWODOWI. - Podstawowe obowiązki i prawa oficerów Wojsk Polskich.
Dz.U.1922.32.256
Akt utracił mocTYTUŁ II.
OFICEROWIE ZAWODOWI.
OFICEROWIE ZAWODOWI.
Postanowienia ogólne.
Postanowienia ogólne.
Korpus oficerski Wojsk Polskich składa się. z oficerów poszczególnych korpusów osobowych.
Poszczególne korpusy są równe co do wartości wzajemnej i nie zachodzi między niemi żaden stosunek podrzędności, ani nadrzędności, są one wszystkie współrzędne.
Poszczególnemi korpusami oficerskie-mi są:
1) | korpus | oficerów | piechoty, | |
2) | " | " | " | jazdy, |
3) | " | " | " | artylerji, |
4) | " | " | " | inżynierji i saperów, |
5) | " | " | " | aeronautycznych, |
6) | " | " | " | w łączności, |
7) | " | " | " | kolejowych, |
8) | " | " | " | samochodowych, |
9) | " | " | " | taborowych, |
10) | " | " | " | żandarmerji, |
11) | " | " | " | kontrolerów, |
12) | " | " | " | sądowych, |
13) | " | " | " | sanitarnych, |
14) | " | " | " | intendentów, |
15) | " | " | " | uzbrojenia, |
16) | " | " | " | geografów, |
17) | " | " | " | weterynaryjnych, |
18) | " | " | " | administracji, |
Generałowie tworzą odrębny korpus osobowy.
W skład korpusu oficerskiego Wojsk Polskich wchodzą oprócz oficerów, wymienionych w art. 5 niniejszej ustawy, duchowieństwo wojskowe f oficerowie marynarki wojennej, o których traktują oddzielne ustawy.
Oficerowie poszczególnych korpusów osobowych, powoływani przez Ministra Spraw Wojskowych do prac Sztabu Generalnego, nie tworzą oddzielnego korpusu, lecz pozostają w swych korpusach osobowych.
Kierownictwo wyszkolenia I kształcenia tych oficerów należy do Szefa Sztabu Generalnego, który współdziała w kwalifikowaniu oraz w przedstawianiu na przydziały.
Oficerowie Intendentury są szkoleni w Szkole Sztabu Generalnego.
Przeniesienie oficera z jednego korpusu osobowego do drugiego może nastąpić jedynie na prośbę oficera. Wyjątek stanowi awans na generała, kiedy oficer automatycznie przechodzi do korpusu generałów. Jednakże dla potrzeb wojska władze wojskowe mogą zarządzić czasowe przydziały oficerów do dowolnych rodzajów służby wojskowej i oddziałów.
Warunki przenoszenia ustali rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej.
Oficer, przeniesiony do korpusu kontrolerów, oraz oficer tegoż korpusu, awansowany na generała, nie może być przez czas przebywania w stanie czynnym lub nieczynnym ponownie przeniesiony do innego korpusu osobowego, względnie użyty do innego rodzaju służby.
Oficer korpusu kontrolerów oraz oficer tegoż korpusu, awansowany na generała, przeniesiony do rezerwy, lub w stan spoczynku, w razie powołania do służby wojskowej, lub przyjęcia z rezerwy ponownie na oficera zawodowego (art. 101) nie może być użyty do służby w korpusie kontrolerów.
W Wojsku Polskiem ustanawia się następujące stopnie oficerskie:
1) podporucznik,
2) porucznik,
3) kapitan (w jeździe rotmistrz).
4) major,
5) podpułkownik,
6) pułkownik.
7) Generał Brygady,
8) " Dywizji,
9) " Broni,
10) " Marszałek Polski.
Służbę oficerską w Wojsku Polskiem musi rozpocząć każdy żołnierz polski od stopnia podporucznika.
Pierwszy stopień oficerski - podporucznika, zarówno jak i następne - przy awansach są nadawane przez Prezydenta Rzeczypospolitej na wniosek Ministra Spraw Wojskowych.
Mianowanie podporucznikiem oraz każdorazowy awans zostają stwierdzone przez wydanie oficerowi patentu, przyczem w patencie winna być uwidoczniona data oraz liczba starszeństwa i korpus osobowy, w jakim mianowanie lub awans nastąpiły.
Wszelkie mianowania i awanse winny być ogłaszane w dzienniku urzędowym Ministerstwa Spraw Wojskowych.
Przepisy o umundurowaniu ustala na wniosek Ministra Spraw Wojskowych Prezydent Rzeczypospolitej w drodze rozporządzenia, przepisy zaś co do noszenia munduru - wyda Minister Spraw Wojskowych.
Oficer może się znajdować:
Oficer znajduje się w stanie czynnym, gdy pełni służbą na stanowisku, przewidzianem etatami wojska.
Wszystkie stanowiska, przewidziane etatami, winny być obsadzone według starszeństwa, na podstawie odpowiednich kwalifikacji, przez oficerów w odpowiednich stopniach.
Stanowiska, wolne na skutek znajdowania się pewnej ilości oficerów w stanie nieczynnym, winny pozostać częściowo wakujące. Ilość wakujących stanowisk określa rozkaz Ministra Spraw Wojskowych.
Oficer znajduje się w stanie nieczynnym, gdy czasowo nie pełni służby t przyczyn, przewidzianych w art. 65 niniejszej ustawy,
Oficer znajduje się w stanie spoczynku, gdy został zwolniony od pełnienia służby na stanowisku, przewidzianem etatami wojska, z powodów i na warunkach, przewidzianych w ustawie emerytalnej.
Oficerowie krewni w linji bocznej do czwartego stopnia włącznie, powinowaci do drugiego stopnia włącznie, oraz zstępni i wstępni-nie mogą równocześnie pełnić funkcji o charakterze gospodarczym i kasowym w. tym samym oddziale, zakładzie lub urzędzie wojskowym, oraz pełnić równocześnie funkcji o powyższym charakterze w oddziałach, zakładach i urzędach, które są sobie bezpośrednio podporządkowane pod względem gospodarczym lub kasowym.
Warunki mianowania na podporucznika.
Warunki mianowania na podporucznika.
Podporucznikiem w korpusach, przewidzianych w punktach od 1 do 10 włącznie art. 5 niniejszej ustawy, mianowany zostaje ten, kto odpowiada warunkom, wyszczególnionym pod A) lub B) niniejszego artykułu:
Podporucznikiem w korpusach, przewidzianych w art. 5 punkt 12 i 13 i w punktach od 15 - 18 włącznie niniejszej ustawy, mianowany zostaje ten, kto odpowiada warunkom, wyszczególnionym pod A) lub B) niniejszego artykułu:
Warunki mianowania podporucznikiem w poszczególnych korpusach osobowych w czasie wojny określi rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej.
W razie śmierci szeregowego wskutek przyczyn, związanych ze służbą wojskową, w wypadkach, w których stwierdzono wyjątkowe zasługi szeregowego, może on być mianowany po śmierci podporucznikiem.
Obowiązki oficera.
Obowiązki oficera.
Oficerom niewolno należeć do stowarzyszeń, mających cele polityczne, ani brać udziału w działalności politycznej.
Należenie oficerów do stowarzyszeń, nie mających charakteru politycznego, oraz udział oficerów w handlu i przemyśle - ureguluje rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych.
Wykonywanie zawodów cywilnych oraz zajmowanie stanowisk w służbie cywilno-państwowej jest oficerom wzbronione. Lekarze, dentyści i lekarze weterynarji mogą wykonywać praktykę w warunkach, które określ! rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.
Oficer w stanie nieczynnym może wykonywać zawód cywilny za zezwoleniem Ministra Spraw Wojskowych.
Postanowienia powyższe nie mają zastosowania do oficerów w stanie spoczynku.
Dla wyjazdu zagranicę oficerowie winni uzyskać każdorazowo zezwolenie Ministra Spraw Wojskowych.
Dla zawarcia małżeństwa oficer w stanie czynnym lub nieczynnym obowiązany jest otrzymać zezwolenie władzy przełożonej.
Przepis powyższy dotyczy również oficerów-inwalidów, pozostających w zakładach, utrzymywanych przez Państwo.
Warunki, niezbędne dla otrzymania powyższego zezwolenia, określi rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej.
Obowiązki i uprawnienia służbowe oficerów, nie uregulowane ustawowo, określą regulaminy i instrukcje, które wyda Minister Spraw Wojskowych.
Prawa oficerów.
Prawa oficerów.
Oficera nie można pozbawić stopnia Oficerskiego, jak tylko:
Awanse oficerów poszczególnych korpusów osobowych z wyjątkiem mianowanych sędziami Wojskowymi oficerów korpusu sądowego i oficerów korpusu kontrolerów oraz oficerów korpusu kontrolerów, awansowanych na generałów, następują w zależności od stopnia po przesłużeniu w każdym poszczególnym stopniu conajmniej tej ilości lat, która jest określona w niniejszym rozdziale dla każdego z nich, na podstawie odpowiednich kwalifikacji i w miarę wolnych wakansów w stopniach, przewidzianych etatami wojska:
Do czasu ustawowego uregulowania zasady, dotyczące starszeństwa, sposobu przeprowadzenia wyboru oraz kwalifikowania oficerów, ustali rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej.
Awanse na poruczników następują automatycznie według starszeństwa po przesłużeniu dwóch lat w stopniu podporucznika.
Awanse na kapitanów (rotmistrzów) następują po przesłużeniu w stopniu porucznika conajmniej czterech lat, przyczem na wakujące stopnie Winno być awansowanych:
w czasie pokoju:
cztery piąte - według starszeństwa, jedna piąta - z wyboru;
w czasie wojny:
połowa - według starszeństwa, połowa - z wyboru.
Dla podporuczników i poruczników, którzy ukończyli szkołę akademicką i uzyskali odpowiedni dyplom, okres czasu służby w stopniach podporuczników i poruczników, wymagany dla awansu, skraca się:
dla podporuczników do jednego roku,
dla poruczników conajmniej do dwóch lat.
Awanse na majorów następują po przesłużeniu w stopniu kapitana (rotmistrza) conajmniej lat czterech, przyczem na wakujące stopnie winno być awansowanych:
w czasie pokoju:
trzy piąte-z wyboru,
dwie piąte-podług starszeństwa;
w czasie wojny:
cztery piąte-z wyboru,
jedna piąta-podług starszeństwa.
Awanse na podpułkowników następują po przesłużeniu w stopniu majora conajmniej trzech lat, przyczem na wakujące stopnie winno być awansowanych:
w czasie pokoju:
cztery piąte-z wyboru,
jedna piąta-według starszeństwa;
w czasie wojny:
wszyscy-z wyboru.
Awanse na pułkowników następują zarówno w czasie pokoju, jak i wojny, z wyboru, po przesłużeniu w stopniu podpułkownika conajmniej czterech lat.
Awanse na generałów brygady, generałów dywizji i generałów broni następują zarówno w czasie pokoju, jak i wojny, z wyboru po przesłużeniu w poprzednim stopniu conajmniej trzech lat
Podczas wojny do czasu służby, wymaganego w myśl art. 31 - 35 włącznie niniejszej ustawy dla awansu na porucznika, kapitana (rotmistrza), majora i podpułkownika, czas służby, przebytej na terenie działań wojennych, liczy się podwójnie.
Stopień Marszałka Polski nadaje Prezydent Rzeczypospolitej za wyjątkowe zasługi w obronie Ojczyzny.
Od oficerów korpusów, wymienionych w art. 5 od punktów 1-10 włącznie niniejszej ustawy, oprócz zadość uczynienia warunkom, wymienionym w art. 29-38 wymagane jest ponadto:
1) na kapitana (rotmistrza) -dowodzenie plutonem bądź jako podporucznik, bądź porucznik;
2) na majora-dowodzenie kompanją, szwadronem, baterją, jako kapitan (rotmistrz);
3) na pułkownika - dowodzenie bataljonem, lub dywizjonem, jako major, lub podpułkownik;
Postanowienia punktów b), c), d) art. 40 niniejszej ustawy mogą, według uznania Ministra Spraw Wojskowych, nie być stosowane do oficerów - inwalidów, pozostawionych w stanie czynnym w myśl art. 73 niniejszej ustawy.
W razie śmierci oficera wskutek przyczyn, związanych ze służbą wojskową, w wypadkach, w których stwierdzono wyjątkowe zasługi oficera, może on być awansowany po śmierci o jeden stopień.
W czasie wojny warunki dla awansów, wyszczególnione w punktach a), b), c), d) art. 40, mogą być rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej zmodyfikowane, w kierunku zmniejszenia wymaganego czasu, lub w zupełności uchylone.
Awanse mianowanych sędziami wojskowymi oficerów korpusu sądowego następują według starszeństwa po przesłużeniu w każdym poszczególnym stopniu conajmniej tej ilości lat, która jest określona w niniejszym rozdziale dla każdego stopnia, na podstawie odpowiednich kwalifikacji i w miarą wolnych wakansów w stopniach, przewidzianych etatami wojska.
Awanse oficerów korpusu kontrolerów oraz oficerów korpusu kontrolerów, awansowanych na generałów, następują jedynie z wyboru po przesłużeniu w poprzednim stopniu conajmniej dwóch lat, na podstawie odpowiedniej kwalifikacji i w miarę wolnych wakansów, przewidzianych etatami wojska*
O posiadaniu odpowiednich kwalifikacji, przewidzianych w art. 45 niniejszej ustawy, przez oficerów korpusu kontrolerów oraz oficerów korpusu kontrolerów, awansowanych na generałów, orzeka Minister Spraw Wojskowych.
Oficerowie, przeciwko którym zostało wdrożone postępowanie dyscyplinarne, sądowo-honarowe lub sądowo-karne, są wyłączeni na czas postępowania od prawa do awansu.
W razie zaniechania (umorzenia) postępowania, lub uniewinnienia przez sąd wojskowo-karny, lub też ukarania dyscyplinarnego bez względu na wysokość kary, lub też ukarania sądowo-honorowego nie wyżej nad naganę - awansują oficerowie na podstawie ogólnych przepisów.
Zasądzonym wyrokiem sądu na karę pozbawienia wolności* lub orzeczeniem sądu honorowego na karę zawieszenia w czynnościach, czas kary wolnościowej lub zawieszenia w czynnościach nie wlicza się do okresu czasu, wymaganego dla awansu.
Oficerowie mają być tak uposażeni, aby mogli bez troski o byt codzienny pełnić sumiennie obowiązki swego zawodu, wyłącznie mu się poświęcając.
Uposażenie oficera w stanie czynnym ma się składać:
Do uposażenia zasadniczego należy stała płaca miesięczna wraz z dodatkiem: za wysługę lat, żywnościowym, mieszkaniowym (mieszkanie, opał i światło) i wyekwipowanie, oraz rodzinnym w naturze lub ekwiwalencie pieniężnym.
Dalsze poza uposażeniem zasadniczem świadczenia obejmują:
Szczegóły uposażenia oficerów w stanie czynnym rozwija i ustala ustawa o uposażeniu wojska, która jednocześnie reguluje sprawę uposażenia oficerów w stanie nieczynnym.
Ogólna ilość czasu, przebytego przez oficera w ciągu jednego roku kalendarzowego na urlopach, dla celów osobistych, t. f. na urlopach: wypoczynkowym, służbowym i okolicznościowym z zachowaniem uposażenia nie może przekraczać ośmiu tygodni.
Czas trwania urlopu wypoczynkowego, do którego przysługuje prawo każdemu oficerowi w granicach od czterech do sześciu tygodni w przeciągu roku kalendarzowego, w zależności od czasu służby oficera - określi Minister Spraw Wojskowych.
Urlopy z przyczyn służbowych mogą być udzielane w następujących wypadkach:
Udzielanie urlopów okolicznościowych w sprawach osobistych jest dopuszczalne tylko w szczególnie ważnych wypadkach, przyczem urlopy takie nie mogą przekraczać siedmiu dni.
W wypadkach złego stanu zdrowia przysługuje oficerowi prawo do otrzymania urlopu kuracyjnego, którego czas trwania nie może przekraczać sześciu miesięcy w przeciągu jednego roku.
Urlop kuracyjny udzielany bywa jedynie na podstawie orzeczenia lekarskiego.
Czasowe wstrzymanie urlopów w całem wojsku lub pewnych jego częściach może zarządzić wyłącznie Minister Spraw Wojskowych, z wyjątkiem wypadków, w których, z powodu zagrożenia pewnych miejscowości chorobami zakaźnemi, natychmiastowe zawieszenie Urlopów do tych miejscowości leży w kompetencji odnośnego Dowódcy Okręgu Korpusu.
Uprawnienia poszczególnych przełożonych, dotyczące udzielania urlopów, reguluje rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.
Powyższe przepisy, dotyczące urlopów, mają zastosowanie w czasie pokoju. Przepisy o urlopach w- czasie wojny reguluje rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych.
Oficerom, zgodnie z art. 13 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (ustawa z dnia 17 marca 1921 r. Dz. U. R. P. № 44, poz. 267), przysługuje bierne prawo wyborcze do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej.
Oficerskie sądy honorowe i przepisy dyscyplinarne.
Oficerskie sądy honorowe i przepisy dyscyplinarne.
Statut oficerskich sądów honorowych i przepisy dyscyplinarne do czasu ustawowego unormowania będą wydane w drodze rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej.
Przepisy dyscyplinarne unormują wzajemny stosunek przełożonych i podwładnych, starszych i młodszych.
Oficer, dopuszczający się czynów, uwłaczających godności oficera, lub niespełniający należycie swych obowiązków, choćby dany czyn nie podpadał pod rygory ustaw karnych, będzie odpowiadał w mysi statutu sądów honorowych i wojskowych przepisów dyscyplinarnych.
Przeniesienie oficera w stan nieczynny, w stan spoczynku i do rezerwy.
Przeniesienie oficera w stan nieczynny, w stan spoczynku i do rezerwy.
Długoterminowe urlopy mogą być udzielane przez Ministra Spraw Wojskowych na przeciąg czasu od sześciu miesięcy do trzech lat.
Oficer, znajdujący się w stanie nieczynnym na skutek otrzymanego długoterminowego urlopu, nie może być bez prośby ze swej strony przez czas trwania urlopu, z wyjątkiem mobilizacji lub powiększenia armji, powołany z powrotem do służby.
Okres czasu, spędzony w stanie nieczynnym na skutek długoterminowego urlopu, wlicza się oficerowi do czasu jego służby wojskowej jedynie w wyjątkowych wypadkach, według uznania Ministra Spraw Wojskowych.
Oficer, który przez więcej niż sześć miesięcy w ciągu jednego roku nie jest w możności pełnić służby z powodu złego stanu zdrowia, powinien być przedstawiony komisji superrewizyjnej, która orzeka o długości czasu, przez jaki ma oficer przebywać w stanie nieczynnym.
W ostatnim miesiącu przed upływem terminu, wyznaczonego przez komisję superrewizyjną, oficer powinien być ponownie przedstawiony komisji superrewizyjnej, która orzeka, czy oficer może być przeniesiony z powrotem do stanu czynnego, czy też ma nadal pozostawać w stanie nieczynnym.
Okres czasu pozostawania oficera w stanie nieczynnym nie może przekraczać lat trzech następujących po sobie, lub lat czterech w przeciągu lat sześciu.
Z upływem powyższych terminów oficer, w razie jego dalszej niezdolności do służby, winien zostać przeniesiony w stan spoczynku:
Czas, przebyty w stanie nieczynnym z powodu czasowej niezdolności do służby wojskowej, zalicza się oficerom do czasokresu, niezbędnego dla awansu, jedynie w tym wypadku, jeśli ta niezdolność została wywołana przyczynami, związanemi z pełnieniem służby wojskowej.
Oficerom, przeniesionym w stan nieczynny z powodu zredukowania etatów, przysługują w ciągu lat trzech wszystkie uprawnienia sta»u czynnego.
Wakanse, otwierające się w stopniach, jakie posiadają oficerowie, znajdujący się z powyższego powodu w stanie nieczynnym, winny być obsadzane przedewszystkiem przez tych oficerów.
Oficerom, przeniesionym w stan nieczynny z powodu dostania się do niewoli (zaginienia na terenie działań wojennych), po ich powrocie z niewoli i przeprowadzeniu postępowania rehabilitacyjnego zalicza się cały czas, przebyty; na skutek niewoli w stanie nieczynnym, do czasokresu niezbędnego dla awansu.
Oficerowie, przeniesieni w stan nieczynny ze względów służbowych w myśl art. 65 lit. e), przez czas przebywania w stanie nieczynnym nie pobierają uposażenia, czas ten jednak zalicza im się do czasokresu, niezbędnego dla awansu oraz do wysługi emerytalnej.
Oficer, przeniesiony w stan nieczynny z powodu wybrania na posła do Sejmu lub Senatu Rzeczypospolitej, nie otrzymuje przez czas sprawowania mandatu poselskiego uposażenia służbowego i nie nosi munduru wojskowego.
Oficer z tytułu sprawowania mandatu poselskiego jest zwolniony od wszelkiej zależności służbowej. Oficerowi, piastującemu mandat poselski, nie przysługują uprawnienia służbowe w stosunku do innych wojskowych-posłów.
Z chwilą, gdy oficer przestaje być posłem, zostaje on przeniesiony z powrotem do stanu czynnego.
Czas sprawowania przez oficera mandatu poselskiego zalicza się do czasokresu, niezbędnego dla awansu.
Granice wieku, po osiągnięciu których oficerowie winni zostać przeniesieni w stan spoczynku, są następujące:
do | stopnia | majora włącznie | ukończonych | 53 | lat, |
dla | " | podpułkownika | " | 55 | " |
" | " | pułkownika | " | 57 | " |
" | " | generała brygady | " | 59 | " |
" | " | generała dywizji i generała broni ukończonych | 61 | " | |
Oficerowie inwalidzi, którzy mimo swego inwalidztwa nadają się do pełnienia służby wojskowe], mogą stosownie do uznania Ministra Spraw wojskowych być pozostawieni w stanie czynnym.
Oficer, przeniesiony w stan spoczynku, może być powołany przez Ministra Spraw Wojskowych do służby wojskowej:
Oficerom, do stopnia generała brygady włącznie, przeniesionym w stan spoczynku na skutek osiągnięcia granicy wieku, przewidzianej w art. 72 niniejszej ustawy, o ile przesłużyli w ostatnio posiadanym stopniu conajmniej dwa lata, zostaje nadany przez Prezydenta Rzeczypospolitej jeden stopień wyżej.
Do otrzymanego z powyższej przyczyny stopnia nie są przywiązane żadne uprawnienia, z wyjątkiem prawa do tytułu.
Oficer może być przeniesiony do rezerwy przez Prezydenta Rzeczypospolitej, na wniosek Ministra Spraw Wojskowych:
W wypadkach, przewidzianych w punktach b), c) niniejszego artykułu, oficer, o ile nabył prawo do uposażenia emerytalnego, zostaje przeniesiony w stan spoczynku.
Punkt b) niniejszego artykułu nie ma zastosowania do mianowanych sędziami wojskowymi oficerów korpusu sądowego oraz do oficerów korpusu kontrolerów i oficerów korpusu kontrolerów, awansowanych na generałów.
O skutkach nienadawania się sędziego wojskowego na stanowisko sędziego oraz o sposobach stwierdzenia nienadawania się stanowi oddzielna ustawa.
Oficer korpusu kontrolerów i oficer korpusu kontrolerów, awansowany na generała, którego nienadawanie się do pełnienia służby w tym korpusie zostało stwierdzone orzeczeniem komisji kwalifikacyjnej, składającej się z oficerów korpusu kontrolerów i oficerów korpusu kontrolerów, awansowanych na generałów, zostaje przeniesiony do rezerwy lub, o ile nabył prawo do uposażenia emerytalnego, w stan spoczynku.
Oficerom, przeniesionym do rezerwy lub w stan spoczynku, przy jednakowych kwalifikacjach z innymi kandydatami na stanowiska cywilne, państwowe, samorządowe i w przedsiębiorstwach, subwencjonowanych przez Państwo, przysługuje prawo pierwszeństwa.
Przepisy, dotyczące wykonania niniejszego artykułu, ustali rozporządzenie Rady Ministrów.