Nowość Rozdział 6 - Bufor antycykliczny - Nadzór makroostrożnościowy nad systemem finansowym i zarządzanie kryzysowe w systemie finansowym.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2024.559 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 12 kwietnia 2024 r.
Rozdział 6
Bufor antycykliczny
Bufor antycykliczny
1.
Instytucja utrzymuje kwotę kapitału podstawowego Tier I, dodatkową w stosunku do kapitału podstawowego Tier I utrzymywanego na potrzeby spełniania wymogu w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. a-c rozporządzenia 575/2013, na poziomie łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 tego rozporządzenia, pomnożonej przez średnią ważoną wskaźników bufora antycyklicznego obliczoną zgodnie z ust. 4 (bufor antycykliczny specyficzny dla instytucji).2.
Instytucja utrzymuje bufor antycykliczny specyficzny dla instytucji na zasadach indywidualnej i skonsolidowanej.3.
Dodatkowa kwota kapitału podstawowego Tier I, o której mowa w ust. 1, nie jest jednocześnie zaliczana na poczet spełniania przez instytucje:1)
wymogów nałożonych na podstawie art. 92 ust. 1 lit. a-c rozporządzenia 575/2013 oraz2)
dodatkowego wymogu w zakresie funduszy własnych, o którym mowa w art. 138 ust. 2 pkt 2 ustawy - Prawo bankowe, uwzględniającego inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. d oraz ust. 1a rozporządzenia 575/2013, oraz3)
opartych na ryzyku składników wymogów, o których mowa w art. 92a i art. 92b rozporządzenia 575/2013 oraz art. 97 i art. 98 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji, oraz4)
wymogów nałożonych na podstawie art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1, art. 38 ust. 1 i art. 47, oraz5)
zaleceń, o których mowa w art. 133a ust. 5a ustawy - Prawo bankowe, uwzględniających inne rodzaje ryzyka niż ryzyko nadmiernej dźwigni, o którym mowa w art. 92 ust. 1 lit. d oraz ust. 1a rozporządzenia 575/2013.4.
Do obliczania średniej ważonej wskaźników bufora antycyklicznego instytucja stosuje do wszystkich wskaźników bufora antycyklicznego łączne wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego związane z ekspozycjami kredytowymi w danym państwie członkowskim lub państwie trzecim, podzielone przez łączne wymogi w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego związanego z ekspozycjami kredytowymi tej instytucji.5.
Ekspozycje kredytowe, o których mowa w ust. 4, obejmują wszystkie kategorie ekspozycji, z wyjątkiem ekspozycji wymienionych w art. 112 lit. a-f rozporządzenia 575/2013, jeżeli podlegają one:1)
wymogom w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka kredytowego zgodnie z art. 107-311 rozporządzenia 575/2013;2)
wymogom w zakresie funduszy własnych z tytułu ryzyka szczególnego zgodnie z art. 326-350 rozporządzenia 575/2013 lub z tytułu dodatkowego ryzyka niewykonania zobowiązań i ryzyka migracji zgodnie z art. 362-377 tego rozporządzenia - w przypadku gdy ekspozycja dotyczy portfela handlowego;3)
wymogom w zakresie funduszy własnych zgodnie z art. 242-270 rozporządzenia 575/2013 - w przypadku gdy ekspozycja ma charakter sekurytyzacyjny.1.
Komitet oblicza co kwartał wartość odniesienia wskaźnika bufora antycyklicznego. Wartość odniesienia stanowi zmienna, która odzwierciedla cykl kredytowy i ryzyko związane z nadmiernym wzrostem akcji kredytowej w gospodarce narodowej, z uwzględnieniem specyfiki polskiej gospodarki i jej systemu finansowego.2.
Wartość odniesienia opiera się na wskaźniku odchylenia od długoterminowej tendencji zmiany wskaźnika kredytów do produktu krajowego brutto (PKB) i uwzględnia w szczególności:1)
wskaźnik wzrostu akcji kredytowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w tym wskaźnik odzwierciedlający zmiany dotyczące wskaźnika kredytów udzielonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do PKB;2)
zalecenia Europejskiej Rady do spraw Ryzyka Systemowego dotyczące ustalania wskaźnika bufora antycyklicznego, wydane na podstawie art. 16 rozporządzenia 1092/2010.1.
Wskaźnik bufora antycyklicznego jest określony jako 0 albo 0,25 punktu procentowego lub wielokrotność 0,25 punktu procentowego i może wynosić od 0 do 2,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko instytucji, które posiadają ekspozycje kredytowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 rozporządzenia 575/2013. W uzasadnionych przypadkach wskaźnik bufora antycyklicznego może przekraczać 2,5%.2.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych ocenia co kwartał natężenie cyklicznego ryzyka systemowego oraz wysokość i adekwatność wskaźnika bufora antycyklicznego, biorąc pod uwagę rekomendację Komitetu.3.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia:1)
wskaźnik bufora antycyklicznego;2)
dzień, od którego instytucje stosują ten wskaźnik - w przypadku gdy wskaźnik bufora antycyklicznego jest podwyższany; dzień ten ustala się na pierwszy dzień po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia rozporządzenia, chyba że wyjątkowe okoliczności uzasadniają określenie krótszego terminu.4.
Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 3, minister właściwy do spraw instytucji finansowych bierze pod uwagę:1)
rekomendację Komitetu dotyczącą natężenia cyklicznego ryzyka systemowego oraz wysokości i adekwatności wskaźnika bufora antycyklicznego;2)
wartość odniesienia, o której mowa w art. 23;3)
zalecenia Europejskiej Rady do spraw Ryzyka Systemowego dotyczące ustalania wskaźnika bufora antycyklicznego, wydane na podstawie art. 16 rozporządzenia 1092/2010;4)
inne zmienne istotne z punktu widzenia reagowania na cykliczne ryzyko systemowe;5)
wynik oceny kwartalnej, o której mowa w ust. 2, oraz konieczność właściwego reagowania na cykliczne ryzyko systemowe.1.
Komitet zamieszcza co kwartał informacje o wskaźniku bufora antycyklicznego na stronie internetowej Narodowego Banku Polskiego, w tym informacje o:1)
wysokości obowiązującego wskaźnika bufora antycyklicznego;2)
wartości odniesienia dotyczącej wskaźnika bufora antycyklicznego;3)
wskaźniku kredytów do PKB, o którym mowa w art. 23 ust. 2;4)
dniu, od którego instytucje stosują podwyższony wskaźnik - w przypadku podwyższenia wskaźnika bufora antycyklicznego;5)
przewidywanym okresie obowiązywania obniżonego wskaźnika - w przypadku obniżenia wskaźnika bufora antycyklicznego.2.
W przypadku zmiany wysokości obowiązującego wskaźnika bufora antycyklicznego Komitet przekazuje Europejskiej Radzie do spraw Ryzyka Systemowego informacje, o których mowa w ust. 1.Instytucja stosuje do obliczenia bufora antycyklicznego specyficznego dla instytucji wskaźnik bufora antycyklicznego dla państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska lub państwa trzeciego na poziomie ustalonym przez organ właściwy w sprawach nadzoru makroostrożnościowego tego państwa członkowskiego lub tego państwa trzeciego, jeżeli ten wskaźnik został ustalony na poziomie do 2,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 rozporządzenia 575/2013. W przypadku gdy minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi wskaźnik bufora antycyklicznego zgodnie z art. 29 ust. 2, instytucja stosuje ten wskaźnik.
1.
W przypadku gdy organ właściwy w sprawach nadzoru makroostrożnościowego państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska lub państwa trzeciego ustalił wskaźnik bufora antycyklicznego dla tego państwa na poziomie powyżej 2,5%, instytucja stosuje do obliczenia bufora antycyklicznego specyficznego dla instytucji wskaźnik określony zgodnie z ust. 3.2.
W przypadku gdy minister właściwy do spraw instytucji finansowych:1)
nie określi wskaźnika bufora antycyklicznego zgodnie z ust. 3 - instytucja dla ekspozycji na ryzyko w tym innym państwie niż Rzeczpospolita Polska stosuje wskaźnik na poziomie 2,5%;2)
określi wskaźnik bufora antycyklicznego zgodnie z art. 30 ust. 2 - instytucja stosuje ten wskaźnik.3.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych może określić, w drodze rozporządzenia:1)
wysokość wskaźnika bufora antycyklicznego ustalonego w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska lub państwie trzecim dla tego państwa członkowskiego lub tego państwa trzeciego na poziomie powyżej 2,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 rozporządzenia 575/2013;2)
dzień, od którego instytucja stosuje ten wskaźnik; dzień ten ustala się na pierwszy dzień po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia rozporządzenia, chyba że wyjątkowe okoliczności uzasadniają określenie krótszego terminu.4.
Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 3, minister właściwy do spraw instytucji finansowych bierze pod uwagę:1)
rekomendację Komitetu dotyczącą uznania wysokości wskaźnika bufora antycyklicznego, ustalonego w państwie członkowskim innym niż Rzeczpospolita Polska lub państwie trzecim dla tego innego państwa, na poziomie powyżej 2,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko, obliczonej zgodnie z art. 92 ust. 3 rozporządzenia 575/2013;2)
zalecenia Europejskiej Rady do spraw Ryzyka Systemowego dotyczące ustalania wskaźnika bufora antycyklicznego, wydane na podstawie art. 16 rozporządzenia 1092/2010.Art. 28. [Publikacja informacji o określonym przez ministra wskaźniku bufora antycyklicznego ustalonego w innym państwie]
Komitet zamieszcza informacje o wskaźniku bufora antycyklicznego, o którym mowa w art. 27 ust. 3, na stronie internetowej Narodowego Banku Polskiego, w tym informacje o:
1)
wysokości obowiązującego wskaźnika bufora antycyklicznego;2)
państwie członkowskim lub państwie trzecim, do których ten wskaźnik ma zastosowanie;3)
dniu, od którego instytucje stosują ten wskaźnik.Art. 29. [Wskaźnik bufora antycyklicznego stosowany w przypadku nieustalenia go przez właściwy organ państwa trzeciego]
1.
Jeżeli organ właściwy w sprawach nadzoru makroostrożnościowego państwa trzeciego nie ustalił lub nie opublikował wskaźnika bufora antycyklicznego dla tego państwa trzeciego, w którym co najmniej jedna instytucja posiada ekspozycje kredytowe, instytucja stosuje do obliczenia bufora antycyklicznego specyficznego dla instytucji wskaźnik bufora antycyklicznego określony zgodnie z ust. 2.2.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych może określić, w drodze rozporządzenia:1)
wskaźnik bufora antycyklicznego dla państwa trzeciego, które nie ustaliło lub nie opublikowało tego wskaźnika;2)
dzień, od którego instytucja stosuje ten wskaźnik; dzień ten ustala się na pierwszy dzień po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia rozporządzenia, chyba że wyjątkowe okoliczności uzasadniają określenie krótszego terminu.3.
Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw instytucji finansowych bierze pod uwagę:1)
rekomendację Komitetu dotyczącą konieczności określenia wskaźnika bufora antycyklicznego oraz jego wysokości dla tego państwa trzeciego;2)
zalecenia Europejskiej Rady do spraw Ryzyka Systemowego dotyczące ustalania wskaźnika bufora antycyklicznego, wydane na podstawie art. 16 rozporządzenia 1092/2010.Art. 30. [Określenie przez ministra wskaźnika bufora antycyklicznego powyżej lub poniżej poziomu ustalonego przez właściwy organ państwa trzeciego]
1.
Instytucja stosuje do obliczenia bufora antycyklicznego specyficznego dla instytucji wskaźnik bufora antycyklicznego określony przez ministra właściwego do spraw instytucji finansowych:1)
zgodnie z ust. 2 pkt 1 - w przypadku gdy minister właściwy do spraw instytucji finansowych uzna, że wskaźnik bufora antycyklicznego ustalony przez państwo trzecie nie jest wystarczający, aby w należyty sposób chronić instytucje przed ryzykiem nadmiernego wzrostu akcji kredytowej w tym państwie trzecim;2)
zgodnie z ust. 2 pkt 2, jednak na poziomie nie niższym niż 2,5% - w przypadku gdy wskaźnik bufora antycyklicznego dla państwa trzeciego ustalony przez organ właściwy w sprawach nadzoru makroostrożnościowego tego państwa wynosi ponad 2,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko instytucji, które mają ekspozycje kredytowe w tym państwie trzecim.2.
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych może, w drodze rozporządzenia, określić:1)
wskaźnik bufora antycyklicznego dla państwa trzeciego powyżej poziomu ustalonego przez organ właściwy w sprawach nadzoru makroostrożnościowego państwa trzeciego, w przypadku gdy uzna, że wskaźnik bufora antycyklicznego ustalony przez państwo trzecie nie jest wystarczający, aby w należyty sposób chronić instytucje przed ryzykiem nadmiernego wzrostu akcji kredytowej w tym państwie trzecim, albo2)
wskaźnik bufora antycyklicznego dla państwa trzeciego poniżej poziomu ustalonego przez organ właściwy w sprawach nadzoru makroostrożnościowego państwa trzeciego, w przypadku gdy ten wskaźnik wynosi ponad 2,5% łącznej kwoty ekspozycji na ryzyko instytucji, które mają ekspozycje kredytowe w tym państwie trzecim;3)
dzień, od którego instytucja stosuje ten wskaźnik; dzień ten ustala się na pierwszy dzień po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia rozporządzenia, chyba że wyjątkowe okoliczności uzasadniają określenie krótszego terminu.3.
Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw instytucji finansowych bierze pod uwagę:1)
rekomendację Komitetu dotyczącą konieczności określenia wskaźnika bufora antycyklicznego oraz jego wysokości;2)
zalecenia Europejskiej Rady do spraw Ryzyka Systemowego dotyczące ustalania wskaźnika bufora antycyklicznego, wydane na podstawie art. 16 rozporządzenia 1092/2010.Komitet zamieszcza informacje o wskaźniku bufora antycyklicznego dla państwa trzeciego, na stronie internetowej Narodowego Banku Polskiego, w tym informacje o:
1)
wysokości obowiązującego wskaźnika bufora antycyklicznego;2)
dniu, od którego instytucje stosują ten wskaźnik.1.
Do obliczania średniej ważonej wskaźników bufora antycyklicznego w przypadkach, o których mowa w art. 27 ust. 1 i 2, przyjmuje się, że:1)
wskaźnik bufora antycyklicznego dla państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska ma zastosowanie od dnia określonego zgodnie z prawem tego państwa przez organ właściwy w sprawach nadzoru makroostrożnościowego danego państwa członkowskiego, jeżeli skutkiem takiej decyzji jest podwyższenie wskaźnika tego bufora,2)
w przypadku gdy organ właściwy w sprawach nadzoru makroostrożnościowego państwa trzeciego ustalił wskaźnik bufora antycyklicznego dla tego państwa trzeciego na poziomie wyższym od dotychczasowego, znajduje on zastosowanie po upływie 12 miesięcy od dnia ogłoszenia w sposób przewidziany w prawie właściwym dla państwa trzeciego, bez względu na wyznaczenie przez ten organ krótszego terminu dla instytucji zarejestrowanych w tym państwie,3)
wskaźnik bufora antycyklicznego ma zastosowanie od dnia określonego zgodnie z prawem państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska albo państwa trzeciego, jeżeli organy właściwe w sprawach nadzoru makroostrożnościowego tego państwa ustalą wskaźnik bufora antycyklicznego na poziomie niższym od dotychczasowego- z zastrzeżeniem że w przypadku określenia wskaźnika bufora antycyklicznego w przepisach wydanych na podstawie art. 27 ust. 3, art. 29 ust. 2 lub art. 30 ust. 2, do obliczenia średniej ważonej wskaźnika bufora antycyklicznego stosuje się odpowiednio wskaźnik określony zgodnie z tymi przepisami.
2.
Do obliczania średniej ważonej wskaźników bufora antycyklicznego obowiązujących w państwach członkowskich lub państwach trzecich, w których znajdują się ekspozycje kredytowe instytucji, instytucje określają lokalizację geograficzną stosownej ekspozycji kredytowej zgodnie z regulacyjnymi standardami technicznymi przyjętymi przez Komisję Europejską w trybie art. 10-13 rozporządzenia 1093/2010.