Rozdział 3 - Maklerzy papierów wartościowych i doradcy inwestycyjni - Obrót instrumentami finansowymi.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2023.646 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 5 października 2023 r. do: 29 maja 2024 r.
Rozdział 3
Maklerzy papierów wartościowych i doradcy inwestycyjni
Maklerzy papierów wartościowych i doradcy inwestycyjni
1. 199
Przez wykonywanie zawodu maklera papierów wartościowych, zwanego dalej "maklerem", lub doradcy inwestycyjnego, zwanego dalej "doradcą", rozumie się wykonywanie funkcji w organach zarządzających lub nadzorczych firmy inwestycyjnej lub banku państwowego prowadzącego działalność maklerską bądź wykonywanie lub nadzorowanie wykonywania:1)
czynności stanowiących działalność maklerską,2)
związanych z rynkiem finansowym czynności niestanowiących działalności maklerskiej,3)
innych czynności związanych z obsługą klientów lub dostępem do rachunków prowadzonych dla klientów- 200 w ramach pozostawania tej osoby w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z firmą inwestycyjną lub bankiem państwowym prowadzącym działalność maklerską.
1a.
Przez wykonywanie zawodu maklera lub doradcy rozumie się również prowadzenie spraw spółki przez komplementariusza lub wspólnika w spółce osobowej będącej domem maklerskim.2.
Przez wykonywanie zawodu maklera lub doradcy rozumie się również:1)
pozostawanie maklera lub doradcy w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z bankiem powierniczym przy wykonywaniu lub nadzorowaniu wykonywania czynności prowadzenia rachunków papierów wartościowych, rachunków derywatów lub rachunków zbiorczych;2)
pozostawanie maklera lub doradcy w stosunku pracy, zlecenia lub w innym stosunku prawnym o podobnym charakterze z podmiotem, który jest obowiązany do zatrudniania maklerów lub doradców na podstawie odrębnych przepisów prawa przy wykonywaniu lub nadzorowaniu wykonywania czynności określonych w tych przepisach;3) 201
wykonywanie przez maklera lub doradcę czynności, o których mowa w art. 79 ust. 2.4)
(uchylony).1.
Makler i doradca, wykonując zawód, są obowiązani działać zgodnie z przepisami prawa i zasadami uczciwego obrotu oraz mieć na względzie słuszne interesy klientów.2.
Tytuły zawodowe "makler papierów wartościowych" i "doradca inwestycyjny" podlegają ochronie prawnej.3.
Prawo wykonywania zawodu maklera lub doradcy przysługuje osobom, które są wpisane odpowiednio na listę maklerów lub na listę doradców, o ile prawo to nie zostało zawieszone zgodnie z przepisem art. 130 ust. 1.1.
Na listę maklerów lub na listę doradców może być wpisana osoba fizyczna:1)
która posiada pełną zdolność do czynności prawnych;2)
która korzysta z pełni praw publicznych;3)
która nie była uznana prawomocnym orzeczeniem za winną popełnienia przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstw lub wykroczeń określonych w art. 305, art. 307 lub art. 308 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej, przestępstw określonych w ustawie z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, ustawie o funduszach inwestycyjnych, ustawie o ofercie publicznej lub przestępstw określonych w niniejszej ustawie;4)
która złożyła, z zastrzeżeniem art. 129 ust. 1b, 2 i 3, egzamin z wynikiem pozytywnym odpowiednio przed komisją egzaminacyjną dla maklerów albo przed komisją egzaminacyjną dla doradców.2.
W przypadku osoby nieposiadającej polskiego obywatelstwa do stwierdzenia pełni praw publicznych właściwe są przepisy prawa państwa, którego obywatelstwo posiada dana osoba.1.
Egzaminy na maklera i doradcę są sprawdzianem teoretycznego przygotowania kandydatów z następujących dziedzin:1)
prawo cywilne;2)
prawo gospodarcze;3)
prawo podatkowe i dewizowe;4)
prawo papierów wartościowych, instrumenty finansowe oraz obrót takimi instrumentami;5)
działalność maklerska oraz działalność powiernicza;6)
system depozytowo-rozliczeniowy w zakresie obrotu instrumentami finansowymi;7)
rynek finansowy;8)
tworzenie i funkcjonowanie funduszy inwestycyjnych;9)
komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw;10)
zasady rachunkowości;11)
rynek towarów giełdowych;12)
matematyka finansowa;13)
analiza finansowa;14)
strategie inwestycyjne;15)
etyka zawodowa.2.
Egzamin dla doradców jest dodatkowo sprawdzianem teoretycznego przygotowania kandydatów z następujących dziedzin: ekonomia, statystyka, finanse publiczne, finanse przedsiębiorstw oraz zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych.3.
Sprawdzian umiejętności, o którym mowa w art. 129 ust. 3, jest sprawdzianem teoretycznego przygotowania kandydatów z następujących dziedzin:1)
prawo cywilne;2)
prawo gospodarcze;3)
prawo podatkowe i dewizowe;4)
prawo papierów wartościowych, instrumenty finansowe oraz obrót takimi instrumentami;5)
działalność maklerska oraz działalność powiernicza;6)
system depozytowo-rozliczeniowy w zakresie obrotu instrumentami finansowymi;7)
rynek finansowy;8)
tworzenie i funkcjonowanie funduszy inwestycyjnych;9)
komercjalizacja i prywatyzacja przedsiębiorstw;10)
zasady rachunkowości;11)
rynek towarów giełdowych;12)
etyka zawodowa.4.
Ustalony przez komisję egzaminacyjną zakres tematyczny egzaminu lub sprawdzianu umiejętności, o którym mowa w art. 129 ust. 3, w terminie co najmniej 90 dni przed wyznaczonym terminem egzaminu lub sprawdzianu podawany jest wraz z tym terminem do wiadomości publicznej przez publikację w Dzienniku Urzędowym Komisji Nadzoru Finansowego oraz przez zamieszczenie tych informacji na stronie internetowej Komisji.5.
Egzamin na maklera przeprowadza komisja egzaminacyjna dla maklerów, a egzamin na doradcę - komisja egzaminacyjna dla doradców. Sprawdziany umiejętności, o których mowa w art. 129 ust. 3, przeprowadzają odpowiednio komisja egzaminacyjna dla maklerów albo komisja egzaminacyjna dla doradców.6.
Komisja egzaminacyjna składa się z 6 członków powoływanych i odwoływanych przez Przewodniczącego Komisji. Przewodniczący Komisji powołuje przewodniczącego komisji egzaminacyjnej spośród jej członków oraz, na wniosek przewodniczącego komisji egzaminacyjnej, zastępcę przewodniczącego komisji egzaminacyjnej i sekretarza komisji egzaminacyjnej.7.
Obsługę administracyjno-biurową komisji egzaminacyjnych zapewnia Urząd Komisji.8.
Przewodniczący komisji egzaminacyjnej kieruje jej pracami oraz wyznacza terminy egzaminów albo sprawdzianów umiejętności, o których mowa w art. 129 ust. 3.9.
Członkom komisji egzaminacyjnych przysługuje wynagrodzenie za udział w pracach komisji.10.
Za egzaminy oraz za sprawdzian umiejętności, o którym mowa w art. 129 ust. 3, pobiera się opłaty, które stanowią przychody Urzędu Komisji.11.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określa, w drodze rozporządzenia:1)
wysokość opłat, o których mowa w ust. 10 oraz tryb i warunki dokonywania zwrotu wniesionych opłat, mając na uwadze koszty przeprowadzania egzaminów lub sprawdzianu umiejętności, o którym mowa w art. 129 ust. 3, oraz wydatki związane z funkcjonowaniem komisji egzaminacyjnych;2)
regulamin przeprowadzania egzaminów na maklera i doradcę oraz regulamin przeprowadzania sprawdzianu umiejętności, o którym mowa w art. 129 ust. 3, uwzględniając konieczność zapewnienia równego traktowania osób składających egzamin lub przystępujących do sprawdzianu umiejętności, poufności egzaminu lub sprawdzianu umiejętności oraz ich sprawnej organizacji, oraz3)
sposób ustalania i wysokość wynagrodzeń członków komisji egzaminacyjnych za udział w posiedzeniach tych komisji, przeprowadzanie egzaminów lub sprawdzianu umiejętności, o którym mowa w art. 129 ust. 3, oraz przygotowywanie projektów pytań i zadań na egzaminy lub sprawdzian umiejętności, uwzględniając zakres obowiązków poszczególnych członków.1.
Wpisu na listę maklerów albo na listę doradców dokonuje Komisja na wniosek zainteresowanego. Osoby, które złożyły z wynikiem pozytywnym egzamin, zdały z wynikiem pozytywnym sprawdzian umiejętności lub których uprawnienia do wykonywania zawodu zostały przez Komisję uznane, składają wniosek w terminie 3 miesięcy odpowiednio od dnia złożenia egzaminu, zdania sprawdzianu umiejętności lub uznania uprawnień do wykonywania zawodu.1a.
Do wniosku dołącza się oryginały lub kopie dokumentów potwierdzających spełnienie warunków, o których mowa:1)
w art. 127 ust. 1 pkt 3;2)
odpowiednio w art. 127 ust. 1 pkt 4 lub w ust. 1b-3;3)
w art. 127 ust. 1 pkt 2 - w przypadku osób, o których mowa w art. 127 ust. 2.1b.
Wpis na listę maklerów albo na listę doradców bez konieczności składania egzaminu mogą uzyskać osoby, które uzyskały dyplom ukończenia studiów wyższych realizowanych na podstawie umowy, o której mowa w ust. 1c.1c.
Przewodniczący Komisji, po zasięgnięciu opinii komisji egzaminacyjnej dla maklerów w odniesieniu do maklerów lub komisji egzaminacyjnej dla doradców w odniesieniu do doradców, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 61 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2022 r. poz. 574, z późn. zm.), z uczelnią posiadającą uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora w zakresie nauk ekonomicznych lub prawnych oraz prowadzącą studia umożliwiające nabycie wiedzy z zakresu dziedzin, o których mowa w art. 128 ust. 1 lub ust. 1 i 2.2.
Wpis na listę maklerów lub doradców bez konieczności składania egzaminu mogą uzyskać osoby, których kwalifikacje zostały uznane na zasadach określonych w ustawie z dnia 22 grudnia 2015 r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2023 r. poz. 334).3.
Wpis na listę maklerów lub na listę doradców bez konieczności składania egzaminu mogą również uzyskać osoby nieposiadające uprawnień, o których mowa w ust. 2, o ile posiadają nadany przez zagraniczną instytucję tytuł, odpowiadający pod względem wymaganej do jego uzyskania wiedzy oraz podstawowych zasad jego wykonywania zawodowi odpowiednio maklera lub doradcy oraz o ile ich kwalifikacje, stwierdzone w wyniku przeprowadzonego sprawdzianu umiejętności, gwarantują, że będą one wykonywać zawód na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w sposób należyty.4.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze rozporządzenia, wykaz nadawanych przez określone zagraniczne instytucje tytułów uprawniających do ubiegania się, zgodnie z ust. 3, o wpis na listę maklerów lub listę doradców bez konieczności składania egzaminu, uwzględniając konieczność zapewnienia, aby zakres wiedzy, którą należy się wykazać w celu uzyskania danego tytułu, był zbliżony do zakresu tematycznego obowiązującego na egzaminie odpowiednio dla maklerów lub dla doradców.5.
Osoba wpisana na listę maklerów lub na listę doradców jest obowiązana do niezwłocznego pisemnego informowania Komisji o:1) 202
(uchylony);2) 203
każdorazowej zmianie danych objętych wnioskiem, o którym mowa w ust. 1.6. 204
Komisja udostępnia na swojej stronie internetowej listy maklerów i doradców oraz informacje o skreśleniu z listy oraz zawieszeniu uprawnień do wykonywania zawodu maklera lub doradcy.7.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określa, w drodze rozporządzenia, wzór wniosku, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając konieczność odpowiedniego wykazania przez osoby składające wniosek spełnienia określonych w ustawie warunków dokonania wpisu na listę maklerów lub na listę doradców oraz zapewnienia Komisji możliwości weryfikacji spełnienia przez te osoby tych warunków.Art. 130. [Skreślenie maklera lub doradcy inwestycyjnego z listy; zawieszenie uprawnień do wykonywania zawodu]
1.
Komisja może skreślić maklera lub doradcę z listy albo zawiesić jego uprawnienia do wykonywania zawodu na okres od 3 miesięcy do 2 lat na skutek naruszenia w związku z wykonywaniem zawodu:1)
przepisów prawa lub regulaminów i innych przepisów wewnętrznych, do których przestrzegania makler lub doradca jest zobowiązany w związku z wykonywaniem zawodu, lub2)
zasad uczciwego obrotu, lub3)
interesów klientów.2. 205
(uchylony).3. 206
W razie konieczności zabezpieczenia interesu publicznego Komisja może, od chwili wszczęcia postępowania w sprawach, o których mowa w ust. 1, zawiesić uprawnienia maklera lub doradcy do czasu wydania decyzji w sprawie, jednak na okres nie dłuższy niż 6 miesięcy.4.
W przypadku wydania decyzji o zawieszeniu uprawnień maklera lub doradcy do wykonywania zawodu, okres zawieszenia uprawnień, o którym mowa w ust. 3, wlicza się do okresu zawieszenia uprawnień, o którym mowa w ust. 1.5. 207
Z zastrzeżeniem ust. 6, osoba skreślona z listy maklerów lub listy doradców z przyczyn, o których mowa w ust. 1 lub w art. 131 ust. 1 pkt 3, nie może być ponownie wpisana na listę maklerów ani na listę doradców przed upływem 10 lat od dnia wydania decyzji. W przypadku gdy skreślenie nastąpiło z przyczyny, o której mowa w art. 131 ust. 1 pkt 3, ponowne wpisanie nie może także nastąpić wcześniej, niż nastąpi zatarcie skazania za przestępstwo, którego popełnienie stanowiło podstawę wydania decyzji o skreśleniu z listy maklerów lub z listy doradców.6.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, wydając decyzję o skreśleniu z listy maklerów lub doradców, Komisja może skrócić termin, o którym mowa w ust. 5.1.
Skreślenie z listy maklerów lub doradców następuje:1)
na wniosek osoby wpisanej na listę;2)
w razie całkowitego albo częściowego ubezwłasnowolnienia;3)
na skutek uznania prawomocnym orzeczeniem za winnego popełnienia przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, przestępstw lub wykroczeń określonych w art. 305, art. 307 lub art. 308 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. - Prawo własności przemysłowej, przestępstw określonych w ustawie z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, ustawie o funduszach inwestycyjnych, ustawie o ofercie publicznej lub przestępstw określonych w niniejszej ustawie;4)
na skutek śmierci osoby wpisanej na listę;5)
w przypadkach, o których mowa w art. 130 ust. 1.2.
Postępowanie wszczęte na wniosek maklera lub doradcy o skreślenie z listy maklerów lub z listy doradców zawiesza się do dnia wydania ostatecznej decyzji w sprawie, o której mowa w art. 130 ust. 1.199 Art. 125 ust. 1 zdanie wstępne zmienione przez art. 17 pkt 61 lit. a tiret pierwsze ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.
200 Art. 125 ust. 1 część wspólna zmieniona przez art. 17 pkt 61 lit. a tiret drugie ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.
201 Art. 125 ust. 2 pkt 3 zmieniony przez art. 17 pkt 61 lit. b ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.
202 Art. 129 ust. 5 pkt 1 uchylony przez art. 17 pkt 62 lit. a tiret pierwsze ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.
203 Art. 129 ust. 5 pkt 2 zmieniony przez art. 17 pkt 62 lit. a tiret drugie ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.
204 Art. 129 ust. 6 zmieniony przez art. 17 pkt 62 lit. b ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.
205 Art. 130 ust. 2 zmieniony przez art. 17 pkt 63 lit. a ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.
206 Art. 130 ust. 3 zmieniony przez art. 17 pkt 63 lit. b ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.
207 Art. 130 ust. 5 zmieniony przez art. 17 pkt 63 lit. c ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.
208 Art. 131 zmieniony przez art. 17 pkt 64 ustawy z dnia 16 sierpnia 2023 r. (Dz.U.2023.1723) zmieniającej nin. ustawę z dniem 29 września 2023 r.