Narodowy Bank Polski.
Dz.U.1945.4.14
Akt utracił mocDEKRET
z dnia 15 stycznia 1945 r.
o Narodowym Banku Polskim.
Przepisy ogólne.
Przepisy ogólne.
Celem uregulowania obiegu pieniężnego i kredytu, powołuje się do życia instytucję państwową pod nazwą "Narodowy Bank Polski", wyposażoną przez Państwo w przywilej emisji biletów bankowych i nazywaną w niniejszym dekrecie Bankiem.
Bank jest osobą prawną i ma prawo używania pieczęci z godłem państwowym i napisem w otoku "Narodowy Bank Polski".
Siedzibą Banku jest siedziba naczelnych władz Rzeczypospolitej Polskiej. Działalnością swą obejmuje Bank obszar całego Państwa Polskiego. Bank może za zgodą Ministra Skarbu otwierać i zwijać oddziały i zastępstwa (placówki inkasowe).
Kapitał zakładowy.
Kapitał zakładowy.
Kapitał zakładowy Banku stanowi niewycofalna dotacja Skarbu Państwa w kwocie 250 milionów złotych. Kapitał zakładowy Banku może być podwyższony na podstawie uchwały Rady Ministrów.
Władze Banku.
Władze Banku.
Prezesa Banku mianuje i odwołuje Prezydent Krajowej Rady Narodowej na wniosek Ministra Skarbu, uchwalony przez Radę Ministrów.
Prezes Banku otrzymuje z funduszów Banku stałe uposażenie ustalone przez Ministra Skarbu.
Za udział w posiedzeniach Rady Prezes Banku nie otrzymuje oddzielnego wynagrodzenia.
Prezes Banku przewodniczy Radzie Banku, czuwa nad wykonaniem jej uchwał i sprawuje ogólne kierownictwo Banku.
Do zakresu działania Zarządu Banku należy techniczne kierownictwo Banku oraz załatwianie wszystkich spraw, które nie zostały zastrzeżone dla Rady i Prezesa Banku.
Naczelny Dyrektor Banku i jego zastępcy otrzymują z funduszów Banku uposażenie, ustalone przez Ministra Skarbu.
Przywilej emisji biletów Banku.
Przywilej emisji biletów Banku.
Emitowane bilety bankowe są zabezpieczone całym majątkiem państwowym i wszystkimi dochodami Skarbu Państwa.
Bilety bankowe mogą być wypuszczane w odcinkach, których wysokość ustali Rada Banku za zgodą Ministra Skarbu. Każdorazowo przed wypuszczeniem nowych odcinków winien być w gazecie urzędowej ogłoszony dokładny ich opis.
Podrabianie, przechowywanie lub puszczanie w obieg podrobionych biletów Banku podlega karom przewidzianym w kodeksie karnym.
Łączna kwota znajdujących się w obiegu biletów bankowych i natychmiast płatnych zobowiązań winna być pokryta w całości następującymi aktywami:
Czynności bankowe.
Czynności bankowe.
Bank może korzystać z kredytów zagranicą tylko na podstawie uchwały Rady Ministrów;
Bank nie może nabywać na własność nieruchomości, o ile nie są potrzebne na pomieszczenia Banku i jego pracowników.
Za weksle wykupione przed terminem płatności Bank odsetek dyskontowych nie zwraca.
Członków Komitetów Dyskontowych powołuje i odwołuje Rada Banku na wniosek Zarządu Banku spośród osób, posiadających znajomość stosunków rolniczych, przemysłowych i handlowych, a wskazanych przez organizacje gospodarcze danego okręgu. Obowiązki swe pełnią członkowie Komitetów Dyskontowych bezpłatnie.
Bank udziela pożyczek i otwiera kredyty w granicach ustalonych zezwoleniem Ministra Skarbu na przeciąg czasu nie dłuższy niż 3 miesiące pod zastaw:
Przyjęte na zabezpieczenie Banku zastawy nie podlegają zajęciu w poszukiwaniu jakichkolwiek należności prywatnych, skarbowych czy innych, a w razie upadłości dłużnika nie mogą być przekazane do masy upadłościowej przed całkowitym zaspokojeniem przypadającej Bankowi należności z tytułu udzielonej pod ich zastaw pożyczki w kapitale, procentach i kosztach. Skutkiem tego sprzedaż zastawu na pokrycie należności Banku zarządzona na mocy art. 27 nie może być wstrzymana przez żadne czynności prawne.
Bank może przyjmować pieniądze krajowe na rachunki żyrowe nieoprocentowane; posiadaczami rachunków żyrowych mogą być instytucje państwowe i samorządowe oraz firmy i osoby prywatne. Bank może bez podania powodów odmówić otwarcia rachunku żyrowego osobom i firmom prywatnym, jak również otwarty rachunek zamknąć.
Bank przyjmuje na przechowanie złoto, gotówkę i dowody nieopieczętowane, a papiery wartościowe na przechowanie i do administracji.
Wystawione przez Bank kwity depozytowe są przenośne w drodze cesji, o ile inny tryb postępowania nie został ustalony przy złożeniu depozytu. Bank może żądać sądowego lub notarialnego uwierzytelnienia cesji.
Skarb Państwa korzysta w Banku z kredytu w rachunku otwartym w granicach ustalonych uchwałą Rady Ministrów.
Bank obowiązany jest na żądanie Ministra Skarbu przyjmować bezpłatnie wpłaty na rachunek Skarbu Państwa i dokonywać bezpłatnie wypłat z tego rachunku; ponadto zaś może załatwiać komisowo wszelkie operacje na rachunek Skarbu Państwa.
Przy czynnościach bankowych Bank kieruje się postanowieniami niniejszego dekretu, a w razie braku ich stosuje przepisy prawa obowiązującego. Zakres oraz sposoby wykonania czynności bankowych niniejszym dekretem dozwolonych, ustala Zarząd.
Sprawozdanie i bilans.
Sprawozdanie i bilans.
Z całego czystego zysku przeznacza się 10% na fundusz zapasowy do czasu, gdy fundusz ten osiągnie wysokość połowy kapitału zakładowego; resztę czystego zysku przelewa się na rachunek Ministerstwa Skarbu jako dochód Skarbu Państwa.
Fundusz zapasowy jest przeznaczony na pokrycie strat i odpisów nie dających się pokryć z rocznych zysków.
W przypadku, gdy poniesione straty przewyższą istniejący fundusz zapasowy, różnicę pokryje Skarb Państwa.
Szczególne uprawnienia Banku.
Szczególne uprawnienia Banku.
Narodowy Bank Polski jest wolny od wszelkich podatków państwowych i samorządowych jako też od wszelkich opłat stemplowych.
Księgi Banku i inne zapiski, wchodzące w skład księgowości Banku oraz wyciągi z nich uwierzytelnione przez Bank, mają moc dowodową dokumentów publicznych, a dokumenty, stwierdzające zobowiązania z oświadczeniem Banku, że oparte na nich roszczenie jest wykonalne i prawnie dojrzałe do egzekucji, mają moc tytułów egzekucyjnych. Klauzule wykonalności tym tytułom nadaje właściwy sąd grodzki według przepisów kodeksu postępowania cywilnego.
Przepisy końcowe.
Przepisy końcowe.
Dekret niniejszy wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. Równocześnie tracą moc obowiązującą przepisy zawarte w art. 46 - 55 statutu Banku Polskiego (obwieszenie Ministra Skarbu z dnia 2 maja 1939 r. (Dz. U. R. P. Nr 46, poz. 296) zaś w art. 1 tego statutu skreśla się słowa "wyposażone przez Państwo w przywilej emisji biletów państwowych".
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »