Ochrona gatunkowa zwierząt.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.2380 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 21 listopada 2022 r.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA ŚRODOWISKA 1
z dnia 16 grudnia 2016 r.
w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt

Na podstawie art. 49 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2022 r. poz. 916, 1726, 2185 i 2375) zarządza się, co następuje:
Rozporządzenie określa:
1)
gatunki zwierząt:
a)
objętych ochroną ścisłą, z wyszczególnieniem gatunków wymagających ochrony czynnej,
b)
objętych ochroną częściową,
c)
objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz sposoby ich pozyskiwania,
d)
wymagających ustalenia stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania;
2)
właściwe dla poszczególnych gatunków lub grup gatunków zwierząt zakazy i odstępstwa od zakazów;
3)
sposoby ochrony gatunków, w tym wielkość stref ochrony.
Gatunki zwierząt, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a, są określone w załączniku nr 1 do rozporządzenia.
Gatunki zwierząt, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. b, są określone w załączniku nr 2 do rozporządzenia.
Gatunki zwierząt, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. c, oraz sposoby ich pozyskiwania są określone w załączniku nr 3 do rozporządzenia.
Gatunki zwierząt, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. d, oraz wielkość stref ochrony ich ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania są określone w załączniku nr 4 do rozporządzenia.
1. 
W stosunku do dziko występujących zwierząt, należących do gatunków objętych ochroną ścisłą oraz częściową, o których mowa w lp. 1-478 i 480-592 w załączniku nr 1 do rozporządzenia oraz w lp. 1-210 w załączniku nr 2 do rozporządzenia, wprowadza się następujące zakazy:
1)
umyślnego zabijania;
2)
umyślnego okaleczania lub chwytania;
3)
umyślnego niszczenia ich jaj lub form rozwojowych;
4)
transportu;
5)
chowu;
6)
zbierania, pozyskiwania, przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków;
7)
niszczenia siedlisk lub ostoi, będących ich obszarem rozrodu, wychowu młodych, odpoczynku, migracji lub żerowania;
8)
niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd, mrowisk, nor, legowisk, żeremi, tam, tarlisk, zimowisk lub innych schronień;
9)
umyślnego uniemożliwiania dostępu do schronień;
10)
zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany lub darowizny okazów gatunków;
11)
wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków;
12)
umyślnego przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca;
13)
umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego.
2. 
W stosunku do dziko występujących zwierząt, oznaczonych symbolem (1) w załącznikach nr 1 i 2 do rozporządzenia, wprowadza się dodatkowo zakaz umyślnego płoszenia lub niepokojenia.
3. 
W stosunku do dziko występujących zwierząt, oznaczonych symbolem (2) w załącznikach nr 1 i 2 do rozporządzenia, wprowadza się dodatkowo zakaz umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach noclegu, w okresie lęgowym w miejscach rozrodu lub wychowu młodych, lub w miejscach żerowania zgrupowań ptaków migrujących lub zimujących.
4. 
W stosunku do dziko występujących zwierząt, oznaczonych symbolem (3) w załączniku nr 1 do rozporządzenia, wprowadza się dodatkowo zakaz fotografowania, filmowania lub obserwacji, mogących powodować ich płoszenie lub niepokojenie.
5. 
Zakazy, o których mowa w ust. 1 pkt 7-9 oraz w ust. 3, nie dotyczą gołębia miejskiego (Columba livia forma urbana), z wyłączeniem miejsc gniazdowania w trakcie obecności piskląt w gnieździe.
6. 
Zakaz, o którym mowa w ust. 3, w zakresie dotyczącym miejsc żerowania zgrupowań ptaków migrujących lub zimujących nie dotyczy czapli siwej (Ardea cinerea) i kormorana (Phalacrocorax carbo) w obrębach hodowlanych ustanowionych zgodnie z przepisami o rybactwie śródlądowym.
W stosunku do innych niż dziko występujących zwierząt, należących do gatunków objętych ochroną ścisłą oraz częściową, o których mowa w lp. 1-478, 480-494, 496, 497 i 499-592 w załączniku nr 1 do rozporządzenia oraz w lp. 1-101 i 104-210 w załączniku nr 2 do rozporządzenia, wprowadza się następujące zakazy:
1)
umyślnego zabijania;
2)
transportu;
3)
chowu;
4)
przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków;
5)
zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany lub darowizny okazów gatunków;
6)
wwożenia z zagranicy lub wywożenia poza granicę państwa okazów gatunków;
7)
umyślnego wprowadzania do środowiska przyrodniczego.
1. 
W stosunku do dziko występujących ptaków należących do gatunków, o których mowa w lp. 479 w załączniku nr 1 do rozporządzenia, wprowadza się następujące zakazy:
1)
umyślnego zabijania;
2)
umyślnego okaleczania lub chwytania;
3)
umyślnego niszczenia ich jaj;
4)
transportu;
5)
zbierania, pozyskiwania, przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków;
6)
niszczenia, usuwania lub uszkadzania gniazd;
7)
zbywania, oferowania do sprzedaży lub wymiany okazów gatunków;
8)
umyślnego płoszenia lub niepokojenia w miejscach noclegu, w okresie lęgowym w miejscach rozrodu lub wychowu młodych.
2. 
W stosunku do dziko występujących zwierząt należących do gatunków, o których mowa w lp. 211 w załączniku nr 2 do rozporządzenia, wprowadza się następujące zakazy:
1)
transportu;
2)
przetrzymywania lub posiadania okazów gatunków;
3)
zbywania, oferowania do sprzedaży lub wymiany okazów gatunków.
Wprowadza się następujące odstępstwa od zakazów:
1)
zakaz usuwania gniazd, o którym mowa w § 6 ust. 1 pkt 8 oraz w § 8 ust. 1 pkt 6, nie dotyczy usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd z budek dla ptaków i ssaków;
2)
zakaz usuwania gniazd, o którym mowa w § 6 ust. 1 pkt 8 oraz w § 8 ust. 1 pkt 6, nie dotyczy usuwania od dnia 16 października do końca lutego gniazd ptasich z obiektów budowlanych lub terenów zieleni, jeżeli wymagają tego względy bezpieczeństwa lub sanitarne;
3)
zakazy chwytania, transportu, przetrzymywania oraz umyślnego przemieszczania z miejsc regularnego przebywania na inne miejsca, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 2, 4, 6 i 12, nie dotyczą:
a)
chwytania na terenach zabudowanych przez podmioty upoważnione przez regionalnego dyrektora ochrony środowiska zabłąkanych zwierząt i przemieszczania ich do miejsc regularnego przebywania,
b)
chwytania zwierząt rannych lub osłabionych w celu udzielenia im pomocy weterynaryjnej i przemieszczania do ośrodków rehabilitacji zwierząt;
4)
zakazy, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 1-4, 6 i 8-12 oraz ust. 2, nie dotyczą okazów gatunków, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. c, pozyskiwanych przez podmioty, które uzyskały zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska na ich pozyskiwanie;
5)
zakazy przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 6, 10 i 11, nie dotyczą okazów gatunków, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. c, pozyskanych na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska;
6)
zakazy przetrzymywania, posiadania, zbywania, oferowania do sprzedaży, wymiany, darowizny, a także wywożenia poza granicę państwa, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 6, 10 i 11 oraz w § 7 pkt 4-6, nie dotyczą okazów gatunków pozyskanych poza granicą państwa i wwiezionych z zagranicy na podstawie zezwolenia regionalnego dyrektora ochrony środowiska lub Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska oznaczonych symbolem (4) w załączniku nr 2 do rozporządzenia;
7)
zakazy zbierania i posiadania, o których mowa w § 6 ust. 1 pkt 6 oraz w § 8 ust. 1 pkt 5, nie dotyczą zbierania i przechowywania piór ptaków;
8)
w stosunku do zwierząt należących do gatunków, o których mowa w § 1 pkt 1 lit. a i b, z wyjątkiem gatunków ptaków oraz gatunków wymienionych w załącznikach II i IV dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm. 2  - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 2, str. 102, z późn. zm.), zakazy, o których mowa w § 6 ust. 1-4 oraz w § 7, nie dotyczą wykonywania czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki leśnej, jeżeli technologia prac uniemożliwia ich przestrzeganie.
W stosunku do gatunków zwierząt objętych ochroną ścisłą oraz częściową, o których mowa w lp. 1-478 i 480-592 w załączniku nr 1 do rozporządzenia oraz w lp. 1-210 w załączniku nr 2 do rozporządzenia, stosuje się następujące sposoby ochrony:
1)
inwentaryzowanie, ocena stanu zachowania, monitorowanie stanowisk, siedlisk, ostoi i populacji zwierząt oraz prowadzenie i udostępnianie baz danych dotyczących ich stanowisk i ostoi;
2)
zabezpieczanie ostoi, stanowisk i siedlisk zwierząt przed zagrożeniami zewnętrznymi;
3)
ustalanie stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania gatunków;
4)
wykonywanie zabiegów ochronnych utrzymujących właściwy stan populacji lub siedlisk zwierząt polegających na:
a)
renaturyzacji i odtwarzaniu siedlisk,
b)
utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwych dla gatunku stosunków wodnych,
c)
utrzymywaniu lub odtwarzaniu właściwego dla gatunku stanu gleby lub wody,
d)
zapobieganiu sukcesji roślinnej przez wypas, koszenie, wycinanie drzew i krzewów oraz usuwaniu biomasy,
e)
odtwarzaniu oraz zakładaniu nowych zadrzewień,
f)
ochronie i odtwarzaniu zasobów martwego drewna i drzew z dziuplami w lasach i zadrzewieniach,
g)
budowie sztucznych miejsc lęgowych, miejsc rozrodu lub wodopojów,
h)
dostosowaniu sposobów i terminów wykonywania prac agrotechnicznych, leśnych, rybackich, budowlanych (w tym hydrotechnicznych), remontowych i innych, tak aby zminimalizować ich wpływ na zwierzęta i ich siedliska,
i)
tworzeniu i utrzymywaniu korytarzy ekologicznych,
j)
zapewnianiu drożności cieków będących szlakami migracji, w tym budowie przepławek i kanałów, rozbiórce przeszkód oraz stałej konserwacji istniejących przepławek,
k)
tworzeniu przejść dla zwierząt pod i nad drogami publicznymi oraz liniami kolejowymi,
l)
regulacji liczebności populacji roślin, grzybów i zwierząt mających wpływ na gatunki objęte ochroną;
5)
wspomaganie rozmnażania się gatunku na stanowiskach naturalnych;
6)
zabezpieczanie reprezentatywnej części populacji przez ochronę ex situ;
7)
zasilanie populacji dziko występujących przez wprowadzanie osobników z innych pobliskich stanowisk naturalnych lub z hodowli prowadzonej w ramach ochrony ex situ;
8)
przywracanie zwierząt z hodowli ex situ do środowiska przyrodniczego;
9)
przenoszenie zwierząt zagrożonych na nowe stanowiska;
10)
edukacja społeczeństwa w zakresie rozpoznawania gatunków objętych ochroną i sposobów ich ochrony;
11)
prowadzenie hodowli zwierząt wykorzystywanych do celów gospodarczych, w celu zmniejszenia presji wynikającej z pozyskania ich ze środowiska;
12)
kontrola pozyskania zwierząt gatunków objętych ochroną częściową, które mogą być pozyskiwane, oraz związanych z tym skutków;
13)
promowanie technologii prac związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i wodnej, umożliwiających zachowanie stanowisk, siedlisk i ostoi gatunków objętych ochroną;
14)
uwzględnianie potrzeb gatunków przy planowaniu, zatwierdzaniu i realizowaniu masowych imprez plenerowych, rekreacyjnych i sportowych;
15)
realizacja programów ochrony poszczególnych gatunków.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. 3

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr  1

GATUNKI ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ ŚCISŁĄ, Z WYSZCZEGÓLNIENIEM GATUNKÓW WYMAGAJĄCYCH OCHRONY CZYNNEJ

Lp.Nazwa polska*Nazwa naukowa*Ochrona czynna
SSAKIMAMMALIA
PARZYSTOKOPYTNEARTIODACTYLA
1.kozica(1)Rupicapra rupicaprax
2.żubr(1)Bison bonasusx
DRAPIEŻNECARNIVORA
3.wilk(1)Canis lupusx
4.żbik(1)Felis silvestrisx
5.ryś(1)Lynx lynxx
6.tchórz stepowy(1)Mustela eversmanni
7.norka europejska(1)Mustela lutreola
8.niedźwiedź brunatny(1)Ursus arctosx
9.foka szara(1)Halichoerus grypus
10.foka obrączkowana(1)Phoca hispida
11.foka pospolita(1)Phoca vitulina
WALENIECETACEA
12.morświn(1)Phocoena phocoenax
13.WALENIE - pozostałe gatunki(1)
NIETOPERZECHIROPTERA
14.podkowiec duży(1)(3)Rhinolophus ferrumequinumx
15.podkowiec mały(1)(3)Rhinolophus hipposiderosx
16.mopek zachodni(1)(3)Barbastella barbastellusx
17.mroczek pozłocisty(1)(3)Eptesicus nilssoniix
18.mroczek późny(1)(3)Eptesicus serotinusx
19.przymroczek Saviego(1)(3)Hypsugo saviix
20.nocek Alkatoe(1)(3)Myotis alcathoex
21.nocek Bechsteina(1)(3)Myotis bechsteiniix
22.nocek Brandta(1)(3)Myotis brandtiix
23.nocek łydkowłosy(1)(3)Myotis dasycnemex
24.nocek rudy(1)(3)Myotis daubentoniix
25.nocek orzęsiony(1)(3)Myotis emarginatusx
26.nocek duży(1)(3)Myotis myotisx
27.nocek wąsatek(1)(3)Myotis mystacinusx
28.nocek Natterera(1)(3)Myotis nattererix
29.nocek ostrouszny(1)(3)Myotis oxygnathusx
30.borowiec olbrzymi(1)(3)Nyctalus lasiopterus
31.borowiaczek(1)(3)Nyctalus leislerix
32.borowiec wielki(1)(3)Nyctalus noctulax
33.karlik średni(1)(3)Pipistrellus kuhliix
34.karlik większy(1)(3)Pipistrellus nathusiix
35.karlik malutki(1)(3)Pipistrellus pipistrellusx
36.karlik drobny(1)(3)Pipistrellus pygmaeusx
37.gacek brunatny(1)(3)Plecotus auritusx
38.gacek szary(1)(3)Plecotus austriacusx
39.mroczek posrebrzany(1)(3)Vespertilio murinusx
ZAJĄCOKSZTAŁTNELAGOMORPHA
40.bielak(1)Lepus timidus
GRYZONIERODENTIA
41.nornik śnieżny(1)Chionomys nivalis
42.darniówka tatrzańska(1)Microtus tatricus
43.chomik europejski(1)Cricetus cricetusx
44.smużka leśna(1)Sicista betulina
45.smużka stepowa(1)Sicista subtilis
46.koszatka(1)Dryomys nitedulax
47.żołędnica(1)Eliomys quercinusx
48.orzesznica(1)Muscardinus avellanarius
49.świstak tatrzański(1)Marmota marmota latirostris
50.suseł moręgowany(1)Spermophilus citellusx
51.suseł perełkowany(1)Spermophilus suslicusx
PTAKIAVES
BLASZKODZIOBEANSERIFORMES
52.sterniczka(2)Oxyura leucocephala
53.łabędź niemy(2)Cygnus olor
54.łabędź czarnodzioby(2)Cygnus columbianus
55.łabędź krzykliwy(2)Cygnus cygnus
56.bernikla obrożna(2)Branta bernicla
57.bernikla białolica(2)Branta leucopsis
58.bernikla rdzawoszyja(2)Branta ruficollis
59.gęś krótkodzioba(2)Anser brachyrhynchus
60.gęś mała(2)Anser erythropus
61.lodówka(2)Clangula hyemalis
62.turkan(2)Somateria spectabilis
63.edredon(2)(3)Somateria mollissima
64.birginiak(2)Polysticta stelleri
65.uhla(2)Melanitta fusca
66.uhla garbonosa(2)Melanitta deglandi
67.markaczka(2)Melanitta nigra
68.markaczka amerykańska(2)Melanitta americana
69.gągoł(2)Bucephala clangulax
70.bielaczek(2)Mergellus albellus
71.nurogęś(2)Mergus merganserx
72.szlachar(2)Mergus serratorx
73.kamieniuszka(2)Histrionicus histrionicus
74.ohar(2)Tadorna tadornax
75.kazarka rdzawa(2)Tadorna ferruginea
76.hełmiatka(2)Netta rufina
77.podgorzałka(2)Aythya nyrocax
78.czerniczka(2)Aythya collaris
79.ogorzałka(2)Aythya marila
80.ogorzałka mała(2)Aythya affinis
81.cyranka(2)Anas querquedulax
82.płaskonos(2)Anas clypeatax
83.cyranka modroskrzydła(2)Anas discors
84.krakwa(2)Anas streperax
85.świstun(2)Anas penelope
86.świstun amerykański(2)Anas americana
87.rożeniec(2)Anas acutax
88.cyraneczka karolińska(2)Anas carolinensis
GRZEBIĄCEGALLIFORMES
89.przepiórka(2)Coturnix coturnix
90.pardwa mszarna(2)Lagopus lagopus
91.głuszec(1)(3)Tetrao urogallusx
92.cietrzew(1)(3)Lyrurus tetrixx
FLAMINGOWEPHOENICOPTERIFORMES
93.flaming różowy(2)Phoenicopterus roseus
PERKOZOWEPODICIPEDIFORMES
94.perkoz grubodzioby(2)Podilymbus podiceps
95.perkozek(2)Tachybaptus ruficollis
96.perkoz rdzawoszyi(2)Podiceps grisegena
97.perkoz dwuczuby(2)Podiceps cristatus
98.perkoz rogaty(2)Podiceps auritus
99.zausznik(2)Podiceps nigricollis
GOŁĘBIOWECOLUMBIFORMES
100.siniak(2)Columba oenas
101.turkawka(2)Streptopelia turtur
102.turkawka wschodnia(2)Streptopelia orientalis
103.sierpówka(2)Streptopelia decaocto
STEPÓWKIPTEROCLIFORMES
104.pustynnik(2)Syrrhaptes paradoxus
LELKOWECAPRIMULIGIFORMES
105.lelek(2)Caprimulgus europaeus
JERZYKOWEAPODIFORMES
106.jerzyk alpejski(2)Tachymarptis melba
107.jerzyk blady(2)Apus pallidus
108.jerzyk(2)Apus apusx
KUKUŁKOWECUCULIFORMES
109.kukułka(2)Cuculus canorus
ŻURAWIOWEGRUIFORMES
110.wodnik(2)Rallus aquaticus
111.derkacz(2)Crex crexx
112.kropiatka(2)Porzana porzanax
113.zielonka(2)Porzana parva
114.karliczka(2)Porzana pusilla
115.kokoszka(2)Gallinula chloropus
116.żuraw stepowy(2)Grus virgo
117.żuraw(2)Grus grus
DROPIEOTIDIFORMES
118.strepet(2)Tetrax tetrax
119.drop(2)(3)Otis tardax
120.hubara arabska(2)Chlamydotis macqueenii
SIEWKOWECHARADRIIFORMES
121.kulon(1)(3)Burhinus oedicnemusx
122.ostrygojad(2)(3)Haematopus ostralegus
123.szczudłak(2)(3)Himantopus himantopus
124.szablodziób(2)(3)Recurvirostra avosetta
125.siewnica(2)Pluvialis squatarola
126.siewka złota(2)Pluvialis apricaria
127.siewka złotawa(2)Pluvialis fulva
128.siewka szara(2)Pluvialis dominica
129.mornel(2)(3)Charadrius morinellus
130.sieweczka obrożna(2)(3)Charadrius hiaticulax
131.sieweczka rzeczna(2)Charadrius dubius
132.sieweczka morska(2)(3)Charadrius alexandrinus
133.sieweczka mongolska(2)Charadrius mongolus
134.sieweczka pustynna(2)Charadrius leschenaultii
135.czajka(2)Vanellus xanellusx
136.czajka towarzyska(2)Vanellus gregarius
137.czajka stepowa(2)Vanellus leucurus
138.kulik mniejszy(2)Numenius phaeopus
139.kulik cienkodzioby(2)Numenius tenuirostris
140.kulik wielki(2)(3)Numenius arquatax
141.szlamnik(2)Limosa lapponica
142.rycyk(2)(3)Limosa limosax
143.kamusznik(2)Arenaria interpres
144.biegus wielki(2)Calidris tenuirostris
145.biegus rdzawy(2)Calidris canutus
146.batalion(2)(3)Calidris pugnaxx
147.biegus płaskodzioby(2)Calidris falcinellus
148.biegus krzywodzioby(2)Calidris ferruginea
149.biegus mały(2)Calidris temminckii
150.piaskowiec(2)Calidris alba
151.biegus zmienny(2)Calidris alpinax
152.biegus morski(2)Calidris maritima
153.biegus długoskrzydły(2)Calidris bairdii
154.biegus malutki(2)Calidris minuta
155.biegus karłowaty(2)Calidris minutilla
156.biegus białorzytny(2)Calidris fuscicollis
157.biegus płowy(2)Calidris subruficollis
158.biegus arktyczny(2)Calidris melanotos
159.biegus tundrowy(2)Calidris pusilla
160.szlamiec długodzioby(2)Limnodromus scolopaceus
161.dubelt(2)(3)Gallinago media
162.kszyk(2)(3)Gallinago gallinago
163.bekasik(2)(3)Lymnocryptes minimus
164.terekia(2)Xenus cinereus
165.brodziec piskliwy(2)(3)Actitis hypoleucos
166.brodziec plamisty(2)Actitis macularius
167.samotnik(2)(3)Tringa ochropusx
168.brodziec żółtonogi(2)Tringa flavipes
169.brodziec śniady(2)Tringa erythropus
170.kwokacz(2)Tringa nebularia
171.brodziec piegowaty(2)Tringa melanoleuca
172.krwawodziób(2)(3)Tringa totanusx
173.łęczak(2)(3)Tringa glareolax
174.brodziec pławny(2)(3)Tringa stagnatilis
175.płatkonóg szydłodzioby(2)Phalaropus lobatus
176.płatkonóg płaskodzioby(2)Phalaropus fulicarius
177.żwirowiec łąkowy(2)Glareola pratincola
178.żwirowiec stepowy(2)Glareola nordmanni
179.maskonur(2)Fratercula arctica
180.nurnik(2)Cepphus grylle
181.alka(2)Alca forda
182.alczyk(2)Alle alle
183.nurzyk polarny(2)Uria lomvia
184.nurzyk(2)Uria aalge
185.wydrzyk długosterny(2)Stercorarius longicaudus
186.wydrzyk ostrosterny(2)Stercorarius parasiticus
187.wydrzyk tęposterny(2)Stercorarius pomarinus
188.wydrzyk wielki(2)Stercorarius skua
189.mewa modrodzioba(2)Pagophila eburnea
190.mewa obrożna(2)Xema sabini
191.mewa trójpalczasta(2)Rissa tridactyla
192.mewa cienkodzioba(2)Chroicocephalus genei
193.śmieszka(2)Chroicocephalus ridibundus
194.mewa mała(2)(3)Hydrocoloeus minutusx
195.mewa różowa(2)Rhodostethia rosea
196.mewa karaibska(2)Larus atricilla
197.mewa czarnogłowa(2)(3)Larus melanocephalusx
198.orlica(2)Larus ichthyaetus
199.mewa siwa(2)Larus canusx
200.mewa delawarska(2)Larus delawarensis
201.mewa żółtonoga(2)Larus fuscus
202.mewa romańska(2)Larus michahellis
203.mewa blada(2)Larus hyperboreus
204.mewa polarna(2)Larus glaucoides
205.mewa siodłata(2)Larus marinus
206.rybitwa krótkodzioba(2)Gelochelidon nilotica
207.rybitwa wielkodzioba(2)Hydroprogne caspia
208.rybitwa czubata(2)(3)Sterna sandvicensisx
209.rybitwa różowa(2)Sterna dougallii
210.rybitwa rzeczna(2)(3)Sterna hirundox
211.rybitwa popielata(2)(3)Sterna paradisaeax
212.rybitwa białoczelna(2)(3)Sternula albifronsx
213.rybitwa białowąsa(2)(3)Chlidonias hybridax
214.rybitwa czarna(2)(3)Chlidonias nigerx
215.rybitwa białoskrzydła(2)(3)Chlidonias leucopterusx
NURYGAVIIFORMES
216.nur rdzawoszyi(2)Gavia stellata
217.nur czarnoszyi(2)Gavia arctica
218.lodowiec(2)Gavia immer
219.nur białodzioby(2)Gavia adamsii
RURKONOSEPROCELLARIIFORMES
220.oceannik żółtopłetwy(2)Oceanites oceanicus
221.nawałnik burzowy(2)Hydrobates pelagicus
222.nawałnik duży(2)Oceanodroma leucorhoa
223.fulmar(2)Fulmarus glacialis
224.burzyk żółtodzioby(2)Calonectris diomedea
225.burzyk szary(2)Puffinus griseus
226.burzyk północny(2)Puffinus puffinus
227.burzyk balearski(2)Puffinus mauretanicus
PELIKANOWEPELECANIFORMES
228.bocian czarny(2)(3)Ciconia nigrax
229.bocian biały(2)Ciconia ciconiax
230.pelikan różowy(2)Pelecanus onocrotalus
231.pelikan kędzierzawy(2)Pelecanus crispus
232.bąk(2)Botaurus stellaris
233.bączek(2)Ixobrychus minutusx
234.ślepowron(2)(3)Nycticorax nycticoraxx
235.czapla modronosa(2)Ardeola ralloides
236.czapla złotawa(2)Bubulcus ibis
237.czapla purpurowa(2)(3)Ardea purpurea
238.czapla biała(2)Ardea alba
239.czapla nadobna(2)(3)Egretta garzetta
240.warzęcha(2)Platalea leucorodia
241.ibis kasztanowaty(2)Plegadis falcinellus
242.głuptak(2)Morus bassanus
243.kormoran mały(2)Phalacrocorax pygmeus
244.kormoran czubaty(2)Phalacrocorax aristotelis
SZPONIASTEACCIPITRIFORMES
245.rybołów(1)(3)Pandion haliaetusx
246.kaniuk(2)Elanus caeruleus
247.trzmielojad(2)(3)Pernis apivorus
248.orłosęp(2)Gypaetus barbatus
249.ścierwnik(2)Neophron percnopterus
250.gadożer(1)(3)Circaetus gallicusx
251.sęp płowy(2)Gyps fulvus
252.sęp kasztanowaty(2)Aegypius monachus
253.orlik krzykliwy(2)(3)Clanga pomarinax
254.orlik grubodzioby(1)(3)Clanga clangax
255.orzeł stepowy(2)Aquila nipalensis
256.orzeł cesarski(2)Aquila heliaca
257.orzeł przedni(1)(3)Aquila chrysaetosx
258.orzełek(2)(3)Hieraaetus pennatusx
259.błotniak stawowy(2)(3)Circus aeruginosusx
260.błotniak zbożowy(2)(3)Circus cyaneusx
261.błotniak stepowy(2)Circus macrourus
262.błotniak łąkowy(2)(3)Circus pygargusx
263.krogulec krótkonogi(2)Accipiter brevipes
264.krogulec(2)(3)Accipiter nisus
265.jastrząb(2)(3)Accipiter gentilis
266.bielik wschodni(2)Haliaeetus leucoryphus
267.bielik(2)(3)Haliaeetus albicilla
268.kania ruda(2)(3)Milvus milvusx
269.kania czarna(2)(3)Milvus migransx
270.myszołów włochaty(2)Buteo lagopus
271.myszołów(2)(3)Buteo buteo
272.kurhannik(2)Buteo rufinus
SOWYSTRIGIFORMES
273.płomykówka(2)(3)Tyto albax
274.sowa jarzębata(2)Surnia ulula
275.sóweczka(2)(3)Glaucidium passerinumx
276.pójdźka(2)(3)Athene noctuax
277.włochatka(2)(3)Aegolius funereusx
278.syczek(1)(3)Otus scops
279.uszatka(2)Asio otus
280.uszatka błotna(2)(3)Asio flammeusx
281.puszczyk(2)Strix aluco
282.puszczyk uralski(2)(3)Strix uralensis
283.puszczyk mszarny(1)(3)Strix nebulosax
284.sowa śnieżna(2)Bubo scandiacus
285.puchacz(2)(3)Bubo bubox
DZIOBOROŻCOWEBUCEROTIFORMES
286.dudek(2)Upupa epopsx
DZIĘCIOŁOWEPICIFORMES
287.krętogłów(2)Jynx torquilla
288.dzięcioł zielonosiwy(2)Picus canusx
289.dzięcioł zielony(2)Picus viridisx
290.dzięcioł czarny(2)Dryocopus martiusx
291.dzięcioł duży(2)Dendrocopos major
292.dzięcioł białoszyi(2)Dendrocopos syriacus
293.dzięcioł średni(2)Dendrocopos mediusx
294.dzięcioł białogrzbiety(2)(3)Dendrocopos leucotosx
295.dzięciołek(2)Dendrocopos minor
296.dzięcioł trójpalczasty(2)(3)Picoides tridactylusx
KRASKOWECORACIIFORMES
297.żołna(2)(3)Merops apiasterx
298.kraska(2)(3)Coracias garrulusx
299.zimorodek(2)Alcedo atthis
300.rybaczek srokaty(2)Ceryle rudis
SOKOŁOWEFALCONIFORMES
301.pustułeczka(2)Falco naumanni
302.pustułka(2)Falco tinnunculusx
303.kobczyk(2)Falco vespertinus
304.drzemlik(2)Falco columbarius
305.kobuz(2)(3)Falco subbuteox
306.sokół skalny(2)Falco eleonorae
307.raróg(2)(3)Falco cherrug
308.białozór(2)Falco rusticolus
309.sokół wędrowny(2)(3)Falco peregrinusx
WRÓBLOWEPASSERIFORMES
310.wireonek czerwonooki(2)Vireo olivaceus
311.wilga(2)Oriolus oriolus
312.gąsiorek(2)Lanius collurio
313.dzierzba rdzawosterna(2)Lanius phoenicuroides
314.dzierzba pustynna(2)Lanius isabellinus
315.dzierzba czarnoczelna(2)(3)Lanius minorx
316.srokosz(2)Lanius excubitor
317.dzierzba rudogłowa(2)(3)Lanius senatorx
318.wieszczek(2)Pyrrhocorax graculus
319.sójka syberyjska(2)Perisoreus infaustus
320.sójka(2)Garrulus glandarius
321.orzechówka(2)Nucifraga caryocatactes
322.kawka(2)Corvus monedula
323.gawron - osobniki poza obszarem administracyjnym miast(2)Corvus frugilegus
324.czarnowron(2)Corvus corone
325.płochacz halny(2)Prunella collaris
326.płochacz syberyjski(2)Prunella montanella
327.pokrzywnica(2)Prunella modularis
328.wróbel(2)Passer domesticusx
329.mazurek(2)Passer montanus
330.wróbel skalny(2)Petronia petronia
331.śnieżka(2)Montifringilla nivalis
332.świergotek drzewny(2)Anthus trivialis
333.świergotek tajgowy(2)Anthus hodgsoni
334.świergotek rdzawogardły(2)Anthus cervinus
335.świergotek łąkowy(2)Anthus pratensis
336.siwerniak(2)Anthus spinoletta
337.świergotek nadmorski(2)Anthus petrosus
338.świergotek szponiasty(2)Anthus richardi
339.świergotek polny(2)Anthus campestris
340.pliszka żółta(2)Motacilla flava
341.pliszka górska(2)Motacilla cinerea
342.pliszka cytrynowa(2)(3)Motacilla citreola
343.pliszka siwa(2)Motacilla alba
344.zięba(2)Fringilla coelebs
345.jer(2)Fringilla montifringilla
346.grubodziób(2)Coccothraustes coccothraustes
347.dziwonia(2)Erythrina erythrina
348.łuskowiec(2)Pinicola enucleator
349.gil(2)Pyrrhula pyrrhula
350.dzwoniec(2)Chloris chloris
351.makolągwa(2)Linaria cannabina
352.rzepołuch(2)Linaria flavirostris
353.czeczotka(2)Acanthis flammea
354.czeczotka tundrowa(2)Acanthis hornemanni
355.krzyżodziób sosnowy(2)Loxia pytyopsittacus
356.krzyżodziób świerkowy(2)Loxia curvirostra
357.krzyżodziób modrzewiowy(2)Loxia leucoptera
358.szczygieł(2)Carduelis carduelis
359.osetnik(2)Carduelis citrinella
360.kulczyk(2)Serinus serinus
361.czyż(2)Spinus spinus
362.poświerka(2)Calcarius lapponicus
363.śnieguła(2)Plectrophenax nivalis
364.junko(2)Junco hyemalis
365.trznadel czarnogłowy(2)Emberiza melanocephala
366.potrzeszcz(2)Emberiza calandra
367.głuszek(2)Emberiza cia
368.ortolan(2)Emberiza hortulana
369.cierlik(2)Emberiza cirlus
370.trznadel(2)Emberiza citrinella
371.trznadel białogłowy(2)Emberiza leucocephalos
372.potrzos(2)Emberiza schoeniclus
373.trznadel czubaty(2)Emberiza rustica
374.trznadelek(2)Emberiza pusilla
375.trznadel złotawy(2)Emberiza aureola
376.trznadel złotobrewy(2)Emberiza chrysophrys
377.sosnówka(2)Periparus ater
378.czubatka(2)Lophophanes cristatus
379.sikora uboga(2)Poecile palustris
380.czarnogłówka(2)Poecile montanus
381.modraszka(2)Cyanistes caeruleus
382.sikora lazurowa(2)Cyanistes cyanus
383.bogatka(2)Parus major
384.remiz(2)Remiz pendulinus
385.kalandra szara(2)Melanocorypha calandra
386.kalandra czarna(2)Melanocorypha yeltoniensis
387.skowrończyk krótkopalcowy(2)Calandrella brachydactyla
388.górniczek(2)Eremophila alpestris
389.lerka(2)Lullula arborea
390.skowronek białoskrzydły(2)Alauda leucoptera
391.skowronek(2)Alauda arvensis
392.dzierlatka(2)Galerida cristata
393.wąsatka(2)Panurus biarmicus
394.świerszczak melodyjny(2)Locustella certhiola
395.brzęczka(2)Locustella luscinioides
396.strumieniówka(2)Locustella fluviatilis
397.świerszczak(2)Locustella naevia
398.zaganiacz mały(2)Iduna caligata
399.zaganiacz szczebiotliwy(2)Hippolais polyglotta
400.zaganiacz(2)Hippolais icterina
401.wodniczka(2)(3)Acrocephalus paludicolax
402.tamaryszka(2)Acrocephalus melanopogon
403.rokitniczka(2)Acrocephalus schoenobaenus
404.zaroślówka(2)(3)Acrocephalus dumetorum
405.łozówka(2)Acrocephalus palustris
406.trzcinniczek(2)Acrocephalus scirpaceus
407.trzcinniczek kaspijski(2)Acrocephalus agricola
408.trzciniak(2)Acrocephalus arundinaceus
409.oknówka(2)Delichon urbicum
410.jaskółka rudawa(2)Cecropis daurica
411.dymówka(2)Hirundo rustica
412.brzegówka(2)Riparia riparia
413.świstunka górska(2)Phylloscopus bonelli
414.świstunka leśna(2)Phylloscopus sibilatrix
415.świstunka żółtawa(2)Phylloscopus inornatus
416.świstunka ałtajska(2)Phylloscopus humei
417.świstunka złotawa(2)Phylloscopus proregulus
418.świstunka brunatna(2)Phylloscopus fuscatus
419.piecuszek(2)Phylloscopus trochilus
420.świstunka iberyjska(2)Phylloscopus ibericus
421.pierwiosnek(2)Phylloscopus collybita
422.świstunka grubodzioba(2)Phylloscopus schwarzi
423.wójcik(2)(3)Phylloscopus trochiloides
424.świstunka północna(2)Phylloscopus borealis
425.raniuszek(2)Aegithalos caudatus
426.kapturka(2)Sylvia atricapilla
427.gajówka(2)Sylvia borin
428.jarzębatka(2)Sylvia nisoria
429.piegża(2)Sylvia curruca
430.pokrzewka wąsata(2)Sylvia cantillans
431.pokrzewka aksamitna(2)Sylvia melanocephala
432.cierniówka(2)Sylvia communis
433.mysikrólik(2)Regulus regulus
434.zniczek(2)Regulus ignicapilla
435.jemiołuszka(2)Bombycilla garrulus
436.pełzacz leśny(2)Certhia familiaris
437.pełzacz ogrodowy(2)Certhia brachydactyla
438.kowalik(2)Sitta europaea
439.pomurnik(2)(3)Tichodroma muraria
440.strzyżyk(2)Troglodytes troglodytes
441.szpak(2)Sturnus vulgaris
442.pasterz(2)Pastor roseus
443.pluszcz(2)Cinclus cinclus
444.muchołówka szara(2)Muscicapa striata
445.rudzik(2)Erithacus rubecula
446.słowik syberyjski(2)Larvivora sibilans
447.słowik szary(2)Luscinia luscinia
448.słowik rdzawy(2)Luscinia megarhynchos
449.podróżniczek(2)Luscinia svecica
450.modraczek(2)Tarsiger cyanurus
451.muchołówka mała(2)Ficedula parva
452.muchołówka żałobna(2)Ficedula hypoleuca
453.muchołówka białoszyja(2)Ficedula albicollis
454.pleszka(2)Phoenicurus phoenicurus
455.kopciuszek(2)Phoenicurus ochruros
456.nagórnik(2)(3)Monticola saxatilis
457.pokląskwa(2)Saxicola rubetra
458.kląskawka(2)Saxicola rubicola
459.kląskawka syberyjska(2)Saxicola maurus
460.białorzytka saharyjska(2)Oenanthe leucopyga
461.białorzytka(2)Oenanthe oenanthe
462.białorzytka płowa(2)Oenanthe isabellina
463.białorzytka pustynna(2)Oenanthe deserti
464.białorzytka rdzawa(2)Oenanthe hispanica
465.białorzytka pstra(2)Oenanthe pleschanka
466.drozdoń pstry(2)Zoothera dauma
467.drozdaczek ciemny(2)Geokichla sibirica
468.paszkot(2)Turdus viscivorus
469.śpiewak(2)Turdus philomelos
470.droździk(2)Turdus iliacus
471.kos(2)Turdus merula
472.drozd oliwkowy(2)Turdus obscurus
473.kwiczoł(2)Turdus pilaris
474.drozd obrożny(2)Turdus torquatus
475.drozd rdzawy(2)Turdus naumanni
476.drozd rdzawoskrzydły(2)Turdus eunomus
477.drozd czarnogardły(2)Turdus atrogularis
478.drozd rdzawogardły(2)Turdus ruficollis
inne gatunki ptaków
479.Pozostałe gatunki ptaków (inne niż: gatunki łowne, gatunki objęte ochroną częściową oraz wymienione w lp. 52-478 gatunki objęte ochroną ścisłą) występujące naturalnie na terytorium państw Unii Europejskiej, przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
GADYREPTILIA
ŁUSKONOŚNESQUAMATA
480.gniewosz plamisty(1)Coronella austriacax
481.zaskroniec rybołów(1)Natrix tesselata
482.wąż Eskulapa(1)Zamenis longissimusx
483.jaszczurka zielona(1)Lacerta viridis
ŻÓŁWIETESTUDINATA
484.żółw błotny(1)Emys orbicularisx
PŁAZYAMPHIBIA
PŁAZY BEZOGONOWEANURA
485.kumak nizinny(1)Bombina bombinax
486.kumak górski(1)Bombina variegatax
487.ropucha paskówka(1)Epidalea calamita
488.ropucha zielona(1)Pseudepidalea viridis
489.rzekotka drzewna(1)Hyla arboreax
490.grzebiuszka ziemna(1)Pelobates fuscus
491.żaba moczarowa(1)Rana arvalis
492.żaba zwinka(1)Rana dalmatina
PŁAZY OGONIASTECAUDATA
493.traszka karpacka(1)Lissotriton montandonix
494.traszka grzebieniasta(1)Triturus cristatusx
RYBY PROMIENIOPŁETWEACTINOPTERYGIL
JESIOTROKSZTAŁTNEACIPENSERIF ORMES
495.jesiotr ostronosy(1)Acipenser oxyrinchusx
KARPIOKSZTAŁTNECYPRINIFORMES
496.koza złotawaSabanejewia aurata
497.strzebla błotnaEupallasella percnurusx
ŁOSOSIOKSZTAŁTNESALMONIFORMES
498.głowacica - osobniki występujące w dorzeczu DunajuHucho hucho
RYBY

CEFALASPIDOKSZTAŁTNE

CEPHALASPIDOMORPHI
**PETROMYZONTIFORMES
499.minóg morskiPetromyzon marinusx
MAŁŻEBIVALVIA
**VENEROIDA
500.gałeczka żeberkowanaSphaerium solidum
**UNIONOIDEA
501.perłoródka rzecznaMargaritifera margaritiferax
502.skójka gruboskorupowa(1)Unio crassusx
ŚLIMAKIGASTROPODA
**NEOTAENIOGLOSSA
503.niepozorka ojcowskaFalniowskia neglectissima
PŁUCODYSZNEPULMONATA
504.poczwarówka pagórkowaGranaria frumentum
505.świdrzyk łamliwyBalea perversa
506.świdrzyk ozdobnyCharpentieria ornatax
507.świdrzyk śląskiCochlodina costata
508.świdrzyk kasztanowatyMacrogastra badia
509.świdrzyk siedmiogrodzkiVestia elata
510.ślimak tatrzańskiFaustina cingullelum
511.ślimak RossmassleraFaustina rossmaessleri
512.ślimak obrzeżonyHelicodonta obvoluta
513.**(1)Caseolus calculus
514.ślimak żeberkowanyHelicopsis striata
515.poczwarówka pagodaPagodulina pagodula
516.szklarka podziemnaMediterranea inopinata
517.zatoczek łamliwy(1)Anisus vorticulus
518.poczwarówka kolumienkaColumella columella
519.poczwarówka górskaPupilla alpicola
520.poczwarówka zębataTruncatellina claustralis
521.poczwarówka zwężonaVertigo angustior
522.poczwarówka północnaVertigo arctica
523.poczwarówka jajowataVertigo moulinsiana
PAJĘCZAKIARACHNIDA
PAJĄKIARANEAE
524.gryziel zachodniAtypus affinis
525.gryziel stepowyAtypus muralis
526.gryziel tapetnikAtypus piceus
527.**Mughiphantes pulcher
528.**Agroeca dentigera
529.strojniś nadobnyPhilaeus chrysops
KOSARZE (ŁABUŃCE)OPILIONES
530.**Siro carpaticus
ZALESZCZOTKIPSEUDOSCORPIONIDA
531.**Neobisium polonicum
SKRZELONOGIBRANCHIOPODA
**ANOSTRACA
532.skrzelopływka bagiennaBranchinecta paludosax
533.**Chirocephalus diaphanus
534.**Pristicephalus shadini
535.**Streptocephalus torvicornis
OWADYINSECTA
CHRZĄSZCZECOLEOPTERA
536.ponurek SchneideraBoros schneideri
537.bogatek wspaniały(1)Buprestis splendens
538.tęcznik ziarenkowaty (liszkarz ziarenkowaty)Calosoma investigator
539.tęcznik marszczony (liszkarz marszczony)Calosoma reticulatum
540.biegacz BesseraCarabus besseri
541.biegacz FabrycjuszaCarabus fabricii
542.biegacz urozmaicony(1)Carabus variolosus
543.biegacz Zawadzkiego(1)Carabus zawadzkii
544.kozioróg dębosz(1)Cerambyx cerdox
545.średzinkaMesosa myops
546.sichrawa karpacka(1)Pseudogaurotina excellensx
547.nadobnica alpejska(1)Rosalia alpinax
548.zgniotek cynobrowy(1)Cucujus cinnaberinnus
549.zgniotek szkarłatnyCucujus haematodes
550.pływak szerokobrzeżek(1)Dytiscus latissimus
551.kreślinek nizinny(1)Graphoderus bilineatus
552.**Bolbelasmus unicornis
553.krawiec głowaczLethrus apterus
554.konarek tajgowy(1)Phryganophilus ruficollis
555.rozmiazg kolweński(1)Pytho kolwensis
556.zagłębek bruzdkowany(1)Rhysodes sulcatus
557.pachnica dębowa(1)Osmoderma eremitax
558.** - pozostałe gatunki z rodzaju pachnica(1)Osmoderma spp.x
559.pogrzybnica MannerheimaOxyporus mannerheimii
PLUSKWIAKIHEMIPTERA
560.piewik podolskiCicadetta podolica
BŁONKOSKRZYDŁEHYMENOPTERA
561.zadrzechnia czarnorogaXylocopa valga
MOTYLELEPIDOPTERA
562.krasopani heraCallimorpha quadripunctaria
563.barczatka kataks(1)Eriogaster catax
564.czerwończyk nieparek(1)Lycaena dispar
565.czerwończyk fioletek(1)Lycaena helle
566.modraszek arion(1)Phengaris arion (Maculinea arion)x
567.modraszek nausitous(1)Phengaris nausithous (Maculinea nausithous)x
568.modraszek telejus(1)Phengaris teleius (Maculinea telejus)x
569.modraszek eros (m. eroides)(1)Polyommatus eros (P. eroides)x
570.modraszek gniadyPolyommatus ripartiix
571.ksylomka strix(1)Xylomoia strix
572.strzępotek hero(1)Coenonympha hero
573.strzępotek edypus(1)Coenonympha oedippus
574.górówka sudecka(1)Erebia sudetica
575.przeplatka auriniaEuphydryas auriniax
576.przeplatka maturna(1)Euphydryas maturna
577.osadnik wielkooki(1)Lopinga achine
578.niepylak apollo(1)Parnassius apollox
579.niepylak mnemozyna(1)Parnassius mnemosynex
580.postojak wiesiołkowiec(1)Proserpinus proserpina
581.szlaczkoń szafraniec(1)Colias myrmidone
MODLISZKIMANTODEA
582.modliszka zwyczajnaMantis religiosa
WAŻKIODONATA
583.żagnica północnaAeshna caerulea
584.żagnica zielona(1)Aeshna viridis
585.trzepla zielona(1)Ophiogomphus cecilia
586.zalotka białoczelna(1)Leucorrhinia albifrons
587.zalotka spłaszczona(1)Leucorrhinia caudalis
588.zalotka większa(1)Leucorrhinia pectoralis
589.łątka ozdobnaCoenagrion ornatum
590.iglica małaNehalennia speciosax
PROSTOSKRZYDŁEORTHOPTERA
591.**(1)Isophya stysi
592.stepówkaGampsocleis glabra
Objaśnienia:

* Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW,

- nazwy naukowe gatunków wyróżniono czcionką pochyłą.

** - brak polskiej nazwy gatunkowej lub rzędu.

(1) - gatunek, którego dotyczy zakaz, o którym mowa w § 6 ust. 2.

(2) - gatunek, którego dotyczy zakaz, o którym mowa w § 6 ust. 3.

(3) - gatunek, którego dotyczy zakaz, o którym mowa w § 6 ust. 4.

ZAŁĄCZNIK Nr  2

GATUNKI ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ

Lp.Nazwa polska*Nazwa naukowa*
SSAKIMAMMALIA
DRAPIEŻNECARNIVORA
1.gronostaj(1)Mustela erminea
2.łasica(1)Mustela nivalis
3.wydra(1)Lutra lutra
JEŻOKSZTAŁTNEERINACEOMORPHA
4.jeż wschodni(1)Erinaceus roumanicus
5.jeż zachodni(1)Erinaceus europaeus
GRYZONIERODENTIA
6.bóbr europejski(1)Castor fiber
7.karczownik mniejszy - osobniki znajdujące się poza terenem ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek leśnychArvicola scherman
8.karczownik ziemnowodny - osobniki znajdujące się poza terenem ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek leśnychArvicola amphibius
9.badylarkaMicromys minutus
10.mysz zaroślowaApodemus sylvaticus
11.mysz zielna (m. małooka)Apodemus uralensis
12.wiewiórka pospolita(1)Sciurus vulgaris
13.popielica(1)Glis glis
RYJÓWKOKSZTAŁTNESORICOMORPHA
14.ryjówka aksamitna(1)Sorex araneus
15.ryjówka średnia (r. białowieska)(1)Sorex caecutiens
16.ryjówka malutka(1)Sorex minutus
17.ryjówka górska(1)Sorex alpinus
18.rzęsorek rzeczek(1)Neomys fodiens
19.rzęsorek mniejszy(1)Neomys anomalus
20.zębiełek białawy(1)Crocidura leucodon
21.zębiełek karliczek(1)Crocidura suaveolens
22.kret - osobniki znajdujące się poza terenem ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek leśnych, trawiastych lotnisk, ziemnych konstrukcji hydrotechnicznych oraz obiektów sportowych(1)Talpa europaea
PTAKIAVES
GOŁĘBIOWECOLUMBIFORMES
23.gołąb miejski(2)Columba livia forma urbana
SIEWKOWECHARADRIIFORMES
24.mewa srebrzysta(2)Larus argentatus
25.mewa białogłowa(2)Larus cachinnans
PELIKANOWEPELECANIFORMES
26.czapla siwa(2)Ardea cinerea
27.kormoran(2)Phalacrocorax carbo
WRÓBLOWEPASSERIFORMES
28.sroka(2)Pica pica
29.gawron - osobniki w obszarze administracyjnym miast(2)Corvus frugilegus
30.kruk(2)Corvus corax
31.wrona siwa(2)Corvus cornix
GADYREPTILIA
ŁUSKONOŚNESQUAMATA
32.padalec zwyczajny(1)Anguis fragilis
33.zaskroniec zwyczajny(1)Natrix natrix
34.jaszczurka zwinka(1)Lacerta agilis
35.jaszczurka żyworodna(1)Zootoca vivipara
36.żmija zygzakowata(1)(4)Vipera berus
PŁAZYAMPHIBIA
PŁAZY BEZOGONOWEANURA
37.ropucha szara(1)Bufo bufo
38.żaba wodna(1)(4)Pelophylax esculentus
39.żaba jeziorkowa(1)(4)Pelophylax lessonae
40.żaba śmieszka(1)(4)Pelophylax ridibundus
41.żaba trawna(1)Rana temporaria
PŁAZY OGONIASTECAUDATA
42.traszka zwyczajna(1)Lissotriton vulgaris
43.traszka górska(1)Ichthyosaura alpestris
44.salamandra plamista(1)Salamandra salamandra
RYBY PROMIENIOPŁETWEACTINOPTERYGII
ŚLEDZIOKSZTAŁTNECLUPEIFORMES
45.alozaAlosa alosa
46.parposzAlosa fallax
KARPIOKSZTAŁTNECYPRINIFORMES
47.śliz pospolityBarbatula barbatula
48.koza dunajskaCobitis elongatoides
49.koza pospolitaCobitis taenia
50.piskorzMisgurnus fossilis
51.piekielnicaAlburnoides bipunctatus
52.brzankaBarbus peloponnesius (B. carpthicus, B. meridionalis)
53.ciosa - osobniki poza populacją Zalewu WiślanegoPelecus cultratus
54.różankaRhodeus amarus (Rhodeus sericeus)
55.kiełb białopłetwyRomanogobio albipinnatus
56.kiełb KessleraRomanogobio kessleri
CIERNIKOKSZTAŁTNEGASTEROSTEIFORMES
57.pocierniecSpinachia spinachia
OKONIOKSZTAŁTNEPERCIFORMES
58.babka czarnaGobius niger
59.babka czarnoplamkaGobiusculus flavescens
60.babka piaskowaPomatoschistus microps
61.babka małaPomatoschistus minutus
62.taśmiak długiLumpenus lampretaeformis
IGLICZNIOKSZTAŁTNESYNGNATHIFORMES
63.wężynkaNerophis ophidion
64.igliczniaSyngnathus typhle
SKORPENOKSZTAŁTNESCORPAENIFORMES
65.głowacz białopłetwyCottus gobio
66.głowacz pręgopłetwyCottus poecilopus
67.kur rogaczMyoxocephalus quadricornis
68.dennikLiparis liparis
RYBY

CEFALASPIDOKSZTAŁTNE

CEPHALASPIDOMORPHI
MINOGOKSZTAŁTNEPETROMYZONTIFORMES
69.minóg ukraińskiEudontomyzon mariae
70.minóg rzecznyLampetra fluviatilis
71.minóg strumieniowyLampetra planeri
MAŁŻEBIVALVIA
**VENEROIDA
72.gałeczka rzecznaSphaerium rivicola
73.groszkówka głębinowaPisidium conventus
**UNIONOIDEA
74.szczeżuja wielkaAnodonta cygnea
75.szczeżuja spłaszczonaPseudoanodonta complanata
ŚLIMAKIGASTROPODA
**ARCHITAENIOGLOSSA
76.igliczek karpackiAcicula parcelineata
**ECTOBRANCHIA
77.zawójka rzecznaBorysthenia naticina
**NEOTAENIOGLOSSA
78.źródlarka czerwonawaBythinella metarubra
79.źródlarka żywieckaBythinella zyvionteki
80.źródlarka MicherdzińskiegoBythinella micherdzinskii
PŁUCODYSZNEPULMONATA
81.pomrowik mołdawskiDeroceras moldavicum
82.ślimak ostrokrawędzistyHelicigona lapicida
83.ślimak żółtawyHelix lutescens
84.ślimak winniczek(4)Helix pomatia
85.ślimak BąkowskiegoPetasina bakowskii
86.ślimak BielzaPetasina bielzi
87.ślimak wielkozębnyPerforatella dibothrion
88.błotniarka otułkaMyxas glutinosa
89.pomrowiec nakrapianyTandonia rustica
90.bursztynka piaskowaQuickella arenaria
91.poczwarówka GeyeraVertigo geyeri
92.poczwarówka zmiennaVertigo genesii
***SACOGLOSSA
93.alderia niepozornaAlderia modesta
PAJĘCZAKIARACHNIDA
PAJĄKIARANEAE
94.poskocz krasnyEresus cinnaberinus (E. niger, E. kollari)
95.**Bathyphantes eumenis
96.**Yllenus arenarius
SKRZELONOGIBRANCHIOPODA
**ANOSTRACA
97.zadychra pospolitaBranchipus schaefferi
**SPINICAUDATA
98.małżynka czterorogaCyzicus tetracerus
99.**Lynceus brachyurus
PRZEKOPNICENOTOSTRACA
100.przekopnica właściwaTriops cancriformis
PANCERZOWCEMALACOSTRACA
OBUNOGIAMPHIPODA
101.zmieraczek plażowyTalitrus saltator
DZIESIĘCIONOGIDECAPODA
102.rak rzeczny (szlachetny)(4)Astacus astacus
103.rak stawowy (błotny)(4)Astacus leptodactylus
OWADYINSECTA
CHRZĄSZCZECOLEOPTERA
104.porajDicerca moesta
105.pysznik jodłowyEurythyrea austriaca
106.pysznik dębowyEurythyrea quercus
107.tęcznik dołkowany (liszkarz dołkowany)Calosoma auropunctatum
108.tęcznik mniejszyCalosoma inquisitor
109.tęcznik liszkarzCalosoma sycophanta
110.biegacz zielonozłotyCarabus auronitens
111.biegacz bagiennyCarabus clathratus
112.biegacz wypukłyCarabus convexus
113.biegacz skórzastyCarabus coriaceus
114.biegacz wspaniałyCarabus excellens
115.biegacz gładkiCarabus glabratus
116.biegacz pomarszczonyCarabus intricatus
117.biegacz dołkowanyCarabus irregularis
118.biegacz obrzeżonyCarabus marginalis
119.biegacz MenetriesaCarabus menetriesi
120.biegacz szykownyCarabus nitens
121.biegacz karpackiCarabus obsoletus
122.biegacz problematycznyCarabus problematicus
123.biegacz stepowyCarabus scabriusculus
124.biegacz ScheidleraCarabus scheidleri
125.biegacz leśnyCarabus sylvestris
126.biegacz transylwańskiCarabus transylvanicus
127.biegacz UlrichaCarabus ulrichii
128.dąbrowiec samotnikAkimerus schaefferi
129.kozioróg bukowiecCerambyx scopolii
130.taraniec płowyDorcadion fulvum
131.taraniec jedwabistyDorcadion holosericeum
132.taraniec paskowanyDorcadion scopoli
133.zmorsznik olbrzymiMacroleptura thoracica
134.zmorsznik białowieskiStictoleptura variicornis
135.gracz borowyTragosoma depsarium
136.jeziornica rdestnicowaMacroplea appendiculata
137.jeziornica rupiowaMacroplea mutica
138.pływak lapońskiDytiscus lapponicus
139.tęgosz rdzawyElater ferrugineus
140.pilnicznik fiołkowyLimoniscus violaceus
141.dęboszAesalus scarabaeoide
142.wynurtCeruchus chrysomelinus
143.jelonek rogaczLucanus cervus
144.wygonakOchodaeus chrysomeloides
145.kwietnica okazałaProtaetia aeruginosa
146.**Velleius dilatatus
BŁONKOSKRZYDŁEHYMENOPTERA
147.porobnica mularkaAnthophora parietina
148.porobnica włochatkaAnthophora plumipes
149.porobnica opylonaAnthophora pubescens
150.trzmiel wielkookiBombus confusus
151.trzmiel ozdobnyBombus distinguendus
152.trzmiel wyżynnyBombus elegans
153.trzmiel olbrzymiBombus fragrans
154.trzmiel ogrodowyBombus hortorum
155.trzmiel zmiennyBombus humilis
156.trzmiel parkowyBombus hypnorum
157.trzmiel tajgowyBombus jonellus
158.trzmiel stepowyBombus laesus
159.trzmiel kamiennikBombus lapidarius
160.trzmiel gajowyBombus lucorum
161.trzmiel grzbietoplamyBombus maculidorsis
162.trzmiel żółtyBombus muscorum
163.trzmiel rudyBombus pascuorum
164.trzmiel rdzawoodwłokowyBombus pomorum
165.trzmiel leśnyBombus pratorum
166.trzmiel pirenejskiBombus pyrenaeus
167.trzmiel rudonogiBombus ruderarius
168.trzmiel ciemnopasyBombus ruderatus
169.trzmiel czarnopaskowanyBombus schrencki
170.trzmiel wschodniBombus semenoviellus
171.trzmiel żółtopasyBombus sichelii
172.trzmiel różnobarwnyBombus soroeensis
173.trzmiel paskowanyBombus subterraneus
174.trzmiel rudoszaryBombus sylvarum
175.trzmiel ziemnyBombus terrestris
176.trzmiel szaryBombus veteranus
177.trzmiel sześciozębnyBombus wurfleini
178.rozrożka chabrowaTetralonia dentata
179.zadrzechnia fioletowaXylocopa violacea
180.mrówka północna(4)Formica aquilonia
181.mrówka smętnica(4)Formica lugubris
182.mrówka ćmawa(4)Formica polyctena
183.mrówka łąkowa(4)Formica pratensis
184.mrówka rudnica (m. ruda)(4)Formica rufa
185.mrówka pniakowa(4)Formica truncorum
MOTYLELEPIDOPTERA
186.modraszek alkonPhengaris alcon (Maculinea alcon)
187.modraszek RebelaMaculinea rebeli
188.modraszek bagniczekPlebeius optilete
189.modraszek orionScolitantides orion
190.wstęgówka bagienkaCatocala pacta
191.dostojka akwilonarisBoloria aquilonaris
192.dostojka eunomiaBoloria eunomia
193.skalnik bryzeidaChazara briseis
194.strzępotek soplaczekCoenonympha tullia
195.skalnik alcyonaHipparchia alcyone
196.skalnik driadaMinois dryas
197.pasyn lucyllaNeptis rivularis
198.mszarnik juttaOeneis jutta
199.przestrojnik titonusPyronia tithonus
200.paź żeglarzIphiclides podalirius
201.szlaczkoń torfowiecColias palaeno
WAŻKIODONATA
202.żagnica torfowcowaAeshna subarctica
203.łątka zielonaCoenagrion armatum
204.szklarnik leśnyCordulegaster boltonii
205.miedziopierś górskaSomatochlora alpestris
206.miedziopierś północnaSomatochlora arctica
207.gadziogłówka żółtonoga(1)Gomphus flavipes
208.straszka północna(1)Sympecma paedisca
CHRUŚCIKITRICHOPTERA
209.krynicznia wilgotkaCrunoecia irrorata
SIODEŁKOWCECLITELLATA
**ARHYNCHOBDELLIDA
210.pijawka lekarska(4)Hirudo medicinalis
inne gatunki
211.gatunki wymienione w załączniku IV do dyrektywy Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dz. Urz. WE L 206 z 22.07.1992, str. 7, z późn. zm.) - inne niż gatunki objęte ochroną ścisłą na podstawie załącznika nr 1 do rozporządzenia oraz inne niż gatunki objęte ochroną częściową wymienione w lp. 1-210
Objaśnienia:

* Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW,

- nazwy naukowe gatunków wyróżniono czcionką pochyłą.

** - brak nazwy polskiej.

(1) - gatunek, którego dotyczy zakaz, o którym mowa w § 6 ust. 2.

(2) - gatunek, którego dotyczy zakaz, o którym mowa w § 6 ust. 3.

(4) - gatunek, którego dotyczy odstępstwo, o którym mowa w § 9 pkt 6.

ZAŁĄCZNIK Nr  3

GATUNKI ZWIERZĄT OBJĘTYCH OCHRONĄ CZĘŚCIOWĄ, KTÓRE MOGĄ BYĆ POZYSKIWANE, ORAZ SPOSOBY ICH POZYSKIWANIA

Lp.Nazwa polska*Nazwa naukowa*Sposób pozyskiwania
SSAKIMAMMALIA
GRYZONIERODENTIA
1.bóbr europejskiCastor fiberprzez odstrzał z broni myśliwskiej lub chwytanie w pułapki żywołowne - w okresie od dnia 1 października do dnia 15 marca
ŚLIMAKIGASTROPODA
PŁUCODYSZNEPULMONATA
2.ślimak winniczekHelix pomatiaręczny zbiór osobników o średnicy muszli nie mniejszej niż 30 mm w okresie od dnia 20 kwietnia do dnia 31 maja
Objaśnienia:

* Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW,

- nazwy naukowe gatunków wyróżniono czcionką pochyłą.

ZAŁĄCZNIK Nr  4

GATUNKI ZWIERZĄT WYMAGAJĄCYCH USTALENIA STREF OCHRONY OSTOI, MIEJSC ROZRODU LUB REGULARNEGO PRZEBYWANIA ORAZ WIELKOŚCI TYCH STREF

Lp.Nazwa polska*Nazwa naukowa*Strefy ochronyTermin ochrony okresowej
całorocznejokresowej
SSAKIMAMMALIA
DRAPIEŻNECARNIVORA
1.wilkCanis lupus-miejsce rozrodu i obszar w promieniu do 500 m od tego miejsca01.04-31.08
2.ryśLynx lynx-miejsce rozrodu i obszar w promieniu do 500 m od tego miejsca01.04-31.08
3.niedźwiedź brunatnyUrsus arctos-miejsce gawrowania i obszar w promieniu do 500 m od tego miejsca01.11-30.04
NIETOPERZECHIROPTERA
4.wszystkie gatunki występujące na terenie zimowisk, w których w ciągu 3 ostatnich lat choć raz stwierdzono ponad 200 osobników-pomieszczenia i kryjówki zajmowane przez nietoperze15.09-15.04
GRYZONIERODENTIA
5.żołędnicaEliomys quercinuswydzielenie leśne, w którym stwierdzono stanowisko, wraz ze starodrzewami w sąsiadujących wydzieleniach, o łącznej powierzchni co najmniej 25 ha; w przypadku braku starodrzewów w sąsiadujących wydzieleniach, strefa może być mniejsza--
PTAKIAVES
BLASZKODZIOBEANSERIFORMES
6.szlacharMergus serratorzalesiona cześć wyspy, na której stwierdzono gniazdowanie--
GRZEBIĄCEGALLIFORMES
7.cietrzewLyrurus tetrix-zwarty obszar wykorzystywany przez ptaki jako miejsce tokowania lub rozrodu wraz z obszarem w promieniu do 500 m od tego miejsca01.02-31.08
obszar, na którym ptaki przebywają w okresie zimowym, wraz z obszarem w promieniu do 200 metrów od niego01.12-01.03
8.głuszecTetrao urogalluszwarty obszar wykorzystywany przez ptaki jako miejsce tokowania lub rozrodu wraz z obszarem w promieniu do 200 m od tego miejscaobszar w promieniu do 500 m od miejsca tokowania lub rozrodu01.02-31.08
-obszar, na którym ptaki przebywają w okresie zimowym, wraz z obszarem w promieniu do 200 metrów od niego01.12-01.03
PELIKANOWEPELECANIFORMES
9.bocian czarnyCiconia nigraobszar w promieniu do 200 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda15.03-31.08
10.ślepowronNycticorax nycticoraxkolonia lęgowa--
SZPONIASTEACCIPITRIFORMES
11.rybołówPandion haliaetusobszar w promieniu do 200 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.03-31.08
12.gadożerCircaetus gallicusobszar w promieniu do 200 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.03-30.09
13.orlik krzykliwyClanga pomarinaobszar w promieniu do 100 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.03-31.08
14.orlik grubodziobyClanga clangaobszar w promieniu do 200 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.03-31.08
15.orzeł przedniAquila chrysaetosobszar w promieniu do 200 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.01-15.08
16.orzełekHieraaetus pennatusobszar w promieniu do 100 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.02-31.08
17.bielikHaliaeetus albicillaobszar w promieniu do 200 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.01-31.07
18.kania rudaMilvus milvusobszar w promieniu do 100 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.03-31.08
19.kania czarnaMilvus migransobszar w promieniu do 100 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.03-31.08
SOWYSTRIGIFORMES
20.puchaczBubo buboobszar w promieniu do 200 m od gniazda lub miejsca regularnego przebywaniaobszar w promieniu do 500 m od gniazda lub miejsca regularnego przebywania01.01-31.07
21.sóweczkaGlaucidium passerinumobszar w promieniu do 50 m od gniazda--
22.puszczyk mszarnyStrix nebulosaobszar w promieniu do 200 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.01-31.07
23.włochatkaAegolius funereusobszar w promieniu do 50 m od gniazda--
KRASKOWECORACIIF ORMES
24.kraskaCoracias garrulusobszar w promieniu do 50 m od gniazda--
SOKOŁOWEFALCONIFORMES
25.rarógFalco cherrugobszar w promieniu do 200 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.01-31.07
26.sokół wędrownyFalco peregrinusobszar w promieniu do 200 m od gniazdaobszar w promieniu do 500 m od gniazda01.01-31.07
GADYREPTILIA
ŁUSKONOŚNESQUAMATA
27.gniewosz plamistyCoronella austriacamiejsca rozrodu i regularnego przebywania oraz obszar w promieniu do 100 m--
28.wąż EskulapaZamenis longissimusmiejsca rozrodu i regularnego przebywania oraz obszar w promieniu do 200 mmiejsca rozrodu i regularnego przebywania oraz obszar w promieniu do 300 m01.04-30.09
ŻÓŁWIETESTUDINATA
29.żółw błotnyEmys orbicularismiejsca rozrodu i regularnego przebywania oraz obszar w promieniu do 200 mmiejsca rozrodu i regularnego przebywania oraz obszar w promieniu do 500 m15.03-31.10
OWADYINSECTA
WAŻKIODONATA
30.iglica małaNehalennia speciosamiejsca rozrodu i regularnego przebywania oraz obszar w promieniu do 100 m--
Objaśnienia:

* Gatunki zwierząt zostały pogrupowane w wyższe jednostki systematyczne w ten sposób, że:

- wielkimi literami, czcionką pogrubioną wyróżniono nazwy GROMAD,

- wielkimi literami, czcionką zwykłą wyróżniono nazwy RZĘDÓW,

- nazwy naukowe gatunków wyróżniono czcionką pochyłą.

1 Obecnie działem administracji rządowej – środowisko kieruje Minister Klimatu i Środowiska, na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 października 2021 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Klimatu i Środowiska (Dz. U. poz. 1949).
2 Zmiany wymienionej dyrektywy zostały ogłoszone w Dz. Urz. WE C 241 z 29.08.1994, str. 1, Dz. Urz. WE L 305 z 08.11.1997, str. 42 – Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 15, t. 4, str. 3, Dz. Urz. UE L 236 z 23.09.2003, str. 33, Dz. Urz. UE L 284 z 31.10.2003, str. 1 – Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 1, t. 4, str. 447, Dz. Urz. UE L 363 z 20.12.2006, str. 368, Dz. Urz. UE L 218 z 23.08.2007, str. 15 i Dz. Urz. UE L 158 z 10.06.2013, str. 193.
3 Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. poz. 1348), które traci moc z dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 9 października 2015 r. o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1936 i 2171).