Rozdział 3 - Wojewódzkie organa kolegialne. - Organizacja i zakres działania władz administracji ogólnej.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1936.80.555 t.j.
Akt utracił moc Wersja od: 4 czerwca 1964 r.
Rozdział III.
Wojewódzkie organa kolegialne.
Wojewódzkie organa kolegialne.
Do współdziałania z wojewodą w wykonywaniu zadań administracji ogólnej w zakresie ustalonym przez przepisy prawne, powołuje się czynnik obywatelski, reprezentowany przez organa samorządu wojewódzkiego.
Do czasu zorganizowania samorządu wojewódzkiego, tworzy się przy wojewodzie radę wojewódzką i wydział wojewódzki, które współdziałają z wojewodą w wykonywaniu jego zadań w zakresie administracji ogólnej, stosownie do postanowień rozporządzenia niniejszego i innych przepisów prawnych.
(1)
Rada wojewódzka składa się z członków, wybranych przez rady powiatowe i rady miejskie miast, wydzielonych z powiatowych związków samorządowych, na obszarze województwa, po jednym przez każdą radę powiatową względnie radę miejską.(2)
W skład rady wojewódzkiej może wejść każdy mieszkaniec odnośnego powiatu względnie miasta, który może być członkiem rady gminnej względnie miejskiej, z wyjątkiem czynnych funkcjonariuszów administracyjnych państwowych oraz samorządowych.(3)
Powyższe ograniczenie nie odnosi się do funkcjonariuszów rządowej administracji centralnej.(1)
Mandat członka rady wojewódzkiej trwa tak długo, jak długo trwa kadencja organu, który dokonał wyboru.(2)
Na miejsce opróżnione w czasie trwania kadencji dokonywa się wyboru uzupełniającego.(1)
Posiedzenia rady wojewódzkiej odbywają się przynajmniej raz na rok.(2)
Wojewoda zwołuje posiedzenia rady i sprawuje przewodnictwo.(3)
Zastępcą przewodniczącego jest wicewojewoda.(4)
Na zaproszenie, względnie za zgodą wojewody, mogą brać udział w obradach bez prawa głosowania przedstawiciele władz, podległych bezpośrednio władzom centralnym, a nie zespolonych z administracją ogólną, jako też urzędnicy podlegli wojewodzie.(5)
Do prawomocności uchwał rady niezbędna jest obecność przewodniczącego i połowy ogólnej liczby członków rady; uchwały zapadają większością głosów obecnych członków rady; przewodniczący nie głosuje.Przynajmniej raz na rok wojewoda obowiązany jest na posiedzeniu rady przedstawić sprawozdanie o ogólnym stanie województwa, działalności administracji państwowej na obszarze województwa w ciągu ostatniego roku i ważniejszych zamierzeniach na przyszłość, tudzież wysłuchać opinii rady co do ogólnych potrzeb województwa oraz projektów, zarówno przedłożonych radzie przez wojewodę, jak i zgłoszonych przez członków rady.
(1)
Rada wojewódzka jest organem opiniodawczym.(2)
Rada wojewódzka opiniuje na żądanie wojewody w sprawach natury ogólnej, należących do kompetencji wojewody, a dotyczących ludności całego województwa lub poszczególnych jej grup.(3)
Dla opracowania opinii i projektów w poszczególnych sprawach rada może wybierać specjalne komisje.(4)
O ile sprawa jest pilna albo mniejszej wagi, wojewoda może zamiast opinii rady zasięgnąć opinii wydziału wojewódzkiego.(1)
Wypadki, w których rada wojewódzka współdziała z głosem stanowczym, określają przepisy prawne.(2)
Sprawy, w których rada wojewódzka współdziała z głosem stanowczym, wojewoda może przekazać wydziałowi wojewódzkiemu, jeżeli zwłoka, związana ze zwołaniem rady, zagraża interesowi publicznemu lub jeżeli posiedzenie rady, na którego porządku dziennym postawiono daną sprawę, nie doszło do skutku z braku kompletu członków, albo wreszcie jeżeli rada, mimo wezwania, ostatecznej uchwały nie powzięła.(1)
W skład wydziału wojewódzkiego wchodzą:a)
wojewoda względnie wicewojewoda jako przewodniczący;b)
dwaj inni urzędnicy państwowi, z których jednego wyznacza i odwołuje Minister Spraw Wewnętrznych, drugiego zaś powołuje się według zasad określonych w art. 51 i 119 ust. 2;c)
trzej członkowie, wybrani przez radę wojewódzką w głosowaniu stosunkowym spośród mieszkańców województwa, posiadających bierne prawo wyborcze do rady wojewódzkiej (art. 42).(2)
Oprócz trzech członków rada wojewódzka wybiera w oddzielnym głosowaniu trzech zastępców. Każdy członek wydziału z wyboru ma swego zastępcę, którego wyznacza się według stosunku otrzymanych głosów.(1)
Wybrani członkowie wydziału wojewódzkiego pełnią swoje funkcje przez przeciąg lat czterech, względnie aż do czasu dokonania przez radę wojewódzką wyboru następców.(2)
Gdy mandat członka wydziału wygaśnie z innych powodów, aniżeli rozwiązanie wydziału lub upływ kadencji, miejsce jego w wydziale zajmuje zastępca.Jeżeli wskutek nowych wyborów do rad powiatowych, względnie rad miejskich, skład rady wojewódzkiej zmieni się więcej niż w połowie (art. 42), wojewoda zarządzi nowe wybory członków wydziału wojewódzkiego i ich zastępców przez radę wojewódzką przed upływem czterolecia.
(1)
Ilekroć wydział wojewódzki jest powołany do zatwierdzania uchwał związków samorządowych (art. 55 p. 1) w sprawach finansowych, które według dotychczasowych przepisów prawnych zatwierdzał wojewoda w porozumieniu z dyrektorem izby skarbowej, wchodzi jako drugi urzędnik w wydziale wojewódzkim (art. 48 ust. 1 lit. b) dyrektor izby skarbowej lub inny urzędnik administracji skarbowej przez niego wyznaczony.(2)
Ilekroć wydział wojewódzki jest powołany do rozstrzygania lub opiniowania spraw, wchodzących w zakres administracji zdrowia publicznego lub innych działów administracji, wymienionych w art. 27, a w urzędzie wojewódzkim są dla tych działów administracji zorganizowane osobne wydziały, oddziały lub przydzieleni specjalni referenci fachowi, wówczas jako drugiego urzędnika w wydziale wojewódzkim (art. 48 ust. 1 lit. b) powołuje wojewoda kierownika właściwego wydziału lub oddziału, względnie referenta fachowego.(3)
Gdy nie zachodzi żaden z wypadków przewidzianych w poprzednich ustępach, ani wypadek przewidziany w art. 119 ust. 2, miejsce drugiego członka według art. 48 ust. 1 lit. b zajmuje drugi urzędnik z działu spraw wewnętrznych wyznaczony przez wojewodę.(1)
Posiedzenia wydziału wojewódzkiego zwołuje wojewoda w miarę potrzeby.(2)
Do prawomocności uchwał wymagana jest obecność przewodniczącego lub jego zastępcy i co najmniej 2 członków, a w szczególności jednego z urzędników wymienionych w ust. 1 lit. b art. 48 oraz jednego członka spośród wymienionych w ust. 1 lit. c art. 48.(3)
Uchwały zapadają większością głosów obecnych członków wydziału; w razie równości głosów rozstrzyga to zdanie, za którym głosował przewodniczący.(1)
Jeżeli wydział wojewódzki ma powziąć uchwałę w jednej ze spraw wymienionych w art. 55, a dotyczącą związku samorządowego, do którego organów należy członek wydziału wojewódzkiego, wtedy członek ten nie bierze udziału w obradach i głosowaniu.(3)
Gdyby z powodu określonego w ust. 1 nie było przepisanego kompletu, wojewoda w miejsce wyłączonego członka wydziału powoła jego zastępcę.(3)
Analogicznie postąpi wojewoda, gdy w sprawie jest bezpośrednio i osobiście zainteresowany członek wydziału lub jego krewny albo powinowaty do czwartego stopnia włącznie, a w wypadku przewidzianym w art. 55 p. 3, jeżeli członek wydziału brał udział w wydawaniu zaskarżonej decyzji jako członek kolegium powiatowego.Wydział wojewódzki ma głos doradczy w przypadkach, przewidzianych przez przepisy obowiązujące, jako też we wszystkich sprawach, które wojewoda wydziałowi do zaopiniowania przekaże.
Jeżeli z ustaw wydanych po wejściu w życie rozporządzenia niniejszego nie wynika inaczej, wydział wojewódzki współdziała z głosem stanowczym stosownie do postanowień rozporządzenia niniejszego względnie innych przepisów prawnych, a w szczególności w sprawach dotyczących:
1)
zatwierdzania uchwał organów związków samorządowych w takim zakresie, w jakim prawo to przysługuje według przepisów wojewodzie samemu lub wojewodzie w porozumieniu z dyrektorem izby skarbowej; 2)
rozstrzygania w toku instancji odwołań od orzeczeń i zarządzeń organów związków samorządowych, o ile według przepisów rozstrzyganie takich odwołań służy wojewodzie; 3)
rozstrzygania odwołań w toku instancji od orzeczeń i zarządzeń, które w niższej instancji zostały lub powinny były być wydane przy udziale kolegium, o ile według obowiązujących przepisów takie odwołanie jest dopuszczalne; 4)
sprawowania nadzoru nad samorządem terytorialnym w takim zakresie, w jakim według przepisów nadzór ten należy do wyłącznej kompetencji wojewody, z wyłączeniem bieżących czynności nadzorczych o charakterze przygotowawczym, ogólnych zarządzeń instrukcyjnych oraz stosowania środków przymusowych o charakterze porządkowym; 5)
orzekania we wszystkich sprawach, które w myśl dotychczasowych przepisów są lub mogą być przekazane decyzji wojewody w zastępstwie organów samorządu wojewódzkiego; 6)
orzekania we wszystkich sprawach zastrzeżonych przez ustawy i rozporządzenia wyraźnie wydziałowi wojewódzkiemu; 7)
określania sposobu wykonywania uchwał rady wojewódzkiej w sprawach, w których ona współdziała z głosem stanowczym.(1)
Z chwilą zorganizowania wydziału wojewódzkiego ustaje wspomniany w p. 1 art. 55 obowiązek wojewody porozumiewania się z dyrektorem izby skarbowej, z wyjątkiem wypadku przewidzianego w art. 57.(2)
Ilekroć wydział wojewódzki współdziała w zatwierdzaniu uchwał organów samorządowych w sprawie wysokości danin komunalnych, wolno dyrektorowi izby skarbowej, względnie wyznaczonemu przezeń urzędnikowi administracji skarbowej (art. 51 ust. 1), zgłosić na odnośnym posiedzeniu wydziału wojewódzkiego na ręce przewodniczącego sprzeciw przeciwko uchwale wydziału, która, zdaniem jego, jest sprzeczna z interesem Skarbu Państwa. Sprzeciw wstrzymuje wykonanie uchwały.(3)
Sprzeciw rozstrzyga Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Skarbu.(1)
Jeżeli z jakiegokolwiek bądź powodu wydział wojewódzki jest niezorganizowany, albo posiedzenie wydziału nie dojdzie do skutku z braku przepisanego kompletu członków a zwłoka zagraża interesowi publicznemu, albo jeżeli wydział mimo wezwania nie poweźmie ostatecznej uchwały lub też gdy zachodzi konieczność terminowego rozpatrzenia sprawy, a posiedzenie wydziału wojewódzkiego nie może być ze względów technicznych zwołane w terminie, wojewoda wydaje decyzję samodzielnie, bez udziału wydziału wojewódzkiego. W tym ostatnim przypadku wojewoda jest obowiązany decyzję swą podać wydziałowi wojewódzkiemu na najbliższym posiedzeniu do wiadomości. O ile wydział wojewódzki nie zgodzi się z decyzją wojewody, rozstrzyga Minister Spraw Wewnętrznych.(2)
Przy zatwierdzaniu uchwał związków samorządowych w sprawie wysokości danin wojewoda w przypadkach przewidzianych w ust. (1) winien porozumieć się z dyrektorem izby skarbowej. W razie różnicy zdań między wojewodą a dyrektorem izby skarbowej rozstrzyga Minister Spraw Wewnętrznych w porozumieniu z Ministrem Skarbu.(1)
Rada wojewódzka i wydział wojewódzki podejmują uchwały wyłącznie na podstawie stanu faktycznego ustalonego w aktach.(2)
Członkowie rady wojewódzkiej i wydziału wojewódzkiego są w wykonywaniu swoich funkcji niezależni i nie mogą być pociągani do odpowiedzialności za swoją działalność w radzie względnie wydziale, wchodzącą w zakres ich funkcji a zgodną z prawem i obowiązkami służby.(1)
Decyzje wojewody, powzięte przy współudziale rady lub wydziału, wprowadza wojewoda w życie przy pomocy podległych sobie władz i urzędów.(2)
Uchwały rady i wydziału, naruszające obowiązujące przepisy, wojewoda winien zawiesić i przedłożyć bezzwłocznie do rozstrzygnięcia właściwemu ministrowi.(3)
Przepisy o środkach prawnych od decyzji wojewodów odnoszą się również do wypadków, w których decyzje te zostały wydane przy współudziale czynnika obywatelskiego stosownie do przepisów rozporządzenia niniejszego.(1)
Minister Spraw Wewnętrznych może rozwiązać radę wojewódzką względnie wydział wojewódzki przed upływem kadencji i zarządzić ponowne ich skompletowanie.(2)
Po rozwiązaniu rady wojewódzkiej a przed zebraniem się nowej, wszystkie sprawy, należące do zakresu działania rady wojewódzkiej, załatwia wydział wojewódzki, a gdy wydział jest rozwiązany - wojewoda samodzielnie. W wypadku rozwiązania wydziału wojewódzkiego sprawy, należące do zakresu działania wydziału, załatwia samodzielnie wojewoda z uwzględnieniem przepisu ust. 2 art. 57.(1)
Członkowie rady wojewódzkiej oraz członkowie wydziału wojewódzkiego, pochodzący z wyboru, mają jedynie prawo do zwrotu kosztów podróży i poboru diet za dni posiedzeń według zasad przyjętych dla urzędników państwowych, pobierających uposażenie według grupy VI.(2)
Wydatki na diety i koszty podróży członków rady wojewódzkiej ponoszą te związki samorządowe, które ich wybrały. Koszty, związane z urzędowaniem członków wydziału wojewódzkiego pochodzących z wyboru, rozkłada wydział wojewódzki w równych częściach na wszystkie powiatowe związki samorządowe i miasta, wydzielone z ich obszaru na terenie województwa.(1)
Każdy członek względnie tegoż zastępca, wybrany do rady wojewódzkiej lub wydziału wojewódzkiego, który, mimo należytego zawiadomienia o terminie posiedzenia rady względnie wydziału, nie jawi się na posiedzeniu bez usprawiedliwionej przyczyny, podlega grzywnie do stu złotych, którą nakłada wojewoda. Od orzeczenia wojewody, nakładającego grzywnę, nie ma odwołania.(2)
Nieusprawiedliwiona nieobecność na pięciu posiedzeniach rady względnie wydziału, albo też na trzech posiedzeniach, po sobie następujących, powoduje utratę mandatu.(1)
Członkowie rad wojewódzkich oraz wydziałów wojewódzkich, pochodzący z wyboru, winni na posiedzeniu rady względnie wydziału złożyć w ręce wojewody przyrzeczenie w miejsce przysięgi, iż przestrzegać będą ustaw i wypełniać sumiennie swoje obowiązki.(2)
Bliższe przepisy o wyborach względnie powoływaniu członków rad wojewódzkich i wydziałów wojewódzkich oraz o trybie obradowania i urzędowania tych organów wyda Minister Spraw Wewnętrznych.(3)
W wypadkach, w których w myśl rozporządzenia niniejszego wojewoda uprawniony jest do decydowania z pominięciem właściwego kolegium (art. 47 ust. 2 i 57), winien on decyzję swoją podać do wiadomości kolegium na najbliższym posiedzeniu.