Część 4 - FUNKCJE KONSULARNE - Kuba-Polska. Konwencja konsularna. Hawana.1972.05.12.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1975.21.111

Akt obowiązujący
Wersja od: 28 kwietnia 1975 r.

CZĘŚĆ  IV

FUNKCJE KONSULARNE

Zakres funkcji konsularnych

Zadaniem urzędnika konsularnego jest popieranie przyjaznych stosunków między obydwoma Państwami, przyczynianie się do rozwoju stosunków gospodarczych, handlowych, kulturalnych i naukowych między nimi, ochrony praw i interesów Państwa wysyłającego i jego obywateli, włącznie z osobami prawnymi, a także ułatwianie ruchu turystycznego obywateli obu Państw.

Komunikowanie się z władzami Państwa przyjmującego

1. 
Przy wykonywaniu swych funkcji urzędnik konsularny może zwracać się do:
a)
właściwych miejscowych organów swojego okręgu konsularnego;
b)
właściwych centralnych organów Państwa przyjmującego, jeżeli na to zezwalają ustawy, przepisy i zwyczaje Państwa przyjmującego.
2. 
Urzędnik konsularny może, za zgodą Państwa przyjmującego, wykonywać funkcje konsularne również poza swoim okręgiem konsularnym.

Opieka konsularna

1. 
Urzędnik konsularny ma prawo, zgodnie z ustawami i przepisami Państwa przyjmującego, zastępować przed sądami i innymi organami Państwa przyjmującego obywateli Państwa wysyłającego, włącznie z osobami prawnymi, względnie podejmować właściwe kroki w celu zapewnienia im zastępstwa prawnego w przypadkach, gdy obywatele ci, z powodu nieobecności lub z jakiejkolwiek innej przyczyny, nie są w stanie podjąć w odpowiednim czasie ochrony swych praw i interesów.
2. 
Zastępstwo, o którym mowa w ustępie 1, ustaje z chwilą, kiedy osoba zastępowana ustanowi swego pełnomocnika lub sama zabezpieczy ochronę swych praw i interesów.

Rejestracja, paszporty i wizy

Urzędnik konsularny ma prawo:

a)
prowadzić rejestr obywateli Państwa wysyłającego;
b)
wydawać obywatelom Państwa wysyłającego paszporty lub inne dokumenty podróży oraz przedłużać ich ważność;
c)
wydawać wizy.

Funkcje dotyczące stanu cywilnego

1. 
Urzędnik konsularny ma prawo rejestrowania urodzeń, małżeństw i zgonów obywateli Państwa wysyłającego na podstawie aktów sporządzonych przez urzędy stanu cywilnego Państwa przyjmującego, a także wydawać odpowiednie zaświadczenia. Nie zwalnia to jednak obywateli Państwa wysyłającego od obowiązku przestrzegania ustaw i przepisów Państwa przyjmującego w sprawie rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów.
2. 
Właściwe organy Państwa przyjmującego będą bezzwłocznie i nieodpłatnie przesyłać urzędowi konsularnemu do celów urzędowych odpisy aktów urodzeń, małżeństw i zgonów obywateli Państwa wysyłającego oraz odpisy orzeczeń sądowych i administracyjnych dotyczących stanu cywilnego tych obywateli.

Funkcje notarialne i administracyjne

1. 
Urzędnik konsularny jest uprawniony do:
a)
przyjmowania i uwierzytelnienia oświadczeń obywateli Państwa wysyłającego oraz wydawania im odpowiednich dokumentów;
b)
sporządzania, uwierzytelniania i przechowywania w depozycie testamentów i innych dokumentów stwierdzających jednostronne czynności prawne obywateli Państwa wysyłającego;
c)
uwierzytelniania podpisów obywateli Państwa wysyłającego;
d)
legalizowania wszelkich dokumentów wydanych przez organy Państwa wysyłającego lub Państwa przyjmującego oraz poświadczania odpisów i wyciągów z tych dokumentów;
e)
tłumaczenia dokumentów i uwierzytelniania zgodności tłumaczeń;
f)
sporządzania i uwierzytelniania aktów i umów, które zawierają obywatele Państwa wysyłającego, o ile te akty i umowy nie są sprzeczne z ustawami i przepisami Państwa przyjmującego i nie dotyczą ustanowienia lub przeniesienia praw do nieruchomości znajdujących się w tym Państwie;
g)
sporządzania i uwierzytelniania aktów i umów, bez względu na obywatelstwo osób będących stronami, o ile te akty i umowy odnoszą się jedynie do mienia lub prawa istniejącego w Państwie wysyłającym albo dotyczą spraw, które będą realizowane w tym Państwie, pod warunkiem że akty i umowy nie są sprzeczne z ustawami i przepisami Państwa przyjmującego.
2. 
Akta i dokumenty, wymienione w ustępie 1, uwierzytelnione lub zalegalizowane przez urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego mają w Państwie przyjmującym taką samą ważność i moc dowodową, jak dokumenty uwierzytelnione lub zalegalizowane przez sądy lub inne właściwe organy Państwa przyjmującego. Jednakże organy Państwa przyjmującego są zobowiązane do uznawania ważności wymienionych dokumentów tylko w takim zakresie, w jakim nie są one sprzeczne z ustawami i przepisami tego Państwa.

Przyjmowanie do depozytu

Urzędnik konsularny uprawniony jest do przyjmowania na przechowanie od obywateli Państwa wysyłającego dokumentów, pieniędzy i kosztowności, stanowiących ich własność, jeżeli nie jest to sprzeczne z ustawami i przepisami Państwa przyjmującego.

Funkcje dotyczące doręczania dokumentów i przyjmowania zeznań

Urzędnik konsularny ma prawo doręczać obywatelom Państwa wysyłającego pisma sądowe i pozasądowe, a także przyjmować od tych obywateli dobrowolne zeznania na wniosek organów wymiaru sprawiedliwości Państwa wysyłającego.

Opieka i kuratela

1. 
Organy Państwa przyjmującego będą powiadamiać pisemnie urząd konsularny o przypadkach, kiedy zachodzi potrzeba ustanowienia opieki lub kurateli nad obywatelem Państwa wysyłającego, który jest małoletni lub nie posiada pełnej zdolności do działań prawnych. Taka sama informacja powinna być udzielona w przypadku, gdy mienie stanowiące własność obywateli Państwa wysyłającego i położone w Państwie przyjmującym pozostaje bez opieki ze strony tych obywateli, którzy nie mogą zarządzać nim z jakichkolwiek przyczyn.
2. 
Urzędnik konsularny może porozumiewać się w sprawach, o których mowa w ustępie 1, z odpowiednimi organami Państwa przyjmującego, a w szczególności proponować odpowiednią osobę na opiekuna lub kuratora.

Pomoc konsularna

Urzędnik konsularny ma prawo porozumiewać się z każdym obywatelem Państwa wysyłającego, udzielać mu pomocy lub rady, a w razie konieczności zapewnić mu opiekę prawną. Obywatel Państwa wysyłającego ma prawo odwiedzać urzędnika konsularnego lub porozumieć się z nim w inny sposób.

Zawiadomienie o aresztowaniu i odwiedzanie aresztowanego

1. 
Właściwe organy Państwa przyjmującego będą niezwłocznie informować urząd konsularny Państwa wysyłającego o każdym przypadku aresztowania, zatrzymania lub pozbawienia wolności osobistej w jakiejkolwiek innej formie obywatela Państwa wysyłającego. Organy te zobowiązane są przekazywać niezwłocznie wiadomości skierowane do urzędu konsularnego przez taką osobę.
2. 
Urzędnik konsularny ma prawo niezwłocznie odwiedzić obywatela Państwa wysyłającego, aresztowanego, zatrzymanego lub pozbawionego wolności osobistej w jakiejkolwiek formie, a także rozmawiać lub korespondować z nim oraz udzielać mu potrzebnej pomocy w zorganizowaniu obrony. Ma on również prawo odwiedzać obywatela Państwa wysyłającego, odbywającego karę pozbawienia wolności.
3. 
Właściwe organy Państwa przyjmującego są zobowiązane informować osoby, których dotyczą postanowienia niniejszego artykułu, o wszystkich uprawnieniach, które im przysługują zgodnie z tymi postanowieniami.
4. 
Uprawnienia określone w niniejszym artykule powinny być wykonywane zgodnie z ustawami i przepisami Państwa przyjmującego, z zastrzeżeniem że wspomniane ustawy i przepisy powinny umożliwiać pełną realizację celów, którym one służą.

Funkcje w sprawach spadkowych

1. 
W przypadku gdy właściwy organ Państwa przyjmującego dowie się o otwarciu spadku w wyniku śmierci w tym Państwie obywatela Państwa wysyłającego, powiadomi o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego.
2. 
W przypadku gdy właściwy organ Państwa przyjmującego dowie się o spadku pozostawionym w tym Państwie przez osobę zmarłą, niezależnie od jej obywatelstwa, w którym obywatel Państwa wysyłającego może być zainteresowany, organ ten niezwłocznie powiadomi o tym urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego.
3. 
Właściwy organ Państwa przyjmującego, na terytorium którego znajduje się spadek wymieniony w ustępie 1 i 2, zastosuje odpowiednie środki, zgodnie z ustawami i przepisami tego Państwa, dla ochrony spadku i przekaże urzędnikowi konsularnemu odpis testamentu, jeżeli został sporządzony, jak również wszelkie dostępne informacje dotyczące spadkobierców oraz składu i wartości spadku, a także zawiadomi go o terminie rozpoczęcia postępowania w sprawie lub stadium, w jakim się ono znajduje.
4. 
W sprawach dotyczących ochrony spadku wymienionego w ustępach 1 i 2 urzędnik konsularny może współpracować z właściwymi organami Państwa przyjmującego, w szczególności:
a)
przy podejmowaniu wszelkich kroków niezbędnych dla zapobieżenia szkodzie w odniesieniu do spadku, łącznie ze sprzedażą mienia ruchomego;
b)
przy wyznaczaniu administratora lub kuratora spadku i przy załatwianiu innych spraw dotyczących zarządzania spadkiem.
5. 
Jeżeli obywatel Państwa wysyłającego ma roszczenie do spadku pozostawionego w Państwie przyjmującym i obywatel ten nie ma stałego miejsca zamieszkania w tym Państwie, ani nie jest w inny sposób reprezentowany, urzędnik konsularny jest upoważniony do reprezentowania tego obywatela, bezpośrednio lub za pośrednictwem swego przedstawiciela, przed sądami lub innymi organami Państwa przyjmującego.
6. 
Urzędnik konsularny Państwa wysyłającego może przyjmować udziały lub zapisy spadkowe należne obywatelom tego Państwa, nie mającym stałego miejsca zamieszkania w Państwie przyjmującym, jak również wszelkie płatności z tytułu odszkodowań, rent i ubezpieczeń społecznych oraz wpływy z polis ubezpieczeniowych, w celu przekazania upoważnionym obywatelom tego Państwa.
7. 
Mienie ruchome i sumy pochodzące z likwidacji spadków należnych obywatelom Państwa wysyłającego mogą być przekazane urzędnikowi konsularnemu pod warunkiem, że roszczenia wierzycieli osoby zmarłej zostały zaspokojone lub zabezpieczone oraz wszystkie podatki i opłaty dotyczące spadku zostały zapłacone lub zabezpieczone.

Przedmioty osób zmarłych podczas podróży w Państwie przyjmującym

1. 
W przypadku gdy obywatel Państwa wysyłającego, nie posiadający stałego miejsca zamieszkania w Państwie przyjmującym, zmarł w czasie podróży w tym ostatnim Państwie, przedmioty pozostałe po nim przekazuje się bez specjalnego postępowania urzędnikowi konsularnemu Państwa wysyłającego. Urzędnik konsularny, któremu przedmioty te zostały przekazane, pokryje długi zaciągnięte przez osobę zmarłą w czasie jej pobytu w Państwie przyjmującym do wysokości wartości tych przedmiotów.
2. 
Urzędnik konsularny jest uprawniony do przekazywania za granicę, przy uwzględnieniu ustaw i przepisów Państwa przyjmującego, spadków wymienionych w ustępie 1 niniejszego artykułu oraz w ustępach 6 i 7 artykułu 38.

Funkcje dotyczące żeglugi morskiej

1. 
Urzędnik konsularny jest uprawniony do udzielania wszelkiej pomocy statkom morskim Państwa wysyłającego oraz załogom tych statków podczas ich pobytu na morzu terytorialnym lub wodach wewnętrznych Państwa przyjmującego, włącznie z portami. Może on korzystać z prawa nadzoru i inspekcji w stosunku do statków morskich tego Państwa i ich załóg oraz podejmować wszelkie środki w celu zastosowania ustaw i przepisów Państwa wysyłającego dotyczących żeglugi morskiej. W tym celu może on również odwiedzać statki morskie Państwa wysyłającego i być odwiedzany przez kapitanów i załogi tych statków.
2. 
Organy Państwa przyjmującego będą respektować wszelkie środki podjęte przez urzędnika konsularnego, zgodnie z ustawami i przepisami Państwa wysyłającego, w stosunku do statków morskich tego Państwa i ich załóg. Przy wykonywaniu takich czynności urzędnik konsularny może zwracać się o pomoc do właściwych organów Państwa przyjmującego.
3. 
W szczególności urzędnik konsularny ma prawo do:
a)
przesłuchiwania kapitana lub jakiegokolwiek członka załogi statku morskiego Państwa wysyłającego, sprawdzania, przyjmowania i poświadczania dokumentów statku, przyjmowania oświadczeń dotyczących podróży oraz ogólnie do czynności mających na celu ułatwienie wejścia, postoju i wyjścia statku z portu;
b)
rozstrzygania wszelkich spraw między kapitanem a innymi członkami załogi, włącznie ze sporami dotyczącymi umów o pracę i warunków pracy;
c)
dokonywania czynności związanych z zatrudnieniem lub zwolnieniem kapitana lub jakiegokolwiek członka załogi;
d)
podejmowania wszelkich środków w celu zapewnienia leczenia szpitalnego i repatriacji kapitana lub jakiegokolwiek członka załogi;
e)
przyjmowania, sporządzania lub podpisywania wszelkich oświadczeń i innych dokumentów dotyczących żeglugi morskiej, przewidzianych przez ustawy i przepisy Państwa wysyłającego.

Możliwość interwencji organów Państwa przyjmującego

Sądy i inne właściwe organy Państwa przyjmującego nie mogą wykonywać swojej jurysdykcji co do przestępstw popełnionych na pokładzie statku morskiego Państwa wysyłającego, chyba że chodzi o:

a)
przestępstwa popełnione przez obywatela lub przeciwko obywatelowi Państwa przyjmującego albo przez jakąkolwiek inną osobę lub przeciwko takiej osobie, jeżeli nie jest ona kapitanem lub członkiem załogi statku;
b)
przestępstwa naruszające spokój lub bezpieczeństwo portu lub morza terytorialnego i wód wewnętrznych Państwa przyjmującego;
c)
przestępstwa naruszające ustawy i przepisy Państwa przyjmującego dotyczące spraw paszportowych, spraw celnych, zdrowia publicznego, bezpieczeństwa życia na morzu lub zanieczyszczania morza;
d)
przestępstwa określone przez ustawy Państwa przyjmującego jako zbrodnie.

W innych przypadkach wyżej wymienione władze mogą działać jedynie na prośbę lub za zgodą urzędnika konsularnego.

Ochrona statku morskiego i załogi

1. 
W przypadku gdy sąd lub inny organ Państwa przyjmującego zamierza aresztować lub zatrzymać na pokładzie statku morskiego Państwa wysyłającego kapitana lub członka załogi tego statku względnie jakąkolwiek osobę, która nie jest obywatelem Państwa przyjmującego, albo też zająć jakiekolwiek mienie znajdujące się na statku lub przeprowadzić na pokładzie statku dochodzenie urzędowe, właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią o tym urzędnika konsularnego w takim czasie, aby umożliwić mu obecność na statku, zanim czynność ta zostanie podjęta. Jeżeli uprzednie zawiadomienie urzędnika konsularnego jest niemożliwe, właściwe organy Państwa przyjmującego powiadomią go możliwie jak najszybciej, nie później jednak aniżeli w momencie, w którym wspomniana czynność została rozpoczęta. Wspomniane organy umożliwią urzędnikowi konsularnemu widzenie się z osobą aresztowaną lub zatrzymaną i komunikowanie się z nią, a także podejmowanie właściwych kroków w celu ochrony interesów zainteresowanej osoby lub statku.
2. 
Postanowień ustępu 1 nie stosuje się do zwykłej kontroli statku morskiego przeprowadzanej przez organy Państwa przyjmującego w sprawach paszportowych, celnych, zdrowia publicznego i bezpieczeństwa życia na morzu albo też wszelkiej czynności podjętej na prośbę lub za zgodą kapitana statku morskiego.

Wypadki i awarie statku morskiego

1. 
Jeżeli statek morski Państwa wysyłającego uległ rozbiciu, zatopieniu, został wyrzucony na brzeg lub doznał innej awarii na morzu terytorialnym lub wodach wewnętrznych Państwa przyjmującego, włącznie z portami, lub jeżeli jakikolwiek przedmiot należący do tego statku lub stanowiący część jego ładunku lub przedmiot stanowiący część jakiegokolwiek rozbitego statku morskiego, będący własnością Państwa wysyłającego lub obywatela tego Państwa, został znaleziony w Państwie przyjmującym, właściwe organy tego Państwa poinformują o tym niezwłocznie urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego i podejmą wszelkie niezbędne środki w celu ratowania statku Państwa wysyłającego, jego załogi, pasażerów i ładunku. O środkach podjętych należy zawiadomić urzędnika konsularnego Państwa wysyłającego. Wspomniane środki podjęte będą, gdy jest to praktycznie możliwe, we współpracy z urzędnikiem konsularnym i kapitanem statku.
2. 
W razie nieobecności jakiejkolwiek innej osoby upoważnionej do takiego działania, urzędnik konsularny uważany jest za upoważnionego do podjęcia takich samych środków, jakie mógłby podjąć sam właściciel, gdyby był obecny w odniesieniu do:
a)
statku morskiego Państwa wysyłającego, jego ładunku lub jakiegokolwiek przedmiotu należącego do tego statku lub stanowiącego część jego ładunku, który został oddzielony od statku, bądź
b)
ładunku lub jakiegokolwiek przedmiotu stanowiącego część ładunku jakiegokolwiek rozbitego statku morskiego, będących własnością Państwa wysyłającego lub obywatela tego Państwa, jeżeli znalezione zostały na morzu terytorialnym lub na wodach wewnętrznych Państwa przyjmującego, włącznie z portami, lub dostarczone do portu tego Państwa.
3. 
Właściwe organy Państwa przyjmującego, na prośbę urzędnika konsularnego, udzielają mu niezbędnej pomocy w podejmowanych przez niego środkach w związku z awarią statku morskiego Państwa wysyłającego.
4. 
Opłaty celne lub inne tego rodzaju nie będą nakładane na terytorium Państwa przyjmującego na uszkodzony statek morski Państwa wysyłającego, jego ładunek lub zaopatrzenie, pod warunkiem że nie są one udostępnione do użytku lub spożycia w Państwie przyjmującym.

Funkcje dotyczące żeglugi powietrznej

Postanowienia artykułów 40, 41, 42 i 43 będą miały także odpowiednie zastosowanie do samolotów.

Opłaty konsularne

1. 
Urząd konsularny może pobierać na terytorium Państwa przyjmującego za czynności konsularne opłaty i inne należności konsularne ustalone ustawami i przepisami Państwa wysyłającego.
2. 
Kwoty pobierane z tytułu opłat i należności konsularnych, wymienionych w ustępie 1, są wolne od wszelkich podatków i opłat Państwa przyjmującego.