Rozdział 10 - Nadzór nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami - Kredyt hipoteczny oraz nadzór nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.2245 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 18 maja 2023 r.

Rozdział  10

Nadzór nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami

1. 
Działalność gospodarcza prowadzona przez pośredników kredytu hipotecznego i agentów podlega nadzorowi sprawowanemu przez Komisję Nadzoru Finansowego.
2. 
Celem nadzoru nad działalnością pośredników kredytu hipotecznego i agentów jest zapewnienie zgodności tej działalności z przepisami ustawy.
3. 
W ramach nadzoru Komisja Nadzoru Finansowego może:
1)
wydawać zalecenia w zakresie zapewnienia zgodności działalności z przepisami ustawy oraz podjęcia środków koniecznych do zapobieżenia naruszeniom praw konsumentów wynikających z ustawy;
2)
żądać udzielenia pisemnych lub ustnych informacji oraz przekazania danych umożliwiających zapewnienie zgodności prowadzonej działalności pośrednictwa kredytu hipotecznego z przepisami ustawy.
4. 
W razie stwierdzenia, że pośrednik kredytu hipotecznego lub agent nie wykonuje zaleceń, o których mowa w ust. 3 pkt 1, w wyznaczonym terminie, Komisja Nadzoru Finansowego może:
1)
nałożyć na osobę zarządzającą bezpośrednio odpowiedzialną za stwierdzone nieprawidłowości karę pieniężną w wysokości do trzykrotnego miesięcznego wynagrodzenia brutto tej osoby, wyliczonego na podstawie średniego wynagrodzenia brutto za ostatnie 3 miesiące przed nałożeniem kary;
2)
nałożyć na ten podmiot karę pieniężną w wysokości do 500 000 zł;
3)
wystąpić do tego podmiotu z wnioskiem o odwołanie osoby zarządzającej, o której mowa w pkt 1;
4)
zawiesić w czynnościach osobę zarządzającą, o której mowa w pkt 1, do czasu podjęcia rozstrzygnięcia w sprawie wniosku, o którym mowa w pkt 3; zawieszenie w czynnościach polega na wyłączeniu z podejmowania decyzji w zakresie praw i obowiązków majątkowych tego podmiotu;
5)
cofnąć zezwolenie albo wykreślić z rejestru pośredników kredytowych - w przypadku agentów oraz powiązanych pośredników kredytu hipotecznego.
5. 
W razie stwierdzenia, że pośrednik kredytu hipotecznego lub agent nie wykonuje albo nieprawidłowo wykonuje obowiązki, o których mowa w ust. 3 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego może nałożyć na ten podmiot sankcje, o których mowa w ust. 4 pkt 1, 2 i 5.
6. 
W razie stwierdzenia, że pośrednik kredytu hipotecznego lub agent wykonuje działalność z naruszeniem przepisów ustawy, Komisja Nadzoru Finansowego może nałożyć na ten podmiot sankcje, o których mowa w ust. 4.
7. 
Zastosowanie środków, o których mowa w ust. 4, następuje w drodze decyzji administracyjnej.
8. 
Decyzje administracyjne w sprawach, o których mowa w ust. 4 pkt 3-5, są natychmiast wykonalne.
9. 
Ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 4 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego uwzględnia rodzaj i wagę naruszenia, uprzednie naruszenia przepisów ustawy przez osobę zarządzającą oraz jej sytuację finansową.
10. 
Ustalając wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 4 pkt 2, Komisja Nadzoru Finansowego uwzględnia rodzaj i wagę naruszenia oraz rozmiar prowadzonej działalności.
11. 
Komisja Nadzoru Finansowego może opublikować na swojej stronie internetowej informację o sankcjach, o których mowa w ust. 4, nałożonych na pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta, chyba że ujawnienie takiej informacji stanowiłoby poważne zagrożenie dla stabilności rynków finansowych lub wyrządzałoby niewspółmierną szkodę temu pośrednikowi lub agentowi.
1. 
W celu podejmowania działań określonych w art. 69 w odniesieniu do pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta, o których mowa w art. 67 ust. 1 lub w art. 68 ust. 1, Komisja Nadzoru Finansowego współpracuje z właściwymi organami nadzorczymi odpowiednio macierzystego państwa członkowskiego albo goszczącego państwa członkowskiego.
2. 
Komisja Nadzoru Finansowego przekazuje właściwemu organowi nadzorczemu odpowiednio macierzystego państwa członkowskiego albo goszczącego państwa członkowskiego, na żądanie lub z własnej inicjatywy, informacje niezbędne do osiągnięcia celów współpracy, o której mowa w ust. 1, dotyczące przypadków stwierdzenia lub podejrzenia naruszenia prawa przez pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta, o których mowa w art. 67 ust. 1 lub w art. 68 ust. 1, lub jego oddział oraz zakresu tych naruszeń.
3. 
Komisja Nadzoru Finansowego może udzielać informacji uzyskanych w związku z wykonywaniem zadań wynikających z ustawy:
1)
właściwym organom nadzorczym odpowiednio macierzystego państwa członkowskiego albo goszczącego państwa członkowskiego, w przypadkach określonych w ust. 2;
2)
bankom centralnym państw członkowskich innych niż Rzeczpospolita Polska, innym instytucjom państw członkowskich wykonującym zadania z zakresu polityki monetarnej oraz innym organom publicznym państw członkowskich innych niż Rzeczpospolita Polska wykonującym zadania z zakresu nadzoru nad rynkiem finansowym;
3)
organom i instytucjom Unii Europejskiej właściwym w zakresie spraw związanych z nadzorem nad kredytodawcami lub pośrednikami kredytu hipotecznego świadczącymi usługi związane z kredytem zabezpieczonym hipoteką.
4. 
Udzielenie informacji, o których mowa w ust. 2, może nastąpić, jeżeli:
1)
jest zapewnione wykorzystanie udzielonych informacji wyłącznie na potrzeby wykonywanych przez te organy zadań z zakresu nadzoru nad pośrednikami kredytu hipotecznego lub kredytodawcami;
2)
jest zagwarantowane, że przekazywanie udzielonych informacji poza organy, o których mowa w ust. 2, jest możliwe wyłącznie po uprzednim uzyskaniu zgody Komisji Nadzoru Finansowego;
3)
nie narusza zasad ochrony informacji wynikających z przepisów odrębnych.
5. 
W przypadku gdy właściwy organ nadzorczy państwa członkowskiego innego niż Rzeczpospolita Polska odmówił współpracy z Komisją Nadzoru Finansowego w zakresie, o którym mowa w ust. 1, lub nie przekazał informacji, o które Komisja Nadzoru Finansowego wystąpiła w związku z wykonywaniem zadań wynikających z ustawy, Komisja Nadzoru Finansowego może przekazać sprawę do Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego oraz zwrócić się o pomoc do tego organu zgodnie z art. 19 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE (Dz. Urz. UE L 331 z 15.12.2010, str. 12, z późn. zm.).
6. 
Komisja Nadzoru Finansowego może odmówić przekazania informacji, o których mowa w ust. 2, właściwemu organowi nadzorczemu odpowiednio macierzystego państwa członkowskiego albo goszczącego państwa członkowskiego, jeżeli:
1)
przekazanie tych informacji mogłoby wpłynąć niekorzystnie na suwerenność, bezpieczeństwo lub interes publiczny Rzeczypospolitej Polskiej, lub
2)
żądanie udzielenia informacji dotyczy tych samych naruszeń przepisów prawa obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim przez ten sam podmiot, co do których na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej toczy się już postępowanie sądowe lub administracyjne albo wydany został prawomocny wyrok lub została wydana przez Komisję Nadzoru Finansowego ostateczna decyzja administracyjna.
7. 
W przypadku odmowy przekazania informacji, o której mowa w ust. 6, Komisja Nadzoru Finansowego w terminie 30 dni od dnia otrzymania żądania powiadamia o odmowie właściwy organ nadzorczy, który zwrócił się z żądaniem.
1. 
W przypadku gdy pośrednik kredytu hipotecznego, o którym mowa w art. 68 ust. 1, lub jego agent, prowadząc działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, narusza przepisy rozdziałów 2-4, Komisja Nadzoru Finansowego:
1)
wzywa ten podmiot, w formie pisemnej, do przestrzegania przepisów prawa polskiego i wyznacza mu termin usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości;
2)
po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego w wezwaniu, o którym mowa w pkt 1, zawiadamia właściwe organy nadzorcze macierzystego państwa członkowskiego o stwierdzonych nieprawidłowościach.
2. 
Po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego w wezwaniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli zastosowanie procedury, o której mowa w ust. 1 pkt 2, skutkowałoby nadmierną zwłoką, mogącą bezpośrednio zagrażać ważnym interesom konsumentów, Komisja Nadzoru Finansowego może odpowiednio zastosować środki określone w art. 69 ust. 4 pkt 1, 3 i 4, zawiadamiając właściwe organy nadzorcze macierzystego państwa członkowskiego o stwierdzonych nieprawidłowościach i podjętych środkach.
3. 
Jeżeli mimo zastosowania środków nadzoru przez właściwe organy nadzorcze macierzystego państwa członkowskiego pośrednik kredytu hipotecznego, o którym mowa w art. 68 ust. 1, lub jego agent nadal nie przestrzegają przepisów rozdziałów 2-4, Komisja Nadzoru Finansowego może zastosować odpowiednio środki określone w art. 69 ust. 4 pkt 1, 3 i 4.
4. 
Przepis ust. 3 stosuje się także w przypadku, gdy:
1)
środki zastosowane przez właściwe organy nadzorcze macierzystego państwa członkowskiego okazały się nieadekwatne do zaistniałego naruszenia lub niemożliwe do zastosowania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2)
właściwe organy nadzorcze macierzystego państwa członkowskiego bez uzasadnienia odmawiają zastosowania środków nadzorczych albo w sposób nieuzasadniony zwlekają z ich zastosowaniem.
5. 
W przypadkach, o których mowa w ust. 2-4, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia Komisję Europejską o zastosowanych środkach nadzorczych.
6. 
W przypadku gdy Komisja Nadzoru Finansowego nie zgadza się ze środkami podjętymi przez goszczące państwo członkowskie w odniesieniu do pośrednika kredytu hipotecznego, o którym mowa w art. 67 ust. 1, może przekazać sprawę do Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego oraz zwrócić się o pomoc do tego organu zgodnie z art. 19 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE.
7. 
Do decyzji administracyjnych Komisji Nadzoru Finansowego wydawanych w przypadkach, o których mowa w ust. 2-4, przepisu art. 127 § 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 735, 1491 i 2052 oraz z 2022 r. poz. 1301 i 1855) nie stosuje się.
1. 
W przypadku gdy pośrednik kredytu hipotecznego, o którym mowa w art. 68 ust. 1, lub jego agent, prowadząc działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, narusza przepisy inne niż określone w rozdziałach 2-4, Komisja Nadzoru Finansowego zawiadamia właściwy organ nadzorczy macierzystego państwa członkowskiego o stwierdzonych nieprawidłowościach.
2. 
W przypadku gdy właściwy organ nadzorczy macierzystego państwa członkowskiego nie podejmie żadnych działań nadzorczych w terminie miesiąca od dnia otrzymania zawiadomienia, o którym mowa w ust. 1, lub stwierdzone nieprawidłowości nie zostały usunięte, Komisja Nadzoru Finansowego może:
1)
zastosować odpowiednio środki określone w art. 69 ust. 4 pkt 1, 3 i 4, zawiadamiając właściwe organy nadzorcze macierzystego państwa członkowskiego o podjętych środkach;
2)
przekazać sprawę do Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego oraz zwrócić się do tego organu o pomoc zgodnie z art. 19 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1093/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Urzędu Nadzoru (Europejskiego Urzędu Nadzoru Bankowego), zmiany decyzji nr 716/2009/WE oraz uchylenia decyzji Komisji 2009/78/WE.
3. 
O zastosowaniu środków, o których mowa w ust. 2 pkt 1, Komisja Nadzoru Finansowego informuje niezwłocznie Komisję Europejską oraz Europejski Urząd Nadzoru Bankowego.
1. 
W przypadku gdy pośrednik kredytu hipotecznego oraz agent mający siedzibę lub miejsce zamieszkania w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim wykonują działalność w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez oddział, właściwy organ nadzorczy macierzystego państwa członkowskiego, po uprzednim powiadomieniu Komisji Nadzoru Finansowego, może przeprowadzić kontrolę działalności tego oddziału.
2. 
Komisja Nadzoru Finansowego może wystąpić do właściwego organu nadzorczego macierzystego państwa członkowskiego o uczestniczenie w przeprowadzanej w tym oddziale kontroli, o której mowa w ust. 1.
3. 
W przypadku gdy pośrednik kredytu hipotecznego oraz agent wykonują działalność w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego na terytorium goszczącego państwa członkowskiego przez oddział, Komisja Nadzoru Finansowego, po uprzednim powiadomieniu właściwego organu nadzorczego goszczącego państwa członkowskiego, może przeprowadzić kontrolę działalności tego oddziału.
4. 
W przeprowadzanej przez Komisję Nadzoru Finansowego kontroli, o której mowa w ust. 3, może uczestniczyć właściwy organ nadzorczy goszczącego państwa członkowskiego lub jego upoważniony przedstawiciel, jeżeli organ ten złoży taki wniosek.
5. 
Komisja Nadzoru Finansowego może nie uwzględnić wniosku, o którym mowa w ust. 4, jeżeli jego wykonanie:
1)
mogłoby wpłynąć niekorzystnie na suwerenność, bezpieczeństwo lub interes publiczny Rzeczypospolitej Polskiej lub
2)
żądanie udzielenia informacji dotyczy tych samych naruszeń przepisów prawa obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim przez ten sam podmiot, co do których na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej toczy się już postępowanie sądowe lub administracyjne albo wydany został prawomocny wyrok lub została wydana przez Komisję Nadzoru Finansowego ostateczna decyzja administracyjna.
6. 
W przypadku odmowy, o której mowa w ust. 5, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia w terminie 30 dni od dnia otrzymania żądania o odmowie właściwy organ, który zwrócił się z wnioskiem.
1. 
Komisja Nadzoru Finansowego może przeprowadzać kontrolę działalności pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta świadczącego usługi pośrednictwa kredytu hipotecznego.
2. 
Czynności kontrolne są wykonywane przez pracowników Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego po okazaniu legitymacji służbowej oraz doręczeniu upoważnienia wydanego przez Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego lub upoważnioną przez niego osobę.
3. 
Pracownicy, o których mowa w ust. 2, w zakresie ustalonym w upoważnieniu, mają prawo:
1)
wstępu do pomieszczeń kontrolowanego podmiotu;
2)
swobodnego dostępu do oddzielnego pomieszczenia biurowego i środków łączności;
3)
wglądu do dokumentów kontrolowanego podmiotu oraz żądania sporządzenia kopii i odpisów tych dokumentów oraz wyciągów z nich;
4)
wglądu do danych zawartych w systemie informatycznym kontrolowanego podmiotu oraz żądania sporządzenia kopii tych danych lub wyciągów z nich, w tym w postaci dokumentów elektronicznych w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 2070 oraz z 2022 r. poz. 1087).
1. 
Komisja Nadzoru Finansowego cofa zezwolenie, w przypadku gdy pośrednik kredytu hipotecznego:
1)
zrzeka się zezwolenia lub nie prowadził działalności pośrednictwa kredytu hipotecznego przez okres 6 miesięcy;
2)
uzyskał zezwolenie na podstawie fałszywych oświadczeń lub dokumentów lub w inny sposób niezgodny z przepisami ustawy;
3)
nie spełnia wymogów, na podstawie których zezwolenie zostało udzielone;
4)
rażąco lub uporczywie narusza przepisy ustawy.
2. 
Cofnięcie zezwolenia następuje w drodze decyzji administracyjnej.
3. 
W przypadku gdy Komisja Nadzoru Finansowego wydała decyzję administracyjną o cofnięciu zezwolenia, a pośrednik kredytu hipotecznego prowadzi działalność pośrednictwa kredytu hipotecznego na terytorium państw członkowskich innych niż Rzeczpospolita Polska transgranicznie lub przez oddział, Komisja Nadzoru Finansowego powiadamia o tym właściwe organy goszczących państw członkowskich w terminie 14 dni od dnia wydania tej decyzji.
4. 
W przypadku wydania decyzji administracyjnej o cofnięciu zezwolenia, Komisja Nadzoru Finansowego niezwłocznie wykreśla podmiot z rejestru pośredników kredytowych.
1. 
Pośrednicy kredytu hipotecznego są obowiązani do wnoszenia wpłat na pokrycie kosztów nadzoru w kwocie nieprzekraczającej 0,3% sumy przychodów z działalności pośrednictwa kredytu hipotecznego.
2. 
Należności z tytułu wpłat, o których mowa w ust. 1, podlegają egzekucji w trybie przepisów ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2022 r. poz. 479, 1301, 1692 i 1967).
3. 
Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia:
1)
terminy wnoszenia, wysokość i sposób obliczania wpłat, o których mowa w ust. 1,
2)
sposób i terminy rozliczenia należności z tytułu wpłat, o których mowa w ust. 1

- mając na względzie, aby wysokość wpłat na pokrycie kosztów nadzoru nie wpływała w istotny sposób na zwiększenie kosztów działalności podmiotów obowiązanych do ich uiszczenia, konieczność zapewnienia skuteczności sprawowanego nadzoru oraz możliwość rozliczania należności z tytułu wpłat na pokrycie kosztów nadzoru w postaci dokumentu elektronicznego w rozumieniu art. 3 pkt 2 ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.