Rozdział 4 - Sposób i okoliczności noszenia miniaturek, baretek, rozetek i wstążeczek - Opis, materiał, wymiary, wzory rysunkowe oraz sposób i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1992.90.452

Akt obowiązujący

Wersja od: 15 lipca 2022 r.

Rozdział  4

Sposób i okoliczności noszenia miniaturek, baretek, rozetek i wstążeczek

§  25. 

1. We wszystkich okolicznościach, kiedy nie zakłada się pełnych odznak orderów i odznaczeń, można nosić ich miniaturki, baretki, rozetki i wstążeczki.

2. Na mundurach zamiast pełnych odznak orderów i odznaczeń nosi się tylko baretki.

§  26. 

1. W przypadku posiadania tego samego orderu w dwóch lub więcej klasach, nosi się miniaturkę, baretkę lub rozetkę najwyższej z posiadanych klas orderu.

2. W przypadku posiadania tego samego odznaczenia w dwóch lub więcej stopniach, nosi się miniaturkę, baretkę lub wstążeczkę najwyższego z posiadanych stopni odznaczenia.

3. Nie nosi się jednocześnie:

- pełnej odznaki orderu lub odznaczenia oraz jego miniaturki, baretki, rozetki ani wstążeczki,

- miniaturki, rozetki ani wstążeczki orderu tej samej klasy lub odznaczenia tego samego stopnia.

4. 33  Przepis ust. 1 nie dotyczy Orderu Wojennego Virtuti Militari i Orderu Krzyża Wojskowego, których miniaturki lub baretki wszystkich posiadanych klas można nosić jednocześnie.

§  27. 

1. Miniaturki można nosić jednocześnie:

- z odznakami orderów zawieszonymi na wielkich wstęgach i na wstęgach,

- z gwiazdami orderowymi,

- ze wstążeczkami.

2. Nosi się jedną lub więcej miniaturek odznak orderów i odznaczeń.

3. Miniaturek nie nosi się jednocześnie z pełnymi odznakami orderów i odznaczeń zawieszonymi na wstążkach, z baretkami ani z rozetką.

4. Miniaturki odznak orderów i odznaczeń o średnicy 15-17 mm nosi się na wstążeczkach długości 25-30 mm i szerokości 11-13 mm na lewej stronie piersi lub na klapie ubioru z kołnierzem wykładanym, z prawa na lewo, w jednym rzędzie.

5. Wyższe klasy orderów oznacza się na wstążeczkach miniaturek za pomocą rozetek w kolorach wstążki orderowej. Średnica rozetki wynosi 6-8 mm. W klasach I orderów rozetki umieszcza się na podkładce metalowej lub z galonika w kolorze złotym; w klasach II orderów - na podkładce metalowej lub z galonika w połowie szerokości w kolorze złotym, w połowie srebrnym; w klasach III orderów - na podkładce metalowej lub z galonika w kolorze srebrnym; klasach IV orderów - bezpośrednio na wstążeczce. Podkładkę metalową lub z galonika o wymiarach 6 x 10 mm umieszcza się na wstążeczce poziomo.

6. 34  Nie umieszcza się rozetki na miniaturkach odznaki Orderu Wojennego Virtuti Militari klasy III i IV, odznaki Orderu Krzyża Wojskowego klasy II i III, odznaki Orderu Krzyża Niepodległości klasy II oraz odznaki Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej klasy IV.

7. Okucia nakłada się na wstążeczki miniaturek poziomo.

§  28. 

1. Baretki nosi się na mundurach na lewej stronie piersi, z prawa na lewo, w następujący sposób:

1) pojedynczą baretkę nosi się na mundurze symetrycznie nad górną kieszenią;

2) od 2 do 4 baretek nosi się w jednym rzędzie obok siebie bez przerw między baretkami; jeżeli klapa kołnierza munduru zakrywałaby całkowicie pierwszą baretkę, wówczas nosi się w tym rzędzie tylko trzy baretki;

3) powyżej 4 baretek nosi się w dwóch lub więcej rzędach bezpośrednio jeden pod drugim, w każdym rzędzie po cztery baretki, przy czym w rzędzie dolnym przy liczbie mniejszej niż cztery nosi się baretki w ten sposób, aby znajdowały się symetrycznie pod bezpośrednim rzędem górnym.

2. Łącznie z baretkami można nosić na lewej stronie piersi jedną pełną odznakę orderu lub odznaczenia. W tym przypadku odznakę orderu lub odznaczenia nosi się na wysokości pierwszej baretki przykrywając ją do połowy.

3. Baretkę sporządza się ze wstążki określonej przepisami dla danego orderu lub odznaczenia. Jej szerokość równa się szerokości tej wstążki. Szerokość baretek wyższych klas orderów, których odznaki zawieszone są na wielkich wstęgach i wstęgach, powinna być równa szerokości wstążki orderowej określonej przepisami dla odznak najniższych klas tych orderów. Można nosić również baretki o jednolitej szerokości wynoszącej 35 mm.

4. Wysokość baretki wynosi 8-10 mm. Baretkę nakłada się na podkładkę sukienną lub aksamitną koloru czarnego albo na podkładkę metalową. Podkładka pod baretkę powinna być o 2 mm szersza i wyższa od baretki.

5. Wyższe klasy orderów oznacza się na baretkach przez umieszczenie pośrodku nich rozetek w kolorach wstążki orderowej. Średnica rozetki wynosi 6-8 mm. W klasach I orderów rozetkę umieszcza się na podkładce z galonika w kolorze złotym; w klasach II orderów - na podkładce z galonika w połowie szerokości w kolorze złotym, w połowie srebrnym; w klasach III orderów - na podkładce z galonika w kolorze srebrnym; w klasach IV orderów - bezpośrednio na baretce. Podkładkę o wymiarach 6 x 20 mm umieszcza się na baretce poziomo.

5a. 35  W klasie II Orderu Krzyża Wojskowego rozetkę umieszcza się bezpośrednio na baretce; w klasie III Orderu Krzyża Wojskowego oraz w klasie II Orderu Krzyża Niepodległości rozetki nie umieszcza się.

6. Wyższe stopnie odznaczeń oznacza się przez umieszczenie pośrodku baretki, pionowo, galonika szerokości 5 mm w kolorze złotym lub srebrnym w zależności od stopnia odznaczenia.

7. Kolejne stopnie Krzyża Zasługi z Mieczami oznacza się przez umieszczenie stosownej wielkości i odpowiedniego do stopnia odznaczenia koloru mieczy pośrodku baretki, tak aby ich ostrza skierowane były ku górze.

7a. 36  Na baretkach Wojskowego Krzyża Zasługi z Mieczami, Morskiego Krzyża Zasługi z Mieczami i Lotniczego Krzyża Zasługi z Mieczami umieszcza się skrzyżowane miecze, skierowane ostrzami do góry; na baretce Wojskowego Krzyża Zasługi z Mieczami patynowane na brązowo, na baretkach Morskiego Krzyża Zasługi z Mieczami i Lotniczego Krzyża Zasługi z Mieczami - srebrzone.

7b. 37  Kolejne stopnie Medalu za Długoletnią Służbę oznacza się przez umieszczenie na baretce odpowiednich liczb rzymskich:

w I stopniu - złoconej liczby "XXX", w II stopniu - srebrzonej liczby "XX",

w III stopniu - patynowanej na brązowo liczby "X".

7c. 38  Nie nakłada się okucia na baretce odznaczeń wojskowych o charakterze pamiątkowym, mających w nazwie wyraz "Gwiazda".

8. 39  Okucia nakłada się na baretki pionowo. Na baretkach Krzyża Zasługi z Mieczami oraz Wojskowego Krzyża Zasługi z Mieczami, Morskiego Krzyża Zasługi z Mieczami i Lotniczego Krzyża Zasługi z Mieczami okucia nakłada się pod mieczami.

§  29. 

1. Rozetkę można nosić zamiast odznak orderów posiadających jedną klasę oraz odznak wyższych klas orderów.

2. Nosi się jedną rozetkę, najstarszego z posiadanych orderów. Rozetkę można nosić jednocześnie ze wstążeczkami.

3. Rozetki nie nosi się z pełnymi odznakami orderów i odznaczeń, z miniaturkami ani z baretkami.

4. Rozetkę o średnicy 6-8 mm w kolorach wstążki orderowej nosi się na lewej klapie ubioru z kołnierzem wykładanym.

5. Rozetkę orderu posiadającego tylko jedną klasę oraz klas I orderów umieszcza się na podkładce metalowej lub z galonika w kolorze złotym; klas II orderów - na podkładce metalowej lub z galonika w połowie szerokości w kolorze złotym, w połowie srebrnym; klas III orderów - na podkładce metalowej lub z galonika w kolorze srebrnym; klas IV orderów - bezpośrednio na klapie ubioru. Podkładkę o wymiarach 6 x 14 mm umieszcza się poziomo.

5a. 40  W klasie II Orderu Krzyża Wojskowego rozetkę nosi się bezpośrednio na klapie ubioru. Klasa III Orderu Krzyża Wojskowego nie posiada rozetki.

§  30. 

1. Wstążeczki można nosić zamiast odznak najniższych klas orderów, a także zamiast odznak odznaczeń.

2. Wstążeczki można nosić jednocześnie z miniaturkami lub z rozetką.

3. Wstążeczek nie nosi się jednocześnie:

- więcej niż dwóch; wtedy wyżej zakłada się wstążeczkę orderu lub odznaczenia starszego,

- z pełnymi odznakami orderów i odznaczeń.

4. Wstążeczki o szerokości 4 mm w kolorach określonych przepisami dla danego orderu lub odznaczenia umocowuje się między dziurką lewej klapy ubioru z kołnierzem wykładanym a wewnętrzną stroną tej klapy, ukośnie w dół.

³³ § 26 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 10 rozporządzenia z dnia 21 października 2006 r. (Dz.U.06.196.1445) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach.

³⁴ § 27 ust. 6:

- zmieniony przez § 1 pkt 11 rozporządzenia z dnia 21 października 2006 r. (Dz.U.06.196.1445) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach.

- zmieniony przez § 1 pkt 7 rozporządzenia z dnia 15 listopada 2010 r. (Dz.U.10.221.1448) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 9 września 2010 r.

³⁵ § 28 ust. 5a:

- dodany przez § 1 pkt 12 rozporządzenia z dnia 21 października 2006 r. (Dz.U.06.196.1445) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach.

- zmieniony przez § 1 pkt 8 rozporządzenia z dnia 15 listopada 2010 r. (Dz.U.10.221.1448) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 9 września 2010 r.

³⁶ § 28 ust. 7a dodany przez § 1 pkt 6 lit. a) rozporządzenia z dnia 31 lipca 2007 r. (Dz.U.07.151.1075) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 października 2007 r.

³⁷ § 28 ust. 7b dodany przez § 1 pkt 6 lit. a) rozporządzenia z dnia 31 lipca 2007 r. (Dz.U.07.151.1075) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 października 2007 r.

³⁸ § 28 ust. 7c:

- dodany przez § 1 pkt 6 lit. a) rozporządzenia z dnia 31 lipca 2007 r. (Dz.U.07.151.1075) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 października 2007 r.

- zmieniony przez § 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 4 maja 2012 r. (Dz.U.12.590) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 12 czerwca 2012 r.

³⁹ § 28 ust. 8 zmieniony przez § 1 pkt 6 lit. b) rozporządzenia z dnia 31 lipca 2007 r. (Dz.U.07.151.1075) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem 10 października 2007 r.

⁴⁰ § 29 ust. 5a dodany przez § 1 pkt 13 rozporządzenia z dnia 21 października 2006 r. (Dz.U.06.196.1445) zmieniającego nin. rozporządzenie z dniem wejścia w życie ustawy z dnia 18 października 2006 r. o zmianie ustawy o orderach i odznaczeniach.