Rozdział 3 - Nadzór uzupełniający - Nadzór uzupełniający nad instytucjami kredytowymi, zakładami ubezpieczeń, zakładami reasekuracji i firmami inwestycyjnymi wchodzącymi w skład konglomeratu finansowego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2020.1413 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 19 sierpnia 2020 r.

Rozdział  3

Nadzór uzupełniający

Zasady nadzoru uzupełniającego

Nadzór uzupełniający jest realizowany przez podmioty regulowane podlegające nadzorowi sprawowanemu przez krajowy organ nadzoru:

1)
będące podmiotem dominującym w konglomeracie finansowym;
2)
których podmiotem dominującym jest dominujący podmiot nieregulowany mający siedzibę na terytorium państwa członkowskiego;
3)
powiązane z innym podmiotem sektora finansowego umową o zarządzanie, o której mowa w art. 7 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, lub inną umową o podobnym charakterze.

Podmioty wchodzące w skład konglomeratu finansowego są obowiązane udzielać koordynatorowi informacji niezbędnych dla wykonywania nadzoru uzupełniającego nad tym konglomeratem finansowym.

Adekwatność kapitałowa

Nadzorowi uzupełniającemu podlega adekwatność kapitałowa konglomeratu finansowego oraz strategia postępowania konglomeratu finansowego w zakresie adekwatności kapitałowej.

1. 
Fundusze własne konglomeratu finansowego powinny być utrzymywane na poziomie nie niższym od wymogów z tytułu adekwatności kapitałowej konglomeratu finansowego (adekwatność kapitałowa konglomeratu finansowego).
2. 
Koordynator może zobowiązać podmioty regulowane wchodzące w skład konglomeratu finansowego do utrzymywania funduszy własnych na poziomie zapewniającym pokrycie niedoboru funduszy własnych konglomeratu finansowego pozycjami, które mogą zostać uznane za składniki funduszy własnych na podstawie regulacji sektorowych.

Minister właściwy do spraw instytucji finansowych, mając na celu uniemożliwienie wielokrotnego uwzględniania pozycji zaliczanych do funduszy własnych i niewłaściwego wewnątrzgrupowego tworzenia funduszy własnych oraz umożliwienie efektywnego sprawowania nadzoru uzupełniającego w zakresie adekwatności kapitałowej przy zastosowaniu instrumentów sprawozdawczości finansowej, po zasięgnięciu opinii krajowego organu nadzoru, określi, w drodze rozporządzenia, w odniesieniu do konglomeratów finansowych:

1)
metody obliczania funduszy własnych i wymogów z tytułu adekwatności kapitałowej oraz metody przeprowadzania rachunku adekwatności kapitałowej konglomeratu finansowego, które mogą być wskazane przez koordynatora do obliczania rachunku adekwatności kapitałowej;
2)
szczegółowe metody i sposoby sporządzania sprawozdań w zakresie adekwatności kapitałowej.
1. 
Podmiot wiodący mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany przeprowadzać rachunek adekwatności kapitałowej konglomeratu finansowego. Rachunek adekwatności kapitałowej konglomeratu finansowego przeprowadza się na podstawie danych dotyczących podmiotów sektora finansowego, przekazanych przez podmioty regulowane oraz przez dominujący podmiot nieregulowany.
2. 
Podmiot wiodący jest obowiązany przekazywać koordynatorowi wyniki obliczeń wymogu z tytułu adekwatności kapitałowej konglomeratu finansowego nie rzadziej niż raz w roku.
3. 
Podmiot wiodący przeprowadza rachunek adekwatności kapitałowej konglomeratu finansowego zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 23, według stanu na koniec ostatniego dnia miesiąca kończącego każdy kwartał.
4. 
Podmiot wiodący przekazuje koordynatorowi na piśmie w terminie 90 dni od dnia kończącego rok:
1)
wyniki rachunku adekwatności kapitałowej obliczone według danych na dzień kończący rok zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 23;
2)
listę podmiotów należących do konglomeratu finansowego, sporządzoną zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 23.

W odniesieniu do konglomeratu finansowego, którego podmiot wiodący ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wyboru metody przeprowadzania rachunku adekwatności kapitałowej spośród metod określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 23 dokonuje, w drodze decyzji, koordynator, po zasięgnięciu opinii innych zainteresowanych organów nadzoru.

W decyzji, o której mowa w art. 25, koordynator może wyłączyć z rachunku adekwatności kapitałowej konglomeratu finansowego podmiot wchodzący w jego skład, jeżeli:

1)
podmiot ma siedzibę w państwie niebędącym państwem członkowskim, a istnieją prawne przeszkody w przekazywaniu informacji niezbędnych dla efektywnego sprawowania nadzoru, z zachowaniem właściwych regulacji sektorowych dotyczących obowiązku odmowy udzielenia zezwoleń przez zagraniczne organy nadzoru, lub
2)
podmiot ma nieistotne znaczenie z punktu widzenia celów nadzoru uzupełniającego, lub
3)
objęcie podmiotu nadzorem uzupełniającym ze względu na jego cele byłoby niewłaściwe lub mylące.
1. 
Przepisu art. 26 pkt 2 nie stosuje się, jeżeli miałyby zostać wyłączone co najmniej dwa podmioty, które łącznie mają istotne znaczenie z punktu widzenia celów nadzoru uzupełniającego.
2. 
W przypadku określonym w art. 26 pkt 3 koordynator zasięga opinii krajowego organu nadzoru i zagranicznych organów nadzoru, z wyjątkiem przypadków niecierpiących zwłoki.
3. 
Podmiot wiodący ma obowiązek udzielić krajowemu organowi nadzoru lub zagranicznym organom nadzoru informacji o podmiotach regulowanych wyłączonych przez koordynatora na podstawie art. 26 pkt 2 i 3, które mogą ułatwić sprawowanie przez nie nadzoru nad tymi podmiotami regulowanymi.

Podmiot wiodący mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:

1)
w terminie 30 dni od dnia przekazania przez podmiot wiodący koordynatorowi wyników rachunku adekwatności kapitałowej, określonego zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 23, opracowuje i przekazuje koordynatorowi strategię postępowania konglomeratu finansowego w zakresie adekwatności kapitałowej;
2)
powiadamia koordynatora o zmianach strategii postępowania konglomeratu finansowego w zakresie adekwatności kapitałowej w terminie 30 dni od dnia ich dokonania.

Znaczące transakcje wewnątrzgrupowe

Znaczące transakcje wewnątrzgrupowe w konglomeracie finansowym podlegają nadzorowi uzupełniającemu.

Transakcje wewnątrzgrupowe nie mogą zagrażać stabilności finansowej podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego.

1. 
Koordynator, niezwłocznie po zidentyfikowaniu konglomeratu finansowego i po zasięgnięciu opinii zainteresowanych organów nadzoru, określa, w drodze decyzji skierowanej do podmiotu wiodącego, rodzaje transakcji wewnątrzgrupowych zawieranych przez podmioty wchodzące w skład konglomeratu finansowego objętych obowiązkiem sprawozdawczym.
2. 
W decyzji, o której mowa w ust. 1, koordynator może wskazać próg uznania transakcji wewnątrzgrupowej za znaczącą.
3. 
W przypadku gdy podmioty objęte nadzorem uzupełniającym wchodzą w skład konglomeratu finansowego, który posiada koordynatora zagranicznego, obowiązkom sprawozdawczym podlegają znaczące transakcje wewnątrzgrupowe, których wartość przekracza próg określony przez krajowy organ nadzoru w drodze decyzji wydanej na wniosek koordynatora zagranicznego.
4. 
Decyzje, o których mowa w ust. 1 i 3, są natychmiast wykonalne.
5. 
W przypadku gdy krajowy organ nadzoru samodzielnie jako koordynator albo na wniosek koordynatora zagranicznego nie określi progu, o którym mowa w ust. 2 i 3, za znaczącą uznaje się każdą transakcję wewnątrzgrupową, której wartość przekracza 5% wartości wymogu z tytułu adekwatności kapitałowej konglomeratu finansowego.
1. 
Podmioty regulowane podlegające nadzorowi sprawowanemu przez krajowy organ nadzoru, niezwłocznie informują podmiot wiodący o każdym przypadku zawartej z ich udziałem znaczącej transakcji wewnątrzgrupowej, ze wskazaniem rodzaju transakcji, jej przedmiotu i wartości.
2. 
W przypadku podmiotu wiodącego mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej informacje o znaczących transakcjach wewnątrzgrupowych, zawartych z udziałem tego podmiotu, są bieżąco gromadzone przez ten podmiot.
1. 
Podmiot wiodący mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przekazuje koordynatorowi albo koordynatorowi zagranicznemu, nie później niż z upływem 7 miesięcy od końca roku kalendarzowego, sprawozdanie w zakresie znaczących transakcji wewnątrzgrupowych na poziomie konglomeratu finansowego za dany rok kalendarzowy.
2. 
Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1)
informacje przekazane, zgodnie z art. 32 ust. 1, przez krajowe podmioty regulowane;
2)
informacje przekazane przez inne podmioty regulowane wchodzące w skład konglomeratu finansowego i mające siedzibę w państwach członkowskich;
3)
informacje zgromadzone przez podmiot wiodący, zgodnie z art. 32 ust. 2;
4)
informację dodatkową w zakresie stwierdzonych przez podmiot przekazujący sprawozdanie zagrożeń dla wypłacalności podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego w związku ze znaczącymi transakcjami wewnątrzgrupowymi na poziomie konglomeratu finansowego bądź braku takich zagrożeń oraz działań, które zostały podjęte lub mają być podjęte w celu przywrócenia prawidłowych stosunków w przypadku stwierdzenia takich zagrożeń.
3. 
Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, jest przekazywane koordynatorowi zagranicznemu w języku polskim oraz języku urzędowym państwa członkowskiego, w którym ma siedzibę.

(uchylony).

Znacząca koncentracja ryzyka

Znacząca koncentracja ryzyka podlega nadzorowi uzupełniającemu.

Znacząca koncentracja ryzyka nie może zagrażać stabilności finansowej podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego.

1. 
Podmioty regulowane podlegające nadzorowi sprawowanemu przez krajowy organ nadzoru, niezwłocznie informują podmiot wiodący o każdym przypadku wystąpienia znaczącej koncentracji ryzyka, przy uwzględnieniu art. 39 ust. 1 lub art. 40 ust. 1.
2. 
W przypadku podmiotu wiodącego z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej informacje w zakresie określonym w ust. 1 dotyczące tego podmiotu są na bieżąco gromadzone przez ten podmiot.
1. 
Podmiot wiodący z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przekazuje koordynatorowi lub koordynatorowi zagranicznemu, nie później niż z upływem 7 miesięcy od końca roku kalendarzowego, sprawozdanie w zakresie znaczącej koncentracji ryzyka za dany rok kalendarzowy.
2. 
Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, obejmuje również informacje dotyczące znaczącej koncentracji ryzyka w dominującym podmiocie nieregulowanym.
3. 
Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, zawiera:
1)
informacje, o których mowa w art. 37 ust. 1;
2)
informacje przekazane przez inne podmioty regulowane wchodzące w skład konglomeratu finansowego i mające siedzibę w państwach członkowskich;
3)
informacje zgromadzone przez podmiot wiodący, zgodnie z art. 37 ust. 2;
4)
informację dodatkową w zakresie stwierdzonych przez podmiot wiodący zagrożeń dla wypłacalności podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego w związku ze znaczącą koncentracją ryzyka lub braku takich zagrożeń oraz działań, które zostały lub mają być podjęte w celu przywrócenia prawidłowych stosunków w przypadku stwierdzenia takich zagrożeń.
4. 
Sprawozdanie, o którym mowa w ust. 1, jest przekazywane koordynatorowi zagranicznemu w języku polskim oraz języku urzędowym państwa członkowskiego, w którym ma on siedzibę.
1. 
Koordynator, niezwłocznie po zidentyfikowaniu konglomeratu finansowego i po zasięgnięciu opinii zainteresowanych organów nadzoru, określa, w drodze decyzji skierowanej do podmiotu wiodącego:
1)
rodzaje ryzyka, którego znacząca koncentracja jest objęta obowiązkiem sprawozdawczym, oraz
2)
kryteria uznawania koncentracji ryzyka za znaczącą.
2. 
Decyzja, o której mowa w ust. 1, jest natychmiast wykonalna.
3. 
(uchylony).
1. 
W przypadku gdy podmioty objęte nadzorem uzupełniającym wchodzą w skład konglomeratu finansowego, który posiada koordynatora zagranicznego, krajowy organ nadzoru, na wniosek koordynatora zagranicznego, wydaje decyzje określające rodzaje ryzyka, którego znacząca koncentracja objęta jest obowiązkiem sprawozdawczym na poziomie konglomeratu finansowego, oraz kryteria uznawania koncentracji ryzyka za znaczącą.
2. 
Decyzje, o których mowa w ust. 1, są natychmiast wykonalne.

Zarządzanie ryzykiem oraz kontrola wewnętrzna

Zarządzanie ryzykiem oraz kontrola wewnętrzna na poziomie konglomeratu finansowego podlegają nadzorowi uzupełniającemu sprawowanemu przez koordynatora.

1. 
Wchodzące w skład konglomeratu finansowego podmioty regulowane podlegające nadzorowi sprawowanemu przez krajowy organ nadzoru są obowiązane wdrożyć odpowiednie systemy zarządzania ryzykiem oraz systemy kontroli wewnętrznej.
2. 
Podmiot wiodący przekazuje koordynatorowi na piśmie, w terminie 90 dni od dnia kończącego rok obrotowy, szczegółowe informacje o strukturze prawnej, strukturze zarządzania i strukturze organizacyjnej podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego, w tym o podmiotach zależnych niebędących podmiotami regulowanymi oraz istotnych oddziałach instytucji kredytowych, o których mowa w art. 141f ust. 12, 13 i 17 ustawy - Prawo bankowe, istotnych oddziałach domów maklerskich, o których mowa w art. 98a ust. 12a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi oraz istotnych oddziałach zakładów ubezpieczeń i istotnych oddziałach zakładów reasekuracji, o których mowa w art. 354 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/35 z dnia 10 października 2014 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) (Dz. Urz. UE L 12 z 17.01.2015, s. 1).
3. 
Podmiot wiodący, w terminie 90 dni od dnia kończącego rok obrotowy, udostępnia na swojej stronie internetowej opis struktury prawnej, struktury zarządzania i struktury organizacyjnej podmiotów regulowanych wchodzących w skład konglomeratu finansowego w pełnej formie lub przez zamieszczenie odnośników do informacji równoważnych.

Wdrożenie systemów zarządzania ryzykiem, o których mowa w art. 42, polega na:

1)
dokonywaniu okresowej weryfikacji przyjętych zasad postępowania odnoszących się do wszelkich rodzajów podejmowanego ryzyka, w tym w szczególności w zakresie procedur, o których mowa w pkt 2;
2)
wprowadzeniu zasad postępowania w zakresie adekwatności kapitałowej, uwzględniających oddziaływanie strategii prowadzonej działalności na profil ryzyka i wymogi kapitałowe na poziomie konglomeratu finansowego ustalone zgodnie z ustawą;
3)
wprowadzeniu procedur zapewniających efektywność zarządzania ryzykiem w podmiocie regulowanym, obejmujących w szczególności podejmowanie niezbędnych działań w podmiotach regulowanych, i umożliwiających mierzenie, analizę i kontrolę ryzyka na poziomie konglomeratu finansowego;
4)
wprowadzeniu i systematycznej aktualizacji zasad postępowania w zakresie tworzenia i rozwoju, w razie potrzeby, odpowiednich planów i ustaleń naprawczych i restrukturyzacyjnych.
1. 
Systemy kontroli wewnętrznej, o których mowa w art. 42, mają na celu zapewnienie zgodności działalności podmiotów wchodzących w skład konglomeratu finansowego z ustawą oraz wiarygodności sprawozdań przekazywanych zgodnie z ustawą.
2. 
Wdrożenie systemów kontroli wewnętrznej polega na:
1)
wprowadzeniu procedur odnoszących się do adekwatności kapitałowej, pozwalających stwierdzić i mierzyć poziom ryzyka oraz ustalić dla tego ryzyka odpowiedni poziom funduszy własnych lub środków własnych;
2)
wprowadzeniu procedur informacyjnych oraz rachunkowych, umożliwiających efektywną identyfikację i kontrolę transakcji wewnątrzgrupowych w konglomeracie finansowym oraz przypadków znaczącej koncentracji ryzyka.

Podmioty regulowane podlegające nadzorowi sprawowanemu przez krajowy organ nadzoru, są obowiązane wprowadzić procedury kontroli wewnętrznej zapewniające efektywne uzyskiwanie i przekazywanie wszelkich danych i informacji, które mogą być istotne dla celów nadzoru uzupełniającego.