Rozdział 1 - POSTANOWIENIA OBOWIĄZUJĄCE NA CAŁYM OBSZARZE PAŃSTWA. - Normowanie prowizoryczne przepisów o sprzedaży wyrobów tytoniowych na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej (Instrukcja dla sprzedawców wyrobów tytoniowych tudzież dla władz i organów nadzorczych).

Dziennik Ustaw

Dz.U.1923.42.285

Akt utracił moc

Wersja od: 20 marca 1925 r.

I.

POSTANOWIENIA OBOWIĄZUJĄCE NA CAŁYM OBSZARZE PAŃSTWA.

A.

Sposób rozsprzedaży wyrobów tytoniowych.

§ 1. Rządowe i prywatne fabryki wyrobów tytoniowych tudzież magazyny sprzedaży tych wyrobów sprzedają wyroby tytoniowe za opustem od ceny taryfowej prowizji (rabatu), ustalonej przez Ministra Skarbu:

a) sprzedawcom hurtowym;

b) sprzedawcom detalicznym lub innym osobom (instytucjom) a to za osobnemi (indywidualnemi lub ogólnemi) zezwoleniami Tub zarządzeniami Generalnej Dyrekcji Monopolu Tytoniowego.

Fabryki prywatne działają w tych wypadkach (a i b) w zastępstwie instytucji rządowych.

§ 2. Przedsiębiorstwa hurtowej sprzedaży wyrobów tytoniowych zwą się "hurtowniami tytoniowemi".

Wynagrodzenie hurtownika stanowi:

1) od tej części towaru, którą odsprzedaje detalistom: "prowizja hurtowa" t. j. różnica między ceną taryfową (sprzedażną) pobranych wyrobów tytoniowych" a ceną, po której je pozbywa detalistom.

2) od tej części towaru, którą wolno mu narazie zatrzymać dla własnego sklepu detalicznego: "prowizja hurtowa" powiększona o prowizje, detaliczną t. j. różnicę ceny hurtowej (po której wyroby tytoniowe pozbywa detalistom) i ceny taryfowej (po której towar ma być sprzedawany konsumentom).

Aż do dalszego zarządzenia wolno hurtowni" kom zatrzymywać dla własnych sprzedaży detalicznych (sklepów tytoniowych) - o ile detaliczną sprzedaż dotychczas prowadzili i o ile w specjalnych wypadkach nie wydano względnie nie wyda Ministerstwo Skarbu lub Generalna Dyrekcja Monopolu Tytoniowego ograniczających zarządzeń - jedną trzecia część pobranych z magazynu poborowego wyrobów tytoniowych. Cały pobrany z fabryk lub magazynów zapas wyrobów tytoniowych - prócz części zatrzymanej ewentualnie w myśl powyższych zasad dla własnego sklepu tytoniowego - odsprzedają hurtownicy wskazanym w niniejszem rozporządzeniu detalistom.

§ 3. Przedsiębiorstwa detalicznych kupców wyrobów tytoniowych nazywają się "sklepami tytoniowemi". Nabywają one wyroby tytoniowe od hurtowników za opustem od ceny taryfowej prowizji detalicznej lub w wyjątkowych wypadkach wprost z fabryk lub magazynów za opustem prowizji niżej unormowanej a zależnej od ilości wykupywanych naraź towarów.

Sklepy tytoniowe obowiązane są starać się, by zawsze miały potrzebne zapasy wyrobów tytoniowych. Obowiązane są też sprzedawać je, dopóki zapas starczy, po cenie taryfowej każdemu zgłaszającemu się konsumentowi według zasad i norm, które odpowiednio do stosunków ustalać będą kompetentne władze skarbowe (izby skarbowe, urzędy akcyz i monopolów względnie dyrekcje okręgów skarbowych). Władze te ustanawiać będą w szczególności dla swych okręgów odpowiednio do stosunków lokalnych minimalną ilość towaru, której sprzedania naraz może domagać się konsument, w razie zaś większego braku wyrobów tytoniowych także maksymalną ilość, którą mu sprzedać wolno - o ile w tym względzie nie wyda Generalna Dyrekcja Monopolu Tytoniowego odmiennych ogólnych zarządzeń.

Maksymalna ta ilość w żadnym wypadku nie może przekraczać norm, wyznaczonych przez Ministra Skarbu po myśli art. 14 ustawy monopolowej jako maksymalną ilość mogącą się znajdować w posiadaniu jednej osoby.

Sprzedawcom tytoniowym nie wolno sprzedawać wyrobów tytoniowych niezaopatrzonych opaską lub znakiem monopolowym względnie etykietą, wskazującą pochodzenie z fabryk rządowych.

§ 4. Prócz hurtowni, a wyjątkowo także i sklepów detalicznych, nabywać mogą wyroby tytoniowe wprost w fabrykach rządowych lub prywatnych względnie w magazynach sprzedaży narazie także i współdzielcze związki stowarzyszeń spożywczych, które otrzymały na to specjalną koncesją od Generalnej Dyrekcji Monopolu Tytoniowego, a to celem rozdziału ich między należące do związku stowarzyszenia. Stowarzyszenia te będą mogły otrzymane w ten sposób wyroby tytoniowe rozdzielać za opłatą ceny taryfowej między swych członków. Między innych konsumentów będzie im wolno je rozsprzedawać tylko w takim razie, jeśli posiadają na to stosowną koncesję. W wypadkach tych traktowanym będzie odnośny związek stowarzyszeń, tak pod względem wysokości prowizji jak i innych przepisów narówni z hurtowniami, pojedyncze zaś, należące do niego stowarzyszenia, narówni z innemi sklepami tytoniowemi.

Nadto pobierać będą mogły w wyjątkowych wypadkach wyroby tytoniowe celem rozdziału między członków, za potraceniem od ceny taryfowej prowizji detalicznej wprost z fabryk lub magazynów, sprzedaży także poszczególne stowarzyszenia o charakterze społecznym, zrzeszenia i instytucje, które nie posiadają koncesji, jednak tylko za specjalnemi zezwoleniami wydanemi przez Generalną Dyrekcje. Monopolu Tytoniowego. Tak zwane "sklepy fabryczne" pobierać będą mogły wyroby tytoniowe wprost ze swych fabryk i t. p. w ilościach aż do odwołania bez ograniczeń.

§ 5. Prócz wymienionych powyżej przedsiębiorstw sprzedaży trudnić się mogą detaliczną sprzedażą wyrobów tytoniowych także uliczni sprzedawcy-inwalidzi, t. zw. "skrzynkarze", o ile na to uzyskali od kompetentnej władzy skarbowej osobną koncesję. Obowiązani są oni towar swój przechowywać w osobnych skrzynkach wedle przepisanego wzoru i stosować się do załączonej osobnej dla nich instrukcji (załącznik 1).

Skrzynkarze mają zaopatrywać się w wyroby tytoniowe w specjalnie dla nich stworzonych "hurtowniach inwalidzkich", w razie ich braku w jakiej miejscowości wedle norm ogólnych, ustalonych dla sklepów tytoniowych.

Koncesje na uliczną sprzedaż zastrzeżone są wyłącznie dla inwalidów wojennych, wdów i sierot po poległych oraz po inwalidach wojennych. Wyjątek stanowić mogą osoby, które przedtem trudniły się legalnie uliczną sprzedażą, jednakowoż za specjalnem zezwoleniem Generalnej Dyrekcji Monopolu Tytoniowego.

Uliczna sprzedaż wprowadzoną będzie jedynie w miejscowościach i w ramach, wyznaczonych każdocześnie przez Ministra Skarbu osobnemi rozporządzeniami (obecnie tylko b. zabory rosyjski i austrjacki).

Prawo wydawania koncesji w określonych ramach przyznaje się izbom skarbowym względnie upoważnionym przez nie władzom skarbowym.

§ 6. Obok wymienionych w poprzednich §§ przedsiębiorstw publicznej sprzedaży wyrobów tytoniowych istnieć będą t. zw. "domowe sprzedaże wyrobów tytoniowych", "czasowe sklepy tytoniowe" i "koszarowe sprzedaże wyrobów tytoniowych".

I. "Domowe sprzedaże wyrobów tytoniowych są to sprzedaże detaliczne w restauracjach, kawiarniach, cukierniach, herbaciarniach, mleczarniach, bufetach kolejowych i t. p. przedsiębiorstwach.

Przedsiębiorstwa te nie mogą otrzymywać koncesji na zwykłe sklepy tytoniowe, lecz tylko na "domowe sprzedaże wyrobów tytoniowych". W sprzedażach tych wolno wyroby "tytoniowe przechowywać wyłącznie tylko w przeznaczonych na ten cel oszklonych szafkach lub skrzynkach, które w widocznem miejscu mają być zaopatrzone w godło państwowe (biały orzeł w czerwonem polu) i napis "domowa sprzedaż wyrobów tytoniowych". Ze wspomnianej szafki lub skrzynki wolno przedsiębiorcy wyroby tytoniowe wyjmować tylko celem bezpośredniej sprzedaży gościom restauracyjnym przy ladzie (bufecie), albo też celem przeniesienia ich do malej skrzynki (zwykle na pasach) roznoszonej przez służbę, między gości, siedzących przy stolikach, dla ich wygody, i te skrzynki muszą mieć ten sam napis i to samo godło, co wyżej wymienione. Jedno przedsiębiorstwo restauracyjne lub t. p. posiadające koncesję, względnie narazie w jej zastępstwie przepisaną klauzulę na dublikacie zgłoszenia (patrz § 9), może mieć tylko jedną skrzynkę względnie szafkę stalą (bufetową) i jedną przenośną dla wygody gości. Na większą ilość skrzynek przenośnych może zezwolić tylko w wyjątkowych wypadkach większym przedsiębiorstwom izba skarbowa. W skrzynkach tych wolno przechowywać i między gości rozsprzedawać tylko papierosy i cygara, nie zaś tytonie krajana lub machorkę. Zaopatrywać się w nie winni przedsiębiorcy w sposób przepisany dla sklepów tytoniowych publicznych. Po za skrzynką, wzgl. szafką, nie wolno im przechowywać wyrobów tytoniowych nigdzie w całem przedsiębiorstwie (restauracji, kawiarni, cukierni lub t. p.), nie wolno im też papierosów i cygar sprzedawać konsumentom innym, jak gościom swego przedsiębiorstwa głównego.

II. "Czasowe sklepy tytoniowe" są to sprzedaże detaliczne dla urządzeń, trwających tylko przez krótki okres czasu, jak np. festynów na cele dobroczynne, zabaw ludowych, targów, odpustów i t p.

Koncesje na sklepy powyższe otrzymywać mogą również urządzenia i* przedsiębiorstwa, obliczone na dłuższy okres swego istnienia jak np. niestale wystawy, budowy kolei, regulacje rzek i t. p.

Sklepy takie nie potrzebują mieć osobnego lokalu lecz zawsze winny być zaopatrzone w godło państwowe i stosowny napis. Mogą też być prowadzone w skrzynkach inwalidzkiej ulicznej sprzedaży lub analogicznie jak przy "domowej sprzedaży wyrobów tytoniowych" (§ 61).

III. "Koszarowe sprzedaże wyrobów tytoniowych" są to sprzedaże detaliczne (sklepy tytoniowe) w zabudowaniach koszar wojskowych dla wyłącznego aprowidowania w wyroby tytoniowe żołnierzy danej jednostki wojskowej. Sprzedaże powyższe mają być nadawane spółdzielniom wojskowym (gospodom żołnierskim) względnie osobom przez władze wojskowe wskazanym.

W prośbach o nadawanie takich koncesji winien dowódca danej jednostki wojskowej stwierdzić, że kompetująca o koncesję w spółdzielnia (gospoda) jest rzeczywiście czynną, wzgl. w wypadku, gdy o koncesję stara się osoba prywatna -że uprawnioną jest ona ze strony władz wojskowych do prowadzenia w zabudowaniach koszarowych na własny rachunek gospody t. zw. kantyny wojskowej.

Za należyte prowadzenie koszarowej sprzedaży wyrobów tytoniowych odpowiedzialny jest - o ile ta nadaną została spółdzielni wojskowej (gospodzie żołnierskiej) - prócz sprzedawcy takie dowódca danej, jednostki wojskowej.

IV. Prawo udzielania koncesji na przedsiębiorstwa, wymienione ad I, II i III przyznaje się izbom skarbowym, wzgl. upoważnionym przez nie władzom skarbowym.

§ 7. Prócz powyższych specjalnych przepisów stosować się winni sprzedawcy wymienieni w §§ 5 i 6 do ogólnych norm i obowiązków, ustalonych dla sprzedawców w niniejszem rozporządzeniu.

§ 8. Oprócz podanego powyżej podziału przedsiębiorstw sprzedaży wyrobów tytoniowych (przedsiębiorstwa publicznej sprzedaży i sklepy domowe, przedsiębiorstwa hurtowe i sklepy tytoniowe) dzieli się je w rozumieniu niniejszego rozporządzenia na przedsiębiorstwa sprzedaży samoistne i niesamoistne. Samoistnemi w rozumieniu niniejszego rozporządzenia są te przedsiębiorstwa, które oprócz wyrobów tytoniowych, znaczków stemplowych i pocztowych, tudzież losów państwowej loterji sprzedają tylko gazety i inne perjodyczne czasopisma, karty do gry, przybory do palenia i pisania (papier listowy, koperty, widokówki).

Przedsiębiorstwa połączone ze sprzedażą innych artykułów będą uważane za niesamoistne.

B.

Koncesje.

§ 9. Sprzedaż wyrobów tytoniowych dozwoloną jest tylko obywatelom Państwa Polskiego, którzy po myśli art. 13 ustawy o monopolu tytoniowym, otrzymali wzgl. otrzymają na to koncesje od kompetentnych władz skarbowych. Do czasu definitywnego uregulowania tych spraw w drodze następnych rozporządzeń wszystkie koncesja na sprzedaż wyrobów tytoniowych uważane będą za prowizoryczne. Koncesje te opiewać winny na ściśle oznaczony lokal, łatwo z ulicy dostępny, z osobnem wejściem frontowem. Lokal ten winien być ponadto widny i suchy tak, by przechowywane w nim wyroby tytoniowe nie ulegały zepsuciu. Tylko w wyjątkowych wypadkach przy sprzedażach detalicznych będą mody mieć odnośne przedsiębiorstwa lokal bez wejścia wprost z ulicy, lecz z oknem sprzedawczem, wychodzącem na ulicę.

Na zmianę lokalu zezwolić może tylko władza, która wydala koncesję, przyczem zezwolenie to musi być na koncesji wyraźnie zaznaczone.

Zasadniczym warunkiem posiadania koncesji jest faktyczne i stale jej wykonywanie. W razie niewykonywania z własnej winy przedsiębiorstwa sprzedaży przez czas dwu miesięcy, koncesja sarna przez się wygasa, a kompetentna władza skarbowa winna odnośny dokument koncesyjny ściągnąć od koncesjonarjusza.

W tych częściach Państwa, w których sprzedawcom nie wydano dotąd formalnych pisemnych koncesji, zastępuje je narazie klauzula, zamieszczona po myśli § 20 rozporządzenia wykonawczego do ustawy monopolowej z dn. 29 października 1922 r. (Dz. U. R. P. № 100 poz. 916) na duplikatach zgłoszeń dotychczasowych sprzedawców.

Koncesje zatwierdza się niniejszem prowizorycznie a zastępujące je klauzule na duplikatach zgłoszeń wydaje się na czas aż do odwołania z tem za strzeżeniem, że sprzedawcy poddają się po myśli art. 13 ustawy o monopolu tytoniowym warunkom ustanowionym przez Ministra Skarbu w niniejszem rozporządzeniu.

§ 10. Każde przedsiębiorstwo publicznej sprzedaży wyrobów tytoniowych na całym obszarze Państwa Polskiego winno wywiesić w terminie jednego miesiąca od ogłoszenia niniejszego rozporządzenia w swym lokalu sprzedażnym na widocznem miejscu koncesją wzgl. zastępujący ją dokument i każdocześnie obowiązujący cennik (taryfę.) wyrobów tytoniowych. Nakłady obowiązującego cennika zarządzać mają izby skarbowe według wzorów nadsyłanych im przez Generalną Dyrekcje. Monopolu Tytoniowego i wydawać wszystkim sprzedawcom wyrobów tytoniowych za zwrotem własnych kosztów nakładu.

Sklepom tytoniowym (detalicznym sprzedażom wyrobów tytoniowych) i hurtowniom tytoniowym wolno zapasy wyrobów tytoniowych przechowywać tylko w lokalach wymienionych w koncesji. Jeżeli ze wzglądu na obecne trudne stosunki mieszkaniowe hurtownik wzgl. detalista, podlegający po myśli §§ 15, 20 i 24 niniejszego rozporządzenia tym samym przepisom co hurtownicy, nie mógłby swego zapasu przeznaczonego dla hurtowej sprzedaży pomieścić w lokalu wymienionym w koncesji, w takim razie mole towar taki umieścić w innym odpowiednim lokalu, o ile uzyska na to przedtem zezwolenie miejscowo kompetentnej władzy sprzedaży (dyrekcji okręgu skarbowego wzgl. urzędu akcyz i monopolów).

Władze powyższe winny posiadać stale dokładną ewidencje lokali, w których znajdują się wspomniane zapasy wyrobów tytoniowych.

§ 11. Hurtownicy i detaliści tytoniowi obowiązani są prowadzić swe przedsiębiorstwa osobiście ewentualnie przy pomocy pomocnika (ów), za którego czynności w przedsiębiorstwie są odpowiedzialni.

Jako pomocnicy przyjmowani być winni przedewszystkiem inwalidzi wojenni, wdowy i sieroty po poległych lub po inwalidach wojennych, oczywiście, o ile mają potrzebne kwalifikacje, w braku zaś powyższych inne ukwalifikowane osoby posiadające obywatelstwo polskie.

Zezwolenia na przyjęcie pomocników udzielać będą na wnioski sprzedawców izby skarbowe i wydział skarbowy województwa- śląskiego. Zatrudnieni już w chwili ogłoszenia tego rozporządzania ukwalifikowani pomocnicy sprzedaży winni być na wnioski sprzedawców w każdym razie zatwierdzeni - o ile tylko przeciw osobom ich nie zachodzą jakie przeszkody.

Nadto wolno sprzedawcom wyrobów tytoniowych używać zawsze jako pomocników w swych przedsiębiorstwach członków swych rodzin. W razie urzędownie stwierdzonej choroby hurtownika wzgl. właściciela sklepu tytoniowego, uniemożliwiającej mu zupełnie osobiste zajmowanie się przedsiębiorstwem choćby przy pomocy osób wyżej wymienionych lub zmuszającej go do wyjazdu, będzie mogła udzielać Generalna Dyrekcja Monopolu Tytoniowego dla hurtowników, izby skarbowe zaś i wydział skarbowy województwa śląskiego dla detalistów pozwolenia na prowadzenie przedsiębiorstwa przez zastępcą nie dłużej jednak jak na przeciąg sześciu miesięcy jednorazowo.

W nagłych uwzględnienia godnych wypadkach może najbliższa władza sprzedaży (dyrekcja okręgu skarbowego wzgl. urząd akcyz i monopolów) zezwolić hurtownikowi względnie właścicielowi sklepu tytoniowego na prowadzenie przedsiębiorstwa przez zastępcę, nie dłużej jednak jak na okres dwu miesięcy.

§ 12. Na zarządzenie miejscowo kompetentnej dyrekcji poczt i telegrafów będzie każdy publiczny sklep tytoniowy obowiązany do sprzedaży znaczków pocztowych. Władza skarbowa może nań nałożyć obowiązek sprzedaży znaczków stemplowych.

W korku na żądanie Generalnej Dyrekcji Loterii Państwowej będą sklepy obowiązane do sprzedaży losów państwowych loterji.

Sprzedawcy obowiązani są w takich wypadkach stosować się do postanowień odnośnych instrukcji sprzedaży znaczków pocztowych, stemplowych lub instrukcji loteryjnych.

§ 13. Przedsiębiorstwa sprzedaży wyrobów tytoniowych są obowiązane do stosowania się do wszelkich ogólnych lub szczegółowych zarządzeń kompetentnych władz i organów kontrolnych, wydawanych po myśli niniejszej instrukcji wzgl. późniejszych zarządzeń Ministerstwa Skarbu lub Generalnej Dyrekcji Monopolu Tytoniowego. Sprzedawca winien dalej zawsze zachowywać się w odpowiedni sposób wobec stykających się z nim w wykonaniu służby organów władzy i rewidujących osób urzędowych, tudzież dozwalać im przystępu do lokalu przedsiębiorstwa i badania zapasów i zapisków.

§ 14. Wszyscy sprzedawcy obowiązani są do regularnej opłaty przypadających od tych przedsiębiorstw patentów i podatków.

Przy wydawaniu koncesji należy prócz przypadającej należytości stemplowej pobierać od koncesjonarjusza zwrot kosztów druku koncesji. Co do czasu wykonywania sprzedaży winni wszyscy sprzedawcy wyrobów tytoniowych stosować się do specjalnie wydawanych w tym kierunku zarządzeń.

Co do transportu legalnie nabytych wyrobów tytoniowych, to koncesjonariusze mogą oczywiście bez osobnych zezwoleń przewozić je do siedzib swych przedsiębiorstw, obowiązani są jednak na każde żądanie organów kontrolnych wykazać się w wiarygodny sposób z posiadania koncesji. Natomiast osoby przyjmujące takie wyroby tytoniowe do przewozu muszą za każdym razem otrzymać stosownie do postanowień art. 5 pkt c. ustawy monopolowej na to osobne pisemna zezwolenia, które wydawać będą miejscowo powołane urzędy akcyz i monopoli, względnie dyrekcje okręgów skarbowych.