Rozdział 4 - Arbitraż - Konwencja o koncyliacji i arbitrażu w ramach KBWE. Sztokholm.1992.12.15.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1999.98.1138

Akt obowiązujący
Wersja od: 5 grudnia 1994 r.

Rozdział  IV

Arbitraż

Wniosek o powołanie Trybunału Arbitrażowego

1.
Wniosek o wszczęcie postępowania arbitrażowego może zostać wniesiony w dowolnym terminie za porozumieniem dwóch lub więcej Państw-Stron niniejszej konwencji albo jednego lub kilku Państw-Stron niniejszej konwencji i jednego lub kilku Państw uczestniczących w KBWE.
2.
Państwa-Strony niniejszej konwencji mogą, przekazując powiadomienie skierowane do depozytariusza w dowolnym terminie, zadeklarować, iż uznają za obligatoryjne, ipso facto i bez specjalnego porozumienia, orzeczenie Trybunału Arbitrażowego na zasadzie wzajemności. Deklaracja ta wydawana jest na czas nieograniczony bądź na określony okres czasu i może obejmować wszystkie spory bądź wyłączać spory dotyczące integralności terytorialnej państwa, jego obrony narodowej, suwerennych praw do terytorium lądowego bądź współroszczeń o zwierzchnictwo nad innymi obszarami.
3.
Wniosek o wszczęcie postępowania arbitrażowego przeciw Państwu-Stronie niniejszej konwencji, które złożyło deklarację określoną w ustępie 2, może mieć formę podania doręczonego Sekretarzowi Sądu dopiero po upływie okresu trzydziestu dni od przekazania Radzie KBWE, zgodnie z postanowieniami artykułu 25 ustęp 5, raportu Komisji Pojednawczej, która rozpatrywała spór.
4.
W przypadku wniesienia sporu przed Trybunał Arbitrażowy zgodnie z niniejszym artykułem, Trybunał może, z mocy własnych postanowień bądź na wniosek jednej lub wszystkich stron prowadzących spór, wskazać środki tymczasowe, jakie powinny podjąć strony sporu celem uniknięcia zaostrzenia sporu, utrudnień w jego rozwiązywaniu, bądź niemożności wprowadzenia w życie przyszłej decyzji Trybunału, w wyniku postępowania jednej lub kilku stron sporu.

Sprawy wnoszone przed Trybunał Arbitrażowy

1.
Jeżeli wniosek o arbitraż wynika z umowy, w umowie tej musi zostać podany przedmiot sporu. Jeżeli brak jest porozumienia co do przedmiotu sporu w całości lub części, każda ze stron przedstawi swoje stanowisko w odniesieniu do przedmiotu sporu.
2.
Jeżeli wniosek o arbitraż został wniesiony w formie podania, w podaniu musi zostać podany przedmiot sporu, wskazane Państwa-Strony niniejszej konwencji, przeciwko którym jest on skierowany, a także musi zawierać główne fakty i podstawy prawne uzasadniające wniosek. Niezwłocznie po otrzymaniu podania Sekretarz Sądu przekaże powiadomienie pozostałym Państwom-Stronom lub stronom wyszczególnionym w podaniu.

Powołanie Trybunału Arbitrażowego

1.
Po wpłynięciu wniosku o arbitraż zostaje powołany Trybunał Arbitrażowy.
2.
Arbitrzy wyznaczeni przez strony w związku ze sporem zgodnie z artykułem 4 są z urzędu członkami Trybunału. W przypadku gdy więcej niż dwa Państwa są stronami w tym samym sporze, Państwa dochodzące tych samych interesów mogą uzgodnić wyznaczenie jednego arbitra.
3.
Biuro wyznaczy spośród arbitrów zespół członków Trybunału tak, by łączna liczba członków wyznaczonych przez Biuro przewyższała o jedną osobę liczbę członków wyznaczonych z urzędu. Do składu Trybunału mogą zostać wyznaczeni członkowie Biura i ich zastępcy, figurujący na liście arbitrów.
4.
Członek wyznaczony z urzędu zostanie zastąpiony przez swojego zastępcę, jeżeli nie będzie mógł uczestniczyć w posiedzeniach Trybunału bądź brał udział w jakimkolwiek charakterze w prowadzeniu sprawy wynikającej ze sporu wniesionego przed Trybunał. Jeżeli zastępca znajdować się będzie w tej samej sytuacji, zainteresowane Państwo wyznaczy członka rozpatrującego spór zgodnie z warunkami podanymi w ustępie 5. W przypadku zakwestionowania prawa członka bądź jego (jej) zastępcy do zasiadania w Trybunale, decyzję w tej materii podejmie Biuro.
5.
Każde państwo będące stroną w sporze wniesionym przed Trybunał Arbitrażowy i nie będące jednocześnie stroną niniejszej konwencji może wyznaczyć osobę wchodzącą w skład Trybunału z listy arbitrów sporządzonej zgodnie z artykułem 4 bądź wybraną spośród innych osób będących obywatelami Państwa uczestniczącego w KBWE. Tak wyznaczona osoba musi spełniać warunki podane w artykule 4 ustęp 2, a przy rozpatrywaniu sporu przysługiwać jej będą prawa i obowiązki na równi z pozostałymi członkami Trybunału. Osoba ta pełnić będzie swoje funkcje w sposób w pełni niezawisły i złoży przed włączeniem w skład Trybunału zapewnienie wymagane zgodnie z artykułem 5.
6.
Trybunał wyznacza przewodniczącego Trybunału spośród członków wyznaczonych przez Biuro.
7.
W przypadku niemożności uczestnictwa jednego z członków Trybunału, wyznaczonego przez Biuro, w posiedzeniach Trybunału, członek ten nie zostanie zastąpiony do czasu, gdy liczba członków wyznaczonych przez Biuro spadnie poniżej liczby członków z urzędu, czyli członków wyznaczonych przez strony do rozwiązania sporu zgodnie z ustępem 5. W takim przypadku Biuro wyznaczy jednego lub więcej członków zgodnie z ustępami 3 i 4 niniejszego artykułu. Nowy przewodniczący nie zostanie wybrany w razie wyznaczenia jednego lub więcej nowych członków, chyba, że właśnie przewodniczący Trybunału jest tym członkiem, który nie może brać udziału w posiedzeniach.

Postępowanie arbitrażowe

1.
Wszystkim stronom w sporze przysługuje prawo do przedstawienia swoich racji w trakcie postępowania arbitrażowego, prowadzonego zgodnie z zasadami sprawiedliwego prowadzenia procesu. Postępowanie składać się będzie z części pisemnej i części ustnej.
2.
Trybunałowi Arbitrażowemu przysługują w odniesieniu do stron w sporze uprawnienia śledcze i dochodzeniowe niezbędne do wypełnienia zadań Trybunału.
3.
Każde Państwo uczestniczące w KBWE i uważające, iż jego szczególne interesy natury prawnej zostaną naruszone w wyniku decyzji Trybunału, może, w terminie piętnastu dni od przekazania powiadomienia przez Sekretariat KBWE zgodnie z artykułem 15, skierować do Sekretarza Sądu wniosek o podjęcie interwencji. Wniosek taki zostanie niezwłocznie przekazany stronom w sporze oraz Trybunałowi powołanemu do rozstrzygnięcia sporu.
4.
W przypadku stwierdzenia przez Państwo interweniujące, iż zostały naruszone jego interesy, Państwu temu przysługiwać będzie prawo do uczestniczenia w postępowaniu w zakresie niezbędnym do ochrony jego interesów. Odnośna część decyzji Trybunału będzie wiążąca dla Państwa interweniującego.
5.
Stronom prowadzącym spór przysługuje okres trzydziestu dni do przekazania Trybunałowi swoich uwag na temat wniosku o zezwolenie na interwencję. Decyzję o zasadności wniosku podejmuje Trybunał.
6.
Posiedzenia Trybunału są zamknięte, jeżeli Trybunał nie zadecyduje inaczej na wniosek stron prowadzących spór.
7.
W przypadku niestawienia się strony lub stron sporu na rozprawę, druga strona lub strony w sporze może(gą) wystąpić do Trybunału o wydanie orzeczenia na korzyć jej lub ich roszczeń. Przed wydaniem takiego orzeczenia Trybunał musi się upewnić co do swojej właściwości oraz zbadać, czy roszczenia strony lub stron postępowania są uzasadnione.

Funkcja Trybunału Arbitrażowego

Zadaniem Trybunału Arbitrażowego jest rozstrzyganie zgodnie z prawem międzynarodowym sporów kierowanych do Trybunału. Postanowienie to nie ogranicza uprawnień Trybunału do orzekania ex aequo et bono, za zgodą stron w sporze.

Orzeczenie arbitrażowe

1.
Orzeczenie Trybunału Arbitrażowego zawiera przesłanki, na których zostało oparte. Każdy członek Trybunału jest upoważniony do zgłoszenia zdania odrębnego lub votum separatum, jeżeli orzeczenie w całości lub w części nie wynika z jednomyślnej decyzji członków Trybunału Arbitrażowego.
2.
Nie naruszając postanowień artykułu 29 ustęp 4, orzeczenie Trybunału ma moc wiążącą jedynie między stronami w sporze i w odniesieniu do sprawy, której dotyczy.
3.
Orzeczenie jest ostateczne i nie podlega apelacji. Jednak strony lub strona sporu mogą wnieść o przedstawienie wykładni i zakresu orzeczenia. Jeżeli strony w sporze nie uzgodnią inaczej, wniosek taki zostanie złożony w nieprzekraczalnym terminie sześciu miesięcy od daty wydania orzeczenia. Po wpłynięciu spostrzeżeń stron sporu, Trybunał w możliwie krótkim terminie przedstawi wykładnię orzeczenia.
4.
Podanie o rewizję orzeczenia może zostać wniesione jedynie na podstawie ujawnienia nowych faktów o decydującym znaczeniu, które w chwili wydawania orzeczenia nie były znane Trybunałowi i stronie lub stronom sporu wnoszącym o przeprowadzenie rewizji. Podanie o przeprowadzenie rewizji musi zostać wniesione najpóźniej w terminie sześciu miesięcy po ujawnieniu nowych faktów. Po upływie dziesięciu lat od daty orzeczenia żadne podanie o przeprowadzenie rewizji nie zostanie uwzględnione.
5.
Jeżeli tylko będzie to możliwe, wniosek o przedstawienie wykładni lub podanie wnoszące o przeprowadzenie rewizji powinny zostać rozpatrzone przez ten sam Trybunał, który wydał orzeczenie. W przypadku gdy Biuro uzna to za niemożliwe, powołany zostanie inny Trybunał zgodnie z postanowieniami artykułu 28.

Ogłoszenie orzeczenia arbitrażowego

Orzeczenie jest ogłaszane przez Sekretarza Sądu. Zatwierdzony egzemplarz jest przekazywany stronom w sporze oraz Radzie KBWE przez Komitet Wyższych Urzędników.