Pobyt nieletnich w okręgowych ośrodkach wychowawczych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2022.1890
Akt obowiązujący Wersja od: 7 września 2022 r.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 31 sierpnia 2022 r.
w sprawie pobytu nieletnich w okręgowych ośrodkach wychowawczych
Na podstawie art. 211 ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich (Dz. U. poz. 1700) zarządza się, co następuje:
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
§ 1.
Rozporządzenie określa:1)
szczegółowy tryb kierowania, przyjmowania, przenoszenia i zwalniania nieletnich z okręgowych ośrodków wychowawczych;2)
szczegółowe warunki pobytu nieletnich w okręgowych ośrodkach wychowawczych;3)
formę i zakres porozumienia dyrektora okręgowego ośrodka wychowawczego z duchownym kościoła lub innego związku wyznaniowego, do którego nieletni należą, dotyczącego uczestniczenia przez nieletnich w wykonywaniu praktyk religijnych i korzystaniu przez nich z posług religijnych oraz sposób realizacji tego porozumienia.§ 2.
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:1)
Ministerstwie Sprawiedliwości - rozumie się przez to komórkę organizacyjną Ministerstwa Sprawiedliwości wykonującą zadania z zakresu nadzoru pedagogicznego Ministra Sprawiedliwości nad okręgowymi ośrodkami wychowawczymi;2)
ustawie - rozumie się przez to ustawę z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich;3)
ośrodku - rozumie się przez to okręgowy ośrodek wychowawczy;4)
terenie ośrodka - rozumie się przez to teren, który ogranicza zewnętrzna linia ogrodzenia ochronnego lub innego oznaczenia granic okręgowego ośrodka wychowawczego.
Szczegółowy tryb kierowania, przyjmowania, przenoszenia i zwalniania nieletnich z ośrodków
Szczegółowy tryb kierowania, przyjmowania, przenoszenia i zwalniania nieletnich z ośrodków
Środek wychowawczy
Środek wychowawczy
§ 3.
1.
Niezwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka wychowawczego w postaci umieszczenia nieletniego w ośrodku sędzia przesyła do Ministerstwa Sprawiedliwości pisemny wniosek o skierowanie nieletniego do ośrodka, do którego dołącza:1)
odpis prawomocnego orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka wychowawczego;2)
opinię o nieletnim opracowaną w opiniodawczym zespole sądowych specjalistów, w schronisku dla nieletnich lub w innej specjalistycznej placówce, lub przez biegłego albo biegłych;3)
inne informacje umożliwiające skierowanie nieletniego do odpowiedniego rodzaju ośrodka.2.
Przed skierowaniem nieletniego do ośrodka, w przypadku braku dokumentów, o których mowa w ust. 1, Ministerstwo Sprawiedliwości występuje o ich uzupełnienie.§ 4.
Nieletniego kieruje się do ośrodka położonego najbliżej jego miejsca zamieszkania albo pobytu, chyba że ze względów wychowawczych lub organizacyjnych jest to niemożliwe.§ 5.
1.
O skierowaniu nieletniego do ośrodka zawiadamia się:1)
sąd rodzinny;2)
ośrodek, do którego nieletni został skierowany;3)
ośrodek albo schronisko dla nieletnich, rodzinę zastępczą zawodową, młodzieżowy ośrodek wychowawczy lub zakład leczniczy, w których nieletni przebywa.2.
Niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o skierowaniu, o którym mowa w ust. 1, sędzia zwraca się do rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego lub do Policji o doprowadzenie nieletniego do ośrodka.3.
W wyjątkowych przypadkach sędzia może zezwolić nieletniemu na udanie się do ośrodka bez udziału rodziców albo opiekuna lub Policji.§ 6.
1.
Dyrektor ośrodka przyjmuje nieletniego do ośrodka na podstawie:1)
prawomocnego orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka wychowawczego;2)
skierowania albo przeniesienia do ośrodka;3)
nakazu przyjęcia wydanego przez sąd.2.
Jeżeli przyjęcie nieletniego spowoduje przekroczenie limitu miejsc w ośrodku, dyrektor ośrodka przyjmuje nieletniego i zawiadamia o tym Ministerstwo Sprawiedliwości.3.
W przypadku niedoprowadzenia nieletniego do ośrodka w ciągu 2 miesięcy od daty skierowania albo przeniesienia dyrektor ośrodka odsyła dokumentację nieletniego sądowi rodzinnemu.§ 7.
1.
Nieletniego przyjmuje do ośrodka dyrektor ośrodka i przeprowadza z nim rozmowę, zapoznaje nieletniego z jego prawami i obowiązkami oraz zasadami pobytu w ośrodku oraz poucza o terminie i sposobie składania zażalenia, o którym mowa w art. 107 ust. 1 pkt 21 ustawy, co nieletni potwierdza własnoręcznym podpisem.2.
Psycholog lub pedagog:1)
przeprowadza rozmowę wstępną z nieletnim oraz poddaje nieletniego badaniom osobopoznawczym w celu diagnozy i prognozy resocjalizacyjnej, zindywidualizowania procesu resocjalizacji, zapobiegania wzajemnej demoralizacji nieletnich oraz zapewnienia bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego ośrodka;2)
opracowuje program adaptacji, podlegający akceptacji dyrektora ośrodka.3.
Nieletni umieszczony w izbie adaptacyjnej może brać udział w zajęciach dydaktycznych i wychowawczych.§ 8.
1.
Wniosek o przeniesienie nieletniego do innego ośrodka tego samego rodzaju wraz z uzasadnieniem kieruje się do Ministerstwa Sprawiedliwości.2.
Ministerstwo Sprawiedliwości, po analizie wniosku, przenosi nieletniego do innego ośrodka albo odmawia takiego przeniesienia.§ 9.
O przeniesieniu nieletniego do innego ośrodka Ministerstwo Sprawiedliwości zawiadamia:1)
sąd rodzinny;2)
ośrodek, do którego nieletni ma zostać przeniesiony;3)
ośrodek, z którego nieletni ma zostać przeniesiony;4)
rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.§ 10.
1.
Przed przewiezieniem do innego ośrodka nieletniego poddaje się badaniom lekarskim w celu ustalenia, czy jego stan zdrowia pozwala na przewiezienie.2.
Ośrodkowi, do którego nieletni zostaje przewieziony, przekazuje się akta osobowe nieletniego, depozyt nieletniego oraz informację o zachowaniu nieletniego w okresie pobytu w ośrodku.§ 11.
1.
Zwolnienie nieletniego z ośrodka następuje:1)
na podstawie orzeczenia sądu i nakazu zwolnienia;2)
w związku z ustaniem wykonywania środka wychowawczego z mocy prawa.2.
W uzasadnionych przypadkach dyrektor ośrodka uzgadnia z rodzicami albo z tym z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekunem nieletniego sposób jego odebrania z ośrodka.§ 12.
1.
Nieletniego skreśla się z ewidencji ośrodka w przypadku:1)
przeniesienia do innego ośrodka;2)
zwolnienia z ośrodka w związku z ustaniem wykonywania środka wychowawczego z mocy prawa;3)
umieszczenia w schronisku dla nieletnich, areszcie śledczym lub zakładzie karnym;4)
upływu 2 miesięcy nieobecności w ośrodku spowodowanej ucieczką lub nieusprawiedliwionym niepowrotem z pobytu poza ośrodkiem, o którym mowa w art. 189 ust. 1 ustawy.2.
O skreśleniu nieletniego z ewidencji ośrodka dyrektor ośrodka niezwłocznie zawiadamia:1)
sąd rodzinny;2)
Ministerstwo Sprawiedliwości;3)
rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.3.
Ponowne umieszczenie w ośrodku nieletniego skreślonego z ewidencji ośrodka z przyczyn, o których mowa w ust. 1 pkt 3 i 4, wymaga zwrócenia się do Ministerstwa Sprawiedliwości z wnioskiem o skierowanie do ośrodka. Do czasu wydania skierowania nieletniego umieszcza się w ośrodku, z którego ewidencji został skreślony.
Środek tymczasowy
Środek tymczasowy
§ 13.
1.
Niezwłocznie po wydaniu orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy, sędzia przesyła do Ministerstwa Sprawiedliwości pisemny wniosek o skierowanie nieletniego do ośrodka, do którego dołącza odpis orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy.2.
Skierowanie do ośrodka powinno nastąpić w terminie 72 godzin od chwili przyjęcia wniosku przez Ministerstwo Sprawiedliwości.§ 14.
O skierowaniu do ośrodka zawiadamia się:
2)
organ prowadzący postępowanie;3)
ośrodek, do którego nieletni został skierowany.§ 15.
Dyrektor ośrodka przyjmuje nieletniego do ośrodka na podstawie:1)
orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy;2)
skierowania albo przeniesienia do ośrodka;3)
nakazu przyjęcia wydanego przez sąd.§ 16.
Do wniosku o przeniesienie nieletniego do innego ośrodka tego samego rodzaju dołącza się zgodę organu prowadzącego postępowanie.§ 17.
O przeniesieniu nieletniego do innego ośrodka zawiadamia się:
2)
organ prowadzący postępowanie;3)
ośrodek, do którego nieletni ma zostać przeniesiony;4)
ośrodek, z którego nieletni ma zostać przeniesiony;5)
rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.§ 18.
W przypadku braku postanowienia o przedłużeniu pobytu nieletniego w ośrodku na 7 dni przed upływem oznaczonego okresu pobytu, dyrektor ośrodka zawiadamia o tym organ prowadzący postępowanie.§ 19.
1.
Zwolnienie nieletniego z ośrodka następuje na podstawie orzeczenia sądu i nakazu zwolnienia wydanego przez sąd, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3.2.
Zwolnienie nieletniego z ośrodka w celu wykonania orzeczenia o zastosowaniu wobec nieletniego środka wychowawczego, środka leczniczego lub środka poprawczego następuje na podstawie nakazu zwolnienia i zawiadomienia określającego miejsce wykonywania środka.3.
Nieletniego niezwłocznie zwalnia się w przypadku upływu okresu pobytu oznaczonego w postanowieniu o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy, albo upływu okresu pobytu oznaczonego w postanowieniu o przedłużeniu pobytu nieletniego w ośrodku.4.
W uzasadnionych przypadkach dyrektor ośrodka uzgadnia z rodzicami albo z tym z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekunem nieletniego sposób jego odebrania z ośrodka.§ 20.
W celu przygotowania nieletniego do zwolnienia z ośrodka w związku z ustaniem wykonywania środka wychowawczego z mocy prawa, ośrodek co najmniej 6 miesięcy przed zwolnieniem nieletniego:1)
gromadzi informacje o potrzebach nieletniego po zwolnieniu;2)
udziela nieletniemu informacji:a)
dotyczących uzyskania niezbędnych dokumentów,b)
o przysługującej nieletniemu pomocy w usamodzielnianiu;3)
udziela pomocy w podjęciu zatrudnienia i zamieszkania.§ 21.
Zwalnianemu nieletniemu wydaje się za pokwitowaniem:1)
dokumenty dotyczące wykształcenia, zawodu, kwalifikacji i umiejętności zawodowych, kierunku kształcenia, stażu pracy i przebiegu pracy zawodowej;2)
zaświadczenie o stanie zdrowia;3)
w razie potrzeby bilet na przejazd, artykuły żywnościowe na czas podróży oraz skierowanie na leczenie, jeśli takie jest zalecenie lekarskie.§ 22.
1.
Nieletniego skreśla się z ewidencji ośrodka w przypadku:1)
przeniesienia do innego ośrodka;2)
zwolnienia z ośrodka;3)
umieszczenia w areszcie śledczym lub zakładzie karnym;4)
upływu okresu pobytu oznaczonego w postanowieniu o zastosowaniu wobec nieletniego środka tymczasowego, o którym mowa w art. 44 pkt 6 ustawy, albo upływu okresu pobytu oznaczonego w postanowieniu o przedłużeniu pobytu nieletniego w ośrodku.2.
O skreśleniu nieletniego z ewidencji ośrodka dyrektor ośrodka niezwłocznie zawiadamia:
2)
organ prowadzący postępowanie;3)
Ministerstwo Sprawiedliwości;4)
rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego.§ 23.
Przepisy § 4, § 5 ust. 2, § 6 ust. 2, § 7, § 8 i § 10 stosuje się odpowiednio.
Szczegółowe warunki pobytu nieletnich w ośrodku
Szczegółowe warunki pobytu nieletnich w ośrodku
Środek wychowawczy
Środek wychowawczy
§ 24.
1.
W ośrodku prowadzi się proces resocjalizacji nieletniego w oparciu o indywidualną diagnozę i indywidualny plan oddziaływań wychowawczych, resocjalizacyjnych i terapeutycznych, opracowany przez pedagoga i psychologa z udziałem nieletniego i innych pracowników zakładu.2.
Indywidualny plan oddziaływań wychowawczych, resocjalizacyjnych i terapeutycznych obejmuje w szczególności:1)
wymagania edukacyjne: zadania w zakresie nauki i kształcenia zawodowego oraz uzyskania kwalifikacji i umiejętności zawodowych;2)
działania resocjalizacyjne: zajęcia specjalistyczne adekwatne do indywidualnych potrzeb nieletniego, uwzględniające jego deficyty poznawcze, emocjonalne, społeczne; zajęcia rozwijające zainteresowania nieletniego uwzględniające jego mocne strony;3)
pomoc psychologiczną: zajęcia indywidualne lub grupowe mające na celu wspieranie potencjału rozwojowego nieletniego i stwarzania warunków do jego aktywnego uczestnictwa w życiu ośrodka oraz w środowisku społecznym;4)
pomoc terapeutyczną: oddziaływania psychoterapeutyczne;5)
działania skierowane na środowisko rodzinne: zadania, których celem jest zaangażowanie (współpraca) rodziców albo opiekunów nieletniego w proces resocjalizacji nieletniego;6)
zasady oceny przebiegu procesu resocjalizacji;7)
program adaptacyjny nieletniego: zadania przygotowujące nieletniego do opuszczenia ośrodka;8)
pobyt w domu dla matki i dziecka.3.
W przypadku gdy nieletni odmawia współudziału w opracowaniu indywidualnego planu oddziaływań wychowawczych, resocjalizacyjnych i terapeutycznych, plan ten opracowuje pedagog i psycholog z udziałem innych pracowników ośrodka.4.
Indywidualny plan oddziaływań wychowawczych, resocjalizacyjnych i terapeutycznych modyfikuje się wraz z przebiegiem procesu resocjalizacji nieletniego, nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy.§ 25.
Ośrodek informuje rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego, co najmniej dwa razy w roku, o postępach w procesie resocjalizacji nieletniego.§ 26.
1.
Nieletni nosi własną odzież, bieliznę i obuwie, z zastrzeżeniem ust. 2.2.
W przypadku gdy nieletni nie posiada własnej odzieży, bielizny lub obuwia albo odzież, bielizna lub obuwie posiadane przez nieletniego nie nadają się do używania, nieletni korzysta z odzieży, obuwia i bielizny zapewnianej przez ośrodek.3.
Limit środków na wypłatę kieszonkowego ustala się odrębnie na każdy miesiąc w wysokości 1,1% kwoty bazowej dla zawodowych kuratorów sądowych, której wysokość ustaloną według odrębnych zasad określa ustawa budżetowa na nieletniego z uwzględnieniem średniej liczby nieletnich faktycznie przebywających w zakładzie w danym miesiącu. Kieszonkowe wypłaca się nieletniemu z dołu.§ 27.
1.
Nieletni podpisuje spis dokumentów i przedmiotów przekazanych do depozytu.2.
Środki pieniężne nieletni przekazuje, za pokwitowaniem, do depozytu.§ 28.
1.
Paczki doręcza się nieletniemu niezwłocznie za pokwitowaniem.2.
Osoba doręczająca paczkę nieletniemu sporządza w jego obecności spis jej zawartości.§ 29.
1.
Przed udzieleniem urlopu opracowuje się program pobytu nieletniego na urlopie.2.
Pracownik pedagogiczny po powrocie nieletniego z urlopu sprawdza jego zachowanie podczas urlopu i sporządza stosowną informację do akt osobowych.
Środek tymczasowy
Środek tymczasowy
§ 30.
1.
W ośrodku prowadzi się oddziaływania wychowawcze ukierunkowane na rozpoczęcie procesu resocjalizacji.2.
W procesie resocjalizacji uwzględnia się udzielanie nieletniemu pomocy psychologiczno-pedagogicznej, terapeutycznej i psychiatrycznej.§ 31.
Ośrodek informuje rodziców albo tego z rodziców, pod którego stałą pieczą nieletni faktycznie pozostaje, albo opiekuna nieletniego o zachowaniu nieletniego.§ 32.
Przepisy § 24-27 i § 29 stosuje się odpowiednio.
Uczestniczenie przez nieletnich w wykonywaniu praktyk religijnych i korzystaniu przez nich z posług religijnych
Uczestniczenie przez nieletnich w wykonywaniu praktyk religijnych i korzystaniu przez nich z posług religijnych
§ 33.
1.
Dyrektor ośrodka niezwłocznie zawiera z duchownym kościoła lub innego związku wyznaniowego, do którego nieletni należy, umowę w celu zapewnienia nieletniemu wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych podczas pobytu w ośrodku.2.
W umowie określa się zakres czynności duchownego, zasady zastępowania przez inne osoby podczas jego nieobecności lub w razie nagłej potrzeby udzielenia posługi religijnej, zasady współdziałania z dyrektorem ośrodka oraz przypadki, w których umowa może ulec rozwiązaniu.§ 34.
1.
Dyrektor ośrodka informuje duchownego oraz osoby wyznaczone do jego zastępowania o treści i skutkach stosowania przepisów dotyczących:1)
zasad bezpieczeństwa i porządku wewnętrznego ośrodka oraz regulaminów obowiązujących w ośrodku;2)
ochrony danych osobowych.2.
Dyrektor ośrodka może cofnąć duchownemu lub osobom go zastępującym prawo wstępu na teren ośrodka w przypadku rażącego naruszenia przez nich przepisów, o których mowa w ust. 1, powiadamiając o tym właściwe władze kościołów lub innych związków wyznaniowych.§ 35.
Dyrektor ośrodka podejmuje niezbędne czynności w celu zapewnienia odpowiednich warunków do wykonywania praktyk religijnych i posług religijnych oraz korzystania z tych posług, a także zasięga opinii duchownego w sprawie organizacji posług religijnych.
Przepis końcowy
Przepis końcowy
§ 36.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »