Konwencja w sprawie jednolitej ustawy o czekach. Genewa.1931.03.19.
Dz.U.1937.26.181
Akt obowiązującyKONWENCJA
w sprawie jednolitej ustawy o czekach.
w sprawie jednolitej ustawy o czekach.
Prezydent Rzeszy Niemieckiej; Prezydent Związkowy Republiki Austriackiej; Jego Królewska Mość Król Belgów; Jego Królewska Mość Król Danii i Islandii; Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, za Wolne Miasto Gdańsk; Prezydent Republiki Ekwadoru; Jego Królewska Mość Król Hiszpanii; Prezydent Republiki Finlandzkiej; Prezydent Republiki Francuskiej; Prezydent Republiki Greckiej; Jego Wysokość Regent Królestwa Węgier; Jego Królewska Mość Król Włoch; Jego Cesarska Mość Cesarz Japonii; Jej Królewska Wysokość Wielka Księżna Luksemburgu; Prezydent Stanów Zjednoczonych Meksyku; Jego Wysokość Książe Monaco; Jego Królewska Mość Król Norwegii; Jej Królewska Mość Królowa Holandii; Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej; Prezydent Republiki Portugalskiej; Jego Królewska Mość Król Rumunii; Jego Królewska Mość Król Szwecji; Związkowa Rada Szwajcarska; Prezydent Republiki Czeskosłowackiej; Prezydent Republiki Tureckiej; Jego Królewska Mość Król Jugosławii -
pragnąc zapobiegać trudnościom, jakie stwarza różnorodność ustawodawst krajów, w których czeki mają obieg i nadać w ten sposób więcej pewności i szybkości stosunkom w handlu międzynarodowym, wyznaczyli swymi Pełnimocnikami: (pominięto),
którzy, po przedstawieniu swych pełnomocnictw, uznanych za dobre i w należytej formie zgodzili się na następujące postanowienia:
Wysokie Układające się Strony zobowiązują się wprowadzić na swych obszarach, bądź w jednym z tekstów oryginalnych, bądź też w swoim języku własnym, Ustawę jednolitą, stanowiącą Załącznik I do niniejszej konwencji.
Zobowiązanie to będzie ewentualnie poddane zastrzeżeniom, które każda Wysoka Układająca się Strona powinna, w tym przypadku, oznaczyć w chwili ratyfikacji lub przystąpienia. Zastrzeżenia będą wybrane z liczby tych, o których wspomina Załącznik II do niniejszej konwencji.
Jednakże, jeżeli chodzi o zastrzeżenia, przewidziane w artykułach 9, 22, 27 i 30 wspomnianego Załącznika II, mogą być one uczynione po ratyfikacji lub przystąpieniu, byleby zostały notyfikowane Sekratarzowi Generalnemu Ligii Narodów, który zakomunikuje natychmiast ich tekst Członkom Ligii Narodów i Państwom nie będącymi Członkami Ligii Narodów, przez które konwencja niniejsza będzie ratyfikowana lub które do niej przystąpią. Takie zastrzeżenia osiągną skutek dopiero dziewiędziesiątego dnia następującego po otrzymaniu przez Sekratarza Generalnego wyżej wymienionej notyfikacji.
W przypadkach nagłych, każda z Wysokich Układających się Stron będzie mogła skorzystać z zastrzeżeń, przewidzianych przez artykuły 17 i 28 wspomnianego Załącznika II, po ratyfikacji lub przystąpieniu. W tych przypadkach, ta Strona zawiadomi o tym natychmiast i bezpośrednio wszystkie inne Układające się Strony i Sekratarza Generalnego Ligii Narodów. Notyfikacja tych zastrzeżeń osiągnie skutek po upływie dwóch dni od otrzymania wspomnianego zawiadomienia przez Wysokie Układające się Strony.
Ustawa jednolita nie będzie stosowana na obszarze żadnej z Wysokich Układających się Stron do czeków już wystawionych w chwili wejścia w życie niniejszej konwencji.
Niniejsza konwencja, której tekst francuski i angielski będą jednakowo miarodajne, będzie nosiła datę dnia dzisiejszego.
Będzie ona mogła być podpisana później aż do 15 lipca 1931 roku w imieniu każdego Członka Ligi Narodów i każdego Państwa, nie będącego Członkiem Ligi Narodów.
Niniejsza konwencja będzie ratyfikowana.
Dokumenty ratyfikacyjne zostaną złożone przed 1 września 1933 roku u Sekretarza Generalnego Ligi Narodów, który zawiadomi natychmiast o otrzymaniu dokumentów ratyfikacyjnych wszystkich Członków Ligi Narodów i Państwa, nie będące Członkami Ligi Narodów, w imieniu których niniejsza konwencja została podpisana, lub w imieniu których dokonane zostało przystąpienie do niej.
Począwszy od 15 lipca 1931 roku każdy Członek Ligi Narodów i każde Państwo, nie będące Członkiem Ligi Narodów, będzie mogło przystąpić do konwencji.
Przystąpienie to będzie uskutecznione przez notyfikację u Sekretarza Generalnego Ligi Narodów, celem złożenia jej w archiwach Sekretariatu.
Sekretarz Generalny zawiadomi natychmiast o tym złożeniu wszystkich Członków Ligi Narodów i Państwa, nie będące Członkami Ligi Narodów, w imieniu których niniejsza konwencja została podpisana, lub w imieniu których dokonane zostało przystąpienie do niej.
Konwencja niniejsza wejdzie w życie dopiero po jej ratyfikowaniu lub przystąpieniu do niej siedmiu Członków Ligi Narodów lub Państw, nie będących Członkami Ligi Narodów; w tej liczbie musi być trzech Członków Ligi Narodów, stale reprezentowanych w Radzie.
Wejście w życie nastąpi dziewięćdziesiątego dnia po otrzymaniu przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów siódmej ratyfikacji lub przystąpienia zgodnie z ustępem pierwszym niniejszego artykułu.
Sekretarz Generalny Ligi Narodów, uskuteczniając zawiadomienia, przewidziane w artykułach IV i V zaznaczy w szczególności, że otrzymał ratyfikacje lub przystąpienia, przewidziane w ustępie pierwszym niniejszego artykułu.
Każda ratyfikacja lub przystąpienie, dokonane po wejściu w życie konwencji, zgodnie z artykułem VI, zacznie wywierać skutki dziewięćdziesiątego dnia po dacie otrzymania przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów ratyfikacji lub przystąpienia.
Z zastrzeżeniem przypadków nagłych, niniejsza konwencja nie będzie mogła być wypowiedziana przed upływem terminu dwuletniego od daty, w której wejdzie ona w życie w stosunku do Członka Ligi Narodów albo w stosunku do Państwa, nie będącego Członkiem Ligi Narodów, które ją wypowiada. Wypowiedzenie to osiągnie skutki dziewięćdziesiątego dnia następującego po otrzymaniu przez Sekretarza Generalnego notyfikacji do niego wystosowanej.
Każde wypowiedzenie będzie natychmiast zakomunikowane przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów wszystkim innym Wysokim Układającym się Stronom.
W przypadkach nagłych, Wysoka Układająca się Strona, która uskuteczni wypowiedzenie, zawiadomi o nim bezpośrednio i natychmiast wszystkie inne Wysokie Układające się Strony, i wypowiedzenie wywrze skutek w dwa dni po otrzymaniu wspomnianego zawiadomienia przez wymienione Wysokie Układające się Strony. Wysoka Układająca się Strona, która uskuteczni wypowiedzenie w tych warunkach, zawiadomi również o swojej decyzji Sekretarza Generalnego Ligi Narodów.
Każde wypowiedzenie będzie skuteczne tylko w stosunku do Wysokiej Układającej się Strony, w której imieniu będzie dokonane.
Każdy Członek Ligi Narodów i każde Państwo nie będące Członkiem Ligi Narodów, w stosunku do którego ma moc niniejsza konwencja, może skierować do Sekretarza Generalngo Ligi Narodów, po upływie czwartego roku od wejścia w życie konwencji, żądanie, dążące do zmiany niektórych lub wszystkich przepisów niniejszej konwencji.
Jeżeli takie żądanie, po zakomunikowaniu go innym Członkom Ligi Narodów lub Państwom nie będącym Członkami Ligi, a których wówczas będzie obowiązywała konwencja niniejsza, zostanie poparte, w terminie jednorocznym, przynajmniej przez sześć spośród tych Państw, Rada Ligi Narodów postanowi, czy należy zwołać w tym celu konferencję.
Wysokie Układające się Strony mogą oświadczyć w chwili podpisania, ratyfikacji lub przystąpienia, że przez przyjęcie przez nie niniejszej konwencji, nie zamierzają wziąć na siebie żadnego zobowiązania co do całości lub każdej części swych kolonii, protektoratów lub obszarów, pozostających pod ich zwierzchnictwem lub mandatem; w tym przypadku niniejsza konwencja nie będzie się stosowała do obszarów, będących przedmiotem podobnego oświadczenia.
Wysokie Układające się Strony mogą później, każdej chwili, notyfikować Sekretarzowi Generalnemu Ligi Narodów, że życzą sobie zastosować niniejszą konwencję co do całości lub każdej części swych obszarów, które stanowiły przedmiot oświadczenia, przewidzianego w ustępi poprzedzającym. W tym przypadku konwencja będzie się stosowała do obszarów, wspomnianych w notyfikacji, po upływie dziewiędziesięciu dni od jej otrzymania przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów.
Wysokie Układające się Strony mogą również, zgodnie z artykułem VIII, wypowiedzieć niniejszą konwencję co do całości lub każdej części swych kolonii, protektoratów lub obszarów, pozostających pod ich zwierzchnictwem lub mandatem.
Niniejsza konwencja będzie zarejestrowana przez Sekretarza Generalnego Ligi Narodów z chwilą jej wejścia w życie.
Na dowód czego wyżej wymienieni pełnomocnicy podpisali niniejszą konwencję.
Sporządzono w Genewie dziewiętnastego marca tysiąc dziewięćset trzydziestego pierwszego roku w jednym egzemplarzu, który będzie złożony w archiwach Sekretariatu Ligi Narodów; uwierzytelnione odpisy tego egzemplarza zostaną przesłane do wszystkich Członków Ligi Narodów i do wszystkich Państw, nie będących Członkami, reprezentowanych na konferencji.
ZAŁĄCZNIK I
USTAWA JEDNOLITA DOTYCZĄCA CZEKU.
USTAWA JEDNOLITA DOTYCZĄCA CZEKU.
Dział I
Wystawienie i forma czeku.
Wystawienie i forma czeku.
Czek zawiera:
Nie będzie uważany za czek dokument, któremu brak jednej z cech, wskazanych w artykule poprzedzającym, wyjąwszy przypadki, określone w ustępach następujących.
W braku osobnego oznaczenia, miejsce wymienione obok nazwiska trasata, uważa się za miejsce płatności. Jezeli obok nazwiska trasata wymieniono kilka miejsc, czek jest płatny w miejscu wymienionym najpierw.
W braku takiego lub innego oznaczenia, czek jest płatny w miejscu wystawienia.
Czek, w którym nie oznaczono miejsca wystawienia, uważa się za wystawiony w miejscu, podanym obok nazwiska wystawcy.
Czek wystawia się na bankiera, który ma fundusze do rozporządzenia wystawcy, zgodnie z wyraźną lub dorozumianą umową, uprawniającą wystawcę do rozporządzania tymi funduszami za pomocą czeku. Wszakże dokument, wystawiony bez zachowania tego przepisu, pozostaje mimo to ważny jako czek.
Czek nie ulega przyjęciu. Wzmiankę o przyjęciu, umieszczoną na czeku, uważa się za nienapisaną.
Czek może być wystawiony:
na określoną osobę z dodaniem wyraźnego zastrzeżenia "na zlecenie" lub bez takiego zastrzeżenia;
na określoną osobę z dodaniem zastrzeżenia "nie na zlecenie" lub innego równoznacznego;
na okaziciela.
Czek na rzecz określonej osoby z dodaniem wyrazów "lub okazicielowi" albo innego zwrotu równoznacznego uważa się za czek na okaziciela.
Za czek na okaziciela, uważa się również czek, nie wskazujący, komu ma być uiszczona zapłata.
Czek może być wystawiony na własne zlecenie wystawcy.
Czek może być wystawiony na rachunek osoby trzeciej.
Czek nie może być wystawiony na samego wystawcę, chyba w przypadku, gdy chodzi o czek wystawiony między różnymi zakładami tego samego wystawcy.
Zastrzeżenie oprocentowania, umieszczone w czeku, uważa się za nienapisane.
Czek może być płatny w miejscu zamieszkania osoby trzeciej, bądź w miejscowości, w której trasat ma miejsce zamieszkania, bądź w innej miejscowości, z tym jednak zastrzeżeniem, że osoba trzecia jest bankierem.
Czek, w którym sumę czekową napisano literami i liczbami, w razie różnicy ważny jest na sumę, napisaną literami.
W razie różnicy sum, napisanych kilkakrotnie literami lub kilkakratnie liczbami, czek jest ważny na sumę mniejszą.
Jeżeli na czeku znajdują się podpisy osób, niezdolnych do zaciągania zobowiązań czekowych, podpisy fałszywe, podpisy osób nie istniejących albo podpisy, które z jakiejkolwiek innej przyczyny nie zobowiązują osób, które czek podpisały lub których nazwiskiem czek został podpisany, nie uchybia to ważności innych podpisów.
Kto podpisał czek jako przedstawiciel innej osoby, nie będąc umocowanym do działania w jej imieniu, odpowiada sam czekowo, a jeżeli zapłacił, ma takie same prawa, jakie by miała osoba, której jest rzekomo przedstawicielem. Zasady te stosuje się również do przedstawiciela, który przekroczył granice swego umocowania.
Wystawca odpowiada za zapłatę czeku. Zastrzeżenie, którym wystawca zwalnia się od tej odpowiedzialności, uważa się za nienapisane.
Jeżeli czek, niezupełny w chwili wystawienia, uzupełniony został niezgodnie z zawartym porozumieniem, nie można wobec posiadacza zasłaniać się zarzutem, że nie zastosowano się do tego porozumienia, chyba że posiadacz nabył czek w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.
Dział II.
Przeniesienie.
Przeniesienie.
Czek, który został wystawiony na określoną osobę z dodaniem wyraźnego zastrzeżenia "na zlecenie" lub bez takiego zastrzeżenia, można przenieść na indos.
Czek, wystawiony na określoną osobę z dodaniem zastrzeżenia "nie na zlecenia" lub innego równoznacznego, można przenieść tylko w formie i ze skutkami zwykłego przelewu.
Czek można indosować także na wystawcę lub na każdą inną osobę, czekowo zobowiązaną. Osoby te mogą dalej czek indosować.
Indos powinien być bezwarunkowy. Warunki, od których uzależniono indos, uważa się za nienapisane.
Indos częściowy jest nieważny.
Nieważny jest również indos, dokonany przez trasata.
Indos na okaziciela jest równoważny z indosem in blanco.
Indos na rzecz trasata ma znaczenie pokwitowania, wyjąwszy przypadek, że trasat ma kilka zakładów, a czek indosowano na rzecz zakładu innego niż zakład, na który czek wystawiono.
Indos powinien być napisany na czeku lub na złączonej z nim karcie dodatkowej (przedłużku) i podpisany przez indosanta.
Indos może nie wymieniać indosatariusza lub może ograniczyć się tylko do podpisu indosanta (indos in blanco). W tym przypadku indos jest ważny tylko, jeżeli został napisany na odwrotnej stronie czeku lub na przedłużku.
Indos przenosi wszystkie prawa z czeku.
Jeżeli indos jest in blanco, posiadacz czeku może:
Indosant odpowiada w braku przeciwnego zastrzeżenia za zapłatę czeku.
Indosant może zabronić dalszego indosowania; w tym przypadku nie odpowiada wobec następnych indosatariuszy.
Kto ma czek, przenośny przez indos, będzie uważany za prawnego posiadacza, jeżeli wykaże prawo swoje nieprzerwanym szeregiem indosów, chociażby ostatni indos był in blanco. Przekreślone indosy uważa się w tym względzie za nie istniejące. Gdy po indosie in blanco następuje dalszy indos, uważa się, że indosant, który go podpisał, nabył czek na mocy indosu in blanco.
Indos, umieszczony na czeku na okaziciela, zobowiązuje indosanta według przepisów o zwrotnym poszukiwaniu; nie zmienia on zresztą dokumentu na czek na zlecenie.
Jeżeli kto przez jakikolwiek wypadek utracił posiadanie czeku, posiadacz, w którego ręce czek się dostał, - bez względu na to, czy chodzi o czek na okaziciela, czy też o czek na zlecenie, którego posiadacz wykaże swe prawo w sposób, wskazany w art. 19 - będzie obowiązany do wydania czeku tylko, jeżeli go nabył w złej wierze albo przy nabyciu dopuścił się rażącego niedbalstwa.
Osoby, przeciw którym dochodzi się praw z czeku, nie mogą wobec posiadacza zasłaniać się zarzutami, opartymi na swych stosunkach osobistych z wystawcą lub z posiadaczami poprzednimi, chyba że posiadacz, nabywając czek, działał świadomie na szkodę dłużnika.
Jeżeli indos zawiera wzmiankę "waluta do odebrania", "do inkasa", "per procura", lub inną wzmiankę, oznaczjącą tylko pełnomocnictwo, natenczas posiadacz może wykonywać wszystkie prawa z czeku; nie może go jednak indosować inaczej, jak tylko ze skutkami pełnomocnictwa.
W tym przypadku dłużnicy czekowi mogą zasłaniać się wobec posiadacza tylko zarzutami, służącymi im przeciwko indosantowi.
Pełnomocnictwo, zawarte w indosie pełnomocniczym, nie wygasa przez śmierć mocodawcy ani przez to, że mocodawca utracił zdolność do działań prawnych.
Indos, dokonany po proteście lub po równoznacznym stwierdzeniu albo po upływie terminu do przedstawienia, ma tylko skutki zwykłego przelewu.
Aż do dowodu przeciwnego indos bez daty uważa się za dokonany przed protestem lub równoznacznym stwierdzeniem albo przed upływem terminu, wspomnianego w ustępie poprzedzającym.
Dział III.
Poręczenie czekowe.
Poręczenie czekowe.
Zapłatę czeku można zabezpieczyć poręczeniem czekowym (aval) co do całości sumy czekowej lub co do jej części.
Poręczenie może dać osoba trzecia, z wyjątkiem trasata, lub nawet osoba, podpisana na czeku.
Poręczenie umieszcza się na czeku albo na przedłużku.
Poręczenie oznacza się wyrazem "poręczam" lub innym zwrotem równoznacznym, podpisuje je poręczyciel.
Sam podpis na przedniej stronie czeku uważa się za udzielenie poręczenia, wyjąwszy gdy jest to podpis wystawcy.
Poręczenie powinno wskazywać, za kogo je dano. W braku takiej wskazówki uważa się, że poręczenia udzielono za wystawcę.
Poręczyciel czekowy odpowiada tak samo, jak ten, za kogo poręczył.
Zobowiązanie poręczyciela jest ważne, chociażby nawet zobowiązanie, za które poręcza, było nieważne z jakiejkolwiek przyczyny z wyjątkiem wady formalnej.
Poręczyciel czekowy, który zapłacił czek, nabywa prawa, wynikające z czeku, przeciw osobie za którą poręczył, i przeciw tym, którzy wobec tej osoby odpowiadają z czeku.
Dział IV.
Przedstawienie i zapłata
Przedstawienie i zapłata
Czek jest płatny za okazaniem. Wszelką wzmiankę przeciwną uważa się za nienapisaną.
Czek, przedstawiony do zapłaty przed dniem, wskazanym jako data wystawienia, jest płatny w dniu przedstawienia.
Czek, wystawiony i płatny w tym samym kraju, powinien być przedstawiony do zapłaty w ciągu dni ośmiu.
Czek, wystawiony w innym kraju niż ten, w którym jest płatny, powinien być przedstawiony w ciągu bądź to dwudziestu, bądż to siedemdziesięciu dni, zależnie od tego, czy miejsce wystawienia i miejsce płatności znajdują się w tej samej czy w różnych częściach świata.
W tym względzie czeki, wystawione w jednym z krajów europejskich, a płatne w kraju, położonym nad Morzem Śródziemnym, i na odwrót, uważa się za wystawione i płatne w tej samej części świata.
Dniem początkowym oznaczonych wyżej terminów jest dzień, wskazany na czeku, jako data wystawienia.
Przy czeku, przekazanym z jednego miejsca na inne, w którym obowiązuje kalendarz odmienny, przelicza się dzień wystawienia na dzień, odpowiadający kalendarzowi miejsca płatności.
Przedstawienie w izbie rozrachunkowej jest równoznaczne z przedstawieniem do zapłaty.
Odwołanie czeku może mieć skutek tylko po upływie terminu do przedstawienia.
Jeżeli odwołanie nie nastąpiło, trasat może zapłacić również po upływie terminu do przedstawienia.
Ani śmierć wystawcy ani utrata przez wystawcę po wystawieniu czeku zdolności do działań prawnych nie naruszają ważności czeku.
Trasat może przy zapłacie żądać wydania czeku, pokwitowanego przez posiadacza.
Posiadacz nie może odmówić przyjęcia zapłaty częściowej.
W razie zapłaty częściowej trasat może żądać wzmianki o niej na czeku i osobnego pokwitowania.
Trasat, który płaci czek, przenośny przez indos, obowiązany jest do sprawdzenia prawidłowości szeregu indosów, lecz nie do sprawdzenia podpisów indosantów.
Jeżeli czek wystawiono na walutę, która nie jest walutą miejsca płatności, sumę czekową można zapłacić w ciągu terminu do przedstawienia czeku, w walucie krajowej podług jej wartości w dniu zapłaty. Jeżeli czek nie został zapłacony za przedstawieniem, posiadacz może żądać zapłaty sumy czekowej w walucie krajowej według swego wyboru albo podług jej kursu w dniu przedstawienia, albo podług jej kursu w dniu zapłaty.
Wartość waluty zagranicznej oznacza się podług zwyczajów miejsca płatności. Wystawca jednak może zastrzec, że suma, przypadająca do zapłaty, ma być obliczona podług kursu, ustanowionego w czeku.
Zasad powyższych nie stosuje się do przypadku, gdy wystawca zastrzegł, że zapłata ma być uiszczona w oznaczonej walucie (zastrzeżenie zapłaty rzeczywistej w walucie zagranicznej).
Jeżeli czek wystawiono na walutę, mającą w kraju wystawienia i w kraju zapłaty tę samą nazwę, lecz inną wartość, domniemywa się, że miano na myśli walutę miejsca płatności.
Dział V.
Czek zakreślony i czek rozrachunkowy.
Czek zakreślony i czek rozrachunkowy.
Wystawca lub posiadacz czeku mogą zakreślić go ze skutkami, wskazanymi w artykule następnym.
Zakreślenia dokonywa się przez umieszczenie na przedniej stronie czeku dwu linii równoległych. Zakreślenie może być ogólne i szczególne.
Zakreślenie jest ogólne, jeżeli między dwiema liniami nie ma żadnej wzmianki albo jeżeli znajduje się między nimi wyraz "bankier" lub inny równoznaczny; zakreślenie jest szczególne, jeżeli między dwiema liniami napisano nazwisko bankiera.
Zakreślenie ogólne może być zmienione na szczególne, natomiast zakreślenia szczególnego nie można zmieniać na ogólne.
Przekreślenie zakreślenia albo nazwiska oznaczonego bankiera uważa się za niebyłe.
Trasat może czek z zakreśleniem ogólnym zapłacić tylko do rąk bankiera lub swojego stałego kienta.
Czek z zakreśleniem szczególnym może trasat zapłacić tylko do rąk oznaczonego bankiera, a w przypadku, gdy oznaczonym bankierem jest trasat, tylko do rąk swojego stałego kienta. Oznaczony bankier może jednakże zainkasować czek za pośrednictwem innego bankiera.
Bankierowi wolno nabywać czeki zakreślone tylko od swoich stałych klientów lub od innych bankierów. Nie wolno mu ich inkasowąć na rachunek innych osób.
Jeżeli na czeku znajduje się kilka zakreśleń szczególnych, trasatowi wolno zapłacić czek tylko w przypadku, gdy na czeku są dwa zakreślenia, z których jedno udzielone zostało w celu inkasa za pośrednictwem izby rozrachunkowej.
W razie niezastosowania się do powyższych przepisów trasat lub bankier odpowiadają za szkodę do wysokości sumy czekowej.
Wystawca lub posiadacz czeku mogą zabronić zapłaty czeku w gotówce przez zamieszczenie wpoprzek na przedniej stronie czeku zastrzeżenia "przelać na rachunek" lub innego równoznacznego.
W tym przypadku czek może być przez trasata użyty tylko do rozrachunku księgowego (przez uznanie na rachunku, rozliczenie lub potrącenie). Rozrachunek księgowy ma skutki zapłaty.
Przekreślenie zastrzeżenia "przelać na rachunek" uważa się za niebyłe.
W razie niezastosowania się do powyższych przepisów trasat odpowiada za szkodę do wysokości sumy czekowej.
Dział VI.
Zwrotne poszukiwanie z powodu nie zapłacenia.
Zwrotne poszukiwanie z powodu nie zapłacenia.
Posiadacz może wykonywać zwrotne poszukiwanie przeciwko indosantom, wystawcy, tudzież innym dłużnikom, jeżeli czek, mimo przedstawienia do zapłaty we właściwym czasie, nie został zapłacony, a odmowę zapłaty stwierdzono:
Protest lub równoznaczne z nim stwierdzenie powinny być dokonane przed upływem terminu do przedstawienia.
W razie przedstawienia czeku w ostatnim dniu terminu protest lub równoznaczne stwierdzenie mogą być dokonane w pierwszym dniu powszednim, po nim następująym.
Posiadacz czeku powinien o niezapłaceniu zawiadomić swojego indosanta i wystawcę w ciągu czterech dni powszednich, następujących po dniu protestu lub równoznacznego stwierdzenia, a w przypadku zastrzeżenia "bez kosztów" - po dniu przedstawienia. Każdy indosant powinien w ciągu dwóch dni, następujących po dniu, w których otrzymał zawiadomienie, podać do wiadomości swojego poprzednika otrzymane zawiadomienie, wskazując nazwiska i adresy tych, którzy dokonali zawiadomień poprzednich, i tak kolejno aż do wystawcy. Terminy powyższe biegną od otrzymania zawiadomienia poprzedniego.
Ilekroć w myśl ustępu poprzedzającego zawiadamia się osobę, podpisaną na czeku, należy tak samo w tymże terminie zawiadomić jej poręczyciela.
Jeżeli indosant nie wskazał swojego adresu lub podał go w sposób nieczytelny, wystarczy zawiadomienie poprzedzającego go indosanta.
Zawiadomienia można dokonać w jakikolwiek sposób, nawet przez proste odesłanie czeku.
Obowiązany do zawiadomienia ma udowodnić, że dokonał go w przepisanym terminie. Termin ten uważa się jako zachowany, jeżeli pismo z zawiadomieniem oddano na pocztę w przepisanym terminie.
Kto nie zawiadomi w czasie powyżej oznaczonym, nie traci praw z czeku, odpowiada jednak za szkodę, spowodowaną przez swe niedbalstwo tylko do sumy, na jaką czek jest wystawiony.
Wystawca, indosant albo poręczyciel przez zastrzeżenie "bez kosztów" , "bez protestu" lub przez inne równoznaczne, napisane na czeku i podpisane, mogą zwolnić posiadacza czeku od protestu lub od równoznacznego stwierdzenia, jako warunku zwrotnego poszukiwania.
Zastrzeżenie takie nie zwalnia posiadacza ani od przedstawienia czeku w przepisanym terminie, ani od obowiązku zawiadomienia. Dowód niezachowania terminu przedstawienia ciąży na tym, kto się na tę okoliczność powołuje wobec posiadacza.
Zastrzeżenie, pochodzące od wystawcy, skuteczne jest wobec wszystkich dłużników czekowych; jeżeli poczodzi od indosanta lub od poręczyciela, ma skutek tylko wobec niego. Gdyby mimo zastrzeżenia, pochodzącego od wystawcy, posiadacz dokonał protestu lub równoznacznego stwierdzenia, sam ponosi koszty. Jeżeli zastrzeżenie pochodzi od indosanta lub od poręczyciela, koszty dokonanego protestu lub równoznacznego stwierdzenia obciążają wszystkich dłużników czekowych.
Wszystkie osoby, zobowiązane z czeku, odpowiadają wobec posiadacza solidarnie.
Posiadacz może dochodzić roszczeń przeciw jednemu, kilku lub wszystkim dłużnikom bez potrzeby zachowania porządku, w jakim się zobowiązali.
Takie samo prawo ma każdy dłużnik czekowy, który czek wykupił.
Dochodzenie sądowe roszczeń przeciw jednemu dłużnikowi nie tamuje dochodzenia przeciw innym dłużnikom, nawet następującym po dłużniku, przeciw któremu wpierw skierowano dochodzenie sądowe.
Posiadacz czeku może żądać od zobowiązanego zwrotnie:
Kto czek wykupił, może żądać od swoich poprzedników:
Każdy dłużnik czekowy, przeciw któremu wykonywa się lub wykonać można zwrotne poszukiwanie, może żądać, aby mu za zapłatą sumy regresowej wydano czek z protestem lub równoznacznym stwierdzeniem, tudzież rachunek pokwitowany.
Indosant, który czek wykupił, może przekreślic indos własny oraz indosy następnych indosantów.
Jeżeli przedstawienie czeku, protest lub równoznaczne stwierdzenie nie mogą być dokonane w terminach przepisanych z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia (ustawowego przepisu któregokolwiek państwa albo innego wypadku siły wyższej), terminy te ulegają przedłużeniu.
Posiadacz obowiązany jest zawiadomić bez zwłoki swego indosanta o wypadku siły wyższej i o tym zawiadomieniu zaznaczyć na czeku lub na przedłużku z dodaniem daty i swego podpisu; poza tym stosuje się przepisy art. 42.
Po ustaniu siły wyższej posiadacz czeku powinien bez zwłoki przedstawić czek do zapłaty, a w razie potrzeby dokonać protestu lub równoznacznego stwierdzenia.
Jeżeli siła wyższa trwa dłużej niż piętnaście dni, licząc od dnia, w którym posiadacz zawiadomił swego indosanta o wypadku siły wyższej, chociażby nawet zawiadomienie takie nastąpiło jeszcze przed upływem terminu do przedstawienia, można wykonać zwrotne poszukiwanie bez przedstawienia czeku i bez protestu lub równoznacznego stwierdzenia.
Okoliczności czysto osobistych, dotyczących posiadacza czeku lub osoby, której zlecił on przedstawienie czeku albo dokonanie protestu lub równoznacznego stwierdzenia, nie uważa się za wypadki siły wyższej.
Dział VII.
Wtóropisy.
Wtóropisy.
Z wyjątkiem czeku na okaziciela każdy czek, wystawiony w jednym, a płatny w drugim kraju lub części zamorskiej tego samego kraju i odwrotnie, albo też wystawiony i płatny w tej samej części zamorskiej lub w różnych częściach zamorskich tego samego kraju, może być wystawiony w kilku jednobrzmiących egzemplarzach. Jeżeli czek wystawia się w kilku egaemplarzach, powinny one być ponumerowane w samym tekście dokumentu, w przeciwnym razie każdy z egzemplarzy uważa się za czek odrębny.
Zapłata, dokonana na jeden z egzemplarzy, zwalnia nawet wtedy, gdyby nie było na czeku zastrzeżenia, że taka zapłata pozbawia ważności inne egzemplarze.
Indosant, który przeniósł egzemplarze na różne osoby, jako też następni indosanci odpowiadają ze wszystkich podpisanych przez siebie egzemplarzy, których im nie zwrócono.
Dział VIII.
Zmiany.
Zmiany.
W razie zmiany tekstu czeku osoby, które czek podpisały po dokonaniu zmiany, odpowiadają według brzmienia tekstu zmienionego; osoby, które czek poprzednio podpisały, odpowiadają według brzmienia tekstu pierwotnego.
Dział IX.
Przedawnienie.
Przedawnienie.
Roszczenia z tytułu zwrotnego poszukiwania, służące posiadaczowi przeciw indosantom, wystawcy oraz innym dłużnikom, ulegają przedawnieniu z upływem sześciu miesięcy, licząc od końca terminu przedstawienia.
Roszczenia z tytułu zwrotnego poszukiwania dłużników, zobowiązanych do zapłaty czeku, między sobą ulegają przedawnieniu z upływem sześciu miesięcy od dnia, w którym dłużnik wykupił czek albo w którym sam został pociągnięty z czeku do odpowiedzialności sądowej.
Przerwanie przedawnienia ma skutek jedynie wobec tego dłużnika czekowego, którego dotyczy przyczyna przerwania.
Dział X
Przepisy ogólne.
Przepisy ogólne.
Wyraz "bankier" w rozumieniu prawa niniejszego obejmuje również osoby lub instytucje zrównane przez ustawę z bankierami.
Przedstawienie czeku i protest mogą być dokonane tylko w dni powszednie.
Jeżeli ostatni dzień terminu, oznaczonego przez prawo do dokonania czynności, dotyczących czeków, w szcególności do przedstawienia albo do dokonania protestu lub równoznacznego stwierdzenia, przypada na dzień ustawowo uznany za świąteczny, termin przedłuża się do najbliższego dnia powszedniego, następującego po upływie terminu. Dni świąteczne przypadające w ciągu tego terminu, wlicza się do tego terminu.
Do terminów, przewidzianych w prawie niniejszym, nie wlicza się dnia początkowego.
Nie są dopuszczalne dni ulgowe ani na podstawie ustawy ani według uznania sędziego.
ZAŁĄCZNIK II
Każda z Wysokich Układających się Stron może postanowić, że obowiązek umieszczenia w czekach, wystawionych na jej obszarze, nazwy "czek", przewidziany przez artykuł pierwszy Nr 1 ustawy jednolitej, i obowiązek oznaczenia miejsca wystawienia czeku, przewidziany przez Nr 5 wspomnianego artykułu, będą się stosować dopiero po upływie sześciu miesięcy od wejścia w życie niniejszej konwencji.
Każda z Wysokich Układających się Stron może, co do zobowiązań zaciągniętych w materii czeków na jej obszarze, określić, w jaki sposób może być zastąpiony sam podpis, byle tylko urzędowe oświadczenie, wypisane nz czeku, stwierdzało wolę tego, kto miał podpisać.
W drodze zmiany artykułu 2, ustęp 3 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron, może postanowić, że czek bez oznaczenia miejsca płatności uważa się za płatny w miejscu wystawienia.
Każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie, co do czeków wystawionych i płatnych na jej obszarze, możność postanowienia, że czeki wystawione na inne osoby niż na bankierw lub niż na osoby albo instytucje zrównane przez ustawę z bankierami, nie są ważne jako czeki.
Każda z Wysokich Układających się Stron zachowuje sobie również możność wprowadzenia do jej ustawy ojczystej artykułu 3 ustawy jednolitej w formie i w brzmieniu, najlepiej dostosowanych do urzytku, który strona ta zrobi z przepisów ustępu poprzedzającego.
Każda z Wysokich Układających się Stron ma możność określenia chwili, w której wystawca powinien posiadać fundusze rozporządzalne u trasata.
Każda z Wysokich Układających się Stron ma prawo postanowić, że trasat może uczynić na czeku wzmiankę równoznaczną i określić jej skutki prawne, byleby to oświadczenie nie miało skutków przyjęcia.
W drodze zmiany artykułów 5 i 14 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie możność postanowienia, że, jeśli chodzi o czeki płatne nz jej obszarze i zaopatrzone w klauzulę "nie do przeniesienia", to czek taki może być zapłacony tylko posiadaczowi, który go otrzymał z taką klauzulą.
Każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie możność uregulowania kwestii, czy poza przypadkami, przewidzianymi w art. 6 ustawy jednolitej, czek może być wystawiony na samego wystawcę.
W drodze zmiany artkułu 6 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron, która bądź uznaje ogólnie czek wystawiony na samego wystawcę (artkuł 8 niniejszego Załącznika), bądź uznaje go w przypadku różnych zakładów (artyluł 6 niniejszej ustawy), zastrzega sobie prawo zakazu wystawiania czeku tego rodzaju na okaziciela.
W drodze zmiany artykułu 8 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie możność postanowienia, że czek może być płatny w zamieszkaniu osoby trzeciej, innej niż bankier.
Każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie możność nieumieszczenia artykułu 13 ustawy jednolitej w jej ustawie krajowej.
Każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie możność niestosowania artykułu 21 ustawy jednolitej, jeśli chodzi o czeki na okaziciela.
W drodze zmiany artykułu 26 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron ma możność postanowienia, że poręczenie może być udzielone na jej obszarze oddzielnym aktem, oznaczającym miejsce, w którym nastąpiło.
Każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie możność przedłużenia terminu przewidzianego przez ustęp pierwszy artykułu 29 ustawy jednolitej i ustalenia terminów do przedstawienia, jeśli chodzi o obszary poddane jej zwierzchnictwu lub władzy.
Każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie, w drodze zmiany artykułu 29 ustęp 2 ustawy jednolitej, możność przedłużenia terminów, przewidzianych we wspomnianym przepisie, dla czeków wystawionych i płatnych w różnych częściach świata lub w różnych krajach jednej części świata, innej niż Europa.
Dwie lub kilka Wysokich Układających się Stron mają możność porozumienia się celem zmiany terminów, przewidzianych w ustępie 2 artykułu 29 ustawy jednolitej, co do czeków wystawionych i płatnych na ich odpowiednich obszarach.
Celem zastosowania artykułu 31 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron ma możność określenia instytucji, które, według jej ustawy krajowej, winny być uważane za izby rozrachunkowe.
W drodze zmiany artykuł 32 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron, ma możność co do czeków płatnych na jej obszarze:
Poza tym, każda z Wysokich Układających się Stron ma możność określenia środków, które należy przedsięwziąć w razie zaginięcia lub kradzieży czeku i określić ich skutki prawne.
Co do czeków płatnych na jej obszarze, każda z Wysokich Układających się Stron ma możność uchylenia, jeśli uzna to za konieczne w wyjątkowych okolicznościach, mających związek z kursem wymiany jej waluty, klauzuli przewidzianej przez artykuł 36 ustawy jednolitej i odnoszącej się do rzeczywistej zapłaty w walucie zagranicznej. Ta sama zasada może być zastosowana, jeżeli chodzi o wystawienie czeków w walutach obcych na obszarze krajowym.
W drodze zmiany artykułów 37, 38 i 39 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron, zastrzega sobie możność dopuszczenia w jej ustawie krajowej jedynie czeków zakreślonych lub czeków rozrachunkowych. Jednakże czeki zakreślone i czeki rozrachunkowe, wystawione za granicą i płatne na jej obszarze będą, odpowiednio, uważane jako czeki rozrachunkowe i jako czeki zakreślone.
Każda z Wysokich Układających się Stron ma również możność określenia wzmianki, która według jej ustawy krajowej wskaże, że czek jest czekiem rozrachunkowym.
Poza ustawą jednolitą pozostaje kwestia, czy posiadacz ma specjalne prawa do pokrycia i jakie są skutki tych praw.
To samo odnosi się do każdej innej kwestii, dotyczącej stosunku, na którego podstawie wydano czek.
Każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega sobie możność nie uzależniać zachowania prawa do zwrotnego poszukiwania przeciwko wystawcy od przedstawienia czeku i dokonania protestu albo równoznacznego stwierdzenia w czasie właściwym, oraz uregulować skutki tego zwrotnego poszukiwania.
Każda z Wysokich Układających się Stron zastrzega możność postanowienia co do czeków płatnych na jej obszarze, że stwierdzenie odmowy zapłaty, przewidziane w artykułach 40 i 41 ustawy jednolitej dla zachowania zwrotnego poszukiwania, powinno być obowiązkowo dokonane przez protest z wyłączeniem innych aktów równoznacznych.
Każda z Wysokich Układających się Stron ma również możność postanowienia, że oświadczenia, przewidziane pod liczbami 2 i 3 artykułu 40 ustawy jednolitej, będą przepisane do rejestru publicznego w terminie oznaczonym dla protestu.
W drodze zmiany artykułu 42 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron ma możność utrzymania lub wprowadzenia systemu zawiadomienia przez urzędnika publicznego, mianowicie może postanowić, że notariusz lub urzędnik, według jej ustawy krajowej, jest upoważniony do sporządzenia protestu, ma obowiązek sporządzając protest, zawiadomić o tym na piśmie te z osób zobowiązanych z czeku, których adresy są bądź wskazane na czeku, bądź znane urzędnikowi publicznemu, sporządzającemu protest, bądź wymienione przez osoby, które zażądały protestu.
Każda z Wysokich Układających się Stron ma prawo postanowić co do czeków, które są zarazem wystawione i płatne na jej obszarze, że stopa odsetek, o której jest mowa w artykule 45 Nr 2 i w artykule 46 nr 2 ustawy jednolitej będzie mogła być zastąpiona przez stopę ustawową, obowiązującą na obszarze tej Wysokiej Układającej się Strony.
W drodze zmiany artykułu 45 ustawy jednolitej, każda z Wysokich Układających się Stron zachowuje możność umieszczenia w jej ustawie krajowej postanowienia przewidującego, że wystawca może żądać od tego, przeciwko komu wykonywa zwrotne poszukiwanie, prowizji komisowej, której wysokość będzie określona przez tę ustawę krajową.
To samo stosuje się, w drodze zmiany artykułu 46 ustawy jednolitej, jeśli chodzi o osobę, która, po zapłaceniu czeku, żąda jego sumy od zwrotnie przed nią zobowiązanych.
Każda z Wysokich Układających się Stron ma prawo postanowić, że w razie utraty prawa lub przedawnienia, pozostanie na jej obszarze skarga przeciwko wystawcy, który nie dał pokrycia albo przeciwko wystawcy lub indosantowi, który by się niesłusznie zbogacił.
Do ustawodawstwa każdej z Wysokich Układających się Stron należy określenie przyczyn przerwania i zawieszenia przedawnienia skarg, wynikających z czeku, których rozpoznaniem mają się zajmować jej sądy.
Inne Wysokie Układające się Strony mogą określić warunki, pod którymi będą uznawać podobne przyczyny. To samo dotyczy skutku skargi, jako środka powodującego bieg terminu przedawnienia, przewidzianego przez artykuł 52 ustęp 2 ustawy jednolitej.
Każda z Wysokich Układających się Stron może postanowić, że niektóre dnie powszednie będą przyrównane do ustawowych dni świątecznych pod względem terminu do przedstawienia i wszystkich innych czynności dotyczących czeków.
Każda z Wysokich Układających się Stron ma prawo wydawać postanowienie wyjątkowe o charakterze ogólnym, odnoszące się do odraczania zapłaty oraz do terminów dotyczących czynności zachowawczych w materii zwrotnego poszukiwania.
Do właściwości każdej z Wysokich Układających się Stron należy oznaczenie, celem zastosowania ustawy jednolitej, jakie osoby mają być uważane za bankierów oraz jakie osoby lub instytucje mają być, z uwagi na charakter ich działalności, zrównane z bankierami.
Każda z Wysokich Układających się Stron zachowuje możność wyłączenia, w całości lub w części, zastosowania ustawy jednolitej do czeków pocztowych i czeków specjalnych bądź instytucji emisyjnych bądź kas publicznych, bądź publicznych instytucji kredytowanych w zakresie, w jakim wyżej wymienione dokumenty stanowią przedmiot specjalnego uregulowania.
Każda z Wysokich Układających się Stron zobowiązuje się uznać postanowienia przyjęte przez każdą inną Wysoką Układającą się Stronę na zasadzie artykułów 1 do 13, 14 ustępy 1 i , 15 i 16, 18 do 15, 27, 29 i 30 niniejszego Załącznika.
PROTOKÓŁ KONWENCJI.
W chwili przystąpienia do podpisania konwencji z dnia dzisiejszego, w sprawie jednolitej ustawy o czekach, niżej podpisani, należycie upoważnieni, zgodzili się na następujące postanowienia;
A.
Członkowie Ligi Narodów i Państwa, nie będące Członkami, w razie niemożności złożenia przed 1 września 1933 roku ratyfikacji niniejszej konwencji, zobowiązują się w ciągu piętnastu dni od tej daty, skierować do Sekretarza Generalnego Ligi Narodów zawiadomienie co do stanu ratyfikacji u nich.
B.
Jeżeli w dniu 1 listopada 1933 roku warunki przewidziane w artykule VI ustęp 1 co do wejścia w życie konwencji, nie zostaną spełnione, Sekretarz Generalny ligii Narodów zwoła zebranie Członków Ligi Narodów i Państw, nie będących Członkami Ligi Narodów, w imieniu których konwencja została podpisana, lub w imieniu których dokonane zostało przystąpienie do niej.
Zebranie to będzie miało na celu rozważyć sytuację i środki, które należy, w razie potrzeby przedsięwziąć, aby jej zaradzić.
C.
Wysokie Układające się Strony zakomunikują sobie wzajemnie przepisy ustawowe, które w wykonaniu konwencji wydadzą na swych obszarach z chwilą wejścia ich w życie.
Na dowód czego Pełnomocnicy podpisali niniejszy Protokół.
Sporządzono w Genewie dziewiętnastego marca tysiąc dziewięćset trzydziestego pierwszego roku w jednym egzemplarzu, który będzie złożony w archiwach Sekretariatu ligi narodów; uwierzytelnione odpisy tego egzemplarza zostaną przesłane wszystkim Członkom Ligi Narodów i wszystkim Państwom, nie będącym Członkami, reprezentowanym na konferencji.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Akty prawne liczba obiektów na liście: (8)
Akty wprowadzające liczba obiektów na liście: (8)
- Wypowiedzenie przez Malawi Konwencji w sprawie jednolitej ustawy o czekach, sporządzonej wraz z Protokołem i załącznikami w Genewie dnia 19 marca 1931 r.
- Przystąpienie Luksemburga do Konwencji o uregulowaniu pewnych kolizji ustaw w przedmiocie czeków wraz z Protokołem, Konwencji w sprawie jednolitej ustawy o czekach wraz z Protokołem oraz Konwencji dotyczącej opłaty stemplowej w przedmiocie czeków wraz z Protokołem, sporządzonych w Genewie dnia 19 marca 1931 r.
- Przystąpienie Węgier do Konwencji w sprawie jednolitej ustawy o czekach wraz z Protokołem, Konwencji o uregulowaniu pewnych kolizji ustaw w przedmiocie czeków wraz z Protokołem oraz Konwencji dotyczącej opłaty stemplowej w przedmiocie czeków wraz z Protokołem, podpisanych w Genewie dnia 19 marca 1931 r.