Rozdział 5 - Używanie środków strzałowych. - Nabywanie, przechowywanie i używanie środków strzałowych w zakładach górniczych.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1971.11.109
Akt utracił moc Wersja od: 30 stycznia 1989 r.
Rozdział 5.
Używanie środków strzałowych.
Używanie środków strzałowych.
§ 52.
1.
Dla każdego miejsca, warunków i rodzaju roboty strzałowej powinna być ustalana dokumentacja (metryka) strzałowa, określająca sposób wykonywania roboty strzałowej.2.
Osoby wykonujące i nadzorujące roboty strzałowe obowiązane są do przestrzegania dokumentacji (metryki) strzałowej.§ 53.
Osobie wykonującej roboty strzałowe wolno używać wyłącznie takich środków strzałowych, które zostały jej wydane w zakładzie górniczym.§ 54.
Osoba wykonująca roboty strzałowe jest obowiązana dokładnie ewidencjonować pobrane i użyte środki strzałowe i rozliczać się z nich.§ 55.
W razie stwierdzenia nieodpowiedniej jakości środków strzałowych oraz braku lub wadliwego działania sprzętu strzałowego wykonywanie robót strzałowych jest zabronione.§ 56.
Osoby zatrudnione przy czynnościach z zapalnikami elektrycznymi, niebezpiecznymi wobec ładunków elektrostatycznych, nie mogą w czasie tych czynności mieć na sobie bielizny i odzieży z włókna sztucznego, ładującego się elektrostatycznie.§ 57.
Wykonywanie następujących robót strzałowych dozwolone jest tylko w obecności osoby dozoru ruchu: 1)
strzelanie komorowe, 2)
strzelanie długimi otworami, 3)
odpalanie centralnie z powierzchni, 4)
odpalanie zza tamy strzałowej, 5)
prowadzenie robót torpedujących, 6)
roboty strzałowe na zarzut i wyrzut, 7)
roboty strzałowe przy pracach sejsmicznych, 8)
roboty strzałowe przy opróbowaniu otworów wiertniczych, 9)
roboty strzałowe przy użyciu ładunków wolno przyłożonych w wyrobiskach podziemnych, 10)
roboty strzałowe w szybach, szybikach i nadsięwłomach.§ 58.
Przed przystąpieniem do ładowania materiałów wybuchowych należy usunąć z przodka lub odpowiednio zabezpieczyć przed uszkodzeniem wszelkie narzędzia, kable, przyrządy i urządzenia mechaniczne.§ 59.
1.
Przed przystąpieniem do ładowania materiałów wybuchowych należy osoby nie zatrudnione przy ładowaniu wycofać z miejsca odstrzału do miejsc bezpiecznych.2.
Przed przystąpieniem do odpalania ładunków materiałów wybuchowych należy: 1)
wycofać wszystkich ludzi do miejsc bezpiecznych, wyznaczonych przez osobę dozoru ruchu nadzorującą roboty, 2)
zabezpieczyć wszystkie dojścia do strefy zagrożenia przez ustawienie posterunków obsadzonych pracownikami szczególnie sumiennymi i zdyscyplinowanymi, a w razie potrzeby również przez założenie zagród ze znakami ostrzegawczymi (tablice, lampy z czerwonym światłem, czerwone chorągiewki itp.).§ 60.
Natychmiast po załadowaniu otworu strzałowego, lecz przed odpaleniem, osoba wykonująca robotę strzałową obowiązana jest rozchodować załadowane środki strzałowe w ewidencji, o której mowa w § 23.§ 61.
Bezpośrednio przed odpaleniem ładunków materiału wybuchowego osoba wykonująca robotę strzałową obowiązana jest poprzedzić czynność odpalania okrzykiem "odpala się".§ 62.
Zapalniki elektryczne należy chronić przed bezpośrednim zetknięciem się z jakimkolwiek źródłem i przewodnikami prądu elektrycznego.§ 63.
Uzbrajanie środków zapalających i przygotowywanie naboi udarowych powinno odbywać się w miejscu wykonywania robót strzałowych, bezpośrednio przed ich użyciem. W wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych względami bezpieczeństwa, czynności te mogą być wykonywane również w innymi bezpiecznym miejscu, wyznaczonym przez kierownika ruchu zakładu górniczego.§ 64.
Do elektrycznego odpalania ładunków materiału wybuchowego należy używać wyłącznie izolowanych przewodów strzałowych oraz stosować jak najprostsze układy połączeń zapalników elektrycznych.§ 65.
1.
Przed przystąpieniem do wykonywania nowo rozpoczynanej roboty strzałowej oraz w razie stwierdzenia możliwości wystąpienia prądów błądzących, należy dokonywać pomiarów natężenia tych prądów.2.
Niezależnie od pomiarów, o których mowa w ust. 1, w miejscach prowadzenia robót strzałowych powinny być wykonywane pomiary natężenia prądów błądzących co najmniej raz w miesiącu.3.
W razie prowadzenia robót strzałowych w miejscach, w których natężenie prądów błądzących po wyłączeniu prądu elektrycznego przekracza 100 mA, należy dokonywać pomiarów tego natężenia przed każdorazowym przystąpieniem do wykonywania robót strzałowych.4.
W razie wystąpienia prądów błądzących o natężeniu przekraczającym połowę natężenia prądu bezpiecznego dla odnośnego typu zapalnika elektrycznego, prowadzenie robót strzałowych przy użyciu takiego zapalnika jest zabronione.§ 66.
Końcówki przewodów zapalnikowych zapalnika elektrycznego ostrego powinny być zwarte i izolowane do chwili rozpoczęcia wykonywania połączeń obwodu strzałowego.§ 67.
1.
Wszystkie złącza końcówek przewodów strzałowych i zapalnikowych powinny być wykonane starannie oraz izolowane.2.
Końcówki przewodów strzałowych od strony ładunków materiału wybuchowego i w miejscu przyłączenia zapalarki elektrycznej powinny być zwarte i izolowane.3.
Końcówki przewodów zapalnikowych wolno łączyć z końcówkami przewodów strzałowych bezpośrednio przed odpaleniem ładunków materiału wybuchowego.4.
Końcówki przewodów strzałowych wolno przyłączyć do zapalarki elektrycznej po uprzednim skontrolowaniu prawidłowości obwodu strzałowego.§ 68.
1.
Do odpalania zapalników elektrycznych w obwodach strzałowych należy używać wyłącznie zapalarek elektrycznych o wydajności dostosowanej do liczby zapalników odpalanych jednocześnie.2.
Każda zapalarka elektryczna powinna posiadać świadectwo przydatności wystawione przez zakład produkujący, a po każdej naprawie - przez zakład kontrolno-naprawczy.3.
Każda zapalarka elektryczna powinna być poddawana kontroli: 1)
zewnętrznej, przeprowadzanej okresowo co najmniej raz na kwartał oraz w każdym wypadku stwierdzenia uszkodzenia zapalarki lub jej wadliwego działania, 2)
szczegółowej, przeprowadzanej przez uprawnione zakłady kontrolno-naprawcze w terminach ustalonych przy dopuszczaniu zapalarki do użytku, lecz nie rzadziej niż raz na 2 lata w zakładach niemetanowych, a raz na 6 miesięcy - w zakładach metanowych.4.
Dla każdej zapalarki powinna być założona karta ewidencyjna, do której należy wpisywać wyniki kontroli, określonej w ust. 3.§ 69.
Klucz (korbka) do uruchomienia zapalarki elektrycznej powinien być przechowywany pod zamknięciem i znajdować się u osoby uprawnionej do odpalania ładunków materiału wybuchowego i może być użyty dopiero w chwili ich odpalania.§ 70.
1.
Zapalarka elektryczna będąca w użyciu na danej zmianie powinna być przechowywana w zamkniętej skrzyni strzałowej lub w podręcznym albo w ruchomym składzie materiałów wybuchowych, w odpowiednio przystosowanym do tego celu miejscu.2.
Przed ukończeniem zmiany roboczej zapalarka powinna być oddana na przechowanie do składu materiałów wybuchowych lub do innego wyznaczonego przez osobę dozoru ruchu pomieszczenia, posiadającego odpowiednie zamknięcie.§ 71.
1.
Jeżeli nie wszystkie ładunki materiału wybuchowego odpaliły lub istnieje co do tego wątpliwość, osobna wykonująca robotę strzałową może wejść do miejsca załadowania materiału wybuchowego po upływie 15 minut od chwili odpalenia.2.
Jeżeli przy elektrycznym odpalaniu po wyłączeniu zapalarki elektrycznej nie nastąpił odstrzał, osoba wykonująca robotę strzałową powinna zbadać i usunąć przyczynę nieodpalenia oraz powtórzyć odpalanie.§ 72.
1.
Osoba wykonująca roboty strzałowe obowiązana jest przeprowadzać kontrole miejsca wykonywania tych robót w celu wykrycia ewentualnych niewypałów; kontrole te powinny być przeprowadzane: 1)
przed rozpoczęciem pracy, 2)
przed przystąpieniem do wiercenia otworów strzałowych oraz 3)
po odpaleniu ładunków materiału wybuchowego.2.
Każdy stwierdzony niewypał powinien być zgłoszony przez osobę wykonującą robotę strzałową osobie dozoru ruchu nadzorującej roboty.3.
Niewypał całkowity lub częściowy powinien być unieszkodliwiony w obecności osoby dozoru ruchu nadzorującej roboty.4.
W zasięgu zagrożenia ewentualnym wybuchem niewypału mogą być wykonywane tylko prace związane z jego usuwaniem.5.
Unieszkodliwianie niewypału powinno odbywać się w sposób uniemożliwiający jego przypadkowy wybuch.6.
W razie niemożności usunięcia niewypału na zmianie roboczej, w czasie której został on stwierdzony, osoba wykonująca robotę strzałową obowiązana jest pozostać w pobliżu miejsca niewypału do chwili przybycia osoby wykonującej roboty strzałowe na następnej zmianie lub osoby dozoru ruchu albo miejsce to zabezpieczyć przed dostępem osób niepowołanych i zgłosić o tym niezwłocznie osobie dozoru ruchu nadzorującej roboty.§ 73.
1.
Stosowanie lontów prochowych jest dozwolone tylko za zezwoleniem okręgowego urzędu górniczego.2.
Do zapalania lontów prochowych wolno używać wyłącznie zapalaczy lontowych.§ 74.
1.
Do inicjowania ładunków materiału wybuchowego wolno używać lontu detonującego; w otworach strzałowych przekraczających długość 6 m należy stosować podwójną linię tego lontu.2.
Cięcie lontu detonującego połączonego z nabojem materiału wybuchowego, spłonką, zapalnikiem elektrycznym ostrym lub opóźniaczem detonującym jest zabronione.§ 75.
W otworach mokrych materiał wybuchowy, który nie jest wodoodporny, powinien być skutecznie zabezpieczony przed zawilgoceniem.§ 76.
Każdorazowo wolno uzbrajać tylko tyle naboi materiału wybuchowego i zakładać tylko tyle ładunków materiału wybuchowego, ile ma być odpalonych równocześnie.§ 77.
Dzielenie, łamanie i usypywanie naboi materiału wybuchowego jest zabronione.§ 78.
1.
Osoba wykonująca roboty strzałowe powinna osobiście odpalić ładunki materiału wybuchowego przez siebie przygotowane, załadowane i przyłączone do sieci strzałowej.2.
Odstępstwo od zasady określonej w ust. 1 oraz ładowanie przez kilka osób uprawnionych do wykonywania robót strzałowych materiałów wybuchowych odpalanych w jednym obwodzie strzałowym jest dopuszczalne za zezwoleniem okręgowego urzędu górniczego, udzielanym w trybie zatwierdzania planu ruchu zakładu górniczego.3.
W razie niemożności odpalenia ładunków materiału wybuchowego osoba wykonująca roboty strzałowe powinna niezwłocznie zabezpieczyć ładunki przed przypadkowym wybuchem i dostępem do nich osób niepowołanych oraz zawiadomić o tym osobę dozoru ruchu nadzorującą roboty.§ 79.
Po każdej zmianie roboczej należy zwrócić do składu materiałów wybuchowych nie zużyte środki strzałowe i próżne naczynia transportowe.§ 80.
1.
Właściwi ministrowie określą: 1)
szczegółowe zasady i warunki wykonywania robót strzałowych poszczególnymi metodami oraz zasady i warunki usuwania niewypałów, 2)
szczególne warunki wykonywania robót strzałowych w miejscach zagrożonych:a)
zapaleniem lub wybuchem gazów,b)
wybuchem pyłów palnych,c)
wyrzutem gazów,d)
zapaleniem, wybuchem lub wypływem cieczy palnych,e)
wdarciem się wody,f)
prądami błądzącymi,g)
podwyższoną lub niską temperaturą,h)
podwyższonym ciśnieniem, 3)
zasady sporządzania i tryb zatwierdzania dokumentacji (metryki) strzałowej.2.
W odniesieniu do centralnego strzelania oraz strzelania zza tam strzałowych przepisy, o których mowa w ust. 1, mogą ustalać odmienne zasady i warunki używania środków strzałowych niż określone w § 61, § 67 ust. 2, 3 i 4, § 69 - 71, § 72 ust. 1 pkt 3, § 78 ust. 1 i 3, § 84 ust. 2, § 87 i w § 89 ust. 1.