Opieka nad dziećmi w wieku do lat 3.
Dz.U.2024.338 t.j.
Akt obowiązującyUSTAWA
z dnia 4 lutego 2011 r.
o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Ustawa określa:
Ilekroć w ustawie jest mowa o rodzicach rozumie się przez to także opiekunów prawnych oraz inne osoby, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem.
Osoby sprawujące, na podstawie ustawy, opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3 podlegają obowiązkowym badaniom sanitarno-epidemiologicznym zgodnie z ustawą z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2023 r. poz. 1284, 909 i 1938).
Minister właściwy do spraw rodziny:
Rada Ministrów składa corocznie Sejmowi i Senatowi, w terminie do dnia 30 września, sprawozdanie z realizacji ustawy.
W przypadkach uzasadnionych nadzwyczajnymi okolicznościami zagrażającymi życiu lub zdrowiu dzieci, minister właściwy do spraw rodziny, w drodze rozporządzenia, może czasowo ograniczyć lub czasowo zawiesić funkcjonowanie form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 na obszarze kraju lub jego części, uwzględniając stopień zagrożenia na danym obszarze.
W przypadku, o którym mowa w art. 6a, minister właściwy do spraw rodziny, w drodze rozporządzenia, może wyłączyć stosowanie niektórych przepisów niniejszej ustawy, w odniesieniu do wszystkich lub niektórych form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 6a, w szczególności w zakresie przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego i organizacji pracy tych form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3, a także wprowadzić w tym zakresie odrębne unormowania, tak aby zapewnić prawidłową realizację celów i zadań tych form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3.
Minister właściwy do spraw rodziny może określić, w drodze rozporządzenia, standardy opieki sprawowanej nad dziećmi w wieku do lat 3, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia tym dzieciom wysokiej jakości opieki dostosowanej do ich potrzeb rozwojowych.
Podmiot prowadzący żłobek lub klub dziecięcy, podmiot zatrudniający dziennego opiekuna oraz dzienny opiekun prowadzący działalność na własny rachunek, organizując opiekę nad dziećmi w wieku do lat 3, mogą uwzględnić standardy opieki określone w przepisach wydanych na podstawie art. 6c.
Żłobek i klub dziecięcy
Żłobek i klub dziecięcy
Formy opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 mogą mieścić się w jednym budynku z przedszkolami w rozumieniu ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe, także w przypadku, gdy znajdują się w jednej strefie pożarowej, bez względu na kategorię zagrożenia ludzi, do której jest zaliczona dana strefa pożarowa.
Do zadań żłobka i klubu dziecięcego należy w szczególności:
Osobą kierującą pracą klubu dziecięcego może być osoba posiadająca kwalifikacje, o których mowa w art. 16.
Dyrektorem żłobka, osobą kierującą pracą klubu dziecięcego oraz osobą, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2, opiekunem, pielęgniarką, położną oraz wolontariuszem w żłobku lub klubie dziecięcym może być osoba, która:
W przypadku nieobecności dziecka w żłobku lub klubie dziecięcym dyrektor żłobka lub klubu dziecięcego może przyjąć na miejsce tego dziecka na czas jego nieobecności inne dziecko, na podstawie umowy z jego rodzicami.
Opiekun prowadzący zajęcia w żłobku lub klubie dziecięcym współpracuje z rodzicami dzieci uczęszczających na zajęcia, w szczególności przez prowadzenie konsultacji i udzielanie porad rodzicom w zakresie pracy z dziećmi.
W zajęciach prowadzonych w klubie dziecięcym mogą uczestniczyć rodzice dzieci uczęszczających do klubu dziecięcego.
Żłobek i klub dziecięcy zapewniają przebywającym w nim dzieciom wyżywienie zgodne z wymaganiami dla danej grupy wiekowej wynikającymi z aktualnych norm żywienia dla populacji polskiej, opracowywanych przez Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra med. Aleksandra Szczygła w Warszawie.
Rodzice są zobowiązani do ponoszenia opłat za pobyt oraz wyżywienie dzieci w żłobku lub klubie dziecięcym.
Rejestr żłobków i klubów dziecięcych
Rejestr żłobków i klubów dziecięcych
Prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego jest działalnością regulowaną w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2023 r. poz. 221, 641, 803, 1414 i 2029) i wymaga wpisu do rejestru żłobków i klubów dziecięcych, zwanego dalej "rejestrem".
Organ prowadzący rejestr prostuje z urzędu wpis do rejestru zawierający oczywiste błędy, niezgodności z treścią wniosku przedsiębiorcy lub niezgodności ze stanem faktycznym wynikającym z innych rejestrów publicznych.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta odmawia wpisu do rejestru, w przypadku gdy:
Wykreślenie z rejestru następuje w przypadku:
Wraz z wykreśleniem z rejestru z przyczyn, o których mowa w art. 32 pkt 2 lub 3, wójt, burmistrz lub prezydent miasta może wydać decyzję o zakazie wykonywania przez przedsiębiorcę działalności objętej wpisem, mając na uwadze skalę, zakres oraz powtarzalność naruszeń.
Odmowa wpisu do rejestru oraz wykreślenie z rejestru następują w drodze decyzji administracyjnej.
Dzienny opiekun
Dzienny opiekun
Do zadań dziennego opiekuna należy w szczególności:
Maksymalną wysokość wynagrodzenia dziennego opiekuna zatrudnianego przez jednostki samorządu terytorialnego oraz zasady jego ustalania określa, w drodze uchwały, odpowiednio rada gminy, rada powiatu lub sejmik województwa.
Rodzice są zobowiązani do ponoszenia opłat za pobyt oraz wyżywienie dzieci u dziennego opiekuna.
Podmioty, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, wybierają dziennych opiekunów w sposób otwarty i konkurencyjny.
W przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy z dziennym opiekunem następuje wykreślenie dziennego opiekuna z wykazu.
W przypadku zmiany danych lub informacji zawartych w wykazie, podmiot zatrudniający dziennego opiekuna oraz osoba, o której mowa w art. 36 ust. 1 pkt 1, zobowiązani są do:
Szkolenia
Szkolenia
Minister właściwy do spraw rodziny określi, w drodze rozporządzenia, zakres programów szkoleń, biorąc pod uwagę specyfikę zadań opiekuńczych, wychowawczych i edukacyjnych żłobka, klubu dziecięcego oraz dziennego opiekuna, mając na uwadze konieczność zapewnienia odpowiedniego poziomu realizacji tych zadań.
Niania
Niania
- na zasadach określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Rodzic (płatnik składek) zobowiązany jest do niezwłocznego informowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o każdej zmianie mającej wpływ na opłacanie składek, w szczególności o rozwiązaniu lub wygaśnięciu umowy uaktywniającej.
Nadzór nad żłobkami, klubami dziecięcymi oraz dziennymi opiekunami
Nadzór nad żłobkami, klubami dziecięcymi oraz dziennymi opiekunami
- wójt, burmistrz lub prezydent miasta prowadzi czynności nadzorcze także poza planem nadzoru, o którym mowa w ust. 1.
- organ sprawujący nadzór zobowiązuje go do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w wyznaczonym terminie.
Finansowanie i zlecanie zadań z zakresu opieki
Finansowanie i zlecanie zadań z zakresu opieki
Gminy, powiaty i województwa mogą zawierać porozumienia w sprawie zasad finansowania opieki zapewnianej w żłobku, klubie dziecięcym lub przez dziennego opiekuna dzieciom z terenu danej gminy, powiatu lub województwa.
- podlegają zwrotowi na rachunek dysponenta Funduszu Pracy.
- podlegają zwrotowi, wraz z odsetkami, w terminie i na zasadach określonych w art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych.
- w postaci elektronicznej, za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 62a.
Informacje zawarte w rejestrze oraz wykazie udostępnia się, w zakresie niezbędnym do realizacji zadań ustawowych, Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych - w celu:
Dofinansowanie obniżenia opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna
Dofinansowanie obniżenia opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna
Ustalając prawo do dofinansowania, o którym mowa w art. 64c ust. 1, uwzględnia się informacje i dokumenty, o których mowa w art. 64e ust. 3 i 4, oraz informacje uzyskane lub zweryfikowane z rejestrów publicznych, o których mowa w art. 64h.
Zmiany w przepisach obowiązujących
Zmiany w przepisach obowiązujących
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70, poz. 335, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 oraz z 2011 r. Nr 32, poz. 159) w załączniku wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1217 i Nr 219, poz. 1706 oraz z 2010 r. Nr 238, poz. 1578) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 oraz z 2010 r. Nr 257, poz. 1725) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.) w art. 104 w ust. 1: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany: (zmiany pominięte).
W ustawie z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) w art. 157 po ust. 4 dodaje się ust. 4a i 4b w brzmieniu: (zmiany pominięte).
Przepisy epizodyczne i przejściowe
Przepisy epizodyczne i przejściowe
Pielęgniarki i położne zatrudnione w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy w żłobku, działającym na podstawie przepisów dotychczasowych, i zatrudnione na stanowisku opiekunki w żłobku w rozumieniu przepisów niniejszej ustawy, przez okres zatrudnienia, zachowują prawo wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej, nie dłużej jednak niż przez okres 15 lat.
W okresie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia ustawy, płatnicy składek zobowiązani do przekazywania za osoby świadczące pracę na podstawie umowy uaktywniającej dokumentów, o których mowa w art. 47a ust. 1 ustawy wymienionej w art. 70, zobowiązani są do przekazywania tych dokumentów w formie dokumentu pisemnego według ustalonego wzoru.
Przepis końcowy
Przepis końcowy
Ustawa wchodzi w życie po upływie miesiąca od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (461)
Pytania i odpowiedzi liczba obiektów na liście: (461)
- Czy rada gminy może ograniczyć wypłatę dotacji celowej dla żłobka, które otrzymuje dofinansowanie w ramach Programu Maluch+ na lata 2022-2029?
- Czy placówka opieki dla dzieci w wieku do lat 3 tj. żłobek, może zostać włączona do zespołu szkół, w którego skład wchodzi szkoła podstawowa i przedszkole?
- Czy gmina powinna podjąć uchwałę odnośnie funkcjonowania żłobków mimo, że na jej terenie nie funkcjonują żadne żłobki?
Akty prawne liczba obiektów na liście: (47)
Akty zmieniane liczba obiektów na liście: (10)
Akty wykonawcze liczba obiektów na liście: (15)
- Standardy opieki sprawowanej nad dziećmi w wieku do lat 3
- Zmiana rozporządzenia w sprawie zakresu programów szkoleń dla opiekuna w żłobku lub klubie dziecięcym oraz dziennego opiekuna.
- Zmiana rozporządzenia w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania form opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.
Orzeczenia i pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (786)
Orzeczenia sądów liczba obiektów na liście: (268)
Pisma urzędowe liczba obiektów na liście: (3)
- 1952/2016, Likwidacja w szkołach policealnych kształcenia w zawodzie opiekunka dziecięca. - Pismo wydane przez: Ministerstwo Edukacji Narodowej
- SPS-023-21748/13, Stanowisko MPiPS w sprawie legalnego zatrudniania niań po wejściu w życie tzw. ustawy żłobkowej. - Pismo wydane przez: Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
- Informacja ZUS z dnia 16 września 2011 r. w sprawie zgłoszenia niani do ubezpieczeń - Pismo wydane przez: Centrala Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Komentarze i publikacje liczba obiektów na liście: (26)
Komentarze praktyczne liczba obiektów na liście: (11)
- Organizacja opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 – warunki i zasady sprawowania opieki w żłobkach i klubach dziecięcych
- Organizacja opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 – wymagania wobec osób zatrudnianych w żłobkach i klubach dziecięcych
- Organizacja opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 – forma organizacyjno-prawna żłobków i klubów dziecięcych
Komentarze liczba obiektów na liście: (2)
Monografie liczba obiektów na liście: (3)
Artykuły liczba obiektów na liście: (3)
- Dotowanie przez jednostki samorządu terytorialnego działalności żłobków, klubów dziecięcych lub podmiotów zatrudniających dziennych opiekunów – zgodnie z ustawą z 4.02.2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3
- Organizacja i finansowanie przez gminy zadań z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3
- Opieka nad dziećmi do lat trzech