Art. 2(5). - MOP-Polska. Konwencja o pracy na morzu. Genewa.2006.02.23.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2013.845

Akt obowiązujący

Wersja od: 26 grudnia 2020 r.

Prawidło  2.5 

- Repatriacja  ³

Cel: Zapewnienie marynarzom możliwości powrotu do domu

1. Marynarze mają prawo do repatriacji bez ponoszenia kosztów w okolicznościach i na warunkach określonych w Kodeksie.

2. Każdy Członek będzie wymagać, by statki podnoszące jego banderę zapewniły środki finansowe umożliwiające marynarzom repatriację zgodnie z Kodeksem.

.5.1 - Repatriacja

1. Każdy Członek upewni się, że marynarze na statkach podnoszących jego banderę upoważnieni są do repatriacji w następujących okolicznościach:

(a) jeśli wygasają umowy o pracę zawarte przez marynarzy, gdy znajdują się oni za granicą;

(b) gdy umowa o pracę zawarta przez marynarza zostaje rozwiązana:

(i) przez armatora; albo

(ii) przez marynarza z uzasadnionych powodów; a także

(c) gdy marynarze nie są już dłużej zdolni wykonywać swoich obowiązków zgodnie z umową o pracę lub nie można się spodziewać, że wykonają je w szczególnych okolicznościach.

2. Każdy Członek zapewni istnienie odpowiednich postanowień w swoim ustawodawstwie lub w układach zbiorowych pracy, które określą:

(a) okoliczności, w których marynarze mają prawo do repatriacji zgodnie z ustępem 1(b) i (c) niniejszej Normy;

(b) maksymalny czas trwania okresów służby na statku, po których marynarz uzyskuje prawo do repatriacji - takie okresy muszą być krótsze niż 12 miesięcy; oraz

(c) dokładne prawa przyznawane przez armatorów w związku z repatriacją, łącznie z prawami dotyczącymi miejsc repatriacji, środków transportu, ponoszonych kosztów i innych działań podejmowanych przez armatorów.

3. Każdy Członek zabroni armatorom domagania się od marynarzy wpłacenia zaliczek w związku z kosztami repatriacji na początku okresu zatrudnienia i potrącania kosztów repatriacji z wynagrodzenia marynarza lub zmniejszania jego praw, z wyjątkiem sytuacji gdy zostanie stwierdzone, zgodnie z ustawodawstwem krajowym lub postanowieniami układów zbiorowych pracy, że marynarz w sposób poważny nie wywiązał się ze swoich obowiązków.

4. Ustawodawstwo krajowe nie będzie naruszać praw armatora do odzyskania kosztów repatriacji marynarza wynikających z postanowień umów ze stronami trzecimi.

5. Jeśli armator nie podejmie działań zmierzających do pokrycia kosztów repatriacji marynarzy, którzy są do tego uprawnieni:

(a) właściwa władza działająca na terytorium Członka, którego banderę statek podnosi zajmie się repatriacją marynarzy; jeśli się z tego nie wywiąże, państwo, z którego marynarze mają zostać repatriowani lub którego są obywatelami, może zająć się ich repatriacją i odzyskać koszty od Członka, którego banderę statek podnosi;

(b) koszty poniesione przy repatriacji marynarzy będą mogły zostać odzyskane przez armatora od Członka którego banderę statek podnosi;

(с) marynarze nie zostaną w żadnym razie obciążeni wydatkami związanymi z repatriacją, z wyjątkiem sytuacji opisanej w ustępie 3 niniejszej Normy.

6. Biorąc pod uwagę stosowne międzynarodowe akty prawne, łącznie z Międzynarodową konwencją w sprawie aresztu statków morskich z 1999 r. Członek, który pokrył koszty repatriacji zgodnie z Kodeksem może zatrzymać, lub domagać się zatrzymania, statków danego armatora, dopóki nie nastąpi zwrot kosztów zgodnie z ustępem 5 niniejszej Normy.

7. Każdy Członek będzie ułatwiać repatriację marynarzy służących na statkach zawijających do jego portów lub przepływających przez jego wody terytorialne lub wewnętrzne, jak również zajęcie ich miejsca przez innych marynarzy.

8. W szczególności Członek nie odmówi prawa repatriacji żadnemu marynarzowi z powodu położenia finansowego armatora lub jego niezdolności lub braku woli zorganizowania zastępstwa dla marynarza.

9. Każdy Członek będzie wymagać, by statki podnoszące jego banderę posiadały na pokładzie i udostępniały marynarzom egzemplarze stosownych krajowych postanowień dotyczących repatriacji, napisanych w odpowiednim języku.

Norma A2.5.2 - Zabezpieczenie finansowe

1. Przy wdrażaniu Prawidła 2.5, ustęp 2, niniejsza Norma ustanawia wymagania dotyczące ustalenia szybkiego i skutecznego systemu zabezpieczenia finansowego, żeby pomóc marynarzom na wypadek ich porzucenia.

2. Dla celów niniejszej Normy uznaje się, że marynarz został porzucony wówczas, kiedy armator naruszając wymogi niniejszej Konwencji albo marynarskiej umowy o pracę :

(a) nie pokryje kosztów repatriacji marynarza; lub

(b) pozostawi marynarza bez koniecznego utrzymania i wsparcia; lub

(c) jednostronnie naruszy łączące ich wzajemne relacje, w tym nie zapłaci marynarzowi płacy określonej w umowie o pracę przez okres co najmniej dwóch miesięcy.

3. Każdy Członek zapewni, żeby zabezpieczenie finansowe sprostało wymaganiom niniejszej Normy w odniesieniu do statków podnoszących jego banderę. Wskazany w Konwencji system zabezpieczenia finansowego może mieć formę systemu zabezpieczenia społecznego lub ubezpieczenia albo krajowego funduszu lub zostać ustalony w innej podobnej formie. Formę zabezpieczenia finansowego ustali Członek po konsultacji z zainteresowanymi organizacjami armatorów i marynarzy.

4. System zabezpieczenia finansowego zapewni bezpośredni dostęp, wystarczający zakres i przyspieszoną pomoc finansową, zgodnie z niniejszą Normą, dla każdego porzuconego marynarza na statku, który podnosi banderę Członka.

5. Dla celów ustępu 2(b) niniejszej Normy, konieczne utrzymanie i wsparcie obejmuje: odpowiednią żywność, zakwaterowanie, zapasy wody pitnej, paliwo niezbędne dla przetrwania na pokładzie statku oraz podstawową opiekę medyczną.

6. Każdy Członek będzie wymagać, żeby statek, który podnosi jego banderę i do którego stosuje się ustęp 1 lub 2 Prawidła 5.1.3, miał na pokładzie certyfikat lub inną dokumentację jako dowód zabezpieczenia finansowego, wydane przez podmiot świadczący to zabezpieczenie. Kopia wymienionych dokumentów będzie umieszczona w widocznym miejscu na statku, w taki sposób aby marynarze mieli do niej dostęp. W przypadku gdy zabezpieczenie jest gwarantowane przez więcej niż jeden podmiot, na statku znajduje się dokument wystawiony przez każdy z podmiotów.

7. Certyfikat lub inna dokumentacja stanowiąca dowód zabezpieczenia finansowego będzie zawierała informacje wymagane w Załączniku A2-1. Dokumentacja będzie w języku angielskim albo przetłumaczona na ten język.

8. Pomoc świadczona przez system zabezpieczenia finansowego będzie udzielona niezwłocznie na wniosek złożony przez marynarza lub wyznaczonego przedstawiciela marynarza, poparty koniecznym uzasadnieniem uprawnienia, zgodnie z ustępem 2 niniejszej Normy.

9. Mając na względzie Prawidła 2.2 i 2.5, pomoc ze strony systemu zabezpieczenia finansowego będzie skutecznie pokrywać co następuje:

(a) zaległe płace i inne świadczenia należne marynarzowi od armatora zgodnie z umową o pracę, odpowiednim układem zbiorowym pracy lub ustawodawstwem krajowym Państwa, którego banderę statek podnosi, ograniczone do zaległych płac za okres czterech miesięcy i zaległych świadczeń za okres czterech miesięcy;

(b) wszystkie uzasadnione wydatki poniesione przez marynarza, w tym koszt repatriacji, o którym mowa w ustępie 10; i

(c) podstawowe potrzeby marynarza, w tym takie pozycje jak: odpowiednią żywność, ubranie, w przypadku kiedy jest taka potrzeba, zakwaterowanie, zapasy wody pitnej, paliwo niezbędne do przetrwania na pokładzie statku, podstawową opiekę medyczną i inne uzasadnione koszty lub opłaty za działania lub zaniechania uznawane za porzucenie do czasu powrotu marynarza do domu.

10. Koszt repatriacji obejmie koszty podróży odpowiednim i szybkim środkiem transportu, zwykle drogą powietrzną i dostawę żywności, zakwaterowanie marynarza od czasu opuszczenia przez niego statku do jego przybycia do domu, konieczną opiekę medyczną, podróż i transport rzeczy osobistych i inne uzasadnione koszty lub opłaty powstałe z tytułu porzucenia.

11. Zabezpieczenie finansowe nie przestanie działać przed końcem swojego okresu ważności, dopóki ubezpieczyciel nie dostarczy uprzednio zawiadomienia co najmniej na 30 dni przed terminem, właściwej władzy Państwa, którego banderę statek podnosi.

12. Jeśli ubezpieczyciel lub inny podmiot świadczący zabezpieczenie finansowe dokonał na rzecz marynarza płatności zgodnie z niniejszą Normą, wówczas taki ubezpieczyciel, do wysokości kwoty, którą wypłacił i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, nabędzie przez subrogację, przeniesienie lub w inny sposób, prawa które mogłyby przysługiwać marynarzowi.

13. Żadne postanowienie niniejszej Normy nie narusza prawa regresu ubezpieczyciela lub podmiotu świadczącego zabezpieczenie finansowe, wobec osób trzecich.

14. Przepisy niniejszej Normy nie działają na zasadzie wyłączności ani nie naruszają innych praw, roszczeń lub odszkodowań, które także mogą być dostępne dla marynarzy, w celu zapewnienia im rekompensaty z tytułu porzucenia. Ustawodawstwo krajowe i przepisy mogą ustalać, że wszelkie kwoty należne zgodnie z niniejszą Normą mogą być potrącane z kwot uzyskanych z innych źródeł powstałych z praw, roszczeń lub odszkodowań, które mogą być przedmiotem rekompensaty zgodnie z obecną Normą.

Wytyczna B2.5 - Repatriacja

Wytyczna B2.5.1 - Prawo do repatriacji

1. Marynarze powinni być uprawnieni do repatriacji:

(a) w przypadkach określonych w standardzie A2.5, ustęp 1(a), po upłynięciu okresu wypowiedzenia przyznanego zgodnie z postanowieniami umowy o pracę zawartej przez marynarza;

(b) w przypadkach określonych w Standardzie A.2.5, ustęp 1 (b) i (c):

(i) w przypadku choroby lub uszkodzenia ciała lub innej sytuacji zdrowotnej wymagającej repatriacji, jeśli stan fizyczny marynarza zezwala na podróż;

(ii) w przypadku katastrofy statku;

(iii) w przypadku, gdy armator nie jest zdolny do wypełniania swych prawnych lub kontraktowych obowiązków jako pracodawcy, z powodu niewypłacalności, sprzedaży statku, zmiany jego rejestru lub jakiegokolwiek podobnego powodu;

(iv) w przypadku gdy statek zmierza do strefy wojennej, zgodnie z definicją zawartą w ustawodawstwie krajowym lub umowie o pracę, do której marynarz nie zgadza się płynąć; oraz

(v) w przypadku ustania lub przerwy w zatrudnieniu zgodnie z umową pracowniczą lub układem zbiorowym pracy lub ustania zatrudnienia z innych podobnych powodów.

2. Przy określaniu maksymalnego czasu trwania okresów służby na statku, po których marynarz jest upoważniony do repatriacji, zgodnie z Kodeksem, powinno się uwzględnić czynniki wpływające na środowisko pracy marynarza. Każdy Członek powinien starać się, tam gdzie to możliwe, zmniejszać te okresy w świetle technologicznych zmian t nowych wydarzeń, opierając się na zaleceniach w tej sprawie wydanych przez Połączoną Komisję Morską.

3. Koszty repatriacji, które powinien ponieść armator zgodnie z Normą A2.5 powinny zawierać co najmniej:

(a) przemieszczenie się do wybranego miejsca repatriacji zgodnie z ustępem 6 niniejszej Wytycznej;

(b) zakwaterowanie i wyżywienie od momentu, gdy marynarz opuszcza statek do czasu dotarcia do miejsca repatriacji;

(c) wynagrodzenie i diety od momentu opuszczenia statku przez marynarzy do czasu osiągnięcia miejsca repatriacji, jeśli stanowi tak ustawodawstwo krajowe lub układy zbiorowe pracy;

(d) transport 30 kg osobistego bagażu marynarza do miejsca repatriacji; oraz

(e) opiekę medyczną, jeśli jest to konieczne, dopóki stan zdrowia marynarza nie umożliwi mu podróży na miejsce repatriacji.

4. Czas spędzony w oczekiwaniu na repatriację i czas podróży do miejsca repatriacji nie powinien zostać odjęty od czasu płatnego urlopu należnego marynarzom.

5. Armatorzy powinni pokrywać koszty repatriacji dopóki marynarze nie wylądują w miejscu przeznaczenia określonego zgodnie z niniejszym Kodeksem lub dopóki nie otrzymają odpowiedniego zatrudnienia na statku zmierzającego do jednego z tych miejsc przeznaczenia.

6. Każdy Członek powinien domagać się od armatorów przejęcia odpowiedzialności za organizację repatriacji za pomocą odpowiednich i efektywnych czasowo środków. Normalnym w tych okolicznościach środkiem transportu powinien być transport powietrzny. Członek powinien określić miejsca przeznaczenia, do których marynarze mogą zostać repatriowani. Do miejsc przeznaczenia powinny zaliczać się kraje, z którymi marynarze z wszelkim prawdopodobieństwem mogą się czuć silnie związani, włączając w to:

(a) miejsce, w którym marynarz zgodził się podjąć zatrudnienie;

(b) miejsce określone w układzie zbiorowym pracy;

(c) miejsce zamieszkania marynarza; albo

(d) inne miejsce, które może zostać wspólnie uzgodnione w momencie podejmowania zatrudnienia przez marynarza.

7. Marynarze powinni mieć prawo wyboru miejsca, do którego mają zostać repatriowani spomiędzy miejsc przeznaczenia.

8. Prawo do repatriacji może wygasnąć, jeśli odnośni marynarze nie upomną się o nią w rozsądnym czasie zdefiniowanym przez krajowe przepisy ustawowe, wykonawcze lub układy zbiorowe pracy, z wyjątkiem przypadku, gdy są oni przetrzymywani na statku lub poza nim w wyniku piractwa lub zbrojnej napaści na statki. Pojęcia piractwo i zbrojna napaść na statki mają takie samo znaczenie, jak w Normie A2.1 ustęp 7.

Wytyczna B2.5.2 - Wdrożenie przez Członków

1. Należy udzielić wszelkiej możliwej do zrealizowania pomocy marynarzowi pozostawionemu w porcie i oczekującemu na repatriację, a w przypadku opóźnienia w repatriacji marynarza właściwa władza w zagranicznym porcie powinna zagwarantować, że konsularny lub lokalny przedstawiciel państwa bandery i państwa narodowości lub państwa zamieszkania marynarza, w zależności od przypadku, zostanie bezzwłocznie poinformowany,

2. Każdy Członek powinien zwrócić uwagę na to, czy poczynione zostały odpowiednie kroki w celu:

(a) zapewnienia powrotu marynarzom zatrudnionym na statku podnoszącym banderę obcego kraju, którzy znaleźli się w obcym porcie z powodów przez siebie niezawinionych:

(i) do portu, w którym marynarz został zaangażowany do pracy; albo

(ii) do portu w kraju narodowości lub kraju zamieszkania marynarza, w zależności od przypadku; albo

(iii) do innego portu uzgodnionego pomiędzy marynarzem i kapitanem lub armatorem, za zgodą właściwej władzy lub z wykorzystaniem innych odpowiednich środków bezpieczeństwa;

(b) zapewnienia opieki medycznej i pokrycia kosztów utrzymania marynarzy zatrudnionych na statku podnoszącym banderę obcego kraju, którzy pozostali w obcym porcie w konsekwencji choroby lub uszkodzenia ciała doznanego w trakcie służby na statku, nie wynikającego ze ich własnego i świadomego niewłaściwego postępowania.

3. Jeśli po odsłużeniu przez marynarzy w wieku poniżej 18 lat co najmniej czterech miesięcy na statku w czasie ich pierwszego rejsu zagranicznego stanie się jasne, że nie nadają się oni do życia na morzu, powinni otrzymać możliwość repatriacji bez ponoszenia przez nich kosztów z pierwszego odpowiedniego do tego celu portu, do którego statek zawinie, w którym istnieją usługi konsularne państwa bandery lub państwa narodowości lub zamieszkania młodego marynarza. Powiadomienie o takiej repatriacji, wraz z jej powodami, powinno zostać przesłane urzędowi, który wydal dokumenty umożliwiające młodym marynarzom podjęcie zatrudnienia na morzu.

Wytyczna B2.5.3 - Zabezpieczenie finansowe

1. Przy wdrażaniu ustępu 8 Normy A.2.5.2, jeśli potrzebny jest czas do sprawdzenia zasadności pewnych aspektów wniosku złożonego przez marynarza lub wyznaczonych przez marynarza przedstawicieli, nie powinno to stanowić przeszkody do uzyskania przez marynarza natychmiast takiej części wnioskowanej pomocy, jaką uznaje się za uzasadnioną.

³ Prawidło 2.5:

- zmienione przez umowę międzynarodową z dnia 11 czerwca 2014 r. (Dz.U.2017.512) zmieniającą nin. umowę międzynarodową z dniem 18 stycznia 2017 r.

- zmienione przez umowę międzynarodową z dnia 9 czerwca 2016 r. (Dz.U.2019.962) zmieniającej nin. umowę międzynarodową z dniem 8 stycznia 2019 r.