Rozdział 9 - HANDEL WEWNĘTRZNY - Pięcioletni rozwój gospodarki narodowej na lata 1961-1965.
Dz.U.1961.11.58
Akt utracił mocIX.
HANDEL WEWNĘTRZNY
HANDEL WEWNĘTRZNY
Przewiduje się, że w 1965 r. udział artykułów nieżywnościowych w ogólnej wartości towarów przeznaczonych na zaopatrzenie sprzedaży detalicznej zwiększy się z 55,2% w 1960 r. do 57,1% w r. 1965 (według cen z 1 lipca 1960 r.).
W dziedzinie artykułów nieżywnościowych, których dostawy do detalu powinny w okresie przyszłego 5-lecia wzrosnąć o 45,8%, należy zapewnić szybszy wzrost artykułów trwałego użytku oraz artykułów niekonsumpcyjnych.
W dziedzinie artykułów żywnościowych należy rozszerzyć asortyment oraz zastępować artykuły o mniejszej wartości artykułami o większej wartości konsumpcyjnej.
Jednostka miary | 1965 | % 1965 ---- 1960 | |
Mąka pszenna rynkowa | tys. ton | 352,0 | 99,1 |
Kasza jęczmienna | tys. ton | 126,0 | 100,8 |
Mięso i przetwory | tys. ton | 998,0 | 156,4 |
Tłuszcze zwierzęce | tys. ton | 186,0 | 149,8 |
Masło śmietankowe | tys. ton | 89,7 | 144,7 |
Tłuszcze roślinne | tys. ton | 132,5 | 153,0 |
w tym: margaryna | tys. ton | 107,9 | 159,9 |
Jaja | mln szt. | 1.700,0 | 166,7 |
Mleko spożywcze | mln l | 1.070,0 | 145,1 |
Cukier | tys. ton | 770,0 | 123,1 |
Tkaniny wełniane i wełnopodobne | mln mb | 73,0 | 123,6 |
Tkaniny bawełniane i bawełnopodobne | mln. mb | 478,0 | 122,9 |
Tkaniny jedwabne | mln. mb | 126,8 | 130,1 |
Obuwie skórzane | mln par | 46,5 | 131,0 |
Obuwie gumowe | mln par | 21,3 | 110,9 |
Motocykle i skutery | tys. szt. | 161,0 | 105,0 |
Motorowery | tys. szt. | 112,0 | 329,4 |
Rowery (bez dziecięcych) | tys. szt. | 650,0 | 94,3 |
Odbiorniki radiowe | tys. szt. | 620,0 | 103,3 |
Odbiorniki telewizyjne | tys. szt. | 400,0 | 197,5 |
Pralki elektryczne | tys. szt. | 525,0 | 101,1 |
Lodówki domowe | tys. szt. | 185,0 | 347,1 |
Meble | mln zł | 6.450,0 | 137,2 |
Tarcica z surowca iglastego | tys. m3 | 850,0 | 89,6 |
Cement | tys. ton | 2.955,0 | 176,9 |
Materiały ścienne | mln j. ceram. | 3.480,0 | 244,7 |
Wapno budowlane | tys. ton | 870,0 | 161,7 |
Węgiel kamienny (bez opału na cele administracyjne) | mln ton | 16,4 | 110,0 |
Z wartości ogólnej sprzedaży detalicznej przypada na sprzedaż (w mln zł):
1965 | % 1965 ---- 1960 | |
w detalu | 285.870 | 138,8 |
w tym: | ||
w detalu spółdzielczych organizacji handlowych | 147.998 | 141,4 |
w zakładach gastronomicznych | 21.200 | 150,9 |
w tym: w zakładach gastronomicznych | ||
spółdzielczych organizacji handlowych | 9.555 | 151,1 |
bezpośrednio dla konsumentów indywidualnych z hurtu, zbytu, zakładów produkcyjnych i punktów usługowych | 12.190 | 131,4 |
Należy dążyć do rozwoju usług w handlu typu remontów, napraw gwarancyjnych, poradnictwa, dostaw towarów do domu, kompletacji dostaw i innych usług dla ludności, tak aby organizacje handlowe osiągnęły w 1965 r. 1 mld zł wartości usług. W zakresie przemysłu gastronomicznego należy zwiększyć dwa i półkrotnie ilość dużych barów szybkiej obsługi (powyżej 70 miejsc konsumpcyjnych).
Jednostka miary | 1960 r. | % 1965 r. | |
Zboża w przeliczeniu na przetwory | kg | 144,4 | 135,0 |
Mięso i tłuszcze zwierzęce | kg | 45,0 | 54,1 |
w tym: | |||
tłuszcze wieprzowe | 7,7 | 9,2 | |
Mleko i przetwory (bez masła) | kg | 211,9 | 240,9 |
Jaja | szt. | 143,9 | 166,4 |
Masło (100% tłuszczu) | kg | 4,5 | 5,2 |
Cukier | kg | 28,3 | 35,0 |
Tkaniny bawełniane | mb | 18,46 | 20,33 |
Tkaniny wełniane | mb | 2,18 | 2,48 |
Wyroby dziewiarskie | kg przędzy | 0,662 | 1,073 |
Obuwie skórzane | para | 1,32 | 1,53 |
Mydło do prania | kg | 2,62 | 2,94 |
Równocześnie w latach 1961-1965 powinien nastąpić dalszy wzrost stanu posiadania przez ludność artykułów trwałego użytku. Przewiduje się, że na 1000 mieszkańców przypadać będą następujące ilości ważniejszych artykułów:
(w sztukach)
1960 r. | 1965 r. | |
Motocykle i skutery ogółem | 25,4 | 44,8 |
Motorowery | 3,9 | 15,7 |
Rowery (bez dziecięcych) | 128,5 | 194,6 |
Odbiorniki radiowe | 136,0 | 189,4 |
Odbiorniki telewizyjne | 15,4 | 63,8 |
Pralki elektryczne | 47,3 | 124,7 |
Lodówki elektryczne | 4,8 | 20,1 |
HANDEL ZAGRANICZNY
HANDEL ZAGRANICZNY
Równocześnie należy poważnie rozszerzać eksport artykułów rolno-spożywczych powiększając ich wywóz o 55,5%. Wzrostowi eksportu artykułów rolno-spożywczych powinna towarzyszyć zmiana jego struktury odpowiadająca możliwościom lokacyjnym.
Należy osiągnąć zmniejszenie udziału artykułów rolno-spożywczych w ogólnej wartości importu z 16% w 1960 r. do 12,3% w 1965 r. W 1965 r. powinno się uzyskać nadwyżkę eksportu artykułów rolno-spożywczych nad ich przywozem w wysokości około 540 mln zł dew.
- rozszerzenia i wzbogacenia asortymentu towarów przeznaczonych na eksport, w szczególności w zakresie produkcji eksportowej przemysłu maszynowego, chemicznego, lekkiego, drobnej wytwórczości, spółdzielczości i przemysłu rolno-spożywczego;
- polepszenia jakości i estetyki towarów eksportowanych i dostosowania ich do wymagań odbiorców zagranicznych;
- potanienia produkcji eksportowej i zmiany struktury towarów eksportowych w celu uzyskania wyższej opłacalności dewizowej;
- usprawnienia działalności eksportowej, między innymi poprzez rozszerzanie akwizycji oraz wychodzenie na nowe rynki zbytu;
- usprawnienia działalności importowej, między innymi poprzez stałe dążenie do osiągnięcia najkorzystniejszych źródeł i warunków zakupu;
- zwiększenia oszczędności surowców importowanych oraz oszczędności tych krajowych surowców i półfabrykatów, które można korzystnie wyeksportować; ponadto należy dążyć do zastępowania w przypadkach ekonomicznie opłacalnych surowców importowanych w możliwie szerokim zakresie produkcją krajową;
- dołożenia starań w kierunku zwiększenia wpływów za usługi poprzez najbardziej opłacalne wykorzystywanie zdolności przewozowych floty handlowej, dalsze usprawnienie działalności portów, rozwój świadczonych usług tranzytowych, turystyki itd.;
- pogłębienia badań w zakresie efektywności handlu zagranicznego i wyciągnięcia z tych badań konkretnych wniosków dla polityki w dziedzinie handlu zagranicznego.
ZATRUDNIENIE, WYDAJNOŚĆ PRACY I PŁACE
ZATRUDNIENIE, WYDAJNOŚĆ PRACY I PŁACE
w przemyśle | 253 tys. osób, czyli 8,6% |
w budownictwie | 61 tys. osób, czyli 7,8% |
w transporcie i łączności | 77 tys. osób, czyli 11,8% |
w obrocie towarowym | 120 tys. osób, czyli 16,8% |
w gospodarce komunalnej | 57 tys. osób, czyli 28,2% |
w oświacie, nauce i kulturze | 104 tys. osób, czyli 22,5% |
w ochronie zdrowia, opiece społecznej i kulturze fizycznej | 64 tys. osób, czyli 20,5% |
Oznacza to, że w przeliczeniu na 1.000 ludności liczba pracowników z wyższym wykształceniem wzrośnie z 8,3 w roku 1958 do 10,4 osób w 1965 r., a ze średnim wykształceniem odpowiednio z 15,2 do 21,9 osób.
W przeliczeniu na 1.000 zatrudnionych liczba pracowników z wyższym wykształceniem wzrośnie z 37,8 osób w 1958 r. do 43,3 osób w 1965 r., a ze średnim z 69,4 do 91,1 osób.
URZĄDZENIA SOCJALNE I KULTURALNE
URZĄDZENIA SOCJALNE I KULTURALNE
- objęcie w roku 1965 co najmniej 17,2% dzieci (w wieku 3-6 lat) wychowaniem przedszkolnym, w tym 26,4% dzieci w mieście i 9,9% dzieci na wsi;
- rozbudowanie sieci szkół specjalnych oraz specjalnych zakładów wychowawczych dla dzieci upośledzonych.
- zwiększenie liczby uczniów w szkołach podstawowych z 4.827,4 tys. w roku 1960 do 5.300 tys. w roku 1965, co stanowi wzrost o 9,8%, przy jednoczesnym zmniejszeniu ilości uczniów przypadających na 1 izbę lekcyjną z 41,5 w roku 1960 do 38,8 w roku 1965;
- zwiększenie liczby izb lekcyjnych w szkołach podstawowych z 116,4 tys. izb w 1960 r. do 136,6 tys. izb w 1965 r., co stanowi wzrost o 17,4%;
- zwiększenie liczby uczniów w klasie VIII liceów ogólnokształcących z 107,0 tys. w roku 1960 do 145,0 tys. w roku 1965, co stanowi wzrost o 35,5%;
- warunki umożliwiające reformę szkolnictwa oraz zapewniające ukończenie 7 klas co najmniej przez 80% dzieci wstępujących do szkoły podstawowej.
- zwiększenie liczby uczniów w I klasie szkół zawodowych wszelkich typów dla młodzieży nie pracującej do 372 tys. w 1965 r., co oznacza wzrost o 47,9% w porównaniu z 1960 r.;
- maksymalne wykorzystanie izb lekcyjnych we wszystkich typach szkół;
- poważne zwiększenie liczby nauczycieli pełnozatrudnionych;
- wykorzystanie w szkolnictwie wysoko kwalifikowanych fachowców z przemysłu, budownictwa, rolnictwa, komunikacji itp.;
- wyposażenie szkół w odpowiedni sprzęt techniczny i właściwe pomoce naukowe;
- zwiększenie liczby miejsc w internatach przy szkołach zawodowych z 156,3 tys. w roku 1960 do 187,0 tys. miejsc w roku 1965, co stanowi wzrost o 19,6%.
- wzrost liczby studentów na I roku studiów dziennych ogółem w latach 1961-1965 do 30,7 tys. wobec 26,8 tys. studentów w roku 1960, co stanowi wzrost o 14,6%;
- przygotowanie odpowiedniej ilości wysoko kwalifikowanej kadry naukowej dla prac naukowo-badawczych i dydaktycznych, w szczególności w naukach ścisłych, technicznych, ekonomicznych, medycznych i pedagogicznych;
- wyposażenie szkół, pracowni naukowych i laboratoriów w nowoczesne pomoce naukowe oraz wzorcowy sprzęt produkcyjny i badawczy;
- rozszerzenie na uniwersytetach studiów w dziedzinie nauk ścisłych przy jednoczesnym rozwijaniu specjalizacji w kierunkach techniczno-produkcyjnych;
- zwiększenie liczby miejsc w domach studentów do 53,2 tys. miejsc, wobec 45,9 tys. miejsc w 1960 r., co stanowi wzrost o 15,9%.
- rozbudowę sieci urządzeń służących do upowszechnienia kultury przy jednoczesnej poprawie poziomu ich pracy;
- oddanie do użytku nowych budynków Teatru Wielkiego Opery i Baletu w Warszawie, Teatru Narodowego w Łodzi oraz Teatru w Gdańsku, pierwszego etapu budowy Centralnego Ośrodka Radio-Telewizyjnego, przy czym należy zapewnić racjonalną i oszczędną eksploatację tych placówek;
- nakłady książek w 1965 r. w wysokości 97,7 mln egzemplarzy, co oznacza wzrost o 3,1% w porównaniu z 1960 r., gazet 1.699,8 mln egzemplarzy, co oznacza wzrost o 14,6% i czasopism 554,9 mln egzemplarzy, co oznacza wzrost o 12,6%;
- produkcję 30 fabularnych filmów długometrażowych, co oznacza wzrost o 50% w porównaniu z 1960 r.
- zwiększenie liczby łóżek w szpitalach w 1965 roku do 161,6 tys., co oznacza wzrost o 20,0% w porównaniu z rokiem 1960, a liczby łóżek w zakładach psychiatrycznych do 34,3 tys., co oznacza wzrost o 5,8%, i liczby łóżek w sanatoriach przeciwgruźliczych do 25,9 tys., co oznacza wzrost o 8,8%. Przewiduje się, że wskaźnik liczby łóżek szpitalnych (bez łóżek w szpitalach psychiatrycznych) na 10 tys. ludności wzrośnie z 45,0 w 1960 r. do około 50,4 w 1965 r.;
- zwiększenie ogólnej liczby przychodni do 4.563 w r. 1965, co oznacza wzrost o 13,3% w porównaniu z 1960 r., w tym przy zakładach pracy do 2.495, co oznacza wzrost o 15,5%;
- zwiększenie liczby miejsc w żłobkach stałych do 58,7 tys. miejsc, co oznacza wzrost o 14,9% w porównania z 1960 r.;
- usprawnienie organizacji pracy zakładów służby zdrowia;
- rozszerzenie działalności profilaktycznej, między innymi przez rozwinięcie szerszej zapobiegawczej działalności przemysłowej służby zdrowia;
- zwiększenie liczby pracowników z wyższym i średnim wykształceniem medycznym;
- bardziej prawidłowe rozmieszczenie kadr służby zdrowia w terenie;
- lepsze wyposażenie techniczne zakładów lecznictwa zapobiegawczego działającego przy zakładach produkcyjnych.
- zwiększenie liczby miejsc w instytucjach pomocy społecznej zamkniętej do 43,9 tys. miejsc w roku 1965, co oznacza wzrost o 21,6% w porównaniu z rokiem 1960;
- zabezpieczenie odpowiedniego zaspokojenia potrzeb w zakresie pomocy społecznej otwartej, należy ponadto dążyć do pobudzenia organizacji społecznych do aktywniejszej działalności na tym odcinku.
- dalszą rozbudowę sieci urządzeń służących do upowszechnienia kultury fizycznej przez budowę sal gimnastycznych, boisk i pływalni;
- objęcie większej liczby młodzieży oraz ludzi pracy w mieście i na wsi działalnością organizacji wychowania fizycznego, sportu i turystyki;
- zwiększenie liczby miejsc noclegowych w obiektach stałych o ponad 9 tys., w tym zwiększenie liczby miejsc w hotelach "Orbisu" o około 1.670,0, co stanowi wzrost o około 67% w stosunku do przewidywanego wykonania 1960 r.;
- zwiększenie sprzedaży usług turystycznych P.B.P. "Orbis" o ca 100 mln zł, tj. o 35%;
- zwiększenie sprzedaży sprzętu sportowego i turystycznego o 38%, tj. o około 80 mln zł.
GOSPODARKA MIESZKANIOWA I KOMUNALNA
GOSPODARKA MIESZKANIOWA I KOMUNALNA
Należy zapewnić w pierwszej kolejności rozwój urządzeń komunalnych w tych miastach i osiedlach, w których przewidziany jest największy wzrost budownictwa mieszkaniowego, a następnie w tych miejscowościach, gdzie istnieją zaległości w wyposażeniu w urządzenia komunalne. Zakłada się, że gospodarka komunalna otrzyma w latach 1961-1965 kwotę około 24,5 mld zł. Środki te należy wykorzystać w pierwszej kolejności na budowę urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych.
tramwajów | 790 szt. - w tym 470 sztuk tramwajów szybkobieżnych, |
trolejbusów | 200 szt., |
autobusów | 3.050 szt., |
taboru transportowego około | 5.700 szt., |
samochodów specjalnych dla celów oczyszczania miast | 2.385 szt. |
Na ten cel przewiduje się około 500 mln zł jako uzupełnienie środków własnych ludności. Rady narodowe powinny zapewnić najbardziej efektywne wykorzystanie tej kwoty.
KOSZTY WŁASNE
KOSZTY WŁASNE
Udział procentowy kosztów własnych w wartości produkcji towarowej według cen zbytu powinien wynieść w 1965 r. 77,8% wobec 82,9% w roku 1960.
1960 r. przewidywane wykonanie | 1965 r. plan | % obniżki | |
w transporcie i łączności | 81,8 | 75,7 | -7,5 |
w budownictwie | 95,8 | 88,8 | -7,3 |
w obrocie towarowym | |||
- detal | 7,63 | 7,07 | -7,3 |
- zakłady gastronomiczne | 23,49 | 20,33 | -13,5 |
Obniżka kosztów materiałowych po uwzględnieniu zadań dodatkowych wzrośnie w szczególności w przemyśle z 4,0% do 6,0% oraz w transporcie i łączności z 7,7% do 9,7%.
Dla zapewnienia realizacji tych zadań należy położyć szczególny nacisk na oszczędność materiałów, między innymi w drodze powszechnego normowania zużycia materiałowego, systematycznego zaostrzania tych norm i kontroli ich wykonawstwa, szerszego wprowadzania i opanowywania materiałowo-oszczędnych konstrukcji wyrobów, nowych procesów technologicznych, zmniejszania strat w przerobie, magazynowaniu, transporcie i braków oraz przez szersze stosowanie materiałów zastępczych.