Tytuł 2 - WNIOSKI DOTYCZĄCE SZCZEGÓLNYCH FORM POMOCY PRAWNEJ - Konwencja o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Bruksela.2000.05.29. Protokół do Konwencji o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej z dnia 29 maja 2000 r. Luksemburg.2001.10.16.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2007.135.950

Akt obowiązujący

Wersja od: 26 października 2005 r.

TYTUŁ  II

WNIOSKI DOTYCZĄCE SZCZEGÓLNYCH FORM POMOCY PRAWNEJ

Artykuł  8

Zwrot

1. Na wniosek Państwa Członkowskiego wzywającego, oraz bez naruszenia praw osób trzecich działających w dobrej wierze, Państwo Członkowskie wezwane może zwrócić przedmioty uzyskane w sposób niezgodny z prawem do dyspozycji Państwa wzywającego w celu zwrotu tych przedmiotów ich prawowitym właścicielom.

2. Przy stosowaniu art. 3 i 6 Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej oraz art. 24 ust. 2 i 29 Traktatu Beneluksu, Państwo Członkowskie wezwane może odstąpić od zwrotu przedmiotów - zarówno przed, jak i po przekazaniu ich Państwu Członkowskiemu wzywającemu - jeżeli zwrot tych przedmiotów ich prawowitym właścicielom może zostać przez to ułatwiony. Prawa osób trzecich działających w dobrej wierze nie mogą zostać naruszone.

3. W przypadku odstąpienia od zwrotu takich przedmiotów przed przekazaniem ich Państwu Członkowskiemu wzywającemu, Państwo Członkowskie wezwane nie wykonuje żadnego prawa zabezpieczenia ani innego prawa przysługującego względem tych przedmiotów na mocy ustawodawstwa podatkowego lub celnego.

Odstąpienie, o którym mowa w ust. 2 nie narusza prawa Państwa Członkowskiego wezwanego do pobierania podatków lub należności celnych od prawowitego właściciela tych przedmiotów.

Artykuł  9

Tymczasowy przekazanie osób pozbawionych wolności dla celów postępowania karnego

1. W przypadku porozumienia pomiędzy właściwymi organami zainteresowanych Państw Członkowskich, Państwo Członkowskie, które wnioskowało o przeprowadzenie czynności postępowania karnego, w którym wymagana jest obecność osoby pozbawionej wolności na jego własnym terytorium - może tymczasowo przekazać tę osobę na terytorium Państwa Członkowskiego, w którym ma się odbyć postępowanie.

2. Porozumienie takie obejmuje ustalenia dotyczące tymczasowego przekazania tej osoby oraz termin, w którym musi ona zostać odesłana na terytorium Państwa Członkowskiego wzywającego.

3. W sytuacji, gdy na przekazanie osoby zainteresowanej wymagana jest jej zgoda, wówczas oświadczenie o wyrażeniu zgody, lub jego kopia, powinna zostać niezwłocznie dostarczona Państwu Członkowskiemu wezwanemu.

4. Okres pozbawienia wolności na terytorium Państwa Członkowskiego wezwanego wlicza się do okresu, w jakim osoba ta jest lub będzie pozbawiona wolności na terytorium Państwa Członkowskiego wzywającego.

5. Postanowienia art. 11 ust. 2 i 3, art. 12 oraz art. 20 Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej stosują się odpowiednio do niniejszego artykułu.

6. W momencie składania powiadamiania o którym mowa w art. 27 ust. 2 każde Państwo Członkowskie może oświadczyć, że dla wykonania porozumienia o którym mowa w ust. 1 niniejszego artykułu wymagana będzie zgoda, o której mowa w ust. 3 niniejszego artykułu lub będzie ona wymagana pod pewnymi warunkami określonymi w oświadczeniu.

Artykuł  10

Przesłuchanie w formie wideokonferencji

1. Jeżeli osoba, która znajduje się na terytorium jednego Państwa Członkowskiego musi zostać przesłuchana w charakterze świadka lub biegłego przez organy sądowe innego Państwa Członkowskiego, to ostatnie Państwo - jeżeli nie jest pożądane lub możliwe, aby osoba ta stawiła się osobiście na jego terytorium - może wnosić, aby przesłuchanie odbyło się w formie wideokonferencji, zgodnie z postanowieniami ust. 2 - 8.

2. Państwo Członkowskie wezwane wyraża zgodę na przesłuchanie w formie wideokonferencji pod warunkiem, że zastosowanie tej formy nie jest sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego oraz pod warunkiem, że dysponuje ono technicznymi środkami dla przeprowadzenia przesłuchania. Jeżeli Państwo Członkowskie wezwane nie posiada środków technicznych pozwalających na przeprowadzenie wideokonferencji, Państwo Członkowskie wzywające może, w porozumieniu z Państwem Członkowskim wezwanym środki takie udostępnić.

3. Wnioski o przesłuchanie w formie wideokonferencji, oprócz informacji wymienionych w art. 14 Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej oraz w art. 37 Traktatu Beneluksu, zawierają wskazanie przyczyny dla której nie jest pożądane lub możliwe osobiste stawiennictwo świadka lub biegłego, a także wskazanie organu sądowego oraz osób, które będą prowadziły przesłuchanie.

4. Organ sądowy Państwa Członkowskiego wezwanego kieruje wezwanie do stawiennictwa do danej osoby, w formie określonej przez jego prawo.

5. Do przesłuchania w formie wideokonferencji, zastosowanie mają następujące zasady:

(a) organ sądowy Państwa Członkowskiego wezwanego jest obecny podczas przesłuchania, jeżeli jest to konieczne przy udziale tłumacza; organ ten jest odpowiedzialny również za potwierdzenie tożsamości osoby przesłuchiwanej, jak również za przestrzeganie podstawowych zasad porządku prawnego Państwa Członkowskiego wezwanego. Jeżeli organ sądowy Państwa Członkowskiego wezwanego uzna, że podczas przesłuchania zostały naruszone podstawowe zasady porządku prawnego Państwa Członkowskiego wezwanego, natychmiast podejmuje on niezbędne działania w celu zapewnienia, aby przesłuchanie było kontynuowane zgodnie z tymi zasadami;

(b) właściwe organy Państwa Członkowskiego wzywającego i wezwanego uzgodnią, w razie potrzeby, jakie środki należy podjąć w celu zapewnienia bezpieczeństwa osobie przesłuchiwanej;

(c) przesłuchanie jest prowadzone bezpośrednio przez organ sądowy, lub pod kierunkiem organu sądowego Państwa Członkowskiego wzywającego, zgodnie z jego własnym prawem;

(d) na wniosek Państwa Członkowskiego wzywającego lub osoby, która ma zostać przesłuchana, Państwo Członkowskie wezwane zapewnia, aby osoba przesłuchiwana mogła skorzystać z pomocy tłumacza, o ile zaistnieje taka potrzeba;

(e) osoba, która ma zostać przesłuchana może powołać się na prawo do odmowy składania zeznań, które przysługuje jej na podstawie prawa Państwa Członkowskiego wezwanego lub wzywającego;

6. Bez uszczerbku dla jakichkolwiek środków uzgodnionych w celu zapewnienia ochrony osób, organ Państwa Członkowskiego wezwanego sporządza protokół z przesłuchania zawierający oznaczenie daty i miejsca przesłuchania, wskazanie tożsamości osoby przesłuchiwanej, tożsamości i charakteru w jakim występowały inne osoby uczestniczące w przesłuchaniu, reprezentujące Państwo Członkowskie wezwane, informacje o zaprzysiężeniu, opis warunków technicznych w jakich przesłuchanie się odbyło. Właściwy organ Państwa wezwanego przekazuje protokół właściwemu organowi Pastwa Członkowskiego wzywającego.

7. Koszty ustanowienia łącza wideo, koszty związane z obsługą łącza wideo w Państwie Członkowskim wezwanym, wynagrodzenie zapewnionych przez nie tłumaczy oraz należności dla świadków i biegłych, jak również koszty ich podróży w Państwie Członkowskim wezwanym - podlegają zwrotowi przez Państwo Członkowskie wzywające Państwu Członkowskiemu wezwanemu, chyba że to drugie odstąpi od wymogu zwrotu wszystkich lub niektórych z tych wydatków.

8. W sytuacji, gdy świadkowie lub biegli przesłuchiwani są na terytorium Państwa Członkowskiego zgodnie z niniejszym artykułem i odmawiają składania zeznań będąc zobowiązani do ich złożenia, lub nie zeznają zgodnie z prawdą - każde Państwo Członkowskie podejmuje niezbędne działania dla zapewnienia, aby jego prawo wewnętrzne było stosowane w taki sam sposób, jakby przesłuchanie odbywało się według procedury krajowej.

9. Państwa Członkowskie mogą, o ile uznają to za stosowne i za zgodą ich właściwych organów sądowych, stosować postanowienia niniejszego artykułu w odniesieniu do przesłuchań przeprowadzanych w formie wideokonferencji z udziałem podejrzanego lub oskarżonego. W takim przypadku, decyzja o przeprowadzeniu wideokonferencji oraz warunki przeprowadzenia - podlega uzgodnieniu pomiędzy zainteresowanymi Państwami Członkowskimi, zgodnie z ich prawem wewnętrznym oraz odpowiednimi instrumentami międzynarodowymi, w tym Europejską Konwencją o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności z 1950 roku.

Każde Państwo Członkowskie, przy składaniu powiadomienia określonego w art. 27 ust. 2 może oświadczyć, że nie będzie stosowało postanowienia pierwszego akapitu. Takie oświadczenie może zostać wycofane w każdym czasie.

Przesłuchania przeprowadza się jedynie za zgodą podejrzanego lub oskarżonego. Zasady, jakie mogą okazać się niezbędne dla ochrony praw podejrzanych lub oskarżonych zostaną przyjęte przez Radę w formie wiążącego instrumentu prawnego.

Artykuł  11

Przesłuchanie świadków oraz biegłych w formie konferencji telefonicznej

1. Jeżeli osoba znajduje się na terytorium jednego Państwa Członkowskiego, a ma zostać przesłuchana w charakterze świadka lub biegłego przez organy sądowe innego Państwa Członkowskiego, to drugie Państwo, jeżeli przewiduje to jego prawo wewnętrzne - może wnosić o pomoc tego pierwszego Państwa Członkowskiego w celu umożliwienia dokonania przesłuchania w formie konferencji telefonicznej, zgodnie z postanowieniem ust. 2 - 5.

2. Przesłuchanie może zostać przeprowadzone w formie konferencji telefonicznej jedynie wówczas, jeżeli świadek lub biegły wyrazi zgodę na przeprowadzenie przesłuchania w taki sposób.

3. Państwo Członkowskie wezwane wyraża zgodę na przesłuchanie w formie konferencji telefonicznej, jeżeli nie jest to sprzeczne z podstawowymi zasadami jego porządku prawnego.

4. Wniosek o przesłuchanie w formie konferencji telefonicznej, niezależnie od informacji wymienionych w art. 14 Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej oraz art. 37 Traktatu Beneluksu, zawiera nazwę organu sądowego oraz nazwiska osób, które będą prowadziły przesłuchanie, jak również stwierdzenie, że świadek lub biegły wyraża gotowość do wzięcia udziału w przesłuchaniu w drodze konferencji telefonicznej.

5. Praktyczne warunki przeprowadzenia przesłuchania są ustalane w porozumieniach zawieranych przez zainteresowane Państwa Członkowskie. Wyrażając zgodę na te warunki Państwo Członkowskie wezwane zobowiązuje się do:

(a) zawiadomienia świadka lub biegłego o czasie i miejscu przesłuchania;

(b) zapewnienia potwierdzenia tożsamości świadka lub biegłego;

(c) potwierdzenia, że świadek lub biegły wyraża zgodę na przesłuchanie w formie konferencji telefonicznej.

Państwo Członkowskie wezwane może wyrazić swoją zgodę, z zastrzeżeniem zastosowania w całości lub w części odpowiednich postanowień art. 10 ust. 5 i 8. O ile nie uzgodniono inaczej, zastosowanie mają mutatis mutandis postanowienia art. 10 ust. 7.

Artykuł  12

Dostawy niejawnie nadzorowane

1. Każde Państwo Członkowskie zobowiązuje się do wyrażenia zgody na prowadzenie na jego terytorium dostaw niejawnie nadzorowanych na wniosek innego Państwa Członkowskiego w ramach prowadzonego postępowania karnego dotyczącego przestępstw stanowiących podstawę ekstradycji.

2. Decyzja o przeprowadzeniu dostaw niejawnie kontrolowanych jest podejmowana w każdym indywidualnym przypadku przez organy właściwe Państwa Członkowskiego wezwanego, przy należytym uwzględnieniu prawa wewnętrznego tego Państwa Członkowskiego.

3. Dostawy kontrolowane odbywają się zgodnie z procedurami Państwa Członkowskiego wezwanego. Prawo do podejmowania działań oraz do kierowania operacjami i ich kontroli posiadają właściwe organy tego Państwa Członkowskiego.

Artykuł  13

Wspólne zespoły śledcze

1. Właściwe organy dwóch lub więcej Państw Członkowskich, mogą na podstawie porozumienia utworzyć wspólny zespół śledczy dla realizacji ściśle określonego celu i na czas określony, który za obopólną zgodą może być przedłużony za zgodą wszystkich stron, dla prowadzenia postępowań karnych w jednym lub więcej Państw Członkowskich ustanawiających taki zespół. Skład zespołu ustala się w porozumieniu.

Wspólny zespół śledczy może zostać ustanowiony w szczególności gdy:

(a) w ramach postępowania karnego prowadzonego przez jedno z Państw Członkowskich należy przeprowadzić trudne i wymagające znacznych środków czynności śledcze dotyczące również innych Państw Członkowskich;

(b) kilka Państw Członkowskich prowadzi postępowanie karne dotyczące przestępstw, których okoliczności wymagają podjęcia skoordynowanych, uzgodnionych działań na terytoriach zaangażowanych w to Państwach Członkowskich.

Wniosek o utworzenie wspólnego zespołu śledczego może zostać złożony przez którekolwiek z zainteresowanych Państw Członkowskich. Zespół tworzy się na terytorium jednego z Państw Członkowskich, w którym spodziewane jest prowadzenie dochodzeń.

2. Niezależnie od informacji wymienionych w odpowiednich postanowieniach art. 14 Europejskiej Konwencji o pomocy prawnej oraz art. 37 Traktatu Beneluksu, wnioski o ustanowienie wspólnego zespołu śledczego zawierają propozycje składu takiego zespołu.

3. Wspólny zespół śledczy działa na terytorium Państwa Członkowskiego ustanawiającego zespół, na następujących, ogólnych warunkach:

(a) kierownikiem zespołu jest przedstawiciel właściwego organu uczestniczącego w postępowanich karnych z Państwa Członkowskiego, w którym działa zespół. Kierownik zespołu będzie działał w granicach swoich uprawnień przysługujących mu na podstawie prawa wewnętrznego;

(b) zespół prowadzi swoje działania zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego, na którego terytorium działa. Członkowie zespołu wykonują swoje zadania pod kierownictwem osoby wymienionej w lit. a), z uwzględnieniem warunków określonych przez ich własne organy w porozumieniu o utworzeniu zespołu.

(c) Państwo Członkowskie, na którego terytorium działa zespół podejmuje niezbędne działania organizacyjne dla umożliwienia mu tego działania.

4. W rozumieniu niniejszego artykułu, członkowie wspólnego zespołu śledczego z Państw Członkowskich innych niż Państwo Członkowskie, w którym zespół działa, określani są jako "członkowie oddelegowani" do zespołu.

5. Oddelegowani członkowie wspólnego zespołu śledczego są uprawnieni do obecności przy prowadzonych czynnościach śledczych w Państwie Członkowskim, na którego terytorium działa zespół. Jednakże, ze szczególnych powodów, kierujący zespołem może postanowić inaczej, zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego, w którym zespół działa.

6. Kierujący zespołem, zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego, na terytorium którego działa zespół, może powierzyć oddelegowanym członkom wspólnego zespołu śledczego zadanie podjęcia pewnych czynności śledczych, jeżeli zostało to zatwierdzone przez właściwe organy Państwa Członkowskiego, na terytorium którego działa zespół oraz organy delegującego Państwa Członkowskiego.

7. W sytuacji, gdy wymagane jest podjęcie przez wspólny zespół śledczy działań śledczych w jednym z Państw Członkowskich tworzących zespół, wówczas członkowie zespołu oddelegowani do niego przez to Państwo Członkowskie mogą zwrócić się do właściwych organów swojego Państwa o podjęcie takich działań. Działania takie są traktowane przez to Państwo Członkowskie na warunkach jakie miałyby zastosowanie, gdyby wystąpiono o ich przeprowadzenie w ramach postępowania krajowego.

8. W przypadku, gdy wspólny zespół śledczy potrzebuje pomocy ze strony Państwa Członkowskiego innego niż Państwa, które utworzyły zespół, lub ze strony Państwa trzeciego, wniosek o pomoc może zostać złożony przez właściwe organy Państwa, w którym zespół działa do właściwych organów danego Państwa, zgodnie z odpowiednimi instrumentami prawnymi lub uzgodnieniami.

9. Członek oddelegowany do wspólnego zespołu śledczego, może, zgodnie ze swoim prawem wewnętrznym oraz w granicach swoich kompetencji, dostarczyć zespołowi informacji jakimi dysponuje Państwo Członkowskie, które oddelegowało go do prowadzenia czynności w ramach zespołu.

10. Informacje uzyskane zgodnie z prawem przez członka lub oddelegowanego członka zespołu śledczego w ramach udziału we wspólnym zespole śledczym, które inaczej nie są dostępne dla właściwych organów zainteresowanych Państw Członkowskich - mogą zostać wykorzystane w następujących celach:

(a) w celach, dla których zespół został utworzony;

(b) w celu ujawniania, prowadzenia czynności śledczych i ścigania przestępstw, pod warunkiem uzyskania uprzedniej zgody ze strony Państwa Członkowskiego, w którym informacje stały się dostępne. Państwo to może odmówić wyrażenia zgody jedynie w przypadkach, w których takie wykorzystanie stanowiłoby zagrożenie dla postępowań karnych prowadzonych na terytorium tego Państwa Członkowskiego, lub w których to Państwo Członkowskie mogłoby odmówić pomocy prawnej;

(c) w celu zapobieżenia bezpośredniemu i poważnemu zagrożeniu dla bezpieczeństwa publicznego, oraz nie naruszając lit. b), jeżeli w następstwie tego wszczęte zostanie postępowanie karne;

(d) dla innych celów w zakresie uzgodnionym pomiędzy Państwami Członkowskimi ustanawiającymi zespół.

11. Postanowienia niniejszego artykułu nie naruszają innych istniejących postanowień lub uzgodnień dotyczących tworzenia lub działania wspólnych zespołów śledczych.

12. W zakresie, w jakim dopuszcza to prawo zainteresowanych Państw Członkowskich lub postanowienia jakiegokolwiek instrumentu prawnego mającego pomiędzy nimi zastosowanie, można dokonać uzgodnień przewidujących uczestnictwo w działaniach zespołu ze strony osób innych niż przedstawiciele właściwych organów Państw Członkowskich które tworzą wspólny zespół śledczy. Takimi osobami mogą być na przykład funkcjonariusze organów ustanowionych na podstawie Traktatu o Unii Europejskiej. W odniesieniu do tych osób nie mają zastosowania uprawnienia przysługujące członkom lub oddelegowanym członkom zespołu na mocy niniejszego artykułu, chyba że porozumienie w sposób wyraźny stanowi inaczej.

Artykuł  14

Operacje pod przykryciem

1. Państwo Członkowskie wezwane oraz Państwo Członkowskie wzywające mogą uzgodnić udzielanie sobie wzajemnej pomocy w prowadzeniu postępowań karnych przez funkcjonariuszy działających pod przykryciem lub przy wykorzystaniu fałszywej tożsamości (operacja pod przykryciem).

2. Decyzja w sprawie wniosku podejmowana jest w każdej konkretnej sprawie przez właściwe organy Państwa Członkowskiego wezwanego z należytym uwzględnieniem jego prawa wewnętrznego oraz stosowanych przez nie procedur. Okres trwania operacji pod przykryciem, jej szczegółowe warunki oraz status prawny prowadzących ją funkcjonariuszy uzgadniane są pomiędzy Państwami Członkowskimi, z należytym uwzględnieniem ich prawa wewnętrznego oraz stosowanych przez nie procedur.

3. Operacje pod przykryciem prowadzone są zgodnie z prawem wewnętrznym oraz procedurami Państwa Członkowskiego, na terytorium którego operacja pod przykryciem jest prowadzona. Zaangażowane Państwa Członkowskie współpracują ze sobą w celu zapewnienia, aby operacja pod przykryciem została przygotowana i była nadzorowana, oraz w celu podejmowania działań zapewnieniających bezpieczeństwo funkcjonariuszom działającym pod przykryciem lub przy wykorzystaniu fałszywej tożsamości.

4. W momencie składania powiadomienia przewidzianego w art. 27 ust. 2, każde z Państw Członkowskich może oświadczyć, że nie jest związane niniejszym artykułem. Takie oświadczenie może zostać wycofane w każdym czasie.

Artykuł  15

Odpowiedzialność karna funkcjonariuszy

Podczas przeprowadzania operacji, o których mowa w art. 12, 13 oraz 14 funkcjonariusze z Państwa Członkowskiego innego niż Państwo Członkowskie, w którym przeprowadzana jest operacja są uważani za funkcjonariuszy Państwa Członkowskiego, w którym przeprowadzana jest operacja w odniesieniu do przestępstw popełnionych przeciwko nim lub przez nich.

Artykuł  16

Odpowiedzialność cywilna funkcjonariuszy

1. W sytuacji, gdy zgodnie z art. 12, 13 oraz 14 funkcjonariusze jednego Państwa Członkowskiego prowadzą działania w innym Państwie Członkowskim, to pierwsze Państwo Członkowskie odpowiada za wszelkie szkody spowodowane przez nich podczas prowadzonych przez nich działań, zgodnie z prawem Państwa Członkowskiego, na terytorium którego te działania miały miejsce.

2. Państwo Członkowskie, na terytorium którego została spowodowana szkoda, o której mowa w ust. 1, zobowiązane jest do jej naprawienia na warunkach mających zastosowanie do szkód spowodowanych przez jego własnych funkcjonariuszy.

3. Państwo Członkowskie, którego funkcjonariusze wyrządzili komukolwiek szkodę na terytorium innego Państwa Członkowskiego zwraca temu drugiemu Państwu w pełnej wysokości wszelkie sumy, jakie zapłaciło ono ofiarom lub osobom prawa ich reprezentującym.

4. Bez uszczerbku dla wykonywania swoich praw wobec osób trzecich, oraz za wyjątkiem ust. 3, każde Państwo Członkowskie w wypadku określonym w ustępie 1 powstrzymuje się od domagania się od drugiego Państwa Członkowskiego odszkodowania za szkody, jakie poniosło.