Rozdział 2 - Naturalne wody mineralne - Naturalne wody mineralne, wody źródlane i wody stołowe.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2011.85.466

Akt obowiązujący

Wersja od: 22 kwietnia 2011 r.

Rozdział  2

Naturalne wody mineralne

§  2.

1. Naturalne wody mineralne w opakowaniach nie mogą zawierać składników potencjalnie toksycznych naturalnego pochodzenia w stężeniach szkodliwych dla zdrowia.

2. Składniki potencjalnie toksyczne naturalnego pochodzenia występujące w naturalnych wodach mineralnych w opakowaniach oraz ich maksymalne poziomy, których przekroczenie może stanowić ryzyko dla zdrowia, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

3. Skład chemiczny i inne właściwości naturalnej wody mineralnej powinny pozostać stałe (w ramach naturalnych wahań) w trakcie czerpania wody z danego otworu lub zespołu otworów tworzących ujęcie w granicach zatwierdzonej wydajności eksploatacyjnej.

4. Wymagania dotyczące metod oznaczania składników wymienionych w załączniku nr 1 do rozporządzenia określa załącznik nr 2 do rozporządzenia.

§ 3. Naturalne wody mineralne kwalifikuje się po przeprowadzeniu oceny pod względem:

1) geologicznym i hydrogeologicznym;

2) fizycznym, chemicznym i fizykochemicznym;

3) mikrobiologicznym;

4) farmakologicznym, fizjologicznym i klinicznym, jeżeli jest to uzasadnione ze względu na konieczność potwierdzenia szczególnych właściwości.

§  4.

1. Ocena i kwalifikacja rodzajowa wody jako naturalnej wody mineralnej są przeprowadzane na podstawie:

1) dokumentacji hydrogeologicznej dotyczącej otworu, z którego czerpana jest woda, opracowanej zgodnie z art. 42 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947, z późn. zm.³⁾);

2) określenia obszaru ochrony bezpośredniej i pośredniej ujęcia wody oraz innych środków jego ochrony przed zanieczyszczeniami;

3) zatwierdzonych zasobów eksploatacyjnych ujęcia;

4) temperatury wody pobranej z ujęcia oraz temperatury otoczenia w czasie pobierania próbek wody do badań, o których mowa w ust. 3;

5) związków między warunkami geologicznymi i rodzajem składników mineralnych występujących w wodzie.

2. Niezależnie od danych określonych w ust. 1, wymagane jest przedstawienie wyników następujących analiz chemicznych i pomiarów fizykochemicznych:

1) ilości pobieranej wody u źródła;

2) suchej pozostałości w temperaturze 180°C i 260°C;

3) przewodności lub oporności elektrycznej w określonej temperaturze pomiaru;

4) stężenia jonów wodorowych (pH);

5) zawartości anionów i kationów;

6) zawartości składników niezjonizowanych;

7) zawartości pierwiastków śladowych;

8) radioaktywności wody przy ujęciu;

9) izotopów tlenu (¹⁶O-¹⁸O) i wodoru (prot - wodór lekki, deuter - wodór ciężki, tryt - wodór promieniotwórczy) i proporcji pomiędzy tymi izotopami, jeżeli jest to konieczne dla ustalenia pochodzenia oznaczonej globalnej radioaktywności;

10) wykluczających obecność organicznych składników antropogenicznych, takich jak: pestycydy, detergenty, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, polichlorowane bifenyle.

3. Badania mikrobiologiczne wody przy ujęciu mają na celu:

1) wykluczenie obecności:

a) pasożytów i drobnoustrojów chorobotwórczych,

b) bakterii z grupy coli w 250 ml w temperaturze 37°C,

c) Escherichia coli w 250 ml w temperaturze 44,5°C,

d) paciorkowców kałowych w 250 ml,

e) Clostridia redukujących siarczyny (łącznie z przetrwalnikami) w 50 ml,

f) Pseudomonas aeruginosa w 250 ml;

2) określenie ogólnej liczby bakterii w 1 ml wody:

a) w temperaturze 20-22°C w czasie 72 godzin w ilości nie większej niż 20 wyhodowanych na agarze lub mieszance agaru i żelatyny,

b) 37°C w czasie 24 godzin w ilości nie większej niż 5 wyhodowanych na agarze.

4. Wzrost ogólnej liczby bakterii wyhodowanych na agarze lub mieszance agaru i żelatyny w wodzie rozlanej do butelek nie może być wynikiem zanieczyszczenia wody w procesie produkcji i nie powinien przekraczać 100 w 1 ml wody w temperaturze 20-22°C po 72 godzinach i 20 w 1 ml w temperaturze 37°C po 24 godzinach. Pomiar ogólnej liczby bakterii wykonywany jest w czasie do 12 godzin od rozlania wody do opakowań, przechowywanej w temperaturze 4°C.

5. Woda wprowadzana do obrotu w opakowaniu musi spełniać wymagania mikrobiologiczne określone w ust. 3 pkt 1 i nie może wykazywać żadnych negatywnych cech organoleptycznych. Ogólna liczba bakterii, o których mowa w ust. 4, namnażających się w naturalnej wodzie mineralnej może wynikać tylko z normalnego wzrostu liczby bakterii, które znajdowały się w niej przy pobraniu z ujęcia.

6. Wzorcowy zakres badań naturalnych wód mineralnych określa załącznik nr 3 do rozporządzenia.

7. Kryteria klasyfikacji naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych według pochodzenia i stopnia nasycenia dwutlenkiem węgla określa załącznik nr 4 do rozporządzenia.

§  5.

1. Badania kliniczne i farmakologiczne, o których mowa w § 3 pkt 4, obejmują badania wykonane uznanymi metodami naukowymi dostosowanymi do szczególnych właściwości danej naturalnej wody mineralnej oraz jej wpływu na funkcje organizmu ludzkiego, takie jak:

1) diureza;

2) funkcje żołądkowe lub jelitowe;

3) wyrównanie niedoboru substancji mineralnych.

2. Badania, o których mowa w ust. 1, mogą być zastąpione, jeżeli jest to możliwe, obserwacjami klinicznymi.

§  6.

1. Do znakowania naturalnych wód mineralnych stosuje się przepisy w sprawie znakowania środków spożywczych, wydane na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, zwanej dalej "ustawą".

2. Naturalne wody mineralne powinny być oznakowane nazwą "naturalna woda mineralna". W przypadku naturalnych wód mineralnych gazowanych (musujących) w oznakowaniu stosuje się nazwy określone w ust. 1 załącznika nr 4 do rozporządzenia.

3. Oznakowanie naturalnych wód mineralnych musi zawierać informacje obejmujące:

1) zawartość charakterystycznych składników mineralnych w litrze wody oraz ogólną zawartość rozpuszczonych składników mineralnych;

2) nazwę otworu lub zespołu otworów tworzących ujęcie oraz ich położenie ze wskazaniem miejsca lub miejscowości;

3) nazwę handlową (wymyśloną) wody w opakowaniu;

4) nazwę producenta wody i miejsca produkcji wraz z adresami;

5) w przypadku stosowania powietrza wzbogaconego w ozon - informację o treści: "woda poddana dopuszczonej technice traktowania powietrzem wzbogaconym w ozon" zamieszczoną obok informacji o zawartości charakterystycznych dla danej wody składników mineralnych;

6) w przypadku stosowania procesów, o których mowa w § 21 ust. 1 pkt 3, innych niż traktowanie powietrzem wzbogaconym w ozon - informację o tych procesach;

7) w przypadku całkowitego lub częściowego usunięcia dwutlenku węgla metodami fizycznymi - informację o treści: "całkowicie odgazowana" albo "częściowo odgazowana", dodaną do nazwy naturalnej wody mineralnej;

8) w przypadku wód zawierających powyżej 1,5 mg/l fluorków - informację o treści: "Zawiera ponad 1,5 mg/l fluorków. Nie powinna być regularnie spożywana przez niemowlęta i dzieci poniżej 7 roku życia".

4. W odniesieniu do wód ocenionych pod względem farmakologicznym, fizjologicznym i klinicznym stopień nasycenia dwutlenkiem węgla i jego pochodzenie oraz zalecana dzienna ilość wody do spożycia, podane w ocenie i kwalifikacji rodzajowej danej wody, mogą być podawane w oznakowaniu tych wód.

5. Naturalne wody mineralne są znakowane określeniami odnoszącymi się do ich klasyfikacji chemicznej, jeżeli wody te spełniają odpowiednie kryteria określone w załączniku nr 5 do rozporządzenia.

6. Kryteria klasyfikacji chemicznej stosowane w znakowaniu naturalnych wód mineralnych określa załącznik nr 5 do rozporządzenia.

7. Naturalne wody mineralne o zawartości soli mineralnych na poziomie pomiędzy 500-1500 mg/l mogą być znakowane jako "średniozmineralizowane".

8. W przypadku znakowania wód informacjami, o których mowa w ust. 3 pkt 8, napis nanosi się wyraźną czcionką i zamieszcza bezpośrednio obok nazwy handlowej naturalnej wody mineralnej.

§  7.

1. Nazwa miejsca lub miejscowości albo nazwy pochodne tego miejsca lub tej miejscowości mogą być użyte jako nazwa handlowa wody pod warunkiem, że:

1) odnoszą się do wody wydobywanej w tym miejscu, miejscowości lub sąsiadującym rejonie;

2) ich użycie nie wprowadzi w błąd co do miejsca wydobywania wody.

2. Naturalna woda mineralna pochodząca z jednego otworu lub z zespołu otworów tworzących ujęcie może być rozlewana do opakowań i wprowadzana do obrotu tylko pod jedną nazwą handlową.

3. Jeżeli nazwa handlowa (wymyślona) naturalnej wody mineralnej różni się od nazwy własnej otworu lub określonego ujęcia albo miejsca wydobywania tej wody, to określenie tego miejsca lub nazwa otworu lub zespołu otworów tworzących ujęcie muszą być naniesione czcionką, której wysokość i szerokość stanowi co najmniej 1,5 wysokości i szerokości największej czcionki użytej w tej nazwie handlowej.

4. Wymagania określone w ust. 3 odnoszą się również do reklamy naturalnej wody mineralnej.

§  8.

1. Opakowania naturalnych wód mineralnych nie mogą zawierać oznaczeń, zastrzeżonych nazw, znaków towarowych lub firmowych, nazw gatunkowych, obrazów, sugerujących właściwości, których woda nie posiada, w szczególności w odniesieniu do pochodzenia, wyników analiz lub wszelkich innych danych dotyczących uznania tej wody i jej kwalifikacji rodzajowej.

2. Oznakowanie naturalnych wód mineralnych nie może zawierać informacji przypisujących naturalnej wodzie mineralnej właściwości zapobiegania chorobom lub ich leczenia albo odwoływać się do takich właściwości.

3. Oznakowanie naturalnych wód mineralnych informacjami: "pobudza trawienie", "stymuluje funkcje wątrobowo-żółciowe" lub oznaczeniami podobnymi może być użyte pod warunkiem, że wody te spełniają odpowiednie wymagania potwierdzone wynikami udokumentowanych badań klinicznych i farmakologicznych, o których mowa w § 5.

4. Wymagania, o których mowa w ust. 1-3, dotyczą również prezentacji i reklamy naturalnych wód mineralnych.