Ocena kwalifikacji kandydata na wolne stanowisko sędziowskie.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2019.1367

Akt obowiązujący
Wersja od: 23 lipca 2019 r.

ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI
z dnia 18 lipca 2019 r.
w sprawie oceny kwalifikacji kandydata na wolne stanowisko sędziowskie

Na podstawie art. 57i § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 52, 55, 60 i 125) zarządza się, co następuje:
Rozporządzenie określa szczegółowy tryb i sposób dokonywania oceny kwalifikacji kandydata na wolne stanowisko sędziowskie, zwanego dalej "kandydatem".
Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o:
1)
referacie - należy przez to rozumieć:
a)
ogół spraw przydzielonych kandydatowi będącemu sędzią do rozpoznania w całym okresie wykonywania przez niego obowiązków orzeczniczych; w zakresie spraw rozpoznawanych w składzie zawodowym uwzględnia się jedynie sprawy przydzielone kandydatowi do rozpoznania jako sędziemu sprawozdawcy,
b)
ogół spraw przydzielonych kandydatowi będącemu prokuratorem do prowadzenia, nadzorowania lub oceny,
c)
ogół spraw przydzielonych kandydatowi będącemu sędzią lub prokuratorem lub przez niego nadzorowanych w okresie delegowania:
do pełnienia czynności administracyjnych w Ministerstwie Sprawiedliwości lub innej jednostce organizacyjnej podległej Ministrowi Sprawiedliwości, Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej albo urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw zagranicznych lub czynności w Biurze Krajowej Rady Sądownictwa albo czynności lub prowadzenia zajęć szkoleniowych w Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury,
do pełnienia obowiązków w międzynarodowej sędziowskiej organizacji pozarządowej albo obowiązków lub pełnienia funkcji poza granicami państwa w ramach działań podejmowanych przez organizacje międzynarodowe lub ponadnarodowe oraz zespoły międzynarodowe działające na podstawie umów międzynarodowych;
2)
systemie teleinformatycznym - należy przez to rozumieć system teleinformatyczny obsługujący postępowanie w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim, o którym mowa w art. 57 § 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych;
3)
podpisie elektronicznym - należy przez to rozumieć podpis elektroniczny nadany przez system teleinformatyczny, podpis zaufany, podpis osobisty albo kwalifikowany podpis elektroniczny.
1. 
Prezes właściwego sądu, w terminie 7 dni od daty złożenia w systemie teleinformatycznym karty zgłoszenia na wolne stanowisko sędziowskie:
1)
zarządza dokonanie oceny kwalifikacji kandydata, zwanej dalej "oceną";
2)
zwraca się do właściwych organów lub przełożonych kandydata o sporządzenie i przekazanie w terminie 14 dni:
a)
opisu przebiegu pracy zawodowej kandydata, według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia,
b)
zestawienia danych statystycznych obejmujących wyniki pracy kandydata zajmującego stanowisko sędziego lub prokuratora,
c)
kopii:
protokołów wizytacji i kontroli, o ile zostały sporządzone przez właściwe organy,
ocen pracy kandydata,
opinii o kandydacie sporządzonych przez jego przełożonych,
innych dokumentów, na których podstawie jest dokonywana ocena;
3)
wyznacza:
a)
sędziego dokonującego oceny,
b)
termin sporządzenia oceny, nie dłuższy niż miesiąc.
2. 
W razie wyznaczenia do dokonania oceny więcej niż jednego sędziego prezes właściwego sądu:
1)
wskazuje zakres oceny dokonywanej przez każdego z wyznaczonych sędziów;
2)
wyznacza termin sporządzenia oceny nie dłuższy niż 2 miesiące.
3. 
Prezes właściwego sądu może do czasu wydania oceny zmienić sędziego wyznaczonego do dokonania oceny, w szczególności gdy przemawiają za tym względy sprawności tego postępowania.
4. 
W przypadku oceny kandydata, o którym mowa w art. 57a § 7 lub 8 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, prezes właściwego sądu może zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o wskazanie sędziego dokonującego oceny za okres delegowania. W takim przypadku Minister Sprawiedliwości wskazuje tego sędziego w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia prezesa właściwego sądu.
5. 
Prezes sądu apelacyjnego może zarządzić dokonanie oceny przez sędziego wyznaczonego z obszaru innej apelacji. W takim przypadku zwraca się niezwłocznie do prezesa właściwego sądu apelacyjnego o wskazanie sędziego dokonującego oceny, a prezes tego sądu wskazuje tego sędziego w terminie 7 dni od dnia otrzymania wystąpienia.
6. 
W przypadku gdy kandydat nie podlega zwierzchnictwu służbowemu albo jego przełożony służbowy nie sporządził opisu przebiegu pracy zawodowej w terminie miesiąca od dnia otrzymania wystąpienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, prezes właściwego sądu zwraca się do kandydata o sporządzenie i przekazanie opisu przebiegu dotychczasowej pracy zawodowej w terminie 14 dni od dnia otrzymania tego wystąpienia. Do opisu przebiegu pracy zawodowej kandydat załącza jednocześnie odpowiednie dokumenty na jego potwierdzenie.
1. 
Ocena obejmuje:
1)
ocenę merytoryczną kwalifikacji kandydata, uwzględniającą kulturę urzędowania, sporządzoną na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 2 i 4 oraz w art. 57b, art. 57e-57g i art. 57i § 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych;
2)
ocenę metodyki pracy kandydata, obejmującą jej organizację oraz terminowość i sprawność podejmowanych czynności procesowych oraz organizacyjnych, na podstawie dokumentów, o których mowa w ust. 2 pkt 2 i ust. 4 oraz w art. 57b, art. 57e-57g i art. 57i § 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych;
3)
ocenę łączną na podstawie ocen, o których mowa w pkt 1 i 2.
2. 
Do oceny dołącza się:
1)
opis przebiegu pracy zawodowej sporządzony przez przełożonego służbowego kandydata według wzoru stanowiącego załącznik do rozporządzenia;
2)
zestawienie danych statystycznych dotyczących wyników pracy zawodowej kandydata zajmującego stanowisko sędziego lub prokuratora, w poszczególnych okresach pracy zawodowej.
3. 
Do oceny dołącza się ponadto, na żądanie Krajowej Rady Sądownictwa lub na żądanie kandydata zgłoszone w uwagach do oceny, złożonych na podstawie art. 57ah § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, kopie wskazanych w tym żądaniu dokumentów stanowiących podstawę oceny, w szczególności:
1)
orzeczeń z uzasadnieniami, wydanych w sprawach, których akta zostały objęte badaniem,
2)
aktów notarialnych objętych badaniem,
3)
publikacji, opinii prawnych lub innych dokumentów sporządzonych w związku ze stosowaniem lub tworzeniem prawa, objętych badaniem lub uwzględnianych przy dokonywaniu oceny

- jeżeli nie zostały dołączone przez kandydata do karty zgłoszenia, po dokonaniu anonimizacji zawartych w nich danych osobowych.

4. 
Do opisu przebiegu pracy zawodowej dołącza się kopie podziałów czynności i przydziałów służbowych oraz skarg administracyjnych związanych ze sposobem i kulturą urzędowania wraz z udzielonymi na nie odpowiedziami:
1)
właściwych organów sądów - w przypadku kandydatów zajmujących stanowisko sędziego;
2)
przełożonych lub organów właściwego samorządu - w przypadku innych kandydatów oraz sędziów, o których mowa w art. 57a § 7 lub 8 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Wyznaczony sędzia:
1)
tworzy w systemie teleinformatycznym dokument zawierający ocenę i opatruje go podpisem elektronicznym;
2)
dołącza do dokumentu, o którym mowa w pkt 1, elektroniczne kopie dokumentów, które w oryginale mają postać papierową, i potwierdza zgodność elektronicznej kopii dokumentu z oryginałem w postaci papierowej przez opatrzenie jej podpisem elektronicznym.
Dane statystyczne pracy kandydata zajmującego stanowisko sędziego sądu powszechnego, sędziego sądu administracyjnego albo sędziego sądu wojskowego przedstawiane przez właściwego prezesa sądu będącego zwierzchnikiem służbowym kandydata zawierają:
1)
stopień opanowania wpływu, czyli liczbę spraw, które wpłynęły do referatu sędziego, oraz liczbę spraw załatwionych w podziale na kategorie spraw,
2)
liczbę spraw zakończonych wydanym wyrokiem lub postanowieniem co do istoty sprawy, wyrokiem uwzględniającym wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej, ugodą, ugodą zawartą przed mediatorem, wyrokiem zaocznym, z wyszczególnieniem liczby wyroków zaocznych uwzględniających w całości roszczenie o zapłatę oraz spraw zakończonych nakazem zapłaty, wyrokiem nakazowym lub postanowieniem o umorzeniu postępowania w podziale na kategorie spraw,
3)
liczbę i terminowość sporządzania uzasadnień do orzeczeń merytorycznych kończących postępowanie co do istoty sprawy:
a)
sporządzonych na wniosek,
b)
wygłoszonych

- ze wskazaniem liczby wniesionych w tych sprawach środków odwoławczych,

4)
wskaźnik stabilności orzecznictwa, obliczony przez odniesienie liczby spraw z referatu, w których orzeczenia zostały zmienione i odrębnie uchylone na skutek złożenia apelacji, skargi kasacyjnej lub kasacji, do ogólnej liczby spraw z referatu, w których wydano orzeczenie podlegające zaskarżeniu tymi środkami,
5)
liczbę spraw z referatu, w których została uwzględniona skarga w trybie ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2018 r. poz. 75 oraz z 2019 r. poz. 1349),
6)
liczbę spraw w referacie, w których postępowanie toczy się powyżej:
a)
3 lat,
b)
5 lat

- w okresie, o którym mowa w art. 57b § 3 i 5 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, oraz na koniec poszczególnych pełnych okresów statystycznych zawierających się w okresie objętym oceną, w odniesieniu do danych stanowiących miarodajne odniesienie porównawcze, w skali kraju, oraz

7)
liczbę spraw z referatu, w których:
a)
stwierdzono niezgodność z prawem prawomocnego orzeczenia,
b)
wydano orzeczenie uwzględniające skargę nadzwyczajną lub wniosek o unieważnienie prawomocnego orzeczenia, o którym mowa w art. 96 § 1 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym (Dz. U. z 2019 r. poz. 825).
Ocena merytoryczna kwalifikacji kandydata zajmującego stanowisko sędziego sądu powszechnego, sędziego sądu administracyjnego albo sędziego sądu wojskowego zawiera:
1)
zbiorcze i syntetyczne przedstawienie przyczyn zmian lub uchyleń orzeczeń na skutek wniesionych środków zaskarżenia z przedstawieniem zwięzłych motywów przyjętego stanowiska oraz omówienie przyczyn długotrwałości postępowania w sprawach, o których mowa w § 6 pkt 7 lit. b, ze wskazaniem daty, od której kandydat jest referentem sprawy, i ewentualnych okresów zawieszenia postępowania;
2)
wskazanie stopnia skomplikowania spraw zgłoszonych do wykazu przez kandydata, w szczególności spraw, w których były rozstrzygane istotne lub precedensowe zagadnienia prawne;
3)
omówienie zgłoszonych publikacji, osiągnięć naukowych, udziału w szkoleniach, konferencjach oraz społecznej aktywności kandydata.
1. 
Ocena merytoryczna kwalifikacji kandydata zajmującego stanowisko prokuratora zawiera:
1)
zbiorcze i syntetyczne omówienie spraw, w których uniewinniono oskarżonego, uniewinniono oskarżonego jedynie od części zarzutów, zwrócono akt oskarżenia, uchylono postanowienie o umorzeniu postępowania lub odmowie jego wszczęcia, a ponadto omówienie pism procesowych i innych, poddanych ocenie, sporządzonych przez kandydata dokumentów, ze wskazaniem kategorii spraw lub zakresu zagadnień;
2)
omówienie postawy kandydata w trakcie postępowania sądowego, w tym obecności i aktywności na rozprawach lub posiedzeniach, sposobu realizacji obowiązków procesowych i przestrzegania terminów procesowych.
2. 
W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 do oceny kandydata zajmującego stanowisko prokuratora przepisy § 6 i § 7 stosuje się odpowiednio.
3. 
Jeżeli ocena merytoryczna kwalifikacji kandydata zawiera omówienie zachowań kandydata skutkujących zwłoką w rozpoznaniu sprawy w postępowaniu sądowym, uchybień lub naruszeń prawa, stwierdzonych podczas badania akt spraw, należy wskazać sygnaturę akt sprawy, do której to omówienie się odnosi, z przedstawieniem zwięzłych motywów przyjętego stanowiska.
1. 
Ocena merytoryczna kwalifikacji kandydata wykonującego zawód adwokata lub radcy prawnego albo zajmującego stanowisko starszego radcy lub radcy Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej zawiera:
1)
omówienie opinii prawnych i innych poddanych ocenie dokumentów, w szczególności pism procesowych, sporządzanych w związku ze stosowaniem lub tworzeniem prawa, ze wskazaniem kategorii spraw i zakresu zagadnień;
2)
omówienie postawy kandydata w trakcie postępowania przed sądami i urzędami, w szczególności sposobu realizacji obowiązków oraz przestrzegania terminów procesowych, a także kultury pracy;
3)
wskazanie stopnia skomplikowania spraw zgłoszonych do wykazu przez kandydata, w szczególności spraw, w których były rozstrzygane istotne lub precedensowe zagadnienia prawne;
4)
omówienie zgłoszonych publikacji, osiągnięć naukowych, udziału w szkoleniach, konferencjach oraz społecznej aktywności kandydata.
2. 
Jeżeli ocena merytoryczna kwalifikacji kandydata zawiera omówienie zachowań kandydata skutkujących zwłoką w rozpoznaniu sprawy w postępowaniu sądowym lub przed urzędami, uchybień lub naruszeń prawa, w szczególności skutkujących rozstrzygnięciem na niekorzyść reprezentowanych stron lub uczestników postępowania, stwierdzonych podczas badania akt spraw, należy wskazać sygnaturę akt sprawy, do której to omówienie się odnosi, z przedstawieniem zwięzłych motywów przyjętego stanowiska.
1. 
Ocena merytoryczna kwalifikacji kandydata wykonującego zawód notariusza zawiera dane o liczbie i wynikach spraw, w których rozpoznano środki odwoławcze na odmowę dokonania wpisu lub odmowę dokonania czynności, z przedstawieniem zwięzłych motywów przyjętego stanowiska.
2. 
W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 do oceny merytorycznej kwalifikacji kandydata wykonującego zawód notariusza przepis § 9 stosuje się odpowiednio.
1. 
Ocena merytoryczna kwalifikacji kandydata mającego tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych zawiera wyliczenie dorobku naukowego, w tym publikacji monografii i artykułów naukowych ze wskazaniem, jeżeli to możliwe, punktacji ewaluacyjnej w rozumieniu art. 265 ust. 10 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.) oraz wybitnych osiągnięć, które powstały w związku z zatrudnieniem lub odbywaniem kształcenia, przy czym jest dokonywana z uwzględnieniem osiągnięć naukowych, rodzaju i jakości publikacji oraz związku poruszanej w nich problematyki z wykonywaniem obowiązków sędziowskich, opinii recenzentów, jakości i rzetelności opinii prawnych bądź innych dokumentów sporządzonych w związku ze stosowaniem lub tworzeniem prawa.
2. 
W zakresie nieuregulowanym w ust. 1 do oceny merytorycznej kwalifikacji kandydata mającego tytuł naukowy profesora lub stopień naukowy doktora habilitowanego nauk prawnych przepis § 7 stosuje się odpowiednio.
Do oceny merytorycznej kwalifikacji kandydata zajmującego stanowisko prezesa lub wiceprezesa Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej stosuje się odpowiednio przepisy § 6 i § 8-10, stosownie do zawodu wykonywanego przed powołaniem na to stanowisko.
1. 
Do oceny kwalifikacji kandydatów w trwających postępowaniach w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim stosuje się:
1)
przepisy niniejszego rozporządzenia - jeżeli w stosunku do wszystkich kandydatów w danym postępowaniu:
a)
nie wyznaczono sędziego dokonującego oceny kwalifikacji,
b)
zachodzi potrzeba zmiany sędziego dokonującego oceny kwalifikacji;
2)
przepisy dotychczasowe - w pozostałych przypadkach.
2. 
W przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, prezes właściwego sądu podejmuje czynności, o których mowa w § 3 ust. 1, w terminie 7 dni od dnia wejścia w życie niniejszego rozporządzenia.
3. 
Czynności w postępowaniach w sprawie powołania do pełnienia urzędu na stanowisku sędziowskim, do których stosuje się przepisy dotychczasowe, dokonane przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia zgodnie z przepisami dotychczasowymi, pozostają w mocy.
Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia. 1

ZAŁĄCZNIK

WZÓR

OPIS PRZEBIEGU PRACY ZAWODOWEJ KANDYDATA NA WOLNE STANOWISKO SĘDZIOWSKIE ORAZ WARUNKÓW JEJ WYKONYWANIA

OPIS PRZEBIEGU PRACY ZAWODOWEJ KANDYDATA NA WOLNE STANOWISKO SĘDZIOWSKIE ORAZ WARUNKÓW JEJ WYKONYWANIA

1. Przebieg pracy zawodowej kandydata na wolne stanowisko sędziowskie

(opis z rozbiciem na dające się wyodrębnić okresy przez wypełnienie powtarzalnych tabel)

Stanowisko1)
Miejsce zatrudnienia2)
od:3)
do:
Wydział/sekcja/dział/departament/biuro

– forma wykonywania zawodu4)

2.Warunki wykonywania zawodu

(w okresach wskazanych w przebiegu pracy zawodowej przez wypełnienie powtarzalnych tabel)

Pomoc asystenta5)
Stała obsługa sekretarska6)
Zaplecze organizacyjno-techniczne7)
Okoliczności utrudniające pracę lub skutkujące zwiększeniem obciążenia pracą8)
Liczba pracowników zatrudnionych lub podległych bezpośredniemu kierownictwu9)
1)Sędzia, asesor sądowy lub referendarz sądowy, prokurator lub asesor prokuratury, adwokat, radca prawny, notariusz, radca lub starszy radca Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, prezes lub wiceprezes tego organu, profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, asystent sędziego.
2)Jednostka sądownictwa powszechnego, administracyjnego lub wojskowego, jednostka organizacyjna prokuratury, kancelaria adwokata lub radcy prawnego, spółka ze wskazaniem jej rodzaju, departament, wydział lub biuro, szkoła wyższa, Polska Akademia Nauk, instytut naukowo-badawczy lub inna placówka naukowa, inne.
3)Daty dzienne od dnia do dnia.
4)W odniesieniu do:
sędziów, asesorów i referendarzy sądowych – okres zajmowania stanowiska, sprawowanych funkcji lub delegowania na podstawie przepisów art. 77 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2019 r. poz. 52, z późn. zm.), z uwzględnieniem przydziału do wydziału i zakresu powierzonych czynności i wykonywanych obowiązków,
prokuratorów i asesorów prokuratury – okres zajmowania stanowiska, sprawowanych funkcji oraz delegowania na podstawie przepisów art. 106 ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. – Prawo o prokuraturze (Dz. U. z 2019 r. poz. 740), z uwzględnieniem wykonywania obowiązków w oddziale lub wydziale oraz zakresu powierzonych czynności i wykonywanych obowiązków,
adwokatów, radców prawnych, notariuszy – okres wykonywania zawodu oraz jego forma lub rodzaj świadczonej pomocy prawnej, a ponadto okres pełnienia funkcji w organach właściwego samorządu zawodowego,
radców lub starszych radców Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz prezesa lub wiceprezesa tego organu – okres wykonywania zawodu oraz zakres powierzonych i wykonywanych obowiązków, a ponadto okresy pełnienia funkcji,
profesorów lub doktorów habilitowanych nauk prawnych – okresy zatrudnienia w szkołach wyższych, Polskiej Akademii Nauk, instytucie naukowo-badawczym lub innej placówce naukowej,
asystentów sędziów – dane dotyczące przebiegu zatrudnienia, w tym okresu i rodzaju powierzonych obowiązków i wydziałów/ sekcji, w których były wykonywane.
5)Wymiar czasu pracy asystenta sędziego lub prokuratora oraz rodzajowy opis pracy (projekty zarządzeń, postanowień, orzeczeń, uza- sadnień, opinie prawne, czynności techniczno-organizacyjne).
1)
6)Wymiar czasu pracy sekretarza zatrudnionego w jednostkach sądownictwa powszechnego lub prokuratury albo pełniącego funkcje kancelaryjno-biurowe w innych jednostkach organizacyjnych.
7)Wystarczające/niewystarczające.
8)Zastępstwa, dyżury, okresowe powierzenie czynności w wydziałach i sekcjach, oddziałach zamiejscowych, biurach, departamentach i innych jednostkach organizacyjnych oraz ich przyczyny (np. długotrwałe zwolnienie, urlopy opiekuńcze, wychowawcze, obsługa asystencka kilku sędziów lub prokuratorów jednocześnie, inne czynniki).
9)W odniesieniu do:
adwokatów, radców prawnych i notariuszy – średniookresowe zatrudnienie w kancelarii adwokata lub radcy prawnego, spółce ze wskazaniem jej rodzaju, lub wskazanie liczby osób stale współpracujących z tymi jednostkami organizacyjnymi na podstawie innych stosunków prawnych,
radców lub starszych radców Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz prezesa lub wiceprezesa tego organu w kierowanym urzędzie, biurze, departamencie.
1 Rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 25 sierpnia 2015 r. w sprawie oceny kwalifikacji kandydata na wolne stanowisko sędziowskie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1889), które utraciło moc na podstawie art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Szkole Sądownictwa i Prokuratury, ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1139 oraz z 2018 r. poz. 1443).