Normy i Polski Komitet Normalizacyjny.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1953.15.61

Akt utracił moc
Wersja od: 1 stycznia 1957 r.

DEKRET
z dnia 4 marca 1953 r.
o normach i o Polskim Komitecie Normalizacyjnym.

Przepisy ogólne.

Celem działalności normalizacyjnej jest zapewnienie postępu technicznego, zwiększenie zdolności produkcyjnej, uproszczenie i powiększenie produkcji oraz podniesienie jej jakości, uzyskanie oszczędności w materiałach i surowcach, zwiększenie bezpieczeństwa, higieny i wydajności pracy, podniesienie zdrowotności publicznej oraz ułatwienie wzajemnych stosunków gospodarczych ze Związkiem Socjalistycznych Republik Rad i z krajami demokracji ludowej.

Norma określa dla powtarzających się prac w gospodarce narodowej najodpowiedniejsze cechy, wymiary, właściwości przedmiotów i ich części składowych, czynności, procesy technologiczne i metody badań oraz ustala jednolicie pojęcia i oznaczenia niezbędnych dla właściwego prowadzenia prac normalizacyjnych.

Ze względu na zakres stosowania rozróżnia się normy:

1)
zakładowe - stosowane w jednym lub więcej uspołecznionych zakładach pracy,
2)
resortowe - stosowane w ramach resortu,
3)
państwowe - stosowane na całym obszarze Państwa lub dla określonej gałęzi gospodarki narodowej.
1.
Przepisów niniejszego dekretu nie stosuje się do norm pracy i płacy, zaspokajania potrzeb, zużycia materiałów i energii, ubytków naturalnych, kosztorysów, zaopatrzenia i obrotu, które regulowane są osobnymi przepisami.
2.
Rada Ministrów na wniosek Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego może w drodze rozporządzenia rozciągnąć przepisy niniejszego dekretu na niektóre spośród norm określonych w ust. 1.

Ilekroć w dekrecie jest mowa o ministrach i ministerstwach lub resortach, rozumie się przez to również kierowników urzędów centralnych i urzędy centralne.

Prace normalizacyjne.

1.
Prace normalizacyjne prowadzone są na zasadach naukowych i w sposób planowy.
2.
Prace normalizacyjne prowadzone są przez Polski Komitet Normalizacyjny i inne organy wymienione w niniejszym dekrecie.
1.
Plany prac normalizacyjnych wchodzą w skład narodowych planów gospodarczych.
2.
Plany prac normalizacyjnych uwzględniać będą w pierwszej kolejności potrzeby podstawowych gałęzi gospodarki narodowej.
3.
Na wniosek Ministra Handlu Zagranicznego resorty produkujące artykuły przeznaczone na eksport uwzględnią w planach prac normalizacyjnych opracowanie norm dla artykułów przeznaczonych na eksport.
1.
Normy zakładowe, resortowe i projekty norm państwowych oraz ich zmiany opracowują, zgodnie z planami prac normalizacyjnych, uspołecznione zakłady pracy i jednostki organizacyjne zainteresowanych resortów. Polskiemu Komitetowi Normalizacyjnemu służy prawo wglądu do tych prac, żądania materiałów i wyjaśnień oraz zgłaszania wniosków.
2. 1
(skreślony).

Normy państwowe opracowuje Polski Komitet Normalizacyjny.

Normę państwową oznacza się znakiem "PN" (Polska Norma).

(skreślony).

1.
Normy zakładowe i resortowe ustanawia minister w drodze zarządzenia. Projekty norm resortowych powinny być zgłoszone do Polskiego Komitetu Normalizacyjnego w celu sprawdzenia ich zgodności z normami podstawowymi.
2.
Właściwy minister może przekazać podległym organom uprawnienia do ustanawiania norm zakładowych.
3.
W przypadkach uzasadnionych szczególnymi względami właściwy minister może zezwolić na odstąpienie od normy zakładowej lub resortowej.
4.
Odstępstwa od norm dotyczące artykułów przeznaczonych na eksport ustala właściwy minister w porozumieniu z Ministrem Handlu Zagranicznego.

1.
Normę państwową ustanawia Polski Komitet Normalizacyjny w porozumieniu z zainteresowanymi ministerstwami jako normę obowiązującą lub zalecaną i ogłasza ją w Monitorze Polskim przez wymienienie jej numeru, tytułu, daty ustanowienia, daty, od której norma obowiązuje, i zakresu mocy obowiązującej.
2.
W przypadkach uzasadnionych ważnym interesem gospodarczym właściwy minister po uzgodnieniu z zainteresowanymi ministrami i Polskim Komitetem Normalizacyjnym może zezwolić w drodze pisemnej decyzji na odstąpienie od obowiązującej normy państwowej.

Organ zezwalający na odstąpienie od normy obowiązującej powinien równocześnie określić, jakie warunki mają być zachowane w związku z udzielonym zezwoleniem.

1.
Wykaz norm państwowych ogłasza Polski Komitet Normalizacyjny w "Biuletynie PKN".
2.
Właściwi ministrowie prowadzą rejestry norm zakładowych i resortowych.
3. 4
(skreślony).

Minister Finansów w porozumieniu z Przewodniczącym Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego określa źródła i sposób finansowania prac normalizacyjnych w uspołecznionych zakładach pracy.

Polski Komitet Normalizacyjny.

Polski Komitet Normalizacyjny, utworzony na mocy ustawy z dnia 20 grudnia 1949 r. o utworzeniu Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz o polskich normach i standartach (Dz. U. Nr 63, poz. 493), przekształca się w urząd o tejże nazwie.

1.
Polski Komitet Normalizacyjny, zwany w dalszym ciągu Komitetem, jest centralnym organem administracji państwowej w zakresie normalizacji.
2.
Komitet podlega Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego.
3.
Na czele Komitetu stoi Prezes, którego mianuje i odwołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego. Zastępców Prezesa Komitetu mianuje i odwołuje na jego wniosek Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego.
1.
Do zakresu działania Komitetu - oprócz spraw wymienionych w poprzednich artykułach - należy w szczególności:
1)
nadawanie kierunku pracom normalizacyjnym, zapewniającego postęp techniczny, oraz opracowywanie sposobów wszechstronnego wykorzystania osiągnięć naukowych i technicznych w gospodarce narodowej przez normalizację, a w szczególności sposobów pełnego wykorzystania osiągnięć przodującej nauki radzieckiej i radzieckich standartów,
2)
prowadzenie studiów i prac badawczych w zakresie metodyki i techniki normalizacyjnej oraz ustalenie na zasadach naukowych metod prac normalizacyjnych,
3) 5
opracowywanie wniosków do wieloletnich i rocznych planów prac normalizacyjnych w gospodarce narodowej i przekazywanie ich właściwym resortom oraz opiniowanie opracowanych przez resorty projektów tych planów,
4) 6
(skreślony),
5)
sprawowanie kontroli nad wykonywaniem planów prac normalizacyjnych w gospodarce narodowej i nad stosowaniem norm oraz prowadzenie związanej z tym sprawozdawczości,
6)
wydawanie organu Komitetu pod nazwą "Biuletyn PKN" oraz wydawanie i rozprowadzanie norm państwowych,
7)
organizowanie szkolenia, upowszechnianie wiadomości z zakresu normalizacji i wydawanie prac naukowych i katalogów norm państwowych oraz czasopism fachowych,
8)
wymiana doświadczeń i publikacji z odpowiednimi organizacjami innych państw oraz występowanie za granicą w sprawach dotyczących normalizacji,
9) 7
(skreślony).
2.
Przy wykonywaniu swoich zadań Komitet działa w porozumieniu z zainteresowanymi ministerstwami i współpracuje z instytucjami naukowymi.

Organizację i szczegółowy zakres działania Komitetu określa statut nadany przez Radę Ministrów.

1.
Przy Komitecie działa Rada Normalizacyjna. Przewodniczącego Rady oraz jego zastępców powołuje Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego 8 .
2.
W skład Rady Normalizacyjnej wchodzą przedstawiciele zainteresowanych ministerstw, instytucji i zakładów naukowych oraz wybitni specjaliści. Prezes Komitetu i jego zastępcy biorą z urzędu udział w posiedzeniach Rady.
3.
Do zadań Rady Normalizacyjnej należy:
1)
ustalanie wytycznych dla kierunku prac Komitetu,
2)
inicjowanie prac naukowo-badawczych,
3)
opiniowanie planów prac i preliminarzy budżetowych Komitetu oraz sprawozdań z wykonania tych planów i budżetu,
4)
wykonywanie innych zadań zleconych przez Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego 9 .
4.
Szczegółowy zakres działania i skład Rady Normalizacyjnej, tryb powoływania jej członków, organizację i sposób jej działania określa statut, nadany przez Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego 10 .

Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego 11 po zasięgnięciu opinii Ministra Szkolnictwa Wyższego i Polskiej Akademii Nauk określi stanowiska w Komitecie, na których powinni być zatrudniani pracownicy nauki.

Ogół dochodów i wydatków Komitetu objęty jest budżetem Państwa (budżet centralny).

(skreślony).

1.
Komitet prowadzi rejestr norm państwowych i ewidencję norm resortowych.
2.
Przewodniczący Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego 13 określi sposób prowadzenia rejestru norm i ewidencji norm, o których mowa w ust. 1.

(skreślony).

Przepisy karne.

1.
Kto, będąc kierownikiem zakładu pracy albo osobą odpowiedzialną za produkcję lub za kontrolę techniczną produkcji, nie stosuje w procesie produkcji obowiązujących norm państwowych, dopuszcza do wykonania prac niezgodnych z tymi normami lub wypuszcza na rynek produkcję nie odpowiadającą tym normom, albo też nie zachowuje szczególnych warunków ustanowionych w związku z zezwoleniem udzielonym na odstąpienie od obowiązującej normy państwowej,

podlega karze więzienia do lat dwóch lub karze aresztu do lat dwóch.

2.
Osoba określona w ust. 1, która powoduje wprowadzenie do obrotu z zagranicą produkcji niezgodnej z obowiązującymi normami państwowymi albo też ze szczególnymi warunkami ustanowionymi w związku z zezwoleniem udzielonym na odstąpienie od obowiązującej normy państwowej,

podlega karze więzienia do lat trzech.

3.
Jeżeli sprawca czynu określonego w ust. 1 lub 2 działa nieumyślnie,

podlega karze aresztu do 6 miesięcy lub karze grzywny do 5.000 zł.

Kto używa znaków normalizacyjnych niezgodnie z przepisami,

podlega karze aresztu do roku lub karze grzywny do 10.000 zł.

Przepisy końcowe i przejściowe.

Pracownicy Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, utworzonego na mocy ustawy z dnia 20 grudnia 1949 r. (Dz. U. Nr 63, poz. 495), przechodzą do służby w Komitecie.

Majątek Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, określonego w art. 29, przydziela się Komitetowi.

Normy dotyczące narzędzi mierniczych, podlegających obowiązkowi legalizacji, nie mogą być sprzeczne z przepisami dekretu z dnia 19 kwietnia 1951 r. o organach administracji miar oraz o miarach i narzędziach mierniczych (Dz. U. Nr 26, poz. 195) oraz z przepisami na jego podstawie wydanymi.

Dotychczasowe normy, uznane przez Przewodniczącego Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego za obowiązujące, stają się obowiązującymi normami państwowymi w rozumieniu niniejszego dekretu, z zastrzeżeniem przepisów art. 13 ust. 3.

1.
Tracą moc wszelkie przepisy w przedmiotach normowanych niniejszym dekretem, a w szczególności:
1)
ustawa z dnia 3 lipca 1947 r. o normach i standartach budowlanych (Dz. U. Nr 52, poz. 269),
2)
ustawa z dnia 20 grudnia 1949 r. o utworzeniu Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz o polskich normach i standartach (Dz. U. Nr 63, poz. 493).
2.
Do czasu wydania przepisów wykonawczych na podstawie niniejszego dekretu zachowują moc przepisy dotychczasowe, o ile nie są sprzeczne z niniejszym dekretem.

Wykonanie dekretu porucza się Prezesowi Rady Ministrów, Przewodniczącemu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego i wszystkim ministrom.

Dekret wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

1 Art. 8 ust. 2 skreślony przez art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.
2 Art. 11 skreślony przez art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.
3 Art. 13 zmieniony przez art. 10 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.
4 Art. 15 ust. 3 skreślony przez art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.
5 Art. 19 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.
6 Art. 19 ust. 1 pkt 4 skreślony przez art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.
7 Art. 19 ust. 1 pkt 9 skreślony przez art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.
8 Z dniem 1 stycznia 1957 r. - Prezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244).
9 Z dniem 1 stycznia 1957 r. - Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244).
10 Z dniem 1 stycznia 1957 r. - Prezesa Polskiego Komitetu Normalizacyjnego zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244).
11 Z dniem 1 stycznia 1957 r. - Prezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244).
12 Art. 24 skreślony przez art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.
13 Z dniem 1 stycznia 1957 r. - Prezes Polskiego Komitetu Normalizacyjnego, zgodnie z art. 10 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244).
14 Art. 26 skreślony przez art. 10 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 15 listopada 1956 r. o utworzeniu przy Radzie Ministrów Komisji Planowania i o zniesieniu Państwowej Komisji Planowania Gospodarczego (Dz.U.56.54.244) z dniem 1 stycznia 1957 r.