Rozdział 4 - Prawa i obowiązki aplikantów - Krajowa Szkoła Sądownictwa i Prokuratury.
Dziennik Ustaw
Dz.U.2022.217 t.j.
Akt obowiązujący Wersja od: 21 grudnia 2022 r.
Rozdział 4
Prawa i obowiązki aplikantów
Prawa i obowiązki aplikantów
Aplikant jest uprawniony do bezpłatnego korzystania z bazy dydaktycznej i informatycznej oraz wyposażenia i sprzętu Krajowej Szkoły w celu pogłębiania wiedzy i doskonalenia swoich umiejętności, na warunkach określonych przez Dyrektora Krajowej Szkoły.
Do obowiązków aplikanta należy:
1)
uczestniczenie w zajęciach i praktykach przewidzianych w programie aplikacji;2)
samodzielne pogłębianie wiedzy i umiejętności praktycznych, objętych programem aplikacji;3)
przystępowanie do sprawdzianów oraz egzaminów w terminach przewidzianych programem aplikacji;4)
przestrzeganie regulaminu organizacyjnego Krajowej Szkoły oraz zarządzeń i poleceń porządkowych Dyrektora Krajowej Szkoły.1.
Dyrektor Krajowej Szkoły, w drodze decyzji, zawiesza aplikanta w jego prawach i obowiązkach, jeżeli:1)
prowadzone jest przeciwko aplikantowi postępowanie o przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;2)
przy wszczęciu lub w toku postępowania o częściowe lub całkowite ubezwłasnowolnienie aplikanta sąd ustanowił doradcę tymczasowego.2.
Dyrektor Krajowej Szkoły, w drodze decyzji, może zawiesić aplikanta w jego prawach i obowiązkach, jeżeli:1)
prowadzone jest przeciwko aplikantowi postępowanie o przestępstwo nieumyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub nieumyślne przestępstwo skarbowe;2)
wniósł o to sam aplikant z powodu długotrwałej choroby lub z innych ważnych przyczyn;3)
aplikant nie kontynuuje aplikacji ze względu na ważne okoliczności uniemożliwiające jej odbywanie, przez okres dłuższy niż 30 dni.3.
W okresie zawieszenia nie wypłaca się przyznanego aplikantowi stypendium.4.
Dyrektor Krajowej Szkoły uchyla decyzję o zawieszeniu w przypadku, o którym mowa w:1)
ust. 1 pkt 1 - jeżeli postępowanie zostało umorzone lub zakończyło się uniewinnieniem;2)
ust. 2 pkt 1 - jeżeli postępowanie zostało umorzone lub zakończyło się uniewinnieniem, lub jeżeli Dyrektor Krajowej Szkoły nie stwierdzi podstaw do skreślenia z listy aplikantów na podstawie art. 41 ust. 2 pkt 1a;3)
ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 3 - po ustaniu przyczyny zawieszenia;4)
ust. 2 pkt 2 - na wniosek aplikanta.5.
Od decyzji Dyrektora Krajowej Szkoły o zawieszeniu aplikantowi przysługuje odwołanie do Ministra Sprawiedliwości w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Rozpoznanie odwołania następuje w terminie 14 dni od dnia jego wniesienia. Od decyzji Ministra Sprawiedliwości przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia doręczenia tej decyzji.6.
Po uchyleniu decyzji o zawieszeniu aplikant kontynuuje aplikację od etapu, na którym została ona przerwana, jeżeli umożliwia to program aplikacji. W pozostałych przypadkach Dyrektor Krajowej Szkoły ustala aplikantowi indywidualny tok szkolenia, z tym że w jego ramach aplikant ma obowiązek przystąpić do wszystkich przewidzianych w programie aplikacji sprawdzianów.1.
Aplikantowi przysługuje 21 dni kalendarzowych wolnych od zajęć i praktyk w pierwszym, drugim i trzecim roku odbywania aplikacji sędziowskiej albo aplikacji prokuratorskiej w terminie wskazanym przez Dyrektora Krajowej Szkoły.2.
Aplikantowi przysługuje także 30 kolejnych dni kalendarzowych wolnych od zajęć i praktyk bezpośrednio przed dniem rozpoczęcia egzaminu sędziowskiego albo prokuratorskiego.3.
Okresy, o których mowa w ust. 1 i 2, wlicza się do czasu trwania aplikacji.1.
Dyrektor Krajowej Szkoły skreśla aplikanta z listy aplikantów, jeżeli aplikant:1)
nie podjął aplikacji w wyznaczonym terminie;2)
przestał spełniać wymagania określone w art. 24 ust. 1 pkt 1, 2 i 5;2a)
został prawomocnie skazany za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;3)
(uchylony);4)
złożył pisemne oświadczenie o rezygnacji z odbywania aplikacji;5)
(uchylony);6)
(uchylony);7)
(uchylony);8)
nie zaliczył sprawdzianu;9)
nie zaliczył praktyki.1a.
(uchylony).2.
Dyrektor Krajowej Szkoły może skreślić aplikanta z listy aplikantów, jeżeli aplikant:1)
(uchylony);1a)
został prawomocnie skazany za nieumyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub nieumyślne przestępstwo skarbowe;2)
opuścił z przyczyn nieusprawiedliwionych ponad 30 dni zajęć lub praktyk objętych programem aplikacji, przy czym za dzień nieobecności uważa się także nieobecność na zajęciach lub praktyce w wymiarze przekraczającym 4 godziny;3)
(uchylony);4)
został dwukrotnie ukarany karą nagany;5)
rażąco naruszył obowiązki aplikanta;6)
w sposób rażący uchybił godności aplikanta lub jego zachowanie godzi w dobre imię Krajowej Szkoły;7)
pozostawał zawieszony w prawach i obowiązkach aplikanta przez okres przekraczający łącznie 3 lata.3.
Dyrektor Krajowej Szkoły przed podjęciem decyzji o skreśleniu aplikanta z listy aplikantów umożliwia aplikantowi złożenie wyjaśnień.4.
Od decyzji, o której mowa w ust. 3, aplikantowi przysługuje odwołanie do Ministra Sprawiedliwości, w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Rozpoznanie odwołania następuje w terminie 14 dni od dnia jego wniesienia.5.
Od decyzji Ministra Sprawiedliwości, o której mowa w ust. 4, przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego, w terminie 14 dni od dnia doręczenia tej decyzji.1.
Dyrektor Krajowej Szkoły przyznaje aplikantowi, na jego wniosek, stypendium na czas odbywania aplikacji.2.
Wysokość stypendium aplikanta nie może przekroczyć wysokości najniższego wynagrodzenia zasadniczego referendarza sądowego.3.
Aplikant zachowuje prawo do pobierania przysługującego mu stypendium do dnia poprzedzającego dzień nawiązania stosunku służbowego na stanowisku asesora sądowego albo asesora prokuratury, jednak nie dłużej niż przez okres 4 miesięcy od dnia ukończenia aplikacji.3a.
Prawo do pobierania stypendium wygasa z dniem następującym po dniu ogłoszenia wyników części ustnej egzaminu sędziowskiego albo prokuratorskiego w przypadku jego niezdania, a jeżeli aplikant nie został dopuszczony do części ustnej egzaminu, z dniem następującym po dniu ogłoszenia wyników części pisemnej egzaminu sędziowskiego albo prokuratorskiego.3b.
Prawo do pobierania stypendium wygasa w przypadku nieprzystąpienia przez aplikanta do części pisemnej albo ustnej egzaminu sędziowskiego albo prokuratorskiego, z dniem następującym po dniu przeprowadzenia tej części egzaminu.3c.
Aplikant, który uzyskał zezwolenie, o którym mowa w art. 33 ust. 1, zachowuje prawo do pobierania stypendium przez okres miesiąca od dnia zakończenia aplikacji.4.
Aplikantowi zawieszonemu w prawach i obowiązkach z powodu:1)
długotrwałej choroby powodującej niezdolność do odbywania aplikacji przez okres dłuższy niż 30 dni,2)
konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem własnym długotrwale chorym, legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności, albo małżonkiem legitymującym się orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności- wypłaca się 80% stypendium, jednak łącznie nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy w toku całej aplikacji.
5.
Aplikantowi zawieszonemu w prawach i obowiązkach z powodu urodzenia dziecka i konieczności sprawowania w związku z tym osobistej opieki nad dzieckiem wypłaca się 80% stypendium nie dłużej niż przez okres 12 miesięcy od dnia urodzenia dziecka.6.
Aplikantka zawieszona w prawach i obowiązkach z powodu stanu zdrowia powodującego niezdolność do odbywania aplikacji przypadającą w okresie ciąży zachowuje prawo do pobierania przyznanego stypendium w pełnej wysokości.7.
Do wniosku o zawieszenie z przyczyn, o których mowa w ust. 4 pkt 1 i ust. 6, aplikant dołącza zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku, zaś do wniosku o zawieszenie z przyczyn, o których mowa w ust. 4 pkt 2, zaświadczenie lekarskie wystawione na zwykłym druku lub orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane dla osoby, nad którą aplikant sprawuje opiekę.8.
Do wniosku o zawieszenie z przyczyny, o której mowa w ust. 5, aplikant dołącza odpis skrócony aktu urodzenia dziecka wraz z oświadczeniem o konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem własnym i rezygnacji drugiego z rodziców ze świadczeń związanych z rodzicielstwem, o których mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1133, 1621 i 1834), w całości lub części.1.
Stypendium nie przysługuje za dni nieusprawiedliwionej nieobecności aplikanta na zajęciach, przy czym za każdą godzinę nieusprawiedliwionej nieobecności potrąca się 1% stypendium.2.
Za dni usprawiedliwionej nieobecności aplikanta na zajęciach z przyczyn innych niż określone w art. 41a ust. 6 wypłaca się 80% stypendium, proporcjonalnie do okresu trwania nieobecności.3.
Ilekroć przy ustalaniu wysokości stypendium za okres usprawiedliwionej nieobecności okres ten jest oznaczony w miesiącach, za miesiąc uważa się 30 dni.4.
Podstawę wymiaru stypendium za jeden dzień usprawiedliwionej nieobecności stanowi 1/30 część stypendium.1.
Aplikant, który pobierał stypendium w okresie aplikacji sędziowskiej albo aplikacji prokuratorskiej, zwraca je, jeżeli:1)
został skreślony z listy aplikantów;2)
nie zdał egzaminu sędziowskiego albo prokuratorskiego;3)
nie przyjął propozycji pracy na stanowisku asesora sądowego albo asesora prokuratury, nie mógł zostać mianowany na to stanowisko z powodu niespełnienia wymogu posiadania wyłącznie obywatelstwa polskiego, zrezygnował z tego stanowiska albo utracił urząd i stanowisko asesora sądowego.2.
Aplikant nie ma obowiązku zwrotu stypendium w przypadku:1)
skreślenia z listy aplikantów z przyczyn wynikających ze stanu zdrowia albo konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem do lat dwóch, albo konieczności sprawowania przez aplikanta samotnie wychowującego dziecko osobistej opieki nad dzieckiem posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o stopniu niepełnosprawności;2)
niepodjęcia lub rezygnacji z zatrudnienia albo utraty urzędu i stanowiska, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, z przyczyn wynikających ze stanu zdrowia;3)
gdy w okresie 6 lat po dniu ukończenia aplikacji co najmniej przez 3 lata był zatrudniony w sądownictwie powszechnym lub prokuraturze.3.
W przypadku zatrudnienia na stanowisku, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, lub zatrudnienia, o którym mowa w ust. 2 pkt 3, stypendium podlega zwrotowi w wysokości proporcjonalnej do okresu niepozostawania w zatrudnieniu.4.
Aplikant zwraca stypendium wypłacone na podstawie art. 41a ust. 4 i 5 w wysokości, w jakiej zostało ono pobrane nienależnie.5.
Decyzję w przedmiocie zwrotu stypendium wydaje Dyrektor Krajowej Szkoły. W decyzji o zwrocie stypendium Dyrektor Krajowej Szkoły określa wysokość i termin zwrotu stypendium nie krótszy niż 30 dni od dnia doręczenia decyzji.6.
Prezes właściwego sądu lub prokurator kierujący powszechną jednostką organizacyjną prokuratury informuje Dyrektora Krajowej Szkoły o okolicznościach, o których mowa w ust. 1 pkt 3.7.
Dyrektor Krajowej Szkoły może, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, umorzyć, w całości lub części, należność z tytułu zwrotu stypendium.8.
Od decyzji w przedmiocie zwrotu stypendium albo umorzenia należności z tytułu zwrotu stypendium aplikantowi przysługuje odwołanie do Ministra Sprawiedliwości w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia. Rozpoznanie odwołania następuje w terminie 14 dni od dnia jego wniesienia.9.
Od decyzji Ministra Sprawiedliwości przysługuje skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie 14 dni od dnia doręczenia tej decyzji.1.
Aplikant nie może podejmować zatrudnienia lub zajęcia, z wyjątkiem zatrudnienia na stanowisku dydaktycznym, naukowo-dydaktycznym lub naukowym oraz zajęcia o charakterze naukowym, dydaktycznym lub publicystycznym, jeżeli wykonywanie tego zatrudnienia lub zajęcia nie przeszkadza w wykonywaniu obowiązków aplikanta.2.
Aplikant zawiadamia Dyrektora Krajowej Szkoły o zamiarze podjęcia zatrudnienia lub zajęcia.3.
Dyrektor Krajowej Szkoły może wyrazić sprzeciw wobec zamiaru podjęcia przez aplikanta zatrudnienia lub zajęcia, jeżeli uzna, że będzie to przeszkadzało w wykonywaniu obowiązków aplikanta.4.
Od sprzeciwu, o którym mowa w ust. 3, aplikantowi przysługuje odwołanie do Ministra Sprawiedliwości w terminie 14 dni od dnia doręczenia sprzeciwu.Okres aplikacji wlicza się do okresów zatrudnienia, od których zależą uprawnienia pracownicze, pod warunkiem ukończenia aplikacji.
1.
Aplikant może brać udział w wykonywaniu w kraju lub za granicą zadań naukowo-szkoleniowych nieobjętych programem aplikacji, zlecanych przez Dyrektora Krajowej Szkoły.2.
W przypadku, o którym mowa w ust. 1, aplikantowi przysługuje dieta oraz zwrot kosztów podróży i noclegów, na zasadach określonych odpowiednio w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju albo poza granicami kraju.Art. 49. [Wyznaczanie patronów koordynatorów oraz patronów praktyk; wynagrodzenie przysługujące patronom]
1.
Dyrektor Krajowej Szkoły powołuje patronów koordynatorów oraz patronów praktyk spośród sędziów, prokuratorów, referendarzy sądowych oraz innych osób posiadających specjalistyczną wiedzę z zakresu objętego przedmiotem praktyki, za ich zgodą. Za sprawowanie patronatu przysługuje wynagrodzenie.2.
Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy tryb wyznaczania patronów koordynatorów oraz patronów praktyk, zakres ich obowiązków oraz sposób sprawowania patronatu nad aplikantami, uwzględniając zakres wiedzy teoretycznej i praktycznej niezbędnej do zajmowania stanowiska sędziego i prokuratora, a także specyfikę tych urzędów.3.
Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, wysokość wynagrodzenia patronów koordynatorów oraz patronów praktyk, w wymiarze nie większym niż 15% podstawy ustalenia wynagrodzenia zasadniczego sędziego i prokuratora, uwzględniając zakres i nakład ich pracy.1.
Dyrektor Krajowej Szkoły może przyznać aplikantowi nagrodę za szczególne osiągnięcia lub zadania wykonywane na rzecz Krajowej Szkoły poza jego obowiązkami.2.
Nagrodami są:1)
nagroda pieniężna lub rzeczowa;2)
pochwała pisemna udzielona przez Dyrektora Krajowej Szkoły.3.
Informacja o nagrodzie zamieszczana jest w aktach osobowych aplikanta.1.
Dyrektor Krajowej Szkoły może ukarać aplikanta karą porządkową za przewinienie polegające na naruszeniu obowiązków lub uchybieniu godności aplikanta.2.
Karami porządkowymi są:1)
upomnienie;2)
nagana.3.
Nie można ukarać aplikanta po upływie 30 dni od dnia powzięcia wiadomości o przewinieniu lub 3 miesięcy od dnia jego popełnienia.4.
Przed ukaraniem karą porządkową aplikantowi umożliwia się złożenie wyjaśnień.5.
Od decyzji o ukaraniu aplikantowi przysługuje odwołanie do Ministra Sprawiedliwości, w terminie 7 dni od dnia jej doręczenia.6.
Odpis prawomocnej decyzji o ukaraniu karą porządkową dołącza się do akt osobowych aplikanta.7.
Po upływie roku od uprawomocnienia się decyzji o ukaraniu karą porządkową Dyrektor Krajowej Szkoły zarządza usunięcie odpisu decyzji z akt osobowych aplikanta, jeżeli w tym czasie nie ukarano aplikanta inną karą.Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia:
1)
szczegółowe warunki i tryb przeprowadzania naboru dla kandydatów na aplikację sędziowską i aplikację prokuratorską, a także tryb powoływania i działania zespołu konkursowego i komisji konkursowej, mając na względzie konieczność określenia zakresu wiedzy podlegającej sprawdzeniu w trakcie konkursu, zapewnienia sprawnego i obiektywnego przeprowadzenia naboru oraz dokonania wyboru najlepszych kandydatów;2)
organizację, tryb i sposób odbywania aplikacji sędziowskiej oraz aplikacji prokuratorskiej, sposób ustalania systemu punktowego oceny sprawdzianów i ich poprawiania oraz systemu punktowego oceny przebiegu praktyk, objętych programem aplikacji, a także wzory dyplomów ukończenia aplikacji sędziowskiej i aplikacji prokuratorskiej, mając na względzie zakres wiedzy teoretycznej i praktycznej niezbędnej do zajmowania stanowiska odpowiednio sędziego i prokuratora oraz konieczność jednolitej i obiektywnej oceny wiedzy i kwalifikacji aplikantów, a także umieszczenie na dyplomach informacji o okresie odbywania aplikacji;3)
zakres, tryb i sposób przeprowadzania egzaminów sędziowskiego i prokuratorskiego oraz tryb powoływania i działania zespołów egzaminacyjnych i komisji egzaminacyjnych, a także wzory dyplomów złożenia egzaminów sędziowskiego i prokuratorskiego, mając na uwadze zakres odbytej aplikacji, potrzebę przeprowadzenia pisemnej i ustnej części egzaminów sędziowskiego i prokuratorskiego, konieczność zagwarantowania właściwej organizacji i odpowiedniego poziomu merytorycznego tych egzaminów oraz zapewnienia jednakowych warunków ich składania przez wszystkich aplikantów, a także umieszczenie na dyplomach liczby punktów uzyskanych z egzaminu;4)
wysokość stypendium, a także tryb jego wypłacania i zwrotu, mając na uwadze rodzaj aplikacji i warunki jej odbywania, a w szczególności miejsce zamieszkania;4a)
(uchylony);5)
wysokość opłaty egzaminacyjnej za przystąpienie do egzaminu prokuratorskiego, uiszczanej przez osoby niebędące aplikantami Krajowej Szkoły - nie wyższą niż równowartość minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę - uwzględniając konieczność prawidłowego i efektywnego przeprowadzenia egzaminu.