Obrót instrumentami finansowymi.
Dz.U.2023.646 t.j.
Akt obowiązującyUSTAWA
z dnia 29 lipca 2005 r.
o obrocie instrumentami finansowymi 1
PRZEPISY OGÓLNE
PRZEPISY OGÓLNE
Ilekroć w ustawie jest mowa o:
- w którym inkorporowane jest prawo do zamiany tego papieru wartościowego na określone papiery wartościowe we wskazanej w warunkach emisji proporcji, przejście na właściciela tego papieru wartościowego praw majątkowych stanowiących pożytki z papierów wartościowych lub ich równowartości oraz, w przypadku akcji - możliwość wydania przez właściciela tego papieru wartościowego jego emitentowi wiążącej dyspozycji co do sposobu głosowania na walnym zgromadzeniu;
Ilekroć w ustawie jest mowa o zleceniu nabycia lub zbycia instrumentów finansowych, należy przez to rozumieć także oświadczenie woli, którego przedmiotem są instrumenty finansowe, wywołujące równoważne do takiego zlecenia skutki.
- o ile identyfikują one osoby, którym przysługują prawa z papierów wartościowych.
- nie mają formy dokumentu od chwili ich zarejestrowania na podstawie umowy, której przedmiotem jest rejestracja tych papierów wartościowych w depozycie papierów wartościowych (dematerializacja).
- mogą nie podlegać dematerializacji, jeżeli dopuszczają to odrębne przepisy określające zasady ich emisji i emitent tak postanowi. W takim przypadku przepisów ust. 4 i 6 nie stosuje się.
W przypadku akcji zarejestrowanych w rejestrze akcjonariuszy, o którym mowa w art. 3281 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, zapisy w tym rejestrze uzyskują znaczenie prawne zapisów na rachunkach papierów wartościowych i przestają się do nich stosować przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych dotyczące rejestru akcjonariuszy z chwilą zarejestrowania tych akcji w depozycie papierów wartościowych.
Minister właściwy do spraw budżetu może organizować rynek obrotu skarbowymi papierami wartościowymi w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz instrumentami finansowymi, których instrumentem bazowym jest skarbowy papier wartościowy.
WTÓRNY OBRÓT INSTRUMENTAMI FINANSOWYMI
WTÓRNY OBRÓT INSTRUMENTAMI FINANSOWYMI
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
- wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 16b ust. 2 lub 3, nie można wyłączyć.
- wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania umowy, o której mowa w art. 16b ust. 1, przez przedsiębiorcę lub przedsiębiorcę zagranicznego, nie można wyłączyć ani ograniczyć.
- przy uwzględnieniu konieczności zapewnienia bezpieczeństwa obrotu oraz ochrony interesów inwestorów uczestniczących w obrocie na tym rynku, w zakresie nieuregulowanym bezpośrednio stosowanymi przepisami prawa Unii Europejskiej mającymi zastosowanie do tego rynku, a w odniesieniu do platformy aukcyjnej - również zapewnienia bezpieczeństwa przebiegu aukcji na prowadzonej platformie aukcyjnej oraz ochrony interesów uczestników aukcji, w zakresie nieuregulowanym w art. 4-21, art. 30-32, art. 35, art. 38, art. 39, art. 41, art. 42, art. 44-58 i art. 60-64 rozporządzenia 1031/2010, z uwzględnieniem zagwarantowania warunków prowadzenia aukcji analogicznych do przewidzianych dla rynku regulowanego.
Działalność polegająca na prowadzeniu wielostronnego systemu może być prowadzona wyłącznie poprzez organizowanie rynku regulowanego, prowadzenie ASO lub OTF, na warunkach określonych w niniejszej ustawie, z wyjątkiem rynku prowadzonego poza systemem obrotu instrumentami finansowymi, o którym mowa w art. 13d.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Komisji, może określić, w drodze rozporządzenia, przyjęte praktyki rynkowe w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia 596/2014, biorąc pod uwagę kryteria określone w art. 13 ust. 2 tego rozporządzenia. Opinia Komisji uwzględnia opinię oceniającą Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych, o której mowa w art. 13 ust. 4 rozporządzenia 596/2014.
Rynek regulowany
Rynek regulowany
Organizacja i zasady prowadzenia rynku regulowanego
Organizacja i zasady prowadzenia rynku regulowanego
Udzielenie przez Komisję zezwolenia na prowadzenie rynku regulowanego spółce:
- następuje po zasięgnięciu pisemnej opinii właściwego organu nadzoru innego państwa członkowskiego, który udzielił podmiotowi, o którym mowa w pkt 1-3, zezwolenia na prowadzenie działalności w tym państwie, w celu dokonania oceny akcjonariuszy podmiotu należącego do tej samej grupy kapitałowej co wnioskodawca oraz oceny wiarygodności i doświadczenia członków zarządu podmiotu należącego do tej samej grupy kapitałowej co wnioskodawca lub innych osób mających wpływ na zarządzanie tym podmiotem.
- przy czym posiadanie akcji spółki prowadzącej rynek regulowany przez podmioty pozostające w tej samej grupie kapitałowej uważa się za ich posiadanie przez jeden podmiot.
Komisja odmawia wydania spółce prowadzącej rynek regulowany zezwolenia odpowiednio na prowadzenie ASO lub OTF, jeżeli:
W celu zapewnienia przestrzegania przez spółkę prowadzącą rynek regulowany przepisów ustawy, przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, przepisów ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych, przepisów rozporządzenia 1031/2010, rozporządzenia 596/2014, rozporządzenia 600/2014, rozporządzenia 2017/584 oraz innych bezpośrednio stosowanych przepisów prawa Unii Europejskiej mających zastosowanie do spółki prowadzącej rynek regulowany Komisja może zalecić zaprzestanie w wyznaczonym terminie działania naruszającego te przepisy lub niepodejmowanie takiego działania w przyszłości.
W przypadku, o którym mowa w art. 26 ust. 5 rozporządzenia 600/2014, podmiot prowadzący system obrotu instrumentami finansowymi może przekazywać Komisji informacje wymagane na podstawie art. 26 ust. 1-3 tego rozporządzenia za pośrednictwem zatwierdzonego mechanizmu sprawozdawczego.
Limity pozycji
Limity pozycji
- Komisja przekazuje swoje zastrzeżenia temu organowi, z tym że w przypadku braku porozumienia między właściwym organem nadzoru innego państwa członkowskiego a Komisją może ona skierować sprawę do Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych zgodnie z art. 19 rozporządzenia 1095/2010.
Na żądanie Komisji lub jej upoważnionego przedstawiciela osoby uprawnione do reprezentowania podmiotu finansowego lub podmiotu niefinansowego lub wchodzące w skład ich statutowych organów albo pozostające z nimi w stosunku pracy są obowiązane niezwłocznie sporządzić i przekazać, na koszt tych podmiotów, kopie dokumentów i innych nośników informacji oraz udzielić pisemnych lub ustnych wyjaśnień w zakresie nadzoru sprawowanego przez Komisję.
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
(uchylony).
SYSTEM DEPOZYTOWO-ROZLICZENIOWY
SYSTEM DEPOZYTOWO-ROZLICZENIOWY
- (uczestnicy będący stronami rozliczenia).
Rozliczanie i rozrachunek transakcji oraz rejestracja w zakresie papierów wartościowych:
- mogą być dokonane w odrębnym systemie prowadzonym przez Narodowy Bank Polski.
Jeżeli sposób rozliczenia transakcji polega na tym, że podmiot, o którym mowa w art. 45b ust. 1, zobowiązany jest do spełnienia świadczenia w wysokości stanowiącej nadwyżkę ponad wartość należnego mu świadczenia pieniężnego lub niepieniężnego, obowiązek spełnienia przez ten podmiot świadczenia w tej wysokości powstaje z chwilą zawarcia transakcji, a w przypadku, o którym mowa w art. 45h ust. 1 - z momentem przyjęcia transakcji do rozliczenia. Nie wyłącza to możliwości ustalenia innej wysokości świadczenia w przypadkach określonych w art. 45f.
- powodujących zawieszenie lub zaprzestanie dokonywania przez niego spłaty zadłużeń albo ograniczających jego zdolność w zakresie swobodnego rozporządzania swoim mieniem, w tym zawieszenie działalności banku w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe, nie wywołuje skutków prawnych w stosunku do środków znajdujących się na koncie depozytowym, rachunku zbiorczym, rachunku papierów wartościowych, rachunku pieniężnym lub rachunku bankowym tego uczestnika lub podmiotu, służącym do realizacji rozliczeń transakcji w zakresie, w jakim środki te są przeznaczone do przeprowadzenia rozrachunku transakcji w podmiocie przeprowadzającym rozrachunek, chociażby postępowanie zostało wszczęte, likwidacja otwarta lub inny środek prawny został podjęty przed przeprowadzeniem jej rozrachunku.
- na rzecz innego uczestnika lub na rzecz podmiotu rozliczającego, na zasadach określonych w regulaminie podmiotu rozliczającego.
- w celu dokonania rozrachunku zawartej przez ten podmiot transakcji, także w przypadku, gdy jej rozliczenie następuje w sposób, o którym mowa w art. 45h.
- (nowacja rozliczeniowa).
Podmiot rozliczający jest uprawniony do pomniejszenia świadczenia rozliczeniowego o świadczenie tego samego rodzaju należne z tytułu uczestnictwa podmiotu, o którym mowa w ust. 1, w systemie gwarantującym prawidłowe wykonanie zobowiązań wynikających z transakcji.
Podmiotowi uprawnionemu do prowadzenia rachunku derywatów oraz podmiotowi, który zamierza prowadzić takie rachunki na podstawie art. 117 i spełniają wymogi określone w regulaminie podmiotu rozliczającego, przysługują roszczenia o zawarcie umowy o uczestnictwo w tym podmiocie rozliczającym.
- przy czym posiadanie akcji Krajowego Depozytu przez podmioty pozostające w tej samej grupie kapitałowej uważa się za ich posiadanie przez jeden podmiot.
- o ile okoliczność ta zostanie wykazana w zawiadomieniu.
W uzasadnionych przypadkach, w szczególności gdy prawo kraju właściwego nie przewiduje sporządzania wymaganych dokumentów, podmiot składający zawiadomienie lub osoba, której sprawa dotyczy, może złożyć, w miejsce tych dokumentów, oświadczenie zawierające informacje, o których mowa w art. 47a ust. 1.
- z akcji tych nie można wykonywać prawa głosu.
- członkowie zarządu CCP powołani przez podmiot dominujący lub będący członkami zarządu, prokurentami lub osobami pełniącymi kierownicze funkcje w podmiocie dominującym nie mogą uczestniczyć w czynnościach z zakresu reprezentacji CCP. W przypadku gdy nie można ustalić, którzy członkowie zarządu zostali powołani przez podmiot dominujący, powołanie zarządu jest bezskuteczne od dnia uzyskania przez ten podmiot uprawnień podmiotu dominującego CCP.
W przypadku gdy wymagają tego interesy CCP oraz członków rozliczających CCP, a wnioskodawca wykaże, że spełnia wymagania, o których mowa w art. 32 ust. 1 lit. a-c rozporządzenia 648/2012, oraz że nie występuje przesłanka określona w art. 32 ust. 1 lit. d tego rozporządzenia, Komisja może, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w drodze decyzji wydanej na wniosek akcjonariusza, uchylić zakazy, o których mowa w art. 47d ust. 1 lub 2. Do wniosku wnioskodawca dołącza informacje oraz dokumenty, które dołącza się do zawiadomienia o planowanym nabyciu, o którym mowa w art. 31 ust. 2 rozporządzenia 648/2012.
W postępowaniach prowadzonych w sprawach, o których mowa w art. 9-11, art. 18 i art. 19 rozporządzenia 2021/23, Komisja może odstąpić od stosowania art. 10 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego także w przypadkach, gdy zastosowanie tego przepisu mogłoby uniemożliwić lub znacznie utrudnić osiągnięcie celów wczesnej interwencji.
Do postępowań przed Komisją prowadzonych na podstawie art. 9-11, art. 18 i art. 19 rozporządzenia 2021/23 nie stosuje się przepisu art. 31 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego.
- a akcje wyemitowane w wyniku podwyższenia zostały uprzednio objęte tym samym kodem razem z innymi akcjami tej spółki, w depozycie papierów wartościowych przeprowadzana jest redukcja wartości nominalnej wszystkich akcji oznaczonych tym kodem.
Zobowiązanie emitenta opiewające na papiery wartościowe jest wykonane z chwilą otrzymania świadczenia przez uczestnika prowadzącego rachunek papierów wartościowych dla osoby uprawnionej do tego świadczenia, zaś opiewające na pieniądze - z chwilą dokonania przeniesienia środków pieniężnych na rachunek bankowy wskazany przez tego uczestnika.
Krajowy Depozyt oraz spółka, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1-6 lub ust. 2, pobierają opłaty za czynności dokonywane na rzecz uczestników.
- wraz ze wskazaniem posiadanej przez nich liczby akcji oraz wynikającego z nich udziału w ogólnej liczbie głosów na walnym zgromadzeniu i udziału w kapitale zakładowym;
Podmiotowi, który uzyskał zezwolenie Komisji na prowadzenie rachunków papierów wartościowych i rachunków zbiorczych albo który zamierza prowadzić takie rachunki na podstawie art. 117 i spełnia wymogi określone w regulaminie izby rozrachunkowej, przysługuje roszczenie o zawarcie umowy o uczestnictwo w tej izbie rozrachunkowej.
- w terminie 7 dni od dnia wystąpienia takiego zdarzenia.
Identyfikacja akcjonariuszy, przekazywanie informacji akcjonariuszom i ułatwianie wykonywania praw akcjonariuszy
Identyfikacja akcjonariuszy, przekazywanie informacji akcjonariuszom i ułatwianie wykonywania praw akcjonariuszy
UCZESTNICTWO W OBROCIE INSTRUMENTAMI FINANSOWYMI
UCZESTNICTWO W OBROCIE INSTRUMENTAMI FINANSOWYMI
Prowadzenie działalności przez firmy inwestycyjne
Prowadzenie działalności przez firmy inwestycyjne
Przepisy ogólne
Przepisy ogólne
Komisja, wydając zezwolenie na prowadzenie ASO, może na wniosek firmy inwestycyjnej wpisać firmę do rejestru, o którym mowa w art. 78g ust. 1, jeżeli spełnione są warunki, o których mowa w art. 78g ust. 2 pkt 2-4.
W przypadku świadczenia przez firmę inwestycyjną usług w zakresie produktów energetycznych będących przedmiotem obrotu hurtowego na OTF, które muszą być wykonywane przez dostawę, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. e, przepisy art. 73 ust. 4-5e i 5g-6a, art. 73a ust. 5, art. 83a ust. 3a-3c, art. 83b ust. 7 oraz art. 83c ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio.
- jeżeli czynności te mają charakter dodatkowy w stosunku do głównego przedmiotu ich działalności, a główny przedmiot ich działalności nie obejmuje działalności maklerskiej, wykonywania czynności, o których mowa w ust. 2, lub wykonywania działalności animatora rynku, z tym że charakter przedmiotu działalności tych podmiotów jest ustalany na podstawie przedmiotu działalności grupy kapitałowej, do której te podmioty należą, oraz czynności te nie są wykonywane w ramach wykorzystania techniki handlu algorytmicznego o wysokiej częstotliwości;
Przez oferowanie instrumentów finansowych rozumie się podejmowanie na rzecz emitenta papierów wartościowych, wystawcy instrumentu finansowego lub oferującego instrument finansowy czynności prowadzących do nabycia przez inne podmioty instrumentów finansowych, przez: