Ograniczenie spożycia.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1921.21.121

Akt utracił moc
Wersja od: 5 marca 1921 r.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA APROWIZACJI
z dnia 22 lutego 1921 r.
w sprawie ograniczenia spożycia.

Na podstawie art. 3 ustawy z dnia 2 lipca 1920 r. o zwalczaniu lichwy wojennej (Dz. Ust. R. P. w 1920 r. Nr 67 poz. 449) oraz rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 25 listopada 1920 r. w przedmiocie przekazania Ministrowi Aprowizacji prawa do wydawania zarządzeń w zakresie regulacji i ograniczenia sprzedaży oraz spożycia nabiału i mięsa (Dz. Ust. R. P. z 1920 r. Nr 114 poz. 754), rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 lutego 1921 w przedmiocie przekazania Ministrowi Aprowizacji prawa do wydawania zarządzeń w zakresie regulacji wypieku chleba, tudzież regulacji i ograniczenia sprzedaży oraz spożycia chleba i cukru (Dz. Ust. R. P. z 1921 r. Nr 18 poz. 103 i rozp. Rady Ministrów z dnia 21 lutego 1921 r. w sprawie przekazania Ministrowi Aprowizacji prawa do wydawania rozporządzeń w zakresie ustalania i ujawniania cen oraz ograniczania konsumpcji i sprzedaży (Dz. Ust. R. P. z 1921 Nr. 21 poz. 114) zarządza się co następuje:
Wypiekiem pieczywa pozakontyngentowego w celach dalszej odsprzedaży lub zamiany na mąkę mogą się zajmować jedynie te zakłady przemysłowe, które uzyskają na to osobne zezwolenie władzy administracyjnej I-ej instancji, a w m. Warszawie - Komisarza Ministerstwa Aprowizacji przez magistracie m. st. Warszawy.
Zakładom wypiekającym chleb kontyngentowy, zezwolenia na wypiek pieczywa pozakontyngentowego mogą udzielić tylko wyjątkowo władze administracyjne II-ej instancji na wniosek Komisji Aprowizacyjnej, przedstawiony przez władze administracyjne I-ej instancji, zaś w mieście Warszawie - Ministerstwo Aprowizacji na wniosek Komisarza Ministerstwa Aprowizacji przy magistracie m. st. Warszawy,

Od odmownej decyzji władz, wymienionych w § 1 i 2 w powyższych sprawach, niema odwołania.

Pieczywo może być wypiekane, jako:

a) chleb żytni razowy, b) chleb żytni pytlowy, c) chleb pszenny, d) bułki pszenne.

Chleb powinien być wypiekany w formie bochenków o wadze dokładnej 500 gr., 1 kg. lub 2 kg.; bułki - o wadze, nie mniejszej, niż 40 gr. Na bochenkach powinna być umieszczona etykieta z nazwiskiem i adresem piekarni, która pieczywo wypiekła.
Wypiek chleba z mąki o przemiale ponad 90% jest zakazany.
Mąka, używana do wypieku, powinna być przesiewana.
Zakazuje się przy wypieku używania domieszki do mąki otrębów, łuski i wszelkich ubocznych odpadków młynarskich.
Zakazuje się wypieku i sprzedaży pieczywa, które zawiera domieszki:
a)
jaj lub jakichkolwiek przetworów z jaj,
b)
mleka, masła lub innych tłuszczów,
c)
cukru, melasy, syropów, miodu i innych składników słodzących.

Tem samem jest zakazana sprzedaż ciast we wszelkiej formie i pod wszelką postacią.

Ceny pieczywa powinny być ujawnione w miejscach sprzedaży detalicznej i umieszczone w cenniku, a pieczywo sprzedawane wszystkim zgłaszającym się konsumentom aż do wyczerpania.
Sprzedaż detaliczna, względnie podawanie chleba może się odbywać nie wcześniej, jak w 12 godzin po wypieku; bułek - w 4 godziny po zupełnem ostudzeniu.
Do obiadów i kolacji, oraz dań porcjowych w zakładach ze spożyciem na miejscu wolno podawać każdej osobie jeden kawałek chleba lub bułkę o wadze 40 gr, lecz tylko na zamówienie. Do śniadań i podwieczorków w kawiarniach, herbaciarniach, mleczarniach i cukierniach wolno podawać chleb i bułki tylko na zamówienie i to w ilościach, nie przekraczających 120 gr. na osobę. Pozostawianie na stole bułek, lub chleba jest zakazane.

Cukier.

W zakładach ze spożyciem na miejscu używanie cukru do słodzenia napoi zimnych i gorących, wyrobu lodów, wypieku pieczywa, słodzenia i wyrobu omletów i legumin jest wzbronione.

Mleko, masło, sery, śmietana,

Podawanie do kawy i herbaty mleka łącznie lub osobno, przyrządzanie i podawanie czekolady i kakao na mleku, lub też podawanie oraz spożywanie mleka oddzielnie w zakładach ze spożyciem na miejscu jest dozwolone tylko od godz. 8 - 10 rano i od godz. 7 - 9 wieczorem. Ograniczenie to nie stosuje się do bufetów i restauracji kolejowych.
Podawanie, sprzedawanie i spożywanie śmietanki i kremów w zakładach ze spożyciem na miejscu jest wzbronione.
Używanie mleka do wyrobu pieczywa, czekolady, czekoladek, lodów, cukrów i cukierków jest wzbronione.
Przetwarzanie mleka nieodtluszczonego i śmietany w przedsiębiorstwach przemysłowych jest zakazane, z wyjątkiem wyrobu masła.
Dawanie mleka nieodtłuszczonego zwierzętom, wyłączając cielęta, jest wzbronione.
Masło nie może zawierać mniej, niż 80% tłuszczu własnego.
W zakładach ze spożyciem na miejscu od godz. 8 - 10 rano i 7 - 9 wieczór masło porcjowe może być podawane wyłącznie do pieczywa w kawałkach o wadze 15 gr. nie więcej ponad 2 kawałki na osobę i tylko na zamówienie. Pozostawianie masła na stołach w lokalach ze spożyciem na miejscu jest zakazane.
Używanie masła krowiego do wyrobu ciast, czekoladek, cukierków jest zakazane.
Używanie masła krowiego w przedsiębiorstwach przemysłowych do wyrobu mydła i na cele techniczne jest zakazane.
Przemysłowy wyrób, sprzedaż i podawanie do spożycia serów jest dozwolone tylko z mleka odtłuszczonego.

Zakazuje się przemysłowego wyrobu i sprzedaży t. zw. serów tłustych i półtłustych.

Mięso i potrawy mięsne.

Zakazuje się wszelkiej sprzedaży tak w miejscach sprzedaży hurtowej i detalicznej, jak i w handlu domokrążnym, oraz spożywania w zakładach ze spożyciem na miejscu w środy i piątki - mięsa we wszelkiej formie, surowej, gotowanej i wędzonej, z wyjątkiem drobiu i dziczyzny. Sprzedaż, podawanie i spożywanie ryb jest dozwolone.
Zakazuje się wyrobu i sprzedaży wędlin wędzonych i solonych, z wyjątkiem kiełbasy zwyczajnej, kiszki kaszanej i pasztetowej, serdelków i salcesonu.
W zakładach ze spożyciem na miejscu powinny być podawane obiady od godz. 1-5 pp., kolacje od go. z. 7 - 11 wiecz. Od godziny 5 - 7 jest wzbronione wydawanie obiadów i potraw wszelkiego rodzaju. Przepis ten nie stosuje się do restauracji kolejowych.
Obiady mogą się składać co najwyżej z zupy, jednego mięsa lub ryby, jarzyn, kompotu i czarnej kawy, a conajmniej z dwóch dań, t. j. z zupy i jednego mięsa lub ryby z jarzyną. Obiad z dwóch dań musi być wymieniony w cenniku i podawany. W zamianach ze spożyciem na miejscu może być podawany jednej osobie tylko jeden obiad.
W porze obiadowej wydawanie potraw na porcje jest wzbronione. W porze kolacyjnej wolno podając jednej osobie najwyżej dwa dania, z których tylko jedno może być mięsne lub rybne. Zimne mięsa są uważane za dania w znaczeniu powyższem. Po godzinie 11-ej wieczorem podawanie potraw jest wzbronione.
Waga samego mięsa lub ryby w daniu obiadowem lub porcjowem w stanie gotowym bez kości nie może wynosić mniej, niż 100 gr., a więcej niż 150 gr. Waga musi być podana w cenniku.
Zakazane jest sporządzanie i podawanie w zakładach ze spożyciem na miejscu:
a)
potraw smażonych, z rusztu i rożna, z wyjątkiem kotletów wieprzowych, smażonych na tłuszczu wieprzowym,
b)
ziemniaków smażonych - wogóle,
c)
wszystkich potraw z cielęciny i prosiąt.
Z dań mięsnych podczas obiadu nie może być sporządzone więcej, niż trzy potrawy do wyboru konsumenta, z których jedna co najwyżej może być z mięsa siekanego i jedna pieczona z mięsa niesiekanego.
Przekąski nie mogą być sporządzone na chlebie lub bułce. W skład przekąsek nie może wchodzie mięso i kiełbasa.

Potrawy porcjowe zimne lub gorące mogą być wydawane tylko wprost z kuchni na zamówienia.

Umieszczanie na bufetach restauracyjnych przekąsek i kanapek, jako też podawanie ich przy bufecie - jest zakazane.
Restauracje są obowiązane wykazać cenę każdorazowo nabytych ilości mięsa w rachunku, zawierającym datę, nazwisko oraz adres sprzedającego. Rachunki muszą być opatrzone liczba porządkową i wpisane do książki kontroli obrotu.

Artykuły spożywcze zagraniczne.

Zakazuje się podawania i sprzedaży w zakładach ze spożyciem na miejscu:
1)
cukierków, czekolady i marmolady - pochodzenia zagranicznego,
2)
fig, rodzynków, migdałów słodkich, daktyli, pomarańczy, owoców smażonych w cukrze, malagi, ananasów, bananów, orzechów zagranicznych,
3)
wszelkich win musujących (szampańskich), oraz wódek, koniaków i likierów zagranicznych.

Artykuły, wyżej wymienione, nie mogą znajdować się w miejscach hurtowej lub detalicznej sprzedaży na składzie, ani w wystawach zakładów ze spożyciem na miejscu.

Przepisy ogólne.

Restauracje powinny umieszczać ceny wszystkich potraw i obiadów w cennikach, przyczem cenniki powinny znajdować się na każdym stole i na każde żądanie być okazywane gościom.
W cenniku obok nazwy powinna być umieszczona waga potraw mięsnych i rybnych w stanie gotowym. Do ceny powinna być doliczona usługa.
Niniejsze rozporządzenie w wyciągach, dotyczących danego zakładu przemysłowego, wraz z sankcją karną z § 39 powinno być wywieszone w każdym lokalu zakładu przemysłowego na miejscu, widocznem i dostępnem dla konsumenta.
Na każdym stole restauracyjnym powinna znajdować się karta z napisem:

"za przekroczenie rozporządzeń, ograniczających konsumcję, ulega karze również konsument".

Przekroczenie przepisów i zakazów niniejszego rozporządzenia będzie karane na podstawie art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 1920 r. o zwalczaniu lichwy wojennej grzywną do miljona marek i aresztem do 6-ciu miesięcy lub jedną z tych kar przez władze administracyjne; I-ej instancji, a w obrąbie miast: Warszawy, Lublina, Łodzi, Lwowa i Krakowa - przez Okręgowe Urzędy Walki z Lichwą.
Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

Równocześnie tracą moc obowiązującą rozporządzenia:

1)
Ministra Aprowizacji z dnia 7 kwietnia 1919 r. w przedmiocie wypieku i sprzedaży ciast deserowych i drożdżowych (Monitor Polski z 1919 № 80) i sprostowanie tego rozporządzenia (Monitor Polski № 83);
2)
Ministra Aprowizacji z dnia 31 grudnia 1919 r. w przedmiocie ograniczeń spożycia w zakładach publicznych (Dz. Ust. R. P. r. 1920 № 4, poz. 21), oraz uzupełniające je rozporządzenie Ministra Aprowizacji z dnia 24 marca 1920 r. (Monitor Polski z r. 1920 № 95);
3)
Ministra Aprowizacji z dnu 13 września 1919 r. w sprawie podawania potraw mięsnych w restauracjach w Warszawie w porze od godz. 7 - 10 wiecz. (Dz. Ust. R. P. r. 1920 № 89, poz. 589).
4)
Ministra Aprowizacji z dnia 17 sierpnia 1920 r. w sprawie zmiany cen obiadów (Dz. Ust. R. P r. 1920 № 79, poz. 536);
5)
Ministra Aprowizacji z dnia 4 maja 1920 r. w przedmiocie zakazu wyrobu lodów (Dz. Ust. R. P. z r. 1920 № 38, poz. 227).