Rozdział 9 - Szczegółowe warunki wydawania licencji kontrolera ruchu lotniczego, uprawnienia przyznawane i wpisywane do licencji kontrolera ruchu lotniczego oraz szczegółowe wymagania dla kandydata na kontrolera ruchu lotniczego, dotyczące szkolenia, kwalifikacji lotniczych w zakresie wiedzy, umiejętności i praktyki - Licencja i świadectwa kwalifikacji personelu służb ruchu lotniczego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2013.471

Akt utracił moc

Wersja od: 29 stycznia 2015 r.

Rozdział  9

Szczegółowe warunki wydawania licencji kontrolera ruchu lotniczego, uprawnienia przyznawane i wpisywane do licencji kontrolera ruchu lotniczego oraz szczegółowe wymagania dla kandydata na kontrolera ruchu lotniczego, dotyczące szkolenia, kwalifikacji lotniczych w zakresie wiedzy, umiejętności i praktyki

§ 53. Licencję kontrolera ruchu lotniczego wydaje się kandydatowi, który spełnił wymagania określone w art. 9 ust. 3 rozporządzenia nr 805/2011 oraz:

1) wykazał się biegłością językową w zakresie języka polskiego co najmniej na poziomie 4 operacyjnym;

2) zdał część praktyczną egzaminu państwowego na stanowisku operacyjnym.

§ 54. Szczegółowe warunki i sposób prowadzenia szkolenia lotniczego w celu uzyskania licencji kontrolera ruchu lotniczego oraz uprawnień do niej wpisywanych określa część B załącznika II do rozporządzenia nr 805/2011.

§ 55. Kandydat ubiegający się o licencję kontrolera ruchu lotniczego lub kontroler ruchu lotniczego ubiegający się o wydanie dodatkowego uprawnienia:

1) w pierwszej części egzaminu praktycznego wykazuje, odpowiednio do rodzaju służby, że posiada wiedzę w zakresie:

a) struktury przestrzeni powietrznej, a w przypadku szkolenia w celu uzyskania uprawnienia kontroli lotniska również charakterystyki lotniska, jego instrukcji operacyjnej, służb pomocniczych i systemu łączności,

b) stosowanych przepisów, procedur i źródeł informacji,

c) procedur współdziałania z organami ruchu lotniczego sąsiadujących przestrzeni powietrznych lub lotnisk,

d) urządzeń radionawigacyjnych,

e) urządzeń kontroli ruchu lotniczego, ich charakterystyk operacyjnych i wykorzystywania,

f) terenu, jego rzeźby, pokrycia, w tym przeszkód lotniczych i punktów orientacyjnych,

g) charakterystyki ruchu lotniczego, a w przypadku szkolenia w zakresie kontroli zbliżania i obszaru również strumienia ruchu lotniczego,

h) cech klimatologicznych i charakterystycznych zjawisk pogodowych,

i) bezpieczeństwa, ochrony i zarządzania sytuacjami kryzysowymi,

j) planów awaryjnych i działań poszukiwawczo-ratowniczych,

k) innych lokalnych uwarunkowań wykonywania czynności kontrolera ruchu lotniczego;

2) w drugiej części egzaminu praktycznego wykazuje, że posiada, nabyte podczas szkolenia prowadzonego na symulatorze i na stanowisku operacyjnym kontrolera ruchu lotniczego, umiejętności określone w Specyfikacji EUROCONTROL, odnoszące się do uprawnienia, o które się ubiega.

§  56.

1. Minimalne normy czasowe oraz ilościowe szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym kontrolera ruchu lotniczego wynoszą:

1) 90 godzin albo 1 miesiąc dla uprawnienia:

a) kontroli lotniska wizualnej - ADV (Aerodrome Control Visual),

b) kontroli lotniska instrumentalnej - ADI (Aerodrome Control Instrument)

- w zależności od tego, który z tych wymiarów czasu oznacza dłuższy rzeczywisty czas szkolenia;

2) 180 godzin albo 3 miesiące dla uprawnienia:

a) kontroli zbliżania proceduralnej - APP (Approach Control Procedural),

b) kontroli zbliżania radarowej - APS (Approach Control Surveillance), w tym co najmniej 25 podejść do lądowania statku powietrznego przy jego wektorowaniu z zastosowaniem wskaźnika radarowego pozycji w płaszczyźnie poziomej - PPI (Plan Position Indicator),

c) kontroli obszaru proceduralnej - ACP (Area Control Procedural),

d) kontroli obszaru radarowej - ACS (Area Control Surveillance)

- w zależności od tego, który z tych wymiarów czasu oznacza dłuższy rzeczywisty czas szkolenia;

3) 200 kontroli precyzyjnego podejścia do lądowania statku powietrznego za pomocą radaru podejścia precyzyjnego dla uprawnienia uzupełniającego kontroli podejścia za pomocą radaru podejścia precyzyjnego - PAR (Precision Approach Radar), z których nie więcej niż 100 może być wykonanych na symulatorze; co najmniej 50 z tych podejść precyzyjnych powinno być wykonanych w jednostce z wykorzystaniem urządzeń i systemów, których dotyczy uprawnienie.

2. Jeżeli istnieje potrzeba wydania równocześnie dwóch uprawnień wpisywanych do licencji kontrolera ruchu lotniczego, to minimalne normy czasowe oraz ilościowe szkolenia w jednostce dla każdego z tych uprawnień powinny zostać tak określone, aby wspólne elementy szkolenia nie powtarzały się. Łączne normy czasowe oraz ilościowe szkolenia dla dwóch uprawnień nie mogą być niższe od norm dotyczących uprawnienia o większych wymaganiach.

§ 57. Do licencji kontrolera ruchu lotniczego:

1) wpisuje się co najmniej jedno uprawnienie, o którym mowa w art. 10 ust. 1 rozporządzenia nr 805/2011, oraz uprawnienie, o którym mowa w art. 12 ust. 1 i art. 13 tego rozporządzenia;

2) mogą być wpisane uprawnienia, o których mowa w art. 11 ust. 1-3 i art. 14 rozporządzenia nr 805/2011, lub OSTI.

§  58.

1. Uprawnienie uzupełniające w jednostce wydawane kontrolerowi ruchu lotniczego:

1) jest wpisywane do jego licencji w odniesieniu do uprawnień określonych w art. 10 ust. 1 lit. a, c i e rozporządzenia nr 805/2011 oraz uprawnień uzupełniających określonych w art. 11 ust. 1-3 rozporządzenia nr 805/2011,

2) dla uprawnień kontroli obszaru może być wpisywane do jego licencji łącznie na wszystkie sektory bez względu na ich konfigurację, pod warunkiem że system pracy umożliwia pełnienie służby kontroli obszaru w jednej lokalizacji

- zgodnie z podziałem przestrzeni powietrznej dokonanej na podstawie zasad określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 121 ust. 5 ustawy i opublikowanych w Zintegrowanym Pakiecie Informacji Lotniczych w części Zbiór Informacji Lotniczych - AIP Polska.

2. Ocenę wiedzy i umiejętności kontrolera ruchu lotniczego, o której mowa w art. 12 ust. 3 lit. b rozporządzenia nr 805/2011, w celu przedłużenia uprawnienia uzupełniającego w jednostce dokonuje egzaminator państwowy co najmniej raz na 3 lata na podstawie przeprowadzonej części praktycznej egzaminu na stanowisku operacyjnym oraz na symulatorze - w zakresie sytuacji szczególnych, niebezpiecznych i kryzysowych.

3. Ważność uprawnienia uzupełniającego w jednostce kontrolera ruchu lotniczego jest uzależniona od odbycia, co najmniej raz na 3 lata, zatwierdzonego szkolenia uzupełniającego, o którym mowa w części C załącznika II do rozporządzenia nr 805/2011.

§ 59. W przypadku utworzenia nowego lotniska kontrolowanego i wyznaczenia związanych z nim części przestrzeni kontrolowanej lub dokonania zmian w podziale obszaru kontrolowanego, uprawnienia uzupełniające w jednostce dotyczące tych lotnisk i tych nowo utworzonych części przestrzeni powietrznej kontrolowanej wydaje się po zaliczeniu szkolenia w zakresie tych zmian, przeprowadzonego w ośrodku z wykorzystaniem symulatora, zgodnie ze specjalnym programem szkolenia, oraz po zdaniu części praktycznej egzaminu państwowego.

§  60.

1. Uprawnienie uzupełniające w zakresie języka wpisywane do licencji kontrolera ruchu lotniczego:

1) wpisuje się w odniesieniu do języka polskiego i języka angielskiego;

2) jest ważne przez okres, o którym mowa w art. 13 ust. 6 rozporządzenia 805/2011.

2. Uprawnienie uzupełniające w zakresie języka polskiego na poziomie 6 biegłym może być wpisane do licencji kontrolera ruchu lotniczego na podstawie:

1) świadectwa dojrzałości, po zdaniu egzaminu maturalnego w języku polskim, oraz

2) wykazania się, w trakcie części praktycznej egzaminu państwowego, biegłością językową na poziomie 6 biegłym w zakresie frazeologii lotniczej i zrozumiałej komunikacji.

§ 61. OJTI może uzyskać kontroler ruchu lotniczego, który:

1) spełnia warunki określone w art. 14 ust. 2 rozporządzenia nr 805/2011, chyba że instytucja zapewniająca ATC określi dłuższe okresy posiadania licencji w odniesieniu do uprawnień i uprawnień uzupełniających;

2) posiada ważne uprawnienie uzupełniające w zakresie języka w odniesieniu do języka polskiego i angielskiego;

3) posiada ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie odpowiedniej klasy;

4) zdał egzamin państwowy, podczas którego wykazał się wiedzą z zakresu minimum programowego określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia oraz umiejętnością przeprowadzania:

a) szkolenia symulatorowego, w tym umiejętnością określania zadań do wykonania przez szkolonego, stosownie do jego zaawansowania, przeprowadzania odprawy przed rozpoczęciem sesji szkoleniowej, w jej trakcie i po jej zakończeniu, oceny postępów i wyników szkolenia, umiejętnością wykorzystania możliwości programowych i dydaktycznych symulatora, rozpoznawania usterek w działaniu oraz znajomością zasad zachowania bezpieczeństwa podczas użytkowania symulatora,

b) szkolenia na stanowisku operacyjnym, w tym umiejętnością niedopuszczania do błędów zagrażających bezpieczeństwu i płynności ruchu lotniczego, właściwego korygowania skutków błędów popełnianych przez szkolonego, omawiania ze szkolonym jego postępów, oceny postępów i wyników szkolenia.

§  62.

1. Ważność OJTI wpisywanego do licencji kontrolera ruchu lotniczego określona w art. 14 ust. 3 rozporządzenia nr 805/2011 może być przedłużona na następne 3 lata na podstawie przeprowadzonego przez egzaminatora państwowego sprawdzianu umiejętności w zakresie prowadzenia szkolenia.

2. Warunkiem przedłużenia ważności OJTI jest pomyślne ukończenie co najmniej raz na 5 lat szkolenia odświeżającego dla OJTI.

3. Przy pierwszym przedłużeniu ważności OJTI warunek, o którym mowa w ust. 2, nie musi być zachowany.

§  63.

1. OSTI może uzyskać kandydat, który:

1) posiada licencję kontrolera ruchu lotniczego przez co najmniej 24 miesiące lub posiadał licencję kontrolera ruchu lotniczego z co najmniej jednym uprawnieniem oraz posiadał co najmniej 24 miesiące praktyki na stanowisku operacyjnym;

2) zdał egzamin państwowy, podczas którego wykazał się wiedzą z zakresu minimum programowego określonego w załączniku nr 6 do rozporządzenia i umiejętnościami w zakresie określonym w § 61 pkt 4 lit. a.

2. Kontroler ruchu lotniczego:

1) posiadający wpisane do swojej licencji ważne OJTI może ubiegać się o uzyskanie OSTI bez egzaminu;

2) którego OJTI utraciło ważność, uzyskuje OSTI na podstawie sprawdzianu umiejętności w trakcie części praktycznej egzaminu państwowego.

3. Ważność OSTI wpisywanego do licencji kontrolera ruchu lotniczego wynosi 3 lata i może być przedłużona na następne 3 lata na podstawie przeprowadzonego przez egzaminatora państwowego sprawdzianu wiedzy i umiejętności w zakresie prowadzenia szkolenia.

4. Warunkiem przedłużenia ważności OSTI jest pomyślne ukończenie co najmniej raz na 5 lat szkolenia odświeżającego dla OSTI.

5. Przy pierwszym przedłużeniu ważności OSTI warunek, o którym mowa w ust. 4, nie musi być zachowany.

6. W przypadku dłuższej niż 12 miesięcy przerwy w wykonywaniu czynności instruktora OST ponowne dopuszczenie do ich wykonywania może nastąpić po zaliczeniu sprawdzianu umiejętności przed instruktorem OJT lub instruktorem OST.

7. Wymóg, o którym mowa w ust. 6, nie dotyczy posiadacza OSTI, który posiada licencję z ważnym OJTI oraz ważne orzeczenie lotniczo-lekarskie.

§  64.

1. Warunkiem uzyskania przez kontrolera ruchu lotniczego dodatkowego uprawnienia do licencji jest:

1) posiadanie licencji kontrolera ruchu lotniczego;

2) posiadanie ważnego uprawnienia uzupełniającego w zakresie języka w odniesieniu do języka polskiego i angielskiego;

3) posiadanie ważnego orzeczenia lotniczo-lekarskiego odpowiedniej klasy;

4) odbycie szkolenia w zakresie tego uprawnienia w ramach szkolenia wstępnego, o którym mowa w części A załącznika II do rozporządzenia nr 805/2011;

5) odbycie szkolenia w jednostce, o którym mowa w § 30 ust. 1 pkt 2;

6) zdanie egzaminu państwowego.

2. Zakres szkolenia praktycznego na symulatorze i na stanowisku operacyjnym dla dodatkowego uprawnienia może być, w zatwierdzonym programie szkolenia, zmniejszony odpowiednio do posiadanej dotychczasowej praktyki kontrolera ruchu lotniczego na analogicznych stanowiskach pracy.

3. Po pomyślnym ukończeniu przez kandydata szkolenia w zakresie dodatkowego uprawnienia ośrodek wystawia zaświadczenia, o których mowa w § 32 ust. 1 pkt 2 lub w § 36, uprawniające kandydata do przystąpienia odpowiednio do części teoretycznej lub praktycznej egzaminu państwowego.

§ 65. Warunkiem uzyskania przez kontrolera ruchu lotniczego dodatkowego uprawnienia uzupełniającego jest:

1) spełnienie wymagań określonych w § 64 ust. 1 pkt 1-3 i 5;

2) posiadanie ważnego uprawnienia, właściwego dla dodatkowego uprawnienia uzupełniającego;

3) zdanie części praktycznej egzaminu państwowego.

§ 66. Warunkiem uzyskania przez kontrolera ruchu lotniczego dodatkowego uprawnienia uzupełniającego w jednostce jest:

1) spełnienie wymagań określonych w § 64 ust. 1 pkt 1-3 i 5;

2) posiadanie ważnego uprawnienia, uprawnienia uzupełniającego oraz uprawnienia uzupełniającego w innej jednostce, właściwego dla dodatkowego uprawnienia uzupełniającego w jednostce;

3) zdanie części praktycznej egzaminu państwowego.

§  67.

1. Kontrolerowi ruchu lotniczego nie wydaje się licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego, jeżeli w celu uzyskania dodatkowych uprawnień, o których mowa w § 64-66, ma odbyć szkolenie w jednostce. W takim przypadku funkcję licencji praktykanta-kontrolera ruchu lotniczego pełni licencja kontrolera ruchu lotniczego.

2. Zakres szkolenia praktycznego na stanowisku operacyjnym dla dodatkowych uprawnień, o których mowa w § 65 i 66, może być, w zatwierdzonym indywidualnym planie szkolenia, zmniejszony odpowiednio do posiadanej dotychczasowej praktyki kontrolera ruchu lotniczego na analogicznych stanowiskach pracy.

3. Po pomyślnym ukończeniu szkolenia w zakresie dodatkowych uprawnień, o których mowa w § 65 i 66, ośrodek wystawia zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w jednostce.