Rozdział 7 - Wymogi dla pośredników kredytu hipotecznego, agentów oraz personelu kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta - Kredyt hipoteczny oraz nadzór nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2022.2245 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 18 maja 2023 r.

Rozdział  7

Wymogi dla pośredników kredytu hipotecznego, agentów oraz personelu kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta

Działalność polegająca na świadczeniu usług pośrednictwa kredytu hipotecznego może być wykonywana wyłącznie przez pośredników kredytu hipotecznego oraz agentów.

1. 
Pośrednik kredytu hipotecznego może prowadzić działalność w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego po uzyskaniu zezwolenia wydanego przez Komisję Nadzoru Finansowego, zwanego dalej "zezwoleniem", i dokonaniu wpisu do rejestru pośredników kredytowych.
2. 
Za dzień rozpoczęcia działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego uważa się dzień dokonania wpisu do rejestru pośredników kredytowych.

Osoba prawna, spółka nieposiadająca osobowości prawnej albo osoba fizyczna, która składa wniosek o wydanie zezwolenia, powinna mieć w dniu składania wniosku oraz przez cały okres wykonywania działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego:

1)
siedzibę zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w przypadku osoby prawnej;
2)
miejsce zamieszkania lub siedzibę wspólnika lub komplementariusza prowadzącego sprawy spółki i uprawnionego do jej reprezentacji na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w przypadku spółki nieposiadającej osobowości prawnej;
3)
adres miejsca prowadzenia działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - w przypadku osoby fizycznej.
1. 
Zezwolenie jest wydawane na wniosek, złożony w postaci papierowej lub w postaci elektronicznej:
1)
osoby fizycznej:
a)
która ma pełną zdolność do czynności prawnych,
b)
która nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo:
przeciwko życiu i zdrowiu,
przeciwko wymiarowi sprawiedliwości,
przeciwko ochronie informacji,
przeciwko wiarygodności dokumentów,
przeciwko mieniu,
przeciwko obrotowi gospodarczemu,
przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi,
skarbowe,
c)
która posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
d)
która złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego, nie później niż 2 lata przed dniem złożenia wniosku,
e)
która złożyła pisemne oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, o których mowa w art. 55 ust. 1,
f)
której personel spełnia warunki, o których mowa w lit. a i b;
2)
osoby prawnej:
a)
której członkowie zarządu spełniają warunki, o których mowa w pkt 1 lit. a-d,
b)
która złożyła pisemne oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, o których mowa w art. 55 ust. 1,
c)
której personel spełnia warunki, o których mowa w pkt 1 lit. a i b;
3)
spółki nieposiadającej osobowości prawnej:
a)
której wspólnicy, jeżeli są osobami fizycznymi, spełniają warunki, o których mowa w pkt 1 lit. a-d, a w przypadku gdy wspólnikiem tej spółki jest osoba prawna - członkowie zarządu spełniają warunki, o których mowa w pkt 1 lit. a-d,
b)
która złożyła pisemne oświadczenie o zobowiązaniu się do zawarcia umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, o których mowa w art. 55 ust. 1,
c)
której personel spełnia warunki, o których mowa w pkt 1 lit. a i b.
2. 
Wymogu, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. d, nie stosuje się do osób, które ukończyły wyższe studia ekonomiczne lub prawnicze i uzyskały tytuł magistra.
1. 
Wniosek, o którym mowa w art. 49 ust. 1, zawiera dane, o których mowa:
1)
w art. 63 ust. 1 pkt 2 i 3 - w przypadku pośrednika kredytu hipotecznego będącego osobą fizyczną;
2)
w art. 63 ust. 2 pkt 2 i 3 - w przypadku pośrednika kredytu hipotecznego niebędącego osobą fizyczną.
2. 
Jeżeli dane, o których mowa w ust. 1, dotyczą osób fizycznych, wniosek zawiera także numery Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL) tych osób.
3. 
Do wniosku, o którym mowa w art. 49 ust. 1, dołącza się zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie przestępstw, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 lit. b, oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych i o tym, że nie orzeczono upadłości wobec przedsiębiorcy i osób pełniących funkcje zarządcze u przedsiębiorcy oraz nie toczy się wobec nich postępowanie upadłościowe, a także dokumenty potwierdzające spełnienie warunków niezbędnych do uzyskania zezwolenia.
1. 
Zezwolenie wydaje Komisja Nadzoru Finansowego w drodze decyzji administracyjnej.
2. 
Komisja Nadzoru Finansowego wydaje zezwolenie, jeżeli zostały spełnione warunki, o których mowa odpowiednio w art. 49 ust. 1 pkt 1-3, oraz jeżeli nie orzeczono upadłości wobec przedsiębiorcy i osób pełniących funkcje zarządcze u przedsiębiorcy oraz nie toczy się wobec nich postępowanie upadłościowe.
3. 
Komisja Nadzoru Finansowego odmawia wydania zezwolenia w drodze decyzji administracyjnej.
4. 
Decyzja administracyjna w sprawie wydania zezwolenia albo odmowy jego wydania jest wydawana w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w art. 49 ust. 1.
5. 
Komisja Nadzoru Finansowego z urzędu dokonuje wpisu do rejestru pośredników kredytowych z dniem wydania zezwolenia.
1. 
W skład Komisji Egzaminacyjnej dla Pośredników Kredytu Hipotecznego, zwanej dalej "Komisją", wchodzą:
1)
przewodniczący;
2)
zastępca przewodniczącego;
3)
sekretarz;
4)
dwóch członków.
2. 
Osoby wchodzące w skład Komisji posiadają wyższe wykształcenie oraz wyróżniają się wysokim poziomem wiedzy o rynku finansowym.
3. 
Osoby wchodzące w skład Komisji powołuje i odwołuje minister właściwy do spraw instytucji finansowych na wniosek Komisji Nadzoru Finansowego.
4. 
Do zadań Komisji należy:
1)
przygotowywanie testów egzaminacyjnych;
2)
przeprowadzanie egzaminów na pośrednika kredytu hipotecznego;
3)
rozpatrywanie odwołań od wyników egzaminów na pośrednika kredytu hipotecznego, składanych przez jego uczestników.
5. 
Za udział w przeprowadzeniu egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego, udział w posiedzeniu Komisji oraz przygotowanie testów egzaminacyjnych osobom wchodzącym w skład Komisji przysługuje wynagrodzenie.
6. 
Obsługę Komisji zapewnia Urząd Komisji Nadzoru Finansowego.
7. 
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia:
1)
regulamin Komisji, uwzględniając konieczność zapewnienia działania Komisji w sposób sprawny i skuteczny;
2)
wysokość wynagrodzenia dla osób wchodzących w skład Komisji, uwzględniając nakład pracy i zakres obowiązków tych osób oraz mając na względzie, aby wysokość wynagrodzenia dla tych osób nie była wyższa niż 50% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym przeprowadzenie egzaminu, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 504 i 1504).
1. 
Warunkiem przystąpienia do egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego jest złożenie w Urzędzie Komisji Nadzoru Finansowego pisemnego wniosku o przystąpienie do egzaminu oraz wniesienie opłaty egzaminacyjnej.
2. 
Egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego polega na rozwiązaniu testu egzaminacyjnego jednokrotnego wyboru, składającego się z 50 pytań.
3. 
Egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego obejmuje sprawdzenie wiedzy w zakresie:
1)
kredytów hipotecznych oraz usług dodatkowych oferowanych zwykle wraz z tymi kredytami;
2)
przepisów związanych z umowami o kredyt zawieranymi z konsumentami, w szczególności przepisów z zakresu ochrony konsumentów i przepisów ustawy;
3)
zawierania umów sprzedaży nieruchomości;
4)
wyceny zabezpieczeń wierzytelności;
5)
organizacji i funkcjonowania ksiąg wieczystych;
6)
funkcjonowania rynku państwa członkowskiego, w którym pośrednik kredytu hipotecznego świadczy usługi związane z kredytem hipotecznym;
7)
standardów etyki biznesu;
8)
procesu oceny zdolności kredytowej konsumenta;
9)
zagadnień finansowych i ekonomicznych.
4. 
W odpowiednich przypadkach egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego może obejmować sprawdzenie umiejętności dokonania oceny zdolności kredytowej.
5. 
Warunkiem zaliczenia egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego jest udzielenie poprawnych odpowiedzi na co najmniej 35 pytań.
6. 
Po przeprowadzeniu egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego Komisja ustala wyniki uczestnika egzaminu w drodze uchwały i doręcza odpis uchwały uczestnikowi.
7. 
W terminie 14 dni od dnia doręczenia uchwały, o której mowa w ust. 6, uczestnikowi egzaminu służy odwołanie do Komisji, która rozpatruje je w drodze uchwały w terminie 30 dni od dnia otrzymania.
8. 
Urząd Komisji Nadzoru Finansowego przechowuje dokumentację prac Komisji przez okres 5 lat.
9. 
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości co do trybu przeprowadzenia egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego lub w przypadku stwierdzenia popełnienia błędów merytorycznych przez osoby wchodzące w skład Komisji, Komisja Nadzoru Finansowego może unieważnić egzamin na pośrednika kredytu hipotecznego i zarządzić jego powtórzenie.
10. 
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia:
1)
wysokość opłat egzaminacyjnych dla osób składających egzaminy na pośrednika kredytu hipotecznego i sposób ich uiszczania, uwzględniając koszty przeprowadzenia tego egzaminu oraz mając na względzie, aby opłata ta nie była wyższa niż 20% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym przeprowadzenie egzaminu, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych;
2)
szczegółowy sposób i tryb oraz terminy przeprowadzania egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego oraz sposób kontroli przeprowadzenia egzaminu na pośrednika kredytu hipotecznego, uwzględniając konieczność sprawdzenia wiedzy, umiejętności i kompetencji kandydatów na pośredników kredytu hipotecznego, sprawnego przeprowadzenia egzaminów oraz działania Komisji w sposób sprawny i skuteczny.
1. 
Agent wykonuje działalność w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego na podstawie umowy agencyjnej zawartej z pośrednikiem kredytu hipotecznego.
2. 
Agent podlega obowiązkowi wpisu do rejestru pośredników kredytowych.
3. 
Pośrednik kredytu hipotecznego ponosi pełną i bezwarunkową odpowiedzialność za wszelkie działania lub zaniechania jego agenta podejmowane w imieniu i na rzecz tego pośrednika kredytu hipotecznego.
4. 
Agentem może być:
1)
osoba fizyczna, która:
a)
posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
b)
nie była prawomocnie skazana za umyślne przestępstwo:
przeciwko życiu i zdrowiu,
przeciwko wymiarowi sprawiedliwości,
przeciwko ochronie informacji,
przeciwko wiarygodności dokumentów,
przeciwko mieniu,
przeciwko obrotowi gospodarczemu,
przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi,
skarbowe,
c)
posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe,
d)
odbyła organizowane przez pośrednika kredytu hipotecznego szkolenie i złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przeprowadzony przez pośrednika kredytu hipotecznego, obejmujący zagadnienia określone w art. 53 ust. 3 i 4;
2)
osoba prawna, której członkowie zarządu spełniają warunki, o których mowa w pkt 1;
3)
spółka nieposiadająca osobowości prawnej, której wspólnicy, jeżeli są osobami fizycznymi, spełniają warunki, o których mowa w pkt 1, a w przypadku gdy wspólnikiem tej spółki jest osoba prawna - członkowie zarządu spełniają warunki, o których mowa w pkt 1.
5. 
Wymogu, o którym mowa w ust. 4 pkt 1 lit. d, nie stosuje się do osób, które ukończyły wyższe studia ekonomiczne lub prawnicze i uzyskały tytuł magistra.
1. 
Pośrednik kredytu hipotecznego jest obowiązany zawrzeć umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaną działalnością w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego lub umowę gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej na wypadek odpowiedzialności wynikłej z niedochowania należytej staranności w związku z wykonywaniem tej działalności.
2. 
Umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej lub umowa gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, o której mowa w ust. 1, obejmuje również szkody wyrządzone przez agenta w związku z wykonywaniem działalności w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego.
3. 
Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 1, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc pod uwagę specyfikę działalności wykonywanej przez pośrednika kredytu hipotecznego i agenta oraz zakres realizowanych przez nich zadań.
1. 
Komisja Nadzoru Finansowego dokonuje wpisu agenta do rejestru pośredników kredytowych na podstawie wniosku złożonego przez pośrednika kredytu hipotecznego, jeżeli zostały spełnione warunki, o których mowa odpowiednio w art. 54 ust. 4 pkt 1-3, oraz jeżeli nie orzeczono upadłości wobec przedsiębiorcy i osób pełniących funkcje zarządcze u przedsiębiorcy, a także nie toczy się wobec nich postępowanie upadłościowe.
2. 
Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera dane, o których mowa w art. 63 ust. 1 pkt 4. Jeżeli dane zawarte we wniosku dotyczą osób fizycznych, wniosek zawiera także numery PESEL tych osób.
3. 
Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, dołącza się zaświadczenie z Krajowego Rejestru Karnego o niekaralności w zakresie przestępstw, o których mowa w art. 54 ust. 4 pkt 1 lit. b, oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych i o tym, że nie orzeczono upadłości wobec przedsiębiorcy i osób pełniących funkcje zarządcze u przedsiębiorcy oraz nie toczy się wobec nich postępowanie upadłościowe, a także dokumenty potwierdzające spełnianie warunków określonych w art. 54 ust. 4 pkt 1 lit. c i d.
4. 
Komisja Nadzoru Finansowego dokonuje wpisu, o którym mowa w ust. 1, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku pośrednika kredytu hipotecznego.
5. 
Odmowa dokonania wpisu, o którym mowa w ust. 1, następuje w drodze decyzji administracyjnej.
1. 
Powiązany pośrednik kredytu hipotecznego może prowadzić działalność bez zezwolenia, jeżeli działa na rzecz wyłącznie jednego kredytodawcy, po uzyskaniu wpisu do rejestru pośredników kredytowych.
2. 
Kredytodawca ponosi pełną i bezwarunkową odpowiedzialność za wszelkie działania lub zaniechania tego powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego podejmowane w imieniu i na rzecz tego kredytodawcy.
3. 
Kredytodawca ponosi pełną i bezwarunkową odpowiedzialność za wszelkie działania lub zaniechania agenta powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego podejmowane w imieniu i na rzecz tego powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego.
4. 
Kredytodawca jest obowiązany zapewnić, że powiązany pośrednik kredytu hipotecznego, o którym mowa w ust. 1, oraz jego agent spełniają odpowiednio warunki określone w art. 49 ust. 1 pkt 1 lit. a-c, e i f, pkt 2 i 3.
5. 
Powiązany pośrednik kredytu hipotecznego, o którym mowa w ust. 1, oraz jego agent przed rozpoczęciem działalności są obowiązani odbyć organizowane przez kredytodawcę szkolenie zakończone egzaminem obejmującym zagadnienia określone w art. 53 ust. 3 i 4. Wymogu tego nie stosuje się do osób, które ukończyły wyższe studia ekonomiczne lub prawnicze i uzyskały tytuł magistra.
6. 
Kredytodawca jest obowiązany monitorować:
1)
spełnianie przez powiązanych pośredników kredytu hipotecznego warunków, o których mowa odpowiednio w art. 49 ust. 1 pkt 1 lit. a-c, e i f, pkt 2 i 3;
2)
spełnianie warunków, o których mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 lit. a i b, przez personel powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego.
7. 
Przed rozpoczęciem działalności przez powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego, o którym mowa w ust. 1, kredytodawca składa wniosek do Komisji Nadzoru Finansowego o dokonanie wpisu powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego do rejestru pośredników kredytowych obejmujący:
1)
firmę pośrednika;
2)
numer w rejestrze przedsiębiorców lub numer identyfikacji podatkowej (NIP);
3)
siedzibę (miejsce zamieszkania) i adres.
8. 
Kredytodawca jest obowiązany zapewnić, że jego powiązany pośrednik kredytu hipotecznego oraz agent i personel tego powiązanego pośrednika kredytu hipotecznego co najmniej raz na 3 lata odbywają szkolenie z zakresu zagadnień dotyczących opracowywania, oferowania lub zawierania umów o kredyt hipoteczny, a także świadczenia usług pośrednictwa w zakresie kredytu hipotecznego lub świadczenia usług doradczych.

Kredytodawca, pośrednik kredytu hipotecznego oraz agent są obowiązani zapewnić, że personel kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta odbył szkolenie zakończone egzaminem obejmującym zagadnienia określone w art. 53 ust. 3 i 4. Wymogu tego nie stosuje się do osób, które ukończyły wyższe studia ekonomiczne lub prawnicze i uzyskały tytuł magistra.

Kredytodawca, pośrednik kredytu hipotecznego oraz agent są obowiązani zapewnić, że personel kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego lub agenta co najmniej raz na 3 lata odbywa szkolenie z zakresu zagadnień dotyczących opracowywania, oferowania lub zawierania umów o kredyt hipoteczny, świadczenia usług pośrednictwa w zakresie kredytu hipotecznego lub świadczenia usług doradczych, a także świadczenia usług dodatkowych, jeżeli są one oferowane.

W celu zapewnienia posiadania odpowiedniej wiedzy i kompetencji przez personel kredytodawcy będącego instytucją kredytową prowadzącą działalność transgraniczną, a także przez personel kredytodawcy będącego bankiem krajowym prowadzącym działalność transgraniczną, Komisja Nadzoru Finansowego współpracuje z właściwymi organami nadzorczymi odpowiednio macierzystego państwa członkowskiego albo goszczącego państwa członkowskiego.

Przepisów art. 48-51, art. 55 oraz art. 57 nie stosuje się do działalności polegającej na świadczeniu usług w zakresie pośrednictwa kredytu hipotecznego wykonywanej przez kredytodawców.