Krzyż i Medal Niepodległości.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1938.96.648 t.j.

Akt utracił moc
Wersja od: 12 grudnia 1938 r.

ROZPORZĄDZENIE
PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ
o Krzyżu i Medalu Niepodległości.

Na podstawie art. 44 ust. 5 Konstytucji postanawiam co następuje:
(1)
Ustanawia się "Krzyż Niepodległości" i "Medal Niepodległości" celem odznaczenia osób, które zasłużyły się czynnie dla niepodległości Ojczyzny w okresie przed wojną światową lub podczas jej trwania, oraz w okresie walk orężnych polskich w latach 1918 - 1921, z wyjątkiem wojny polsko-rosyjskiej na obszarze Polski, jak również osób, które zasłużyły się czynnie w okresie walk powstańczych o wyzwolenie w foku 1938 Śląska Cieszyńskiego za Olzą.
(2)
Krzyż i Medal Niepodległości mają charakter odznaczenia wojskowego.
(1)
"Krzyż Niepodległości" o wymiarach 4,2 X 4,2 cm składa się z 4 równych ramion o przekroju spłaszczonego ośmioboku, rozszerzonego na krańcach ramion, związanych pośrodku sześcianem.
(2)
Krzyż wykonany jest z metalu pozłacanego.
(3)
Czołowa strona ramion krzyża pokryta jest czarną emalią, przedzieloną paskiem metalowym, na którym wyryty jest w kierunku poziomym napis: "Bojownikom Niepodległości", na czołowej zaś stronie sześcianu znajduje się wyryty wizerunek Orła.
(4)
"Medal Niepodległości" o średnicy 35 mm przedstawia na czołowej stronie w polu środkowym wyobrażenie trzech hydr, przebitych trzema mieczami. Całość zamknięta w podwójny otok, zawierający napis: "Bojownikom Niepodległości". Na odwrocie w polu zamkniętym w pojedynczy otok umieszczone pośrodku litery: "R. P.".
(5)
Krzyż i Medal Niepodległości noszony jest na wstążce czarnej szerokości 3,7 cm o dwóch pionowych paskach czerwonych szerokości 0,3 cm na bokach wstążki.
(1)
Dla tych, którzy walczyli z bronią w ręku o Niepodległość Ojczyzny przed wojną światową lub poza szeregami armii względnie walką tą kierowali, może być przyznany "Krzyż Niepodległości z mieczami".
(2)
Krzyż Niepodległości z mieczami składa się z normalnego Krzyża Niepodległości oraz z wykonanych z metalu pozłacanego, a umieszczonych ponad krzyżem, lecz poniżej wstążki- dwóch skrzyżowanych mieczów, związanych ornamentem.
(1)
Krzyż i Medal Niepodległości nadaje Prezydent Rzeczypospolitej na przedstawienie Prezesa Rady Ministrów na podstawie wniosków Komitetu Krzyża i Medalu Niepodległości. Komitet ten składa się z pierwszych dziesięciu osób, którym Prezydent Rzeczypospolitej na wniosek Rady Ministrów nada Krzyż Niepodległości.
(2)
W razie ustąpienia członka Komitetu, Komitet powołuje nowego członka spośród odznaczonych Krzyżem Niepodległości.
(3)
Komitet wybiera ze swego grona przewodniczącego, dwóch zastępców i sekretarza generalnego; sposób urzędowania Komitetu ustali regulamin uchwalony przez Komitet.
(1)
Odznaczeni Krzyżem lub Medalem Niepodległości otrzymują, oprócz odpowiedniej odznaki, dyplom.
(2)
Przygotowanie dyplomu i wydanie odznaki, którą osoby odznaczone nabywają na koszt własny, zarządza przewodniczący Komitetu.
(3)
Wykazy odznaczonych będą ogłaszane w gazecie rządowej.

Krzyż Niepodległości zajmuje w kolejności orderów i odznaczeń polskich miejsce przed Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, zaś Medal Niepodległości przed srebrnym Krzyżem Zasługi.

(1)
Krzyż i Medal Niepodległości można nadawać do dnia 30 czerwca 1938 r. na podstawie zgłoszeń złożonych najpóźniej do dnia 31 grudnia 1937 r.
(2)
Osobom, które zasłużyły się czynnie w okresie walk powstańczych o wyzwolenie w roku 1938 Śląska Cieszyńskiego za Olzą, Krzyż i Medal Niepodległości można nadawać do dnia 31 marca 1939 r. na podstawie zgłoszeń, złożonych najpóźniej do dnia 31 stycznia 1939 r.

Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości po zakończeniu prac rozwiązuje się własną uchwałą i przekazuje swoje archiwa Instytutowi Józefa Piłsudskiego, poświęconemu badaniu najnowszej historii Polski.

Krzyż lub Medal Niepodległości traci się:

1)
z mocy prawomocnego wyroku sądowego, powodującego utratę orderów i odznaczeń,
2)
z mocy zatwierdzonego przez Prezydenta Rzeczypospolitej orzeczenia Sądki Honorowego odznaczonych Krzyżem lub Medalem Niepodległości.

Sąd Honorowy orzeka utratę odznaczenia za czyny nie licujące z honorem.

(1)
Członkowie Sądu Honorowego powoływani będą spośród osób odznaczonych Krzyżem Niepodległości.
(2)
Pierwszy skład Sądu Honorowego powoła Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości.
(3)
Z pierwszego składu ustępuje corocznie 1/3 członków Sądu w drodze losowania.
(4)
Na miejsce członków ustępujących Sąd Honorowy powoływać będzie nowych członków na okres trzechletni.
(5)
Członkowie ustępujący mogą być ponownie powoływani.
(6)
Organizację Sądu Honorowego i tryb postępowania przed nim określi statut, opracowany przez Komitet i zatwierdzony przez Prezesa Rady Ministrów. Zmiany statutu przeprowadza na wniosek Sądu Honorowego Prezes Rady Ministrów.
(1)
Sąd Honorowy ma prawo wzywać osoby do stawienia się z oznajmieniem skutków, przewidzianych w art. 117 kodeksu postępowania karnego. Grzywnę za niestawiennictwo orzeka i przymusowe sprowadzenie zarządza właściwy sąd grodzki na wniosek Sądu Honorowego.
(2)
W razie nieusprawiedliwionej odmowy zeznań, Sąd Honorowy zwraca się do właściwego sądu grodzkiego z wnioskiem o ukaranie świadka w myśl. art. 118 kodeksu postępowania karnego.
(3)
Sąd Honorowy może zwrócić się do miejscowego sądu grodzkiego o przesłuchanie świadka, zamieszkałego poza Warszawą.
(4)
Sądowi Honorowemu należy przesyłać co do osób odznaczonych Krzyżem lub Medalem Niepodległości:
a)
odpisy wyroków, skazujących za zbrodnie lub występki,
b)
odpisy orzeczeń oficerskich sądów honorowych o wykluczeniu z korpusu oficerskiego,
c)
odpisy orzeczeń dyscyplinarnych o przeniesieniu funkcjonariusza publicznego w stan spoczynku lub o wydaleniu go ze służby.
(5)
Na żądanie Sądu Honorowego należy udzielić mu do przejrzenia akta sprawy karnej, honorowej lub dyscyplinarnej.
(1)
O utracie Krzyża lub Medalu Niepodległości ogłasza się w gazecie rządowej.
(2)
Odebrania odznaki, dyplomu i legitymacji dokonywają władze administracji ogólnej.

Wykonanie niniejszego rozporządzenia porucza się Prezesowi Rady Ministrów.

Rozporządzenie niniejsze wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.