Art. 6. - Niektóre warunki funkcjonowania ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w 1990 r.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1990.14.90

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1991 r.

Art.  6.

W ustawie z dnia 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin (Dz. U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 i Nr 35, poz. 190) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 2 pkt 6 otrzymuje brzmienie:

"6. przekazanie gospodarstwa rolnego - rozumie się:

a) nieodpłatne przeniesienie posiadania, a jeżeli rolnik jest właścicielem - także własności gospodarstwa, na rzecz następcy,

b) jeżeli rolnik nie ma następcy spełniającego warunki określone w ustawie albo następca odmówił przejęcia gospodarstwa - odpłatne lub nieodpłatne przeniesienie posiadania, a jeżeli rolnik jest właścicielem - także własności gospodarstwa na rzecz dowolnej osoby fizycznej albo prawnej stosownie do przepisów Kodeksu cywilnego, z wyjątkiem zamiany na inne gospodarstwo rolne, albo wydzierżawienie gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego osobie nie będącej małżonkiem, zstępnym, małżonkiem zstępnego rolnika i nie pozostającej z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym, na podstawie umowy dzierżawy zawartej co najmniej na okres 10 lat,";

2) art. 11 otrzymuje brzmienie:

"Art. 11. Zasiłek porodowy przysługuje w wysokości podstawowego zasiłku porodowego przewidzianego dla pracowników w przepisach o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.";

3) w art. 15:

a) w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

"3) przekazał gospodarstwo rolne",

b) w ust. 2 pkt 2 skreśla się,

c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Emerytura przysługuje ubezpieczonemu również w wypadku wywłaszczenia nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa, ich wykupu na cel uzasadniający wywłaszczenie albo trwałego wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej z przyczyn niezależnych od rolnika stosownie do odrębnych przepisów, jeżeli ubezpieczony spełnia warunek określony w ust. 1 pkt 2, a do osiągnięcia wieku emerytalnego pozostało mu nie więcej niż 5 lat.";

4) w art. 16:

a) w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie:

"3) przekazał gospodarstwo rolne.";

b) dodaje się ust. 1a w brzmieniu:

"1a. Warunek określony w ust. 1 pkt 3 nie dotyczy rolnika, który jest inwalidą I grupy i:

1) prowadzi gospodarstwo rolne wspólnie z małżonkiem, który nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów i nie spełnia warunków do otrzymania emerytury lub renty na wypadek przekazania gospodarstwa rolnego; ograniczenia tego nie stosuje się w przypadku pobierania przez małżonka emerytury lub renty inwalidzkiej na podstawie art. 23a, lub

2) ma niepełnoletniego zstępnego, który ukończył 15 lat lub ukończył szkołę podstawową, jeżeli pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.";

c) ust. 3 otrzymuje brzmienie:

"3. Renta inwalidzka przysługuje ubezpieczonemu również w wypadku wywłaszczenia nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa, ich wykupu na cel uzasadniający wywłaszczenie albo trwałego wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej z przyczyn niezależnych od rolnika stosownie do odrębnych przepisów, jeżeli ubezpieczony spełnia warunek określony w ust. 1 pkt 1 i prowadził gospodarstwo rolne lub pracował w nim co najmniej rok.";

5) w art. 19 ust. 3 skreśla się;

6) w art. 20 wyrazy "I lub II grupy albo III grupy, jeżeli jest całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym" skreśla się;

7) w art. 21 w ust. 1 wyrazy "następcy" zastępuje się wyrazem "zstępnemu";

8) w art. 23:

a) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Z tytułu zrzeczenia się prawa do bezpłatnego korzystania z lokalu i pomieszczeń gospodarskich w gospodarstwie przekazanym Państwu rolnikowi przysługuje zwiększenie emerytury lub renty inwalidzkiej w wysokości 0,1% ich wartości szacunkowej, ustalonej według zasad obowiązujących przy ubezpieczeniu ustawowym.",

b) w ust. 3 wyrazy "Zwiększenie określone w ust. 1" zastępuje się wyrazami "Każde ze zwiększeń określonych w ust. 1 i 2",

c) w ust. 5 wyrazy "Zwiększenie, o którym mowa w ust. 1" zastępuje się wyrazami "Zwiększenia, o których mowa w ust. 1 i 2";

9) po art. 23 dodaje się art. 23a w brzmieniu:

"Art. 23a. 1. Rolnikowi spełniającemu warunki określone w art. 15 ust. 1 pkt 1 i 2 lub w art. 16 ust. 1 pkt 1 i 2 przysługuje emerytura lub renta inwalidzka w wysokości 75% najniższej emerytury pracowniczej, jeżeli:

1) nie może on przekazać gospodarstwa następcy z przyczyn określonych w art. 2 pkt 6 lit. b) i nie ma możliwości sprzedania nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa co najmniej po cenie ustalonej według zasad określonych w art. 23 ust. 4 lub

2) trwają czynności zmierzające do wywłaszczenia tych nieruchomości, ich wykupu na cel uzasadniający wywłaszczenie albo do trwałego wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, lub

3) nieruchomości te są położone w strefie ochronnej lub na innym obszarze specjalnym, utworzonym na podstawie odrębnych przepisów, w związku z występowaniem czynnika ujemnie wpływającego na warunki produkcji rolniczej albo z wprowadzeniem ograniczeń w użytkowaniu gruntów rolnych w celach ochronnych.

2. Terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego ustala okoliczności, o których mowa w ust. 1 pkt 1, po oszacowaniu nieruchomości przeznaczonych do przekazania według zasad określonych w art. 23 ust. 4 i publicznym ogłoszeniu, w sposób przyjęty w danej gminie przy sprzedaży nieruchomości Państwowego Funduszu Ziemi, o możliwości zgłaszania do tego organu ofert zakupu nieruchomości po cenie oszacowania w terminie 1 miesiąca od dnia ogłoszenia.

3. Od dnia przekazania gospodarstwa rolnego emerytura lub renta inwalidzka, przyznana na podstawie ust. 1, przysługuje w pełnej wysokości.";

10) w art. 24:

a) w ust. 1 wyrazy "jeżeli posiada niepełnoletniego następcę, któremu zamierza przekazać gospodarstwo" zastępuje się wyrazami "jeżeli ma niepełnoletniego zstępnego, który pozostaje z nim we wspólnym gospodarstwie domowym, lub jeżeli prowadzi gospodarstwo rolne wspólnie z małżonkiem, który nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty na podstawie odrębnych przepisów i nie spełnia warunków do otrzymania emerytury lub renty na wypadek przekazania gospodarstwa rolnego",

b) ust. 2 otrzymuje brzmienie:

"2. Okresowa renta inwalidzka wynosi połowę emerytury w podstawowej wysokości i przysługuje do czasu ustania warunków jej przyznania, nie dłużej jednak niż przez 10 lat.";

11) art. 28 i 29 otrzymują brzmienie:

"Art. 28. Wszystkim uprawnionym członkom rodziny zmarłego przysługuje jedna renta rodzinna.

Art. 29. 1. Renta rodzinna przysługująca jednej osobie wynosi:

1) 85% najniższej emerytury pracowniczej,

2) 50% zwiększeń, jakie przysługiwały zmarłemu z tytułu sprzedaży produktów rolnych oraz z tytułu przekazania Państwu gospodarstwa rolnego w dniu powstania prawa do tej renty.

2. Jeżeli zmarły nie miał ustalonego prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, do ustalenia zwiększenia renty rodzinnej, w myśl ust. 1 pkt 2, przyjmuje się kwotę zwiększenia z tytułu sprzedaży produktów rolnych, jakie przysługiwałoby zmarłemu, gdyby miał ustalone prawo do emerytury lub renty inwalidzkiej.

3. Renta rodzinna ulega zwiększeniu o 5% na każdą następną osobę.

4. Rentę rodzinną zwiększa się o 10%, jeżeli śmierć nastąpiła wskutek wypadku przy pracy w gospodarstwie rolnym lub wskutek choroby zawodowej.

5. Każdej sierocie zupełnej przysługuje dodatek do renty rodzinnej w wysokości 30% kwoty, o której mowa w ust. 1 pkt 1.";

12) w art. 36 w ust. 1 wyrazy "lub osiągania dochodów z innych źródeł" i " lub zmniejszeniu" skreśla się;

13) w art. 37:

a) w ust. 1 wyrazy "tych świadczeń" zastępuje się wyrazami "świadczenia przyznanego w związku z przekazaniem gospodarstwa rolnego lub renty rodzinnej przysługującej małżonkowi rolnika",

b) w ust. 2 wyraz "również" zastępuje się wyrazami "w szczególności",

c) dodaje się ust. 4 w brzmieniu:

"4. W przypadku prowadzenia gospodarstwa rolnego nabytego w drodze dziedziczenia lub w wyniku wygaśnięcia dzierżawy z przyczyn niezależnych od wydzierżawiającego wypłata emerytury lub renty nie ulega zawieszeniu przez okres 12 miesięcy.";

14) art. 40 otrzymuje brzmienie:

"Art. 40. 1. Terenowy organ administracji państwowej stopnia podstawowego stwierdza okoliczności mające wpływ na ustalenie prawa do świadczeń pieniężnych i ich wysokości. Ustalenia te są wiążące dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

2. W sprawach rozstrzyganych przez terenowy organ administracji państwowej w drodze decyzji właściwemu organowi Zakładu Ubezpieczeń Społecznych służą prawa strony.";

15) w art. 42:

a) w ust. 4 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 5 w brzmieniu:

"5) koszty prowizji z tytułu pobierania składek od rolników.",

b) ust. 5 skreśla się;

16) w art. 43:

a) w ust. 1:

– wyraz "rocznie" skreśla się,

– w pkt 1 na końcu dodaje się wyrazy "z wyjątkiem rolnika uprawnionego do okresowej renty inwalidzkiej,"

b) w ust. 2 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

"1) określa szczegółowe zasady i tryb wymierzania i poboru składek, w tym w drodze inkasa, oraz ich rozliczania, a także wysokość prowizji przysługującej inkasentom,";

17) art. 47 skreśla się:

18) art. 48 otrzymuje brzmienie:

"Art. 48. 1. Za następcę rolnika uważa się zstępnego, który ma pełną zdolność do czynności prawnych, nie przekroczył 55 lat, nie jest inwalidą I lub II grupy albo inwalidą III grupy całkowicie niezdolnym do pracy w gospodarstwie rolnym i pracuje w przekazywanym gospodarstwie po ukończeniu szesnastego roku życia co najmniej od 5 lat.

2. Przy ustalaniu okresu pracy, stosownie do ust. 1, uwzględnia się również przerwy związane z pobieraniem nauki lub wynikłe z przyczyn niezależnych od zainteresowanego,";

19) art. 50 otrzymuje brzmienie:

"Art. 50. Gospodarstwo rolne może być przekazane, według wyboru rolnika, jednemu lub kilku następcom.";

20) art. 52 otrzymuje brzmienie:

"Art. 52. Państwo przejmuje gospodarstwo rolne na wniosek rolnika, który nie może przekazać gospodarstwa następcy z przyczyn określonych w art. 2 pkt 6 lit. b) i nie może lub nie chce przekazać gospodarstwa innej osobie.";

21) w art. 56 dodaje się ust. 5 i 6 w brzmieniu:

"5. W przypadku odpłatnego lub nieodpłatnego przekazania gospodarstwa rolnego innej osobie strony mogą określić w umowie, jakie uprawnienia będą przysługiwać rolnikowi w przekazanym gospodarstwie, z tym że użytkowana przez niego działka gruntu nie może stanowić gospodarstwa rolnego ani działu specjalnego, a jej powierzchnia nie może przekraczać połowy powierzchni przekazanego gospodarstwa.

6. Przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio w przypadku wydzierżawienia gruntów wchodzących w skład gospodarstwa rolnego.";

22) w art. 57 dodaje się ust. 3 w brzmieniu:

"3. Z gospodarstwa rolnego przekazanego innej osobie rolnik może wyłączyć i zachować na własność działkę gruntu, na której są wzniesione budynki lub ich części, a także inwentarz żywy i martwy.";

23) w art. 59:

a) w ust. 1 wyrazy "innej osobie fizycznej lub prawnej oraz sprzedaż" zastępuje się wyrazami "albo innej osobie",

b) w ust. 2:

– wyraz "następcy" skreśla się,

– dodaje się zdanie drugie w brzmieniu:

"W tej samej formie następuje przekazanie gospodarstwa rolnego przez wydzierżawienie.";

24) art. 60 otrzymuje brzmienie:

"Art. 60. Ilekroć prawo do świadczeń lub ich wysokość zależy od przekazania gospodarstwa rolnego, warunek ten uważa się za spełniony również w wypadku, gdy:

1) gospodarstwo rolne zostało zwrócone właścicielowi przez posiadacza lub

2) grunty zostały wywłaszczone albo trwale wyłączone z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, lub

3) ubezpieczony prowadzący wyłącznie dział specjalny bez wykorzystywania użytków rolnych zaprzestał jego prowadzenia.";

25) w art. 61 pkt 4 i 5 skreśla się;

26) art. 62 otrzymuje brzmienie:

"Art. 62. Rozporządzenia do ustawy mogą być wydane po zasięgnięciu opinii społeczno-zawodowych organizacji rolników i związków zawodowych rolników indywidualnych o ogólnokrajowym zakresie działania."