Tytuł 2 - UMOWA O PRZEWÓZ. - Konwencja Międzynarodowa o przewozie towarów kolejami żelaznemi. Berno.1924.10.23.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1928.73.667

Akt utracił moc

Wersja od: 1 maja 1935 r.

TYTUŁ  II.

UMOWA O PRZEWÓZ.

Rozdział  I.

Forma i warunki umowy o przewóz.

Artykuł  6.

Treść i forma listu przewozowego.

§ 1. Na każdą przesyłkę międzynarodową, podlegającą niniejszej Konwencji, nadawca winien złożyć list przewozowy według wzoru, stanowiącego Załącznik II do tejże Konwencji.

Formularze listu przewozowego powinny być drukowane na białym, trwałym papierze do pisania; formularze dla przesyłek pośpiesznych posiadają na górnym i dolnym brzegu z obu stron czerwony szlak o szerokości co najmniej 1 centymetra.

§ 2. Taryf - międzynarodowe lub umowy między kolejami żelaznemi określają, w jakim języku powinny być drukowane formularze listów przewozowych. W braku postanowień takich w taryfach lub w braku umów, formularze powinny być drukowane w jednym z języków urzędowych Państwa wysłania; nadto powinny zawierać tekst francuski albo niemiecki, albo włoski, oraz mogą zawierać wszelkie uznane za pożyteczne tłumaczenia na inne języki.

Część wypełniana przez nadawcę powinna być zawsze sporządzona w jednym z języków urzędowych kraju wysłania przesyłki. Taryfy międzynarodowe lub specjalne układy między kolejami żelaznemi postanawiała, jakie tłumaczenia są nieodzowne. W braku takich postanowień, nadawca powinien, dołączyć tłumaczenie w języku francuskim albo niemieckim, albo włoskim.

§ 3. Części formularza, obwiedzione grubemi linjami, powinna wypełnić kolej żelazna, pozostałe nadawca. Nadawca powinien przekreślić rubryki, które pozostawia niewypełnione.

§ 4. Wybór formularza białego lub ze szlakami czerwonemi wskazuje, czy towar należy przewieźć jako przesyłkę zwyczajną, czy też jako pośpieszną. Żądanie, aby towar przewożono na pewnej części przebiciu jako przesyłkę pośpieszną, na innej zaś części jako przesyłkę zwyczajną, nie jest dopuszczalne, chyba że wszystkie interesowane koleje żelazne zawarły w tym względzie układ specjalny.

§ 5. Listów przewozowych z poprawkami lub podskrobaniami nie przyjmuje się. Przekreślenia dopuszczalne są tylko wtedy, jeżeli nadawca stwierdzi je swym podpisem, gdy zaś chodzi o ilość lub wagę sztuk, jeżeli ilości poprawione wpisze słowami.

§ 6. Dane, umieszczane w liście przewozowym powinny być wpisywane nie dającem się wytrzeć pismem lub drukowane.

Następujące dane powinny być wniesione obowiązkowo:

a) miejsce i data wystawienia listu przewozowego;

b) oznaczenie kolei żelaznej nadawczej;

c) wskazanie kolei żelaznej przeznaczenia oraz stacji przeznaczenia ze wszelkiemi szczegółami, niezbędnemi dla uniknięcia pomyłek z powodu istnienia różnych stacyj w jednej i tej samej miejscowości, bądź to miejscowości o tej samej lub podobnej nazwie;

d) nazwisko i miejsce zamieszkania odbiorcy. Jako odbiorca może być wymieniona jedna tylko osoba, firma, lub osoba prawna. Wymienienie jako odbiorcy stacji przeznaczenia lub jej zawiadowcy, dopuszczalne jest tylko wtedy, jeżeli zezwala na to wyraźnie taryfa, którą należy stosować. Adresy, nie zawierające nazwiska odbiorcy, jak np. "na zlecenie ......" albo "na okaziciela wtórnika listu przewozowego", są niedopuszczalne;

e) oznaczenie rodzaju towaru, jego wagi, lub zamiast tejże innych danych, odpowiednio do przepisów kolei nadawczej, nadto przy przesyłkach drobnych ilość sztuk, przy przesyłkach zaś, których załadowanie należy do nadawcy - rodzaj, numer i cechy własności wagonu. Towary należy oznaczać w sposób następujący: towary wymienione w Załączniku I, według oznaczonej tamże nazwy; towary wymienione w klasyfikacji towarów, lub w taryfie, według użytej tam nazwy; inne towary według nazwy przyjętej w handlu.

Jeżeli miejsce, wyznaczone w liście przewozowym dla określenia towarów, nie wystarcza, należy przedmioty wyszczególnić na arkuszach, starannie złączonych z listem przewozowym i podpisanych przez nadawcę;

f) dokładne wyszczególnienie dokumentów, wymaganych przez władze celne, akcyzowe, skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne, z zaznaczeniem w liście przewozowym czy dołączone są do tegoż listu, czy też złożone zostały na pewnej oznaczonej stacji;

g) nazwisko lub firma nadawcy, stwierdzone jego podpisem i uzupełnione jego adresem telegraficznym lub telefonicznym, o ile nadawca uważa to za potrzebne. Podpis nadawcy może być wydrukowany, lub zastąpiony jego stemplem, jeżeli na to zezwalają ustawy i regulaminy obowiązujące na stacji wysłania. Jako nadawca może być wymieniona w liście przewozowym jedna tylko osoba, firma lub osoba prawna.

Nadto list przewozowy może zawierać następujące wskazania:

h) żądanie "zostawić na stacji" lub "dostawić do mieszkania", jeżeli ten ostatni sposób wydania towaru jest zaprowadzony na stacji przeznaczenia (artykuł 16 § 2). Materjały zagrażające wybuchem i samopalne (zobacz Załącznik I) nie mogą być przesyłane z żądaniem "zostawić na stacji";

i) żądanie zastosowania taryf, mianowicie taryf specjalnych lub wyjątkowych, przewidzianych w artykułach 11, § 10 i 34;

k) kwotę wyrażającą interes w dostawie, podany zgodnie z artykułem 35;

l) podanie kosztów, jakie nadawca bierze na swój rachunek, zgodnie z postanowieniami artykułu 17;

m) wysokość zaliczenia, którym obciąża się towar oraz zaliczek, udzielonych przez kolej żelazną zgodnie z artykułem 19;

n) żądaną drogę przewozu i wskazanie stacji, na których mają się odbywać formalności celne lub akcyzowe, jak również sprawdzania wymagane przez władze skarbowe, policyjne lub inne władze administracyjne;

o) wskazanie pełnomocnika w myśl artykułu 15.

§ 7. Nie dozwala się zamieszczać w liście przewozowym innych oświadczeń, aniżeli te, które są przepisane ustawami i regulaminami jednego z Państw i nie stoją w sprzeczności z Konwencją niniejszą.

Zabrania się zastępować list przewozowy innemi dokumentami, lub dołączać do niego inne załączniki, jak te, na które zezwala Konwencja niniejsza. Nadawca powinien jednak, jeżeli wymagają tego ustawy i regulaminy, obowiązujące na stacji nadania, sporządzić, oprócz listu przewozowego, dokument, przeznaczony do przechowania go na kolei żelaznej, aby służył jako dowód zawarcia umowy o przewóz.

§ 8. Do jednego listu przewozowego nie wolno wpisywać przedmiotów, które nie mogą być razem załadowane ze względu na ujemne następstwa lub ze względu na naruszenie przepisów celnych, akcyzowych, skarbowych, policyjnych lub przepisów innych władz administracyjnych.

§ 9. Na przesyłki, których załadowanie i wyładowanie stanowi obowiązek nadawcy, względnie odbiorcy, należy sporządzać oddzielne listy przewozowe, nie zawierające przedmiotów, których załadowanie i wyładowanie jest obowiązkiem kolei żelaznej.

Na przedmioty, wymienione w artykule 4, muszą być również sporządzane oddzielne listy przewozowe.

§ 10. Jeden list przewozowy może obejmować tylko jedną przesyłkę wagonową z wyjątkiem przedmiotów niepodzielnych, wymagających większej ilości wagonów. Przepisu tego jednak nie stosuje się, jeżeli postanowienia specjalne dla pewnej komunikacji lub taryfy, które mają być zastosowane, dopuszczają na całej przestrzeni nadanie kilku wagonów za jednym listem przewozowym.

§ 11. Nadawcy wolno zamieścić na dolnej części odwrotnej strony listu przewozowego następujące uwagi, służące wyłącznie dla informacji odbiorcy bez żadnego zobowiązania i odpowiedzialności kolei żelaznej:

"Przesyłka od N."

"Z polecenia N."

"Do rozporządzenia N."

"Do przeekspedjowania dla N."

"Ubezpieczono w N."

"Na statek N."

"Ze statku N."

"Do wywozu z przeznaczeniem do N."

Każda z tych uwag musi odnosić się do całej przesyłki.

Artykuł  7.

Odpowiedzialność za oświadczenia w liście przewozowym. Dopłaty. Zarządzenia w wypadku przeciążenia wagonu.

§ 1. Nadawca jest odpowiedzialny za ścisłość wskazań i oświadczeń, wpisanych przez niego do listu przewozowego; ponosi on wszelkie następstwa, wynikające ze wskazań lub oświadczeń niezgodnych z rzeczywistością, nieścisłych, niedostatecznych lub wpisanych na innem miejscu, nieprzeznaczonem do tego rodzaju oświadczeń.

§ 2. Kolej żelazna ma prawo sprawdzać w każdym czasie, czy przesyłka zgadza się z oświadczeniami w liście przewozowym. Nadawcę, względnie odbiorcę powinno się wezwać, aby był obecny przy sprawdzaniu, jeżeli odbywa się ono na stacji nadawczej, albo na stacji przeznaczenia. Jeżeli interesowany nie zjawi się, lub jeżeli sprawdzanie odbywa się w drodze, należy dokonać je w obecności dwóch świadków, nienależących do personelu kolei żelaznej, o ile w ustawach lub regulaminach obowiązujących w kraju, gdzie sprawdzanie się odbywa, nie przewidziano inaczej. Jeżeli przesyłka nie zgadza się z oświadczeniami listu przewozowego, koszty spowodowane sprawdzeniem, a niezapłacone zaraz na miejscu, obciążają towar.

§ 3. Ustawy i regulaminy każdego Państwa określają warunki, pod jakiemi kolej żelazna ma prawo lub obowiązek ustalania lub sprawdzania wagi przesyłki albo ilości sztuk, jak również wagi własnej wagonu.

§ 4. Jeżeli przesyłki wagonowe waży się na wadze wagonowej, wagę ustala się w ten sposób, że od ogólnej wagi wagonu naładowanego odejmuje się wagę własną wagonu na nim oznaczoną, chyba że osobne przeważenie próżnego wagonu wykaże inną wagę własną wagonu.

§ 5. Za umieszczenie wskazań lub oświadczeń niezgodnych z rzeczywistością, nieścisłych lub niedostatecznych, które mogą spowodować przyjęcie do przewozu przedmiotów wyłączonych od przewozu, stosownie do p. 4 artykułu 3, obliczenie za przesyłkę niższej opłaty przewozowej lub uniemożliwienie zastosowania taryf normalnych, za niezachowanie przepisanych w Załączniku I środków ostrożności, albo też w razie przeciążenia wagonu załadowanego przez nadawcę, należy uiścić dopłatę, niezależnie od dodatkowego uiszczenia różnicy w należności przewozowej i, w danym razie, od odpowiedzialności za wszelką ewentualnie wyrządzoną szkodę tudzież od odpowiedzialności karnej.

Dopłatę tę ustala się jak następuje:

a) w razie niezgodnego z rzeczywistością, nieścisłego lub niedostatecznego oznaczenia przedmiotów, wyłączonych od przewozu stosownie do p. 4 artykułu 3, lub wymienionych w Załączniku I, albo też w razie niezachowania środków ostrożności, przepisanych w tymże Załączniku, pobiera się dopłaty następujące:

Za przedmioty wyłączone od przewozu stosownie od p. 4 artykułu 3 - 15 franków

Za przedmioty	(Klasa I, grupa 1 a	15	franków
wymienione w	(Klasa I, grupy 1b, 1c i 1d ..................	10	"
załączniku I.	(Klasa I, grupy 1e i kl. II i III ............	5	"
	(Klasy IV, V i VI ............................	1	"

od kilograma wagi brutto całej sztuki.

Jeżeli przepisy obowiązujące w ruchu wewnętrznym tej kolei żelaznej, na której spostrzeżono przekroczenie, przewidują niższe dopłaty, pobiera się wówczas te ostatnie.

b) W razie niezgodnego z rzeczywistością, nieścisłego lub niedostatecznego oznaczenia przesyłki zawierającej towary inne, niż przewidziane pod literą a) niniejszego paragrafu, dopłata wynosi podwójną różnicę pomiędzy należnością przewozową, jaką należałoby pobrać za przesyłki oznaczone niezgodnie z rzeczywistością, nieściśle lub niedostatecznie, od stacji nadania do stacji przeznaczenia, a należnością przewozową, jaką należałoby pobrać, gdyby oznaczenie było zgodne z rzeczywistością" ścisłe i dostateczne.

Dopłata nie może być niższa niż 1 frank nawet wtedy, gdy niema różnicy należności przewozowej. Jeżeli przepisy obowiązujące dla ruchu wewnętrznego tej kolei żelaznej, na której spostrzeżono przekroczenie, przewidują niższą dopłatę minimalną, pobiera się wówczas tę ostatnią.

c) W razie podania wagi niższej niż rzeczywista, dopłata wynosi podwójną różnicę pomiędzy należnością przewozową od stacji nadawczej do stacji przeznaczenia za wagę podaną, a należnością za wagę stwierdzoną.

d) W razie przeciążenia wagonu, załadowanego przez nadawcę, dopłata wynosi sześciokrotną należność przewozową od stacji nadawczej do stacji przeznaczenia za nadwyżkę wagi, przekraczającą dopuszczalne obciążenie. Przeciążenie ma miejsce, jeżeli ciężar wagonu przekracza granicę obciążenia, określoną w następujący sposób:

Jeżeli wagon ma tylko jeden napis, określający dopuszczalne obciążeniem uważa się napis ten za wskazujący ładowność normalną; granica obciążenia odpowiada wówczas tej ładowności, powiększonej o 5%.

Jeżeli wagon ma dwa napisy, wówczas napis, wskazujący niższe obciążenie, oznacza ładowność normalną, wyższe, zaś - granicę obciążenia.

e) Jeżeli dla jednego i tego samego wagonu podano wagę niższą od rzeczywistej i jeżeli ma miejsce przeciążenie, dopłaty pobiera się łącznie za oba przekroczenia.

§ 6. Dopłaty, które pobrać należy w myśl § 5, obciążają przesyłkę bez względu na to, gdzie stwierdzono okoliczności, powodujące ich zarachowanie.

Jeżeli wartość towaru nie pokrywa dopłat, lub jeżeli, odbiorca odmówi przyjęcia przesyłki, nadawca powinien zapłacić nadwyżkę, wynikającą z zarachowania dopłat.

§ 7. Dopłaty nie pobiera się:

a) w razie niezgodnego z rzeczywistością podania wagi przesyłek, które kolej żelazna obowiązana jest zważyć stosownie do obowiązujących przepisów;

b) w razie niezgodnego z rzeczywistością podania wagi, lub w razie przeciążenia, jeżeli nadawca w liście przewozowym zażądał zważenia przez kolej żelazną;

c) w razie przeciążenia, które nastąpiło w czasie przewozu wskutek wpływów atmosferycznych, jeżeli nadawca udowodni, że przy załadowaniu wagonu zastosował się do przepisów, obowiązujących na stacji nadawczej;

d) w razie zwiększenia się wagi w czasie przewozu, które nie powoduje przeciążenia, jeżeli nadawca udowodni, że zwiększenie się wagi powstało wskutek wpływów atmosferycznych.

§ 8. Stacja nadawca lub pośrednia w razie stwierdzenia przeciążenia wagonu może odładować nadmiar ładunku z wagonu nawet wtedy, gdy dopłata się nie należy. Nadawcę należy w takim razie wezwać niezwłocznie za pośrednictwem stacji nadawczej aby rozporządził odładowaną częścią ładunku.

Przewoźne za odległość przebytą przez odładowaną część ładunku oblicza się według stawek tej samej taryfy, którą zastosowano do głównej przesyłki z ewentualnem doliczeniem dopłaty, przypadającej według zamieszczonego wyżej § 5; za odładowanie pobiera się należność według taryfy opłat dodatkowych tej kolei żelaznej, która czynność tę wykonała.

Jeżeli nadawca zażąda zwrotu lub dalszego wysłania nadmiaru ładunku, postępuje się z nim jak z samoistną przesyłką.

Artykuł  8.

Zawarcie umowy o przewóz. Wtórnik listu przewozowego.

§ 1. Umowę o przewóz uważa się za zawartą z chwilą kiedy stacja nadawcza przyjęła do przewozu towar wraz z listem przewozowym. Stacja nadawcza stwierdza przyjęcie, wyciskając na liście przewozowym stempel z datą przyjęcia.

§ 2. Ostemplowania należy dokonać natychmiast po całkowitem dostarczeniu przesyłki wyszczególnionej w liście przewozowym i po wniesieniu opłat, które przyjął na siebie nadawca. Jeżeli nadawca tego zażąda, ostemplowania należy dokonać w jego obecności.

§ 3. List przewozowy, opatrzony stemplem, stanowi dowód umowy o przewóz.

§ 4. W stosunku jednak do przesyłek, których załadowanie stanowi obowiązek nadawcy w myśl przepisów taryfowych lub umów z nim zawartych, o ile na stacji nadawczej umowy takie są dozwolone, to dane listu przewozowego, dotyczące wagi, bądź to ilości sztuk, stanowią dowód przeciw kolei żelaznej tylko wówczas, gdy kolej żelazna sprawdziła wagę i ilość sztuk, oraz poświadczyła to w liście przewozowym.

§ 5. Kolej żelazna jest obowiązana poświadczyć przyjęcie towaru i datę przyjęcia go do przewozu na wtórniku listu przewozowego, który nadawca winien przedstawić kolei jednocześnie z listem przewozowym.

Wtórnik ten nie ma znaczenia ani listu przewozowego towarzyszącego przesyłce, ani konosamentu.

Artykuł  9.

Zasady obliczania opłat przewozowych. Taryfy i drogi przewozu.

§ 1. Opłaty przewozowe i opłaty dodatkowe oblicza się według taryf prawnie obowiązujących i należycie ogłoszonych w każdem Państwie. Taryfy te muszą zawierać wszystkie dane, niezbędne do obliczenia opłat przewozowych i dodatkowych, oraz określać, w miarę potrzeby, warunki obowiązujące przy zamianie walut obcych.

§ 2. Taryfy powinny podawać wszystkie specjalne warunki dla różnych przewozów, w szczególności zaś, czy stosują się one do przesyłek pośpiesznych, czy zwyczajnych. Jeżeli którakolwiek z kolei żelaznych posiada taryfę tylko na przewóz przesyłek jednego rodzaju bądź to dla wszystkich, bądź tylko dla niektórych towarów, bądź też dla pewnych przebiegów, to taryfę tę można stosować do przewozów dokonywanych za listami przewozowemi tak dla przesyłek zwyczajnych jak i pośpiesznych, pod warunkiem stosowania terminów dostawy, przewidzianych w artykule 6, § 4 i artykule 11 dla przewozów tego rodzaju, jaki wskazuje list przewozowy.

Taryfy winny być stosowane jednakowo względem wszystkich. Warunki w nich zawarte obowiązują o tyle, o ile nie są sprzeczne z Konwencją niniejszą; w przeciwnym razie uważa się je za nieważne i nieistniejące.

§ 3. a) Jeżeli nadawca wskazał w liście przewozowym drogę przewozu, należności przewozowe oblicza się według tej drogi.

Oznaczenie stacyj, na których powinny być załatwione formalności celne, akcyzowe, skarbowe, policyjne oraz wymagane przez inne władze administracyjne, jest równoznaczne ze wskazaniem drogi przewozu.

b) Jeżeli nadawca wskazał w liście przewozowym tylko taryfy, których żąda zastosowania, kolej żelazna stosuje je o tyle, o ile wskazanie to jest dostateczne do ustalenia stacyj, między któremi żądane taryfy powinny być zastosowane. Z pomiędzy dróg przewozu, na których taryfy te obowiązują w dniu zawarcia umowy o przewóz, kolej żelazna wybiera drogę, którą uważa za najkorzystniejszą dla nadawcy.

c) Jeżeli nadawca oświadczył w liście przewozowym, że opłaci zgóry przewoźne do stacji pośredniej, w myśl przepisów artykułu 17, § 1, kolej żelazna wybiera z pomiędzy dróg przewozu, przechodzących przez rzeczoną stację pośrednią, tę drogę, którą uważa za najkorzystniejszą dla nadawcy. Opłaty za przewóz oblicza się za drogę obraną przez kolej żelazną.

d) Jeżeli w wypadkach przewidzianych wyżej pod literami a) i c) istnieje taryfa międzynarodowa pomiędzy stacją nadawczą a stacją przeznaczenia na drodze wskazanej według litery a), albo pomiędzy stacją nadawczą a stacją wymienioną pod literą c), wówczas stosuje się tę taryfę, o ile w chwili nadania stosowanie jej nie jest uzależnione od warunków, których nie dopełniono.

e) Jeżeli wskazania nadawcy nie są dostateczne do ustalenia w całości drogi przewozu lub taryf, albo jeżeli niektóre z tych wskazań są sprzeczne pomiędzy sobą, kolej żelazna wybiera tę drogę przewozu lub te taryfy, które uważa za najkorzystniejsze dla nadawcy. Kolej żelazna stosuje się zawsze do wskazań listu przewozowego dotyczących stacyj wymienionych pod literą a), ustęp 2, i, w miarę możności, do innych wskazań nadawcy.

Jeżeli jednak między stacją nadawczą i stacją przeznaczenia istnieje bezpośrednia taryfa międzynarodowa, taryfę tę stosuje się o tyle, o ile przewidziana w niej droga przewozu odpowiada, w danym wypadku, wskazaniom listu przewozowego, dotyczącym stacyj wymienionych pod literą a), ustęp 2, i o ile stosowanie tej taryfy nie jest uzależnione od innych warunków, których nie dopełniono.

f) We wszystkich wyżej wymienionych wypadkach terminy oblicza się według drogi żądanej przez nadawcę, lub obranej przez kolej żelazną.

g) Poza wypadkami, wymienionemi w artykule 5, § 5 i w artykule 23, § 1, kolej żelazna może dokonać przewozu drogą inną, niż wskazał nadawca pod warunkiem:

1. że należności przewozowe i terminy dostawy nie będą większe niż należności i terminy, obliczone przez drogę przewozu, wskazaną przez nadawcę;

2. że formalności celne, akcyzowe, skarbowe, policyjne i wymagane przez inne władze administracyjne będą załatwione zawsze na stacjach, wskazanych przez nadawcę.

O ile przewóz odbywa się inną drogą, niż wskazał nadawca, należy nadawcę o tem zawiadomić.

h) W wypadkach, wymienionych pod punktami b), c) i e) (ustęp 1) paragrafu niniejszego, kolej żelazna odpowiada za szkodę spowodowaną przez wybór drogi lub taryf tylko w wypadku złego zamiaru lub ciężkiego zaniedbania.

§ 4. Prócz należności przewozowych i wszelkich opłat dodatkowych, przewidzianych w taryfach, będą pobierane na rzecz kolei żelaznych jedynie poniesione wydatki, jako to cła wywozowe lub przywozowe, nieprzewidziane w taryfie koszty dostawy z jednego dworca na drugi, koszty poprawienia zewnętrznego lub wewnętrznego opakowania towarów, niezbędnego dla ich zabezpieczenia, oraz inne podobne wydatki. Wydatki te powinny być należycie stwierdzone i osobno obliczone na liście przewozowym, do którego należy dołączyć dowody. Jeżeli opłacenie tych wydatków należy do nadawcy, dowodów nie wydaje się wraz z listem przewozowym odbiorcy, lecz doręcza się je nadawcy przy rachunku, jak wskazano w artykule 17.

Artykuł  10.

Zakaz odrębnych umów.

Zakazana i nieważna jest każda umowa odrębna, przyznająca jednemu lub większej liczbie wysyłających zniżkę opłat taryfowych.

Natomiast dozwolone są zniżki opłat należycie ogłoszone i w równej mierze pod temi samemi warunkami wszystkim przysługujące, jako też zniżki bądź na potrzeby kolei żelaznej, bądź to na potrzeby administracji publicznej, albo ze względu na cele dobroczynne.

Artykuł 11.

Terminy dostawy.

§ 1. Terminy dostawy nie mogą przekraczać następujących norm maksymalnych:

a) dla przesyłek pośpiesznych:

1. termin odprawy1 doba;

2. termin przewozi za każde rozpoczęte 250 kilometrów odległości

taryfowej1 doba;

b) dla przesyłek zwyczajnych:

1. termin odprawy2 doby;

2. termin przewozu, za każde rozpoczęte 250 kilometrów odległości

 taryfowej 2 doby.

§ 2. Jeżeli przewóz odbywa się kilkoma kolejami połączonemi ze sobą szynami, termin przewozu oblicza się według taryfowej odległości od stacji nadania do stacji przeznaczenia; termin odprawy liczy się tylko raz jeden, bez względu na ilość kolei żelaznych, uczestniczących w przewozie.

§ 3. Ustawy i regulaminy każdego Państwa określają, w jakiej mierze koleje żelazne, podlegające władzy danego Państwa, mogą ustalać terminy dodatkowe w wypadkach następujących:

a) dla przewozów dokonywanych częściowo:

bądź morzem, bądź wewnętrznemi drogami wodnemi: promem lub statkiem,

bądź po drodze kołowej bez kolei żelaznej,

bądź po niektórych łącznicach pomiędzy dwiema linjami tej samej sieci lub różnych sieci,

bądź koleją żelazną podrzędnego znaczenia,

bądź po linji o odmiennej szerokości toru niż normalna;

b) w razie niezwykłych okoliczności powodujących:

bądź to nadmierny wzrost przewozów,

bądź to niezwykłe trudności ruchu.

Terminy dodatkowe muszą być w każdym wypadku ustalone w całych dobach.

§ 4. Terminy dodatkowe, uzasadnione okolicznościami wymienionemi pod literą a) powyższego § 3, winny być zamieszczone w taryfach.

Terminy dodatkowe, przewidziane pod literą b) § 3, muszą być ogłoszone i nie mogą obowiązywać przed ich ogłoszeniem.

§ 5. Termin dostawy rozpoczyna się o północy, następującej po przyjęciu przesyłki do przewozu w sposób, przewidziany w artykule 8, § 1.

§ 6. Termin dostawy jest zachowany, jeżeli przesyłkę wydano przed jego upływem lub o jej przybyciu doniesiono bądź to odbiorcy, bądź to osobie, uprawnionej do jej odbioru, stosownie do regulaminów kolei odbiorczej. Ustawy i regulaminy każdego Państwa określają, w jaki sposób stwierdza się doręczenie pisemnego zawiadomienia.

Dla przesyłek, których kolej żelazna nie dostarcza do mieszkania odbiorcy i co do których zawiadomienie o przybyciu nie jest wymagane, termin dostawy jest zachowany, jeżeli przed jego upływem przesyłka znajduje się na stacji przeznaczenia do dyspozycji odbiorcy.

§ 7. Bieg terminu dostawy wstrzymuje się na cały czas zatrzymania z powodu załatwiania formalności celnych, akcyzowych, skarbowych, policyjnych oraz innych władz administracyjnych, tudzież na czas każdej przerwy w przewozie, powodującej czasowe wstrzymanie wysłania lub dalszego przewozu przesyłki, o ile przerwa powstała nie z winy kolei żelaznej. Bieg terminu dostawy wstrzymuje się również na czas wykonywania czynności przewidzianych w §§ 2 i 3 artykułu 7, jako też na czas zatrzymania, spowodowanego zmianą umowy o przewóz, na skutek zarządzenia nadawcy z mocy artykułu 21.

Nadto, przy przewozie zwierząt żywych, bieg terminu dostawy wstrzymuje się na czas:

a) zatrzymania tych zwierząt na stacjach pojenia;

b) zatrzymania wskutek zarządzenia policyjnego;

c) badania weterynaryjnego.

§ 8. Dla przesyłek zwyczajnych bieg terminu dostawy wstrzymuje się w niedziele i ustawowe dni Świąteczne.

Dla przesyłek pośpiesznych, jeżeli dzień następujący po dniu przyjęcia przesyłki do przewozu przypada w niedzielę lub święto ustawowe, bieg terminu dostawy zaczyna się o dobę później. Również, kiedy ostatni dzień terminu dostawy przypada na niedzielę lub święto ustawowe, termin dostawy upływa dopiero dnia następnego. Postanowień tych nie stosuje się jednak do przesyłek pośpiesznych, dla których w kraju wysłania lub przeznaczenia stacje są otwarte w niedziele i święta.

§ 9. Jeżeli na mocy ustaw lub regulaminów pewnego Państwa przewóz przesyłek pośpiesznych w niedziele i pewne święta ustawowe jest wstrzymany całkowicie lub częściowo, w takim razie terminy dostawy odpowiednio się przedłużają.

§ 10. Jeżeli ustawy i regulaminy jednego z Państw pozwalają na ustanowienie taryf specjalnych, lub wyjątkowych, ze zniżonemi opłatami i przedłużonemi terminami dostawy, koleje żelazne tego Państwa mogą stosować te taryfy z terminami przedłużonemi również w komunikacji międzynarodowej.

Artykuł  12.

Stan przesyłki. Opakowanie.

§ 1. Kolej żelazna przyjmując do przewozu towar z widocznemi śladami uszkodzenia, może żądać, aby w liście przewozowym zamieszczono specjalne oświadczenie co do stanu przesyłki.

§ 2. Jeżeli właściwości towaru, wymagają opakowania, nadawca powinien opakować go w sposób zabezpieczający towar od całkowitego lub częściowego zaginięcia i uszkodzenia podczas przewozu, oraz zapobiegający obrażeniom osób, uszkodzeniom środków przewozowych lub innych przesyłek.

Pozatem, co do opakowania, obowiązują postanowienia taryf i regulaminów kolei nadawczej.

§ 3. Jeżeli nadawca nie zastosował się do przepisów paragrafu 2, kolej żelazna może odmówić przyjęcia przesyłki, albo żądać, aby nadawca uznał w liście przewozowym istnienie braku opakowania lub wadliwy stan tegoż, określając dokładnie wadę opakowania.

§ 4. Nadawca ponosi odpowiedzialność za następstwa braku lub wadliwości opakowania, uznane w sposób powyższy w liście przewozowym, jako też za niedostrzegalne zewnętrznie wadliwości opakowania. Wszystkie szkody stąd wynikające obciążają nadawcę, który w danym razie winien odszkodować kolej żelazną za poniesione straty.

Nadawca jest również odpowiedzialny za widoczne nazewnątrz wadliwości opakowania, nie przyznane w liście przewozowym, jeżeli kolej żelazna udowodni, że wadliwości te istniały.

§ 5. Nadawca, który wysyła zwykle z jednej i tej samej stacji towary jednakowego rodzaju, wymagające opakowania, nadając je bez opakowania, lub w jednakowo wadliwem opakowaniu, może uniknąć obowiązkowego przy każdej przesyłce stosowania się do przepisu paragrafu 3, składając na tej stacji ogólne oświadczenie według wzoru, stanowiącego Załącznik III do Konwencji niniejszej, W tym wypadku list przewozowy powinien zawierać wzmiankę o złożeniu na stacji nadawczej ogólnego oświadczenia.

§ 6. O ile w taryfie nie przewidziano wyraźnie wyjątków, nadawca obowiązany jest zaopatrzyć nazewnątrz pojedyncze sztuki przesyłek drobnych w wyraźne i nie dające się zatrzeć cechy, któreby uniemożliwiały zamianę i dokładnie zgadzały się z cechami, podanemi w liście przewozowym. Nadto jest on obowiązany zaopatrzyć każdą sztukę w kartkę z nazwą stacji przeznaczenia, sporządzoną pismem niezacierającem się. Jeżeli regulamin, kolei wysyłającej tego wymaga, należy również wypisać nazwisko i adres odbiorcy, bądź to nazewnątrz, bądź wewnątrz kartki złożonej, którą wolno otworzyć dopiero w razie zaginięcia listu przewozowego.

Poprzednie napisy lub kartki powinien nadawca przekreślić lub usunąć.

§ 7. Za wyjątkami wyraźnie przewidzianemi w taryfie, przedmioty kruche (jako to wyroby ze szkła, porcelana, wyroby garncarskie), przedmioty łatwo się rozsypujące w wagonach, (jako to orzechy, owoce, pasza, kamienie), tudzież towary, które mogą zanieczyścić lub uszkodzić inne przesyłki (jako to węgiel, wapno, popiół, ziemia zwykła i farbiarska) przewozi się nie inaczej jak w przesyłkach wagonowych, o ile towary te nie są opakowane lub powiązane w sposób uniemożliwiający ich stłuczenie lub zagubienie albo zanieczyszczenie lub uszkodzenie innych przesyłek.

Artykuł  13.

Dokumenty potrzebne do załatwiania formalności celnych, akcyzowych, skarbowych, policyjnych oraz wymagane przez inne władze administracyjne. Zamknięcie celne.

§ 1. Nadawca obowiązany jest dołączyć do listu przewozowego dokumenty, konieczne do załatwienia przed wydaniem przesyłki odbiorcy formalności celnych, akcyzowych, skarbowych lub policyjnych oraz wymagane przez inne władze administracyjne. Dokumenty te powinny dotyczyć wyłącznie towarów, objętych jednym i tym samym listem przewozowym, o ile przepisy administracyjne lub taryfowe nie zawierają innych postanowień.

W razie niemożności dołączenia tych dokumentów do listu przewozowego z powodu złożenia ich na stacji granicznej, list przewozowy winien zawierać dokładną wskazówkę gdzie mianowicie je złożona.

§ 2. Kolej żelazna nie jest obowiązana sprawdzać, czy dołączone dokumenty są prawidłowe i dostateczne.

Nadawca odpowiada wobec kolei żelaznej za wszelkie szkody, które mogą wyniknąć wskutek braku, niedostateczności lub nieprawidłowości tych dokumentów, o ile nie zachodzi wina ze strony kolei.

Kolej żelazna odpowiada według postanowień tytułu III za skutki zagubienia dokumentów w liście przewozowym wymienionych i do niego dołączonych, w myśl artykułu 6, § 6, litera f.

§ 3. Nadawca obowiązany jest przestrzegać przepisów celnych, dotyczących opakowania i przykrycia towarów oponami. Kolej żelazna może odmówić przyjęcia przesyłek z zamknięciem celnem uszkodzonem lub wadliwem.

Rozdział  II.

Wykonanie umowy o przewóz.

Artykuł  14.

Nadawanie do przewozu i załadowanie przesyłek.

§ 1. Nadawanie przesyłek do przewozu odbywa się według przepisów ustawowych i regulaminowych, obowiązujących na stacji nadawczej.

§ 2. Załadowanie przesyłek uskutecznia bądź kolej żelazna, bądź nadawca, stosownie do przepisów obowiązujących na stacji nadawczej, o ile Konwencja niniejsza nie zawiera innych postanowień, lub c ile w liście przewozowym niema powołania się na specjalną umowę, zawartą między nadawcą a koleją żelazną.

§ 3. Przesyłki należy przewozić w wagonach krytych lub niekrytych, bądź w wagonach specjalnie urządzonych, albo w wagonach niekrytych pod oponami stosownie do postanowień bezpośrednich taryf międzynarodowych, o ile Konwencja niniejsza nie zawiera w tym względzie innych postanowień. Jeżeli niema bezpośrednich taryf międzynarodowych, lub nie zawierają one postanowień w tym względzie, wówczas przepisy obowiązujące na stacji nadawczej stosuje się dla całego przebiegu przesyłki.

Artykuł  15.

Formalności celne, akcyzowe oraz wymagane przez władze skarbowe, policyjne i inne władze administracyjne.

§ 1. Dopóki przesyłka znajduje się w drodze, formalności celne, akcyzowe, skarbowe, policyjne oraz wymagane przez inne władze administracyjne załatwia kolej żelazna. Czynności te kolej żelazna może pod własną odpowiedzialnością zlecić komisantowi lub też załatwić je sama. W obu wypadkach kolej żelazna ma obowiązki komisanta.

Nadawca może jednak bądź sam, bądź też przez wskazanego w liście przewozowym pełnomocnika być obecnym przy czynnościach, przewidzianych w ustępie powyższym, dla udzielenia wszelkich potrzebnych wyjaśnień i czynienia uwag, co jednak nie uprawnia go do objęcia przesyłki w swe posiadanie ani też do załatwienia tych czynności.

Jeżeli nadawca dla załatwienia formalności celnych, akcyzowych, skarbowych, policyjnych oraz wymaganych przez inne władze administracyjne, przepisał niedopuszczalny sposób postępowania, kolej żelazna postępuje w sposób, który uzna za najkorzystniejszy dla interesów osoby uprawnionej i zawiadamia nadawcę o wydanych zarządzeniach.

§ 2. Jeżeli na stacji przeznaczenia znajduje się urząd celny, w liście zaś przewozowym przepisano oclenie po przybyciu na stację przeznaczenia, bądź też, jeżeli w razie braku takiego zlecenia przesyłka nadejdzie na stację przeznaczenia nieoclona, odbiorca ma prawo załatwić formalności celne na stacji przeznaczenia. Jeżeli odbiorca korzysta z tego prawa, musi wpierw opłacić koszty, obciążające przesyłkę oraz wykupić list przewozowy.

Jeżeli formalności celnych nie załatwi ani odbiorca, ani pełnomocnik nadawcy w terminie ustalonym przez regulaminy obowiązujące na stacji przeznaczenia, kolej żelazna może, o ile odbiorca nie wykupił listu przewozowego, postąpić zgodnie z postanowieniami § 1.

Artykuł  16.

Wydawanie.

§ 1. Kolej żelazna jest obowiązana wydać odbiorcy na stacji przeznaczenia, oznaczonej przez nadawcę, list przewozowy i przesyłkę za pokwitowaniem i za opłatą należności, wynikających z listu przewozowego.

Przez przyjęcie przesyłki i listu przewozowego odbiorca obowiązuje się do zapłacenia kolei żelaznej należności, wynikających z listu przewozowego.

§ 2. Sposób wydawania przesyłek, jak również ewentualny obowiązek kolei żelaznej dostarczenia przesyłki do mieszkania odbiorcy, bądź w miejscowości, w której jest położona stacja przeznaczenia, bądź w innej miejscowości, określają ustawy i regulaminy obowiązujące na kolei żelaznej, mającej dokonać wydania.

§ 3. Po przybyciu przesyłki na stację przeznaczenia odbiorca ma prawo żądać od kolei żelaznej wydania listu przewozowego i towaru. Jeżeli przesyłka nie przybyła po upływie terminu przewidzianego w artykule 30, § 1, odbiorca, bez względu na to, czy działa on w interesie własnym czy cudzym, może w imieniu własnem dochodzić wobec kolei żelaznej praw wynikających z umowy o przewóz pod warunkiem uprzedniego wykonania zobowiązań, wynikających z tej umowy.

Artykuł  17.

Opłacanie przewoźnego.

§ 1. Należności przewozowe i inne koszty, których nadawca według oświadczeń w liście przewozowym nie wziął na swój rachunek, uważa się jako przekazane na odbiorcę. Nadawca może, tytułem frankatury, opłacić albo pewne dokładnie określone należności, albo też należność przewozową do dowolnego punktu granicznego lub dowolnej stacji granicznej według stosowanych taryf; taryfy lub układy między kolejami żelaznemi mogą dopuszczać wyjątkowo frankowanie do pewnych innych stacyj, które nie są stacjami granicznemi.

Nadawca musi wyszczególnić w liście przewozowym, w rubryce na to przeznaczonej, należności, które bierze na swój rachunek, w formie następującej:

a) jeżeli nadawca bierze na swój rachunek należności przewozowe oraz wszelkie inne koszty, które stacja nadawcza, na podstawie regulaminów i taryfy, może wstawić do rachunku łącznie z opłatami dodatkowemi za ewentualną deklarację interesu w dostawie według artykułu 35 oraz opłatami za zaliczki w gotowiźnie i zaliczenia, oznacza to słowem "franko";

b) jeżeli nadawca bierze na swój rachunek inne koszty, niż wymienione wyżej pod literą a), oznacza to słowami "franko przewoźne i ......" (dokładne określenie opłaty lub opłat, które chce uiścić).

Wzmianka "franko cło" oznacza, że nadawca opłaca cło i koszty celne, pobierane przez urząd celny oraz należności, pobierane przez kolej żelazną za załatwienie formalności celnych;

c) jeżeli nadawca bierze na swój rachunek wszelkie należności, nawet te, któreby powstały po przyjęciu towaru do przewozu, oznacza to słowami "'franko wszelkie należności";

d) jeżeli nadawca bierze na swój rachunek tylko jedną lub kilka należności, wymienionych wyżej pod literą a), oznacza to słowami "franko ......" (dokładne określenie opłaty lub opłat, które chce uiścić);

e) jeżeli nadawca bierze na swój rachunek należności przewozowe do punktu granicznego lub stacji granicznej, albo wyjątkowo do pewnej innej stacji, która nie jest stacją graniczną, oznacza to słowami "franko do granicy X" lub "franko do X".

Do listu przewozowego wolno wpisać jednocześnie kilka wzajemnie uzupełniających się oświadczeń co do frankatury, naprzykład "franko przewoźne i franko cło" lub "franko do granicy X i franko cło".

§ 2. Kolej nadawcza może żądać zapłacenia zgóry należności przewozowej, o ile chodzi o przesyłki, które według jej oceny ulegają szybkiemu zepsuciu, lub które z powodu małej wartości albo swej właściwości, nie zabezpieczają dostatecznie należności przewozowych.

§ 3. Jeżeli nadawca bierze na swój rachunek należności całkowicie albo częściowo i jeżeli kwoty tej przy wysłaniu nie można dokładnie ustalić, kolej żelazna może żądać tytułem zabezpieczenia, za wydaniem pokwitowania, złożenia pewnej sumy, odpowiadającej w przybliżeniu tym należnościom. Stacje przejściowe kolejno wpisują należności te do rachunku przedpłaty, który towarzyszy przesyłce aż do stacji przeznaczenia i który musi być zwrócony stacji nadawczej w ciągu dwóch miesięcy po upływie terminu dostawy.

Po zwrocie rachunku przedpłaty dokonywa się obrachunku, nadawca zaś otrzymuje za zwrotem kwitu depozytowego rachunek należności, zestawiony na podstawie danych rachunku przedpłaty.

Rachunek przedpłaty sporządza się według wzoru, stanowiącego Załącznik IV do Konwencji niniejszej.

§ 4. Stacja nadawcza powinna wyszczególnić tak we wtórniku, jak i w liście przewozowym należności pobrane jako frankaturę.

Artykuł  18.

Niewłaściwe zastosowanie taryfy.

§ 1. Jeżeli taryfę zastosowano niewłaściwie, lub jeżeli zaszły błędy w obliczeniu należności przewozowych i różnych kosztów, nadwyżka lub niedobór powinny być zwrócone.

§ 2. O nadwyżkach, ustalonych przez kolej żelazną, przekraczających fr. 0,50 z jednego listu przewozowego, należy z urzędu zawiadomić interesowanego i zwrócić je możliwie najrychlej.

§ 3. Jeżeli listu przewozowego nie wykupiono, nadawca obowiązany jest pokryć niedobór kolei żelaznej. Jeżeli odbiorca wykupił list przewozowy, nadawca obowiązany jest do pokrycia niedoboru, tyczącego się tylko tych należności, które wziął na swój rachunek stosownie do oświadczenia o frankowaniu, umieszczonego przez niego w liście przewozowym; pozostałą różnicę obowiązany jest pokryć odbiorca.

§ 4. Sumy należne z mocy niniejszego artykułu, przekraczające dziesięć franków z jednego listu przewozowego, oprocentowywa się w wysokości sześciu od sta. Odsetki te liczą się od dnia reklamacji w drodze administracyjnej, przewidzianej w artykule 40, jeżeli zaś nie wniesiono reklamacji, od dnia wniesienia skargi sądowej.

Artykuł  19.

Zaliczenia i zaliczki.

§ 1. Nadawca może obciążyć przesyłkę zaliczeniem do wysokości wartości towaru. Kwota zaliczenia powinna być wyrażona w walucie kraju, z którego przesyłkę wysłano; w taryfach mogą być dopuszczane wyjątki.

§ 2. Kolej żelazna obowiązana jest wypłacić zaliczenie nadawcy dopiero wtedy, gdy odnośną kwotę wpłaci odbiorca. Kwotę tę należy oddać do rozporządzenia nadawcy w terminie trzech miesięcy, licząc od jej wpłacenia, w razie opóźnienia, należą się procenty w wysokości sześciu od sta, licząc od dnia upływu terminu.

§ 3. Jeżeli przesyłkę wydano odbiorcy bez uprzedniego pobrania zaliczenia, kolej żelazna obowiązana jest wypłacić nadawcy odszkodowanie aż do wysokości kwoty zaliczenia, z zastrzeżeniem regresu do odbiorcy.

§ 4. Za obciążenie przesyłki zaliczeniem pobiera się opłatę ustaloną w taryfach; opłata ta należy się nawet wówczas, gdy zaliczenie jest zniesione lub zmniejszone wskutek zmiany umowy o przewóz (artykuł 21, § 1).

§ 5. Zaliczki są dopuszczane tylko według przepisów, obowiązujących na stacji nadawczej.

Artykuł  20.

Obowiązki kolei przeznaczenia.

Kolej przeznaczenia obowiązana jest pobrać wszelkie należności, wynikające z umowy o przewóz, mianowicie należności przewozowe, opłaty dodatkowe, należności celne, zaliczenia i inne kwoty, obciążające przesyłkę. Kolej ta pobiera należności tak na rachunek własny, jak i na rachunek poprzednich kolei żelaznych, jako też pozostałych interesowanych.

Rozdział  III.

Zmiana umowy o przewóz.

Artykuł  21.

Prawo wprowadzania zmian w umowie o przewóz.

§ 1. Tylko nadawca ma prawo wprowadzać zmiany w umowie o przewóz, żądając bądź oddania przesyłki zpowrotem na stacji nadawczej, bądź zatrzymania przesyłki w drodze, bądź wstrzymania jej wydania, bądź wydania jej na stacji przeznaczenia, lub w każdem innem miejscu, położonem przed albo poza stacją przeznaczenia, odbiorcy wskazanemu w liście przewozowym, lub innej osobie, bądź wreszcie zwrotu przesyłki na stację nadawczą.

Kolej żelazna może nadto, na życzenie nadawcy, zgodzić się na zmiany w umowie co do obciążenia przesyłek zaliczeniem, zwiększenia, zmniejszenia lub też zniesienia zaliczenia, jak również na zmiany co do opłacenia zgóry przesyłek; takie zmiany dopuszcza kolej żelazna bez żadnej odpowiedzialności za ich przeprowadzenie.

Zmiany inne, nie wymienione wyżej, nie są dopuszczalne w żadnym wypadku.

Zmiany w umowie o przewóz nie mogą nigdy powodować podziału przesyłki.

§ 2. Wymienione wyżej zmiany w umowie powinny być dokonane drogą podpisanego przez nadawcę pisemnego oświadczenia według wzoru, stanowiącego Załącznik V do Konwencji niniejszej.

Oświadczenie to powinno być powtórzone na wtórniku listu przewozowego, który jednocześnie powinien być złożony kolei żelaznej i przez nią zwrócony nadawcy. Kolej żelazna, która zastosuje się do zleceń nadawcy, nie żądając złożenia wtórnika, odpowiada za szkodę spowodowaną przez to odbiorcy, któremu nadawca wtórnik ów doręczył.

Nadawca, który żąda zwiększenia, zmniejszenia lub zniesienia zaliczenia, powinien okazać wydane mu zaświadczenie o zaliczeniu. W razie zwiększenia lub zmniejszenia zaliczenia, zaświadczenie to zwraca się po sprostowaniu nadawcy; w razie zniesienia zaliczenia, zaświadczenie to odbiera się od niego.

Wszelka zmiana w umowie, zarządzona przez nadawcę, w formie innej niż wyżej przepisana, jest nieważna.

§ 3. Kolej żelazna uwzględnia zarządzone przez nadawcę zmiany w umowie tylko wówczas, jeżeli uczyniono je za pośrednictwem stacji nadawczej.

Na żądanie nadawcy, stacja nadawcza zawiadamia na jego koszt stację przeznaczenia lub stację zatrzymania telegramem, który powinien być potwierdzony pisemnem oświadczeniem. W tym wypadku stacji przeznaczenia lub stacji zatrzymania nie wolno wydać odbiorcy ani listu przewozowego, ani przesyłki, ani też wysłać przesyłki dalej, aż do czasu otrzymania pisemnego oświadczenia.

§ 4. Prawo wprowadzania zmian w umowie o przewóz wygasa nawet jeżeli nadawca znajduje się w posiadaniu wtórnika listu przewozowego z chwilą, gdy list przewozowy wydano odbiorcy, lub gdy tenże, w myśl artykułu 16, § 3, skorzystał z prawa, wynikającego z umowy o przewóz. Poczynając od tej chwili, kolej żelazna musi stosować się do zleceń odbiorcy, pod rygorem odpowiedzialności wobec niego za następstwa niewykonania ich według warunków, ustalonych poniżej w tytule III-cim.

Artykuł  22.

Wykonanie zmian w umowie o przewóz.

§ 1. Kolej żelazna nie może ani odmówić wykonania zleceń, wymienionych w pierwszym ustępie § 1 artykułu 21, ani też powodować zwłokę lub wprowadzać zmiany w ich wykonaniu z wyjątkiem następujących wypadków:

a) jeżeli wykonanie nie jest już możliwe w chwili, gdy zlecenie doszło do kolei żelaznej;

b) jeżeli wykonanie mogłoby wywołać zamieszanie w prawidłowym biegu służby eksploatacyjnej;

c) jeżeli wykonaniu sprzeciwiają się, o ile chodzi o zmianę stacji przeznaczenia, ustawy i regulaminy, obowiązujące w Państwach uczestniczących w przewozie, w szczególności za przepisy celne, akcyzowe, władz skarbowych lub policyjnych i innych władz administracyjnych;

d) jeżeli wartość towarów w wypadkach, kiedy chodzi o zmianę, stacji przeznaczenia, nie pokrywa według wszelkiego prawdopodobieństwa wszystkich kosztów przewozu, które będą ciążyły na przesyłce po przybyciu do nowej stacji przeznaczenia, o ile koszty te nie będą doraźnie zapłacone lub zabezpieczone.

W wypadkach wyżej wymienionych należy nadawcę zawiadomić możliwie najrychlej o przeszkodach, niepozwalających na wykonanie jego zleceń.

Jeżeli kolej żelazna nie była w stanie zgóry przewidzieć tych przeszkód, nadawca ponosi wszelkie następstwa, wynikłe z przystąpienia do wykonywania danych przez niego zleceń.

§ 2. Jeżeli nadawca polecił wydać przesyłkę na stacji pośredniej, przewoźne pobiera się aż do tej stacji według taryf obowiązujących między stacją nadawczą a rzeczoną stacją pośrednią.

Jeżeli nadawca polecił zwrócić przesyłkę na stację nadawczą, przewoźne oblicza się: 1) do stacji, gdzie przesyłkę zatrzymano, według taryf obowiązujących między tą stacją, a stacją nadawczą; 2) od stacji zatrzymania do stacji nadawczej, według taryf obowiązujących na tej przestrzeni.

Jeżeli nadawca zlecił wysłanie przesyłki do innej stacji, przewoźne oblicza się: 1) do stacji, gdzie przesyłkę zatrzymano, według taryf obowiązujących między tą stacją, a stacją nadawczą; 2) od stacji zatrzymania do nowej stacji przeznaczenia, według taryf obowiązujących między temi dwiema ostatniemi stacjami.

§ 3. Kolej żelazna ma prawo żądać zwrotu kosztów, wynikłych z powodu wykonania zleceń wymienionych w § 1 artykułu 21, o ile koszty te nie były spowodowane jej własną winą.

Artykuł  23.

Przeszkody w przewozie.

§ 1. O ile przewóz natrafił na przeszkody lub został przerwany, do kolei żelaznej należy orzeczenie, czy należy w interesie nadawcy zażądać od niego dyspozycji, czy też korzystniej będzie przewieźć przesyłkę własnem zarządzeniem, zmieniając drogę przewozu. Kolej żelazna ma prawo żądać opłaty należności przewozowej za zmienioną drogę przewozu i korzysta z odpowiadających jej terminów dostawy, choćby one były dłuższe, niż na drodze pierwotnej, o ile niema winy ze strony kolei żelaznej.

§ 2. Jeżeli niema innej drogi przewozu, kolej żelazna żąda wskazówek od nadawcy; kolej żelazna nie ma jednak obowiązku żądania takich wskazówek w razie przeszkody przejściowej, wynikłej z okoliczności, przewidzianych w artykule 5, § 5.

§ 3. Nadawca, zawiadomiony o przeszkodzie w przewozie może rozwiązać umowę, musi jednak zapłacić kolei żelaznej, o ile nie ponosi ona winy, stosownie do okoliczności, albo należność przewozową za przestrzeń już przebytą, albo koszty przygotowania do przewozu, jako też wszystkie inne opłaty, przewidziane w taryfach.

§ 4. Jeżeli nadawca nie posiada wtórnika listu przewozowego, wówczas zlecenia, udzielane w wypadkach, przewidzianych w artykule niniejszym, nie mogą zmieniać ani osoby odbiorcy, ani też miejsca przeznaczenia.

§ 5. Nie uwzględnia się:

a) zleceń nadawcy, wydanych bez pośrednictwa stacji nadawczej;

b) żądań zwrotu towaru, którego wartość, według wszelkiego przypuszczenia, nie pokryje kosztów przewozu powrotnego, o ile koszty te nie zostaną doraźnie zapłacone lub zabezpieczone.

§ 6. Jeżeli nadawca, zawiadomiony o przeszkodzie w przewozie, nie da, w odpowiednim terminie, wskazówek możliwych do wykonania, wówczas postępuje się zgodnie z postanowieniami regulaminowemi, dotyczącemi przeszkód w wydaniu, obowiązującemi na tej kolei żelaznej, na której przesyłkę zatrzymano.

§ 7. Jeżeli przeszkoda w przewozie została usunięta przed nadejściem wskazówek nadawcy, przesyłkę należy skierować na stację jej przeznaczenia, nie czekając tych wskazówek, o czem nadawcę zawiadamia się w możliwie najkrótszym czasie.

Artykuł  24.

Przeszkody w wydaniu.

§ 1. W razie przeszkód w wydaniu przesyłki stacja przeznaczenia powinna niezwłocznie zawiadomić o tem nadawcę za pośrednctwem stacji nadawczej i zażądać jego wskazówek. Zawiadomienie to musi być wysłane natychmiast telegraficznie, jeżeli zażądano tego w liście przewozowym. Koszty takiego zawiadomienia obciążają przesyłkę.

Jeżeli odbiorca odmówi przyjęcia przesyłki, nadawcy służy prawo rozporządzenia nią nawet w razie niemożności okazania wtórnika listu przewozowego.

Jeżeli odbiorca, który odmówił przyjęcia przesyłki zgłosi się po jej odbiór, należy mu ją wydać, o ile stacja przeznaczenia nie otrzymała w tym czasie od nadawcy odmiennych wskazówek. O wydaniu należy wtedy nadawcę zawiadomić niezwłocznie listem poleconym, którego koszty obciążają przesyłkę.

W żadnym razie przesyłka nie może być zwrócona nadawcy bez jego wyraźnej zgody.

§ 2. We wszystkiem, czego nie przewiduje § 1 artykułu niniejszego, sposób postępowania w wypadkach przeszkód do wydania określają ustawy i regulaminy, obowiązujące na kolei żelaznej, wydającej przesyłkę, z zastrzeżeniem postanowień artykułu 43.

Rozdział  IV.

Zabezpieczenie praw kolei żelaznej.

Artykuł  25.

Prawo zastawu przysługujące kolei żelaznej.

§ 1. Kolej żelazna ma prawo zastawu na towarze na pokrycie wszystkich należności, wskazanych w artykule 20. Prawo to trwa, dopóki przesyłka znajduje się w posiadaniu kolei żelaznej lub osoby trzeciej, która ją dzierży dla kolei żelaznej.

§ 2. Skutki prawa zastawu określają ustawy i regulaminy Państwa, w którem następuje wydanie.