Rozdział 4 - Postępowanie arbitrażowe. - Państwowy Arbitraż Gospodarczy.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1975.34.183
Akt utracił moc Wersja od: 1 stycznia 1983 r.
Rozdział 4
Postępowanie arbitrażowe.
Postępowanie arbitrażowe.
Państwowy Arbitraż Gospodarczy powinien w postępowaniu arbitrażowym dążyć do wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności faktycznych i stosunków prawnych, na których tle wynikł spór, do ustalenia przyczyn tego sporu oraz do jego szybkiego rozstrzygnięcia.
1.
Postępowanie arbitrażowe wszczyna się na wniosek strony; postępowanie może być wszczęte również z urzędu przez Prezesa Państwowego Arbitrażu Gospodarczego lub prezesa okręgowej komisji arbitrażowej.2.
Strony są obowiązane wziąć udział w postępowaniu.Państwowy Arbitraż Gospodarczy nie jest związany wnioskami stron, w szczególności może rozstrzygnąć co do roszczenia, które nie było przedmiotem żądania albo co do którego żądanie cofnięto, oraz orzec ponad żądanie wniosku.
1.
Okręgowa komisja arbitrażowa rozpoznaje spory w pierwszej instancji.2.
Prezes Państwowego Arbitrażu Gospodarczego, ze względu na szczególny charakter sporu, może aż do chwili wydania orzeczenia przez okręgową komisję arbitrażową zarządzić przekazanie sprawy Głównej Komisji Arbitrażowej; sprawa jest rozpoznawana w tym wypadku w jednej instancji.1.
Od orzeczeń okręgowej komisji arbitrażowej oraz zarządzeń prezesa okręgowej komisji arbitrażowej i przewodniczącego zespołu orzekającego przysługują środki odwoławcze.2.
Środkami odwoławczymi są:1)
odwołanie - przysługujące od orzeczeń okręgowej komisji arbitrażowej,2)
zażalenie - przysługujące na zarządzenie prezesa okręgowej komisji arbitrażowej oraz przewodniczącego zespołu orzekającego.3.
Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może ustalić, że od niektórych orzeczeń i zarządzeń nie przysługują środki odwoławcze lub przysługują w ograniczonym zakresie.4.
Środki odwoławcze od orzeczeń okręgowej komisji arbitrażowej i zarządzeń prezesa okręgowej komisji arbitrażowej rozpoznaje Główna Komisja Arbitrażowa, a od zarządzeń przewodniczącego zespołu orzekającego - Prezes Państwowego Arbitrażu Gospodarczego.1.
Środki odwoławcze od orzeczeń okręgowej komisji arbitrażowej i zarządzeń prezesa okręgowej komisji arbitrażowej wnosi się do okręgowej komisji arbitrażowej, w której zapadło zaskarżone orzeczenie lub wydano zarządzenie, w terminie czternastu dni od dnia doręczenia orzeczenia lub zarządzenia.2.
W sprawie zawiłej prezes okręgowej komisji arbitrażowej może z urzędu lub na wniosek strony przedłużyć termin do wniesienia środka odwoławczego, nie więcej jednak niż do dni trzydziestu.3.
Prezes okręgowej komisji arbitrażowej odrzuca środek odwoławczy wniesiony po terminie oraz gdy środek odwoławczy nie przysługuje.4.
Prezes okręgowej komisji arbitrażowej może przywrócić termin do wniesienia środka odwoławczego, jeżeli uchybienie terminu nastąpiło bez winy strony. Wniosek o przywrócenie terminu będzie rozpoznany, jeżeli zostanie zgłoszony wraz ze środkiem odwoławczym najpóźniej w ciągu siedmiu dni od ustania przyczyny, która spowodowała uchybienie.5.
Odrzucenie środka odwoławczego i przywrócenie terminu do jego wniesienia może nastąpić również w postępowaniu odwoławczym.Środki odwoławcze od zarządzeń przewodniczącego zespołu orzekającego wnosi się do Prezesa Państwowego Arbitrażu Gospodarczego w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia zarządzenia. Do środków tych stosuje się odpowiednio przepisy art. 33 ust. 3 i 4.
1.
Prawomocne orzeczenia Państwowego Arbitrażu Gospodarczego wiążą strony, organy Państwowego Arbitrażu Gospodarczego i inne organy i instytucje państwowe oraz organizacje spółdzielcze i społeczne.2.
Orzeczenie Państwowego Arbitrażu Gospodarczego jest prawomocne, gdy nie przysługuje od niego środek odwoławczy.3.
Przepis ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do zarządzeń Prezesa Państwowego Arbitrażu Gospodarczego, prezesów okręgowych komisji arbitrażowych i przewodniczących zespołów orzekających.Państwowy Arbitraż Gospodarczy może, na wniosek strony lub z urzędu, wznowić postępowanie zakończone prawomocnym orzeczeniem.
1.
Od prawomocnego orzeczenia może być wniesiona rewizja nadzwyczajna, jeżeli orzeczenie rażąco narusza prawo lub podstawowe interesy gospodarki narodowej.2.
Do wniesienia rewizji nadzwyczajnej są uprawnieni: Przewodniczący Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Minister Sprawiedliwości, prokurator Generalny Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Prezes Państwowego Arbitrażu Gospodarczego.3.
Do wniesienia rewizji nadzwyczajnej od orzeczenia Głównej Komisji Arbitrażowej są uprawnieni również właściwi dla stron: ministrowie, kierownicy urzędów centralnych, terenowe organy administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, Prezydium Naczelnej Rady Spółdzielczej lub zarząd centralnego związku spółdzielni, zarząd Centralnego Związku Kółek Rolniczych, zarząd Centralnego Związku Rzemiosła i zarządy główne innych organizacji społecznych.4.
Strona może złożyć podanie o wniesienie rewizji nadzwyczajnej tylko do jednego z organów wymienionych w ust. 2.1.
Rewizję nadzwyczajną rozpoznaje Główna Komisja Arbitrażowa. Rewizję nadzwyczajną wnosi się do Głównej Komisji Arbitrażowej w terminie trzech miesięcy od dnia doręczenia stronom odpisu orzeczenia Głównej Komisji Arbitrażowej lub od dnia uprawomocnienia się orzeczenia okręgowej komisji arbitrażowej.2.
Główna Komisja Arbitrażowa oddala rewizję nadzwyczajną wniesioną po terminie.3.
Główna Komisja Arbitrażowa może rozpoznać rewizję nadzwyczajną wniesioną przez Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministra Sprawiedliwości, Prokuratora Generalnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej lub Prezesa Państwowego Arbitrażu Gospodarczego po terminie wskazanym w ust. 1, jednak nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia doręczenia odpisu orzeczenia Głównej Komisji Arbitrażowej lub uprawomocnienia się orzeczenia okręgowej komisji arbitrażowej, jeżeli zaskarżone orzeczenie w sposób szczególnie rażący narusza prawo lub podstawowe interesy gospodarki narodowej.1.
Sąd Najwyższy i Główna Komisja Arbitrażowa wspólnie wyjaśniają przepisy prawa, których stosowanie budzi wątpliwości w orzecznictwie sądowym i arbitrażowym.2.
Sąd Najwyższy i Główna Komisja Arbitrażowa udzielają wyjaśnień w składzie pięciu sędziów Sądu Najwyższego i pięciu arbitrów Głównej Komisji Arbitrażowej pod przewodnictwem Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego lub wyznaczonego przez niego sędziego Sądu Najwyższego, przy udziale przedstawiciela Prokuratora Generalnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.3.
Wniosek o udzielenie wyjaśnień może być przedstawiony przez Ministra Sprawiedliwości, Prokuratora Generalnego Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego lub Prezesa Państwowego Arbitrażu Gospodarczego.1.
Spory o właściwość między sądami powszechnymi a Państwowym Arbitrażem Gospodarczym rozstrzygają ostatecznie Sąd Najwyższy i Główna Komisja Arbitrażowa w składzie trzech sędziów Sądu Najwyższego oraz dwóch arbitrów Głównej Komisji Arbitrażowej.2.
Spory o właściwość między Państwowym Arbitrażem Gospodarczym a organami innymi niż wskazane w ust. 1 rozstrzyga ostatecznie Państwowy Arbitraż Gospodarczy w zespole składającym się z trzech arbitrów Głównej Komisji Arbitrażowej oraz dwóch przedstawicieli zainteresowanego naczelnego lub centralnego organu administracji państwowej.1.
Orzeczenia oraz ugody zawarte przez strony w toku postępowania arbitrażowego i zatwierdzone orzeczeniami arbitrażowymi, jak również zarządzenia Prezesa Państwowego Arbitrażu Gospodarczego i prezesów okręgowych komisji arbitrażowych są natychmiast wykonalne i stanowią tytuły egzekucyjne; tytułem egzekucyjnym jest także prawomocny nakaz zapłaty.2.
Okręgowa komisja arbitrażowa może ustalić w orzeczeniu, że będzie ono wykonalne dopiero po uprawomocnieniu się, jeżeli wskutek wykonania orzeczenia mogłaby wyniknąć dla strony niepowetowana szkoda.3.
Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio do zarządzeń prezesów okręgowych komisji arbitrażowych.4.
Tytuły egzekucyjne zaopatrzone w klauzulę wykonalności (tytuły wykonawcze) powinny być wykonywane bezzwłocznie, bez uprzedniego wszczynania postępowania egzekucyjnego.1.
Główna Komisja Arbitrażowa i okręgowe komisje arbitrażowe rozpoznają spory w trzyosobowych zespołach orzekających.2.
Prezes Państwowego Arbitrażu Gospodarczego lub prezes okręgowej komisji arbitrażowej może zarządzić rozpoznanie sporu o szczególnym znaczeniu gospodarczym lub o charakterze precedensowym przez zespół orzekający powiększony o dwie osoby.3.
Rewizje nadzwyczajne są rozpoznawane w pięcioosobowym zespole orzekającym.1.
Członek zespołu orzekającego podlega wyłączeniu od udziału w rozpoznawaniu sporu, jeżeli:1)
sam lub jego osoba najbliższa jest pracownikiem strony,2)
wynik sprawy może mieć wpływ na jego prawa lub obowiązki albo na odpowiedzialność karną, służbową lub dyscyplinarną,3)
w instancji niższej brał udział w wydaniu orzeczenia, od którego złożono odwołanie,4)
miał wpływ na bieg sprawy będącej przedmiotem sporu.2.
O wyłączeniu prezesa okręgowej komisji arbitrażowej oraz członka zespołu orzekającego Głównej Komisji Arbitrażowej decyduje Prezes Państwowego arbitrażu Gospodarczego, o wyłączeniu zaś członka zespołu orzekającego okręgowej komisji arbitrażowej - prezes okręgowej komisji arbitrażowej.3.
Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do pracowników Państwowego Arbitrażu Gospodarczego, rozpoznających spory jednoosobowo.1.
Okręgowa komisja arbitrażowa rozpoznaje jednoosobowo spór, w którym strona pozwana nie złożyła odpowiedzi na wniosek lub uznała jego żądanie.2.
Rada Ministrów może w drodze rozporządzenia ustalić inne wypadki niż wskazane w ust. 1, w których spory rozpoznaje się jednoosobowo.3.
Prezes okręgowej komisji arbitrażowej może zarządzić rozpoznanie sporu, o którym mowa w ust. 1 i 2, w zespole określonym w art. 42 ust. 1 lub 2.1.
Członkami zespołów orzekających Głównej Komisji Arbitrażowej mogą być:1)
pracownicy Państwowego Arbitrażu Gospodarczego uprawnieni do orzekania,2)
osoby powołane przez:a)
Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów,b)
ministrów i kierowników urzędów centralnych,c)
Prezydium Naczelnej Rady Spółdzielczej i zarząd centralnych związków spółdzielni,d)
zarząd Centralnego Związku Kółek Rolniczych,e)
zarząd Centralnego Związku Rzemiosła -spośród osób posiadających znajomość zasad obrotu między jednostkami gospodarki uspołecznionej.
2.
Członkami zespołów orzekających okręgowej komisji arbitrażowej mogą być:1)
pracownicy Państwowego Arbitrażu Gospodarczego uprawnieni do orzekania,2)
osoby powołane przez właściwy terenowy organ administracji państwowej stopnia wojewódzkiego, dyrektorów zjednoczeń (wielkich przedsiębiorstw państwowych) oraz zarządy właściwych wojewódzkich (okręgowych) związków spółdzielni (terenowych jednostek), organizacyjnych centralnych związków spółdzielni kółek rolniczych i izb rzemieślniczych - spośród osób posiadających znajomość zasad obrotu między jednostkami gospodarki uspołecznionej.3.
Prezes Państwowego Arbitrażu Gospodarczego występuje do organów wymienionych w ust. 1 pkt 2, a prezes okręgowej komisji arbitrażowej - do organów wymienionych w ust. 2 pkt 2 o powołanie osób na członków zespołów orzekających, określając liczbę tych osób.Osoby wymienione w art. 45 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 2 składają wobec Prezesa Państwowego Arbitrażu Gospodarczego lub prezesa właściwej okręgowej komisji arbitrażowej ślubowanie o treści ustalonej w art. 17 ust. 1.
1.
Prezes Państwowego Arbitrażu Gospodarczego i prezesi okręgowych komisji arbitrażowych wyznaczają imiennie członków zespołu orzekającego w sprawie, uwzględniając w miarę możności ich szczególną znajomość tej dziedziny gospodarki narodowej, której sprawa dotyczy.2.
Przewodniczącym zespołu orzekającego jest prezes albo wyznaczony przez niego wiceprezes lub inny uprawniony do orzekania pracownik Państwowego Arbitrażu Gospodarczego.Członek zespołu orzekającego jest obowiązany zachować w tajemnicy okoliczności sprawy, o których dowiedział się w związku z udziałem w rozstrzyganiu sporu.
Rada Ministrów w drodze rozporządzenia określi szczegółowe zasady postępowania arbitrażowego oraz rodzaje i wysokość opłat arbitrażowych.