Art. 13. - Międzynarodowy traktat o zasobach genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa. Rzym.2001.11.03.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2006.159.1128

Akt obowiązujący

Wersja od: 8 maja 2005 r.

Artykuł  13

Podział korzyści w Systemie Wielostronnym

13.1 Umawiające się Strony przyznają, że ułatwiony dostęp do zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa objętych Systemem Wielostronnym stanowi główną korzyść tego Systemu i wyrażają zgodę na sprawiedliwy i równoprawny podział korzyści wynikających z udostępnienia zasobów genetycznych w Systemie Wielostronnym zgodnie z postanowieniami niniejszego artykułu.

13.2 Umawiające się Strony uzgadniają, że sprawiedliwy i równoprawny podział korzyści wynikający z wykorzystania, łącznie z wykorzystaniem komercyjnym udostępnionych zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa w Systemie Wielostronnym, jest realizowany poprzez następujące mechanizmy pod nadzorem Organu Zarządzającego: wymiana informacji, dostęp do technologii i jej transfer, budowa potencjału oraz podział korzyści z komercjalizacji, uwzględniając obszary priorytetowe Globalnego Planu Działań:

(a) wymiana informacji:

Umawiające się Strony wyrażają zgodę na udostępnienie informacji, obejmujących między innymi katalogi i spisy, informacje o technologiach, wynikach badań technicznych, naukowych i społeczno-gospodarczych, w tym charakteryzację, ocenę i użytkowanie zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa, objętych Systemem Wielostronnym. Informacje te są dostępne, jeśli nie podlegają klauzuli poufności, zgodnie z właściwym ustawodawstwem krajowym i krajowymi możliwościami. Takie informacje są dostępne dla wszystkich Stron przystępujących do niniejszego traktatu w systemie informacji, o którym mowa w art. 17;

(b) dostęp do technologii i jej transfer:

(i) Umawiające się Strony postanawiają udostępnić lub/i ułatwić dostęp do technologii dla zachowywania, charakteryzacji, oceny i użytkowania zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa objętych Systemem Wielostronnym. Biorąc pod uwagę, że niektóre technologie mogą być jedynie transferowane w formie materiału genetycznego, Umawiające się Strony udostępnią lub/i ułatwią dostęp do takich technologii oraz materiału genetycznego, w ramach Systemu Wielostronnego, oraz do ulepszonych odmian i materiału genetycznego, otrzymanych w wyniku wykorzystania zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa objętych Systemem Wielostronnym zgodnie z art. 12. Dostęp do tych technologii, ulepszonych odmian i materiału genetycznego jest zapewniany i/lub ułatwiany zgodnie z obowiązującym prawem własności i uregulowaniami prawnymi w zakresie dostępu oraz krajowymi możliwościami,

(ii) Dostęp do technologii i jej transfer do państw, a zwłaszcza do państw rozwijających się i państw w okresie transformacji ekonomicznej, jest realizowany przy pomocy wielu różnorodnych narzędzi takich jak: utworzone i utrzymywane, w ramach różnych roślin użytkowych, grupy tematyczne do spraw użytkowania zasobów genetycznych dla wyżywienia i rolnictwa, różnych typów partnerstwa o charakterze badawczym i rozwojowym oraz wspólnych przedsięwzięć komercyjnych (joint venture), w oparciu o otrzymane materiały, działań na rzecz rozwoju zasobów ludzkich oraz efektywny dostęp do technicznego zaplecza badawczego,

(iii) Dostęp do technologii i jej transfer, o którym mowa w (i) i (ii), uwzględniający technologie chronione prawem własności intelektualnej, do państw rozwijających się będących Stronami tego traktatu, a w szczególności do państw najmniej rozwiniętych oraz do państw w okresie transformacji ekonomicznej, jest realizowany i/lub wspomagany w sposób sprawiedliwy i na najbardziej korzystnych warunkach, między innymi na zasadach koncesji i warunkach preferencyjnych, w przypadku obustronnie wyrażonej zgody, między innymi przy pomocy partnerskich działań o charakterze badawczym i rozwojowym podejmowanych w ramach Systemu Wielostronnego. Taki dostęp i transfer odbywa się na zasadach uznawanych i zgodnych z właściwą i efektywną ochroną własności intelektualnej;

(c) Budowanie potencjału

Biorąc pod uwagę potrzebę budowy potencjału państw rozwijających się oraz państw w okresie transformacji ekonomicznej w zakresie zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa, którą uznano jako kluczową w aktualnych planach i programach, Umawiające się Strony uznają za pierwszoplanowe, w odniesieniu do zasobów genetycznych roślin objętych Systemem Wielostronnym:

(i) ustanowienie i/lub wzmocnienie programów edukacji technicznej i naukowej oraz prowadzenie szkoleń w zakresie ochrony i zrównoważonego użytkowania zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa,

(ii) rozwijanie i wzmacnianie zaplecza dla ochrony i zrównoważonego użytkowania zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa, w szczególności w państwach rozwijających się oraz państwach w okresie transformacji ekonomicznej, oraz

(iii) prowadzenie badań naukowych, preferencyjnie i, o ile to możliwe, w państwach rozwijających się oraz w państwach w okresie transformacji ekonomicznej, we współpracy z instytucjami w tych krajach, a także budowanie potencjału dla podejmowania takich badań w dziedzinach, w których istnieją takie potrzeby;

(d) podział finansowych i innych korzyści pochodzących z komercjalizacji

(i) Umawiające się Strony wyrażają zgodę na zastosowanie środków umożliwiających podział korzyści, w ramach Systemu Wielostronnego, pochodzących z działalności komercyjnej, poprzez włączenie sektorów publicznego i prywatnego w działania określone w tym artykule oraz na drodze partnerstwa i współpracy uwzględniającej sektor prywatny, w państwach rozwijających się oraz państwach w okresie transformacji ekonomicznej, w zakresie badań i rozwoju technologii,

(ii) Umawiające się Strony uzgadniają, że standardowe porozumienie o transferze materiału (MTA), o którym mowa w art. 12 ust. 4, zawiera wymóg, że biorca materiału genetycznego, który komercjalizuje produkt będący zasobami genetycznymi roślin dla wyżywienia i rolnictwa i który zawiera materiał otrzymany na drodze Systemu Wielostronnego, wpłaci, zgodnie procedurą określoną w art. 19 ust. 3 lit. (f), równorzędną część korzyści płynących z komercjalizacji tego produktu. W sytuacji gdy produkt ten jest dostępny, bez ograniczeń, dla innych biorców do dalszych badań i hodowli, biorca zasobów genetycznych komercjalizujący produkt jest zachęcany do dokonania takiej opłaty.

Organ Zarządzający na swoim pierwszym zebraniu określi poziom, formę oraz sposób płatności, zgodnie z istniejącą praktyką komercyjną. Organ Zarządzający może zdecydować o ustanowieniu różnych zakresów płatności dla różnych kategorii biorców zasobów genetycznych, którzy komercjalizują takie produkty. Ponadto może również podjąć decyzję o zwolnieniu z tej płatności małoobszarowych i zarazem niskodochodowych rolników z państw rozwijających się oraz z państw w okresie transformacji ekonomicznej. Organ Zarządzający może, okresowo, zrewidować poziom płatności z zamiarem osiągnięcia sprawiedliwego i równoprawnego podziału korzyści, a także w przeciągu pięciu lat od wejścia w życie niniejszego traktatu, dokonać oceny, czy zapis w MTA dotyczący obowiązkowej opłaty ma zastosowanie w przypadku, gdy tego rodzaju komercjalizowane produkty są dostępne bez ograniczeń do badań i hodowli.

13.3 Umawiające się Strony uzgadniają, że korzyści pochodzące z użytkowania zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa dostępnych w ramach Systemu Wielostronnego przeznaczone są w pierwszym rzędzie, pośrednio bądź bezpośrednio, dla rolników we wszystkich państwach, a zwłaszcza w państwach rozwijających się oraz w państwach w okresie transformacji ekonomicznej, którzy chronią i w zrównoważony sposób użytkują zasoby genetyczne roślin dla wyżywienia i rolnictwa.

13.4 Organ Zarządzający na pierwszym jego zebraniu rozważy właściwą strategię i kryteria udzielania szczególnej pomocy, w ramach przyjętej strategii finansowania, zgodnie z art. 18, w zakresie zachowania zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa, w państwach rozwijających się oraz w państwach w okresie transformacji ekonomicznej, których wkład w tworzenie różnorodności zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa, objętych Systemem Wielostronnym, jest znaczący i/lub które mają szczególne potrzeby.

13.5 Umawiające się Strony przyznają, że możliwości pełnej realizacji Globalnego Planu Działań, w szczególności w krajach rozwijających się oraz w krajach w okresie transformacji ekonomicznej, zależą w dużym stopniu od realnego wdrożenia zapisu tego artykułu oraz strategii finansowania, o której mowa w art. 18.

13.6 Umawiające się Strony rozważą sposoby realizacji strategii dotyczącej pozyskiwanych środków finansowych, pochodzących z dobrowolnego podziału korzyści w przemyśle przetwórstwa spożywczego, korzystającego z zasobów genetycznych roślin dla wyżywienia i rolnictwa, a które wpłynęły w ramach kontrybucji do Systemu Wielostronnego.