Rozdział 4 - Poczta, telegraf, telefon. - Konwencja między Polską i Wolnem Miastem Gdańskiem a Niemcami w sprawie wolności tranzytu pomiędzy Prusami Wschodniemi a resztą Niemiec. Paryż.1921.04.21.
Dz.U.1922.61.549
Akt utracił mocROZDZIAŁ IV.
Poczta, telegraf, telefon.
Poczta, telegraf, telefon.
Niemcy będą miały prawo, stosownie do potrzeb swojego ruchu pocztowego, wysyłać linjami kolejowemi, przeznaczonemi do tranzytu uprzywilejowanego pomiędzy Prusami Wschodniemi a pozostałą częścią Niemiec, przez terytorjum ustąpione, przesyłki pocztowe wszelkiego rodzaju w swych własnych wagonach (ambulanse pocztowe i furgony). Prawo to rozciągnięte zostanie na terytorjum Wolnego Miasta Gdańska.
Zarząd poczty niemieckiej będzie miał prawo dołączenia do każdego pociągu pośpiesznego oraz osobowego jednego ambulansu niemieckiego, konwojowanego przez urzędników niemieckich. Ambulanse pocztowe i furgony zamknięte przewożone będą pośpieszno-towarowemi pociągami, a w braku takiego pociągu - zwykłemi pociągami towarowemi.
Zarząd pocztowy polski będzie miał prawo korzystać jednocześnie na obszarze polskim, dla przewozu swych przesyłek pocztowych, z ambulansów bezpośrednich, konwojowanych przez urzędników pocztowych niemieckich, licząc się z wolnem miejscem w tych ambulansach. Zarząd pocztowy Wolnego Miasta Gdańska będzie miał to samo prawo na obszarze Wolnego Miasta.
Jednakowoż zarząd pocztowy niemiecki nie będzie obowiązany doczepiać ambulansów do pociągów, jeżeli interesy ruchu niemieckiego tego wymagać nie będą.
W każdym ambulansie, konwojowanym przez urzędników pocztowych niemieckich, będzie mógł jednocześnie jechać urzędnik pocztowy polski, który zajmować się będzie ewentualnie również materjałem pocztowym polskim. Urzędnik ten nie ma prawa mieszać się do wewnętrznych spraw urzędu niemieckiego. Nie ma on prawa badać zawartości poczty niemieckiej. Będzie mógł jednakowoż, nie przeszkadzając czynnościom służbowym niemieckim, baczyć, ażeby w ambulansach niemieckich nie przewożono przedmiotów, nie wchodzących w zakres przesyłek pocztowych. Urzędnicy niemieccy będą mogli przewozić z sobą wyłącznie przedmioty i artykuły żywności, niezbędne dla ich własnego użytku podczas przejazdu przez obszar tranzytowy.
Urzędnik pocztowy polski, jadący w ambulansie niemieckim, czuwać będzie, aby postanowienia art. 54 były wykonywane. Pozatem reprezentuje on niemiecki personel pocztowy wobec władz polskich i gdańskich. Obowiązkiem jego będzie spowodować, aby urzędnicy niemieccy stwierdzili na piśmie uchybienia przez niego ujawnione; o uchybieniach tych złoży on raport swojej władzy, powstrzymując się od wszelkiego mieszania się do spraw personelu niemieckiego.
Wolne Miasto Gdańsk będzie miało również prawo konwojowania przez swych funkcjonarjuszów pocztowych ambulansów niemieckich, przejeżdżających przez obszar gdański. Postanowienia artykułu niniejszego, dotyczące konwojentów polskich, stosowane będą również do konwojentów gdańskich.
Zarząd kolei polskich oraz zarząd kolei gdańskich obowiązane będą przewozić według swych ogólnych przepisów kolejowych ambulanse i zamknięte furgony, otrzymane od zarządu kolejowego niemieckiego i zaplombowane przez urzędy pocztowe i celne niemieckie.
Skrzynki do listów przy ambulansach niemieckich winny być zamknięte na obszarze polskim i gdańskim. Urzędnicy pocztowi niemieccy nie mają prawa wchodzić na obszarze tranzytowym w styczność z publicznością. Nie wolno im jest podczas po bytu na obszarze polskim lub gdańskim opuszczać ambulansu, jak również przyjmować lub wydawać jakichkolwiek przedmiotów. Jakakolwiek wymiana korespondencji lub przesyłek pocztowych na obszarze tranzytowym będzie mogła mieć miejsce wyłącznie na mocy układu, przez zainteresowane władze miejscowe zawartego, a to jedynie za pośrednictwem polskiego lub gdańskiego urzędnika pocztowego, jadącego ambulansem niemieckim.
Ambulanse niemieckie posiadać winny zaświadczenie urzędu pocztowego niemieckiego, zredagowane w języku niemieckim i polskim, wymieniające ilość urzędników, uprawnionych do jeżdżenia w sprawach służbowych w każdym ambulansie.
W ambulansach niemieckich, przejeżdżających tranzytem przez obszar polski i gdański, przewożone będą niżej wymienione przesyłki wszelkiego rodzaju:
Przewóz w ambulansach "depesz" tranzytowych wszelkiego rodzaju, pochodzących z zagranicy i przeznaczonych dla zagranicy, będzie przedmiotem uprzedniego układu pomiędzy zarządem pocztowym niemieckim a polskim.
W razie, gdyby ambulans niemiecki nie by) doczepiony do pociągu uprzywilejowanego, personel kolejowy polski, lub gdański, będzie mógł, po porozumieniu się władz miejscowych, być zobowiązany do przewozu przez obszar polski, lub gdański, worków z listami, do których dołączony będzie list przewozowy.
Należności, przypadające za przewóz przez obszar polski wagonów tranzytowych niemieckich (ambulansów i furgonów), włączając w to przewóz przesyłek pocztowych (zobacz art. 57 a i b) oraz za przewóz przedmiotów ekwipunku ambulansów i konwojentów niemieckich, winny być wpłacane zarządowi pocztowemu polskiemu według normy, ustalonej w Przepisach wykonawczych od osi-kilometra ambulansu lub furgonu. Norma ta winna objąć koszta konwoju ambulansów niemieckich, jak również i premje za ryzyko, wypływające z odpowiedzialności, przewidzianej przez art. 60.
O ile zarząd kolei Wolnego Miasta Gdańska będzie brał udział w przewozie tranzytowym poczty niemieckiej - otrzymywać również będzie opłaty od osi-kilometra, ustanowione w Przepisach wykonawczych.
Zarząd poczty niemieckiej ponosi odpowiedzialność za przesyłki pocztowe, przewożone w wagonach niemieckich, konwojowanych przez urzędników pocztowych niemieckich, chyba, gdyby można było przypisać winę zarządowi kolejowemu, prowadzącemu eksploatację.
W razie wypadku kolejowego zarząd, prowadzący eksploatację, ponosi odpowiedzialność za funkcjonarjuszów pocztowych, jak również za przesyłki pocztowe i za wagony pocztowe w tym samym stopniu, co za podróżnych, za towary i za wagony kolejowe.
Zarząd kolejowy polski, lub gdański, ponosić będzie w stosunku do zarządu pocztowego niemieckiego za przesyłki pocztowe, przewożone w zamkniętych wagonach niemieckich, taką samą odpowiedzialność, jaką według swoich przepisów ponosi w stosunku do zarządu pocztowego polskiego, lub gdańskiego.
Jeżeli przesyłki pocztowe polecone, lub z zadeklarowaną wartością, przewożone będą w zamkniętych ambulansach, lub furgonach, zarząd kolejowy polski, lub gdański, ponosi za nie odpowiedzialność nie większą od tej, która nań spada za zwyczajne przesyłki, ekspedjowane kolejami.
Polska i Wolne Miasto Gdańsk nie będą obowiązane do wypłaty odszkodowania w razie zagubienia, lub naruszenia, worków z listami, przewożonych za pośrednictwem funkcjonarjuszów kolejowych polskich, lub gdańskich.
W razie przeładunku przesyłek pocztowych niemieckich na skutek odczepienia kolejowego wagonu pocztowego niemieckiego, odpowiedzialność za przesyłki pocztowe niemieckie przejdzie na zarząd pocztowy polski, lub gdański, jeżeli po zdaniu przesyłek personel polski, lub gdański, przewozić będzie w dalszym ciągu przesyłki niemieckie. W wypadku takim zarząd pocztowy polski, lub gdański, obowiązany będzie do wypłaty odszkodowania, które określone zostanie w tych samych granicach i według tych samych przepisów, według których zarząd pocztowy niemiecki ponosi odpowiedzialność w stosunku do wysyłających.
Jeżeli podczas przejazdu tranzytem wagon pocztowy niemiecki stanie się niezdatnym do użytku, bądź na skutek zagrzania, bądź z innych powodów, zarząd polski, lub gdański (zarząd pocztowy, bądź kolejowy), obowiązany będzie zarządzić, aby wagon ten zastąpiony został jaknajkorzystniej dla interesów ruchu pocztowego.
Tranzytowa komunikacja telegraficzna i telefoniczna pomiędzy Prusami Wschodniemi a pozostałą częścią Niemiec uskuteczniać się będzie za pomocą odpowiednich linji bezpośrednich.
Sumery drutów do tego przeznaczonych są oznaczone w Przepisach wykonawczych; zainteresowane zarządy pocztowe i telegraficzne będą mogły umówić się co do zamiany niektórych drutów na inne.
Skoro tylko Niemcy będą w możności zaspokoić swoje potrzeby innemi drogami - zrzekną się korzystania z odnośnej części linji polskich i gdańskich, oddanych do ich dyspozycji.
Tranzytowa komunikacja telegraficzna i telefoniczna obejmuje:
Za korzystanie z każdego drutu telegraficznego, wtaczając w to i koszt utrzymania, Niemcy płacić będą Polsce ryczałtową sumę, obliczoną na podstawie 5000 wyrazów na dzień i wynoszącą za każdy wyraz piątą część taryfy telegraficznej, obowiązującej w Niemczech za jeden wyraz. Co się tyczy przewodów telefonicznych (2 druty złączone) stosowana będzie ta sama opłata co za drut telegraficzny. Należność uiszczana będzie w walucie niemieckiej co kwarta).
Wymieniona wyżej ryczałtowa opłata obejmuje wynagrodzenie za korzystanie i za utrzymywanie drutów, znajdujących się. na obszarze polskim, jak również ewentualnie drutów, znajdujących się na obszarze gdańskim, należących do Polski, lub przez nią zarządzanych.
Co się. tyczy drutów, znajdujących się na obszarze Wolnego Miasta Gdańska i należących do zarządu telegraficznego gdańskiego, to Niemcy zwracać będą Wolnemu Miastu Gdańskowi rzeczywiste koszta utrzymania.
Sumy, jakie za to Wolnemu Miastu Gdańskowi w walucie gdańskiej wypłacane być mają, obejmować będą tak korzystanie z drutów, jak i ich utrzymanie.
Przepisy art. 64, dotyczące ryczałtowej zapłaty za korzystanie, włączając w to i utrzymanie drutów telegraficznych i telefonicznych do komunikacji tranzytowej pomiędzy Prusami Wschodniemi a resztą Niemiec, poddane będą corocznie rewizji, a to na żądanie bądź Niemiec, bądź Polski.
Zmienione w ten sposób taryfy stosowane będą od początku każdego roku budżetowego (pierwszy kwietnia). Żądanie co do rewizji powinno być złożone najpóźniej na kwartał przed 1 kwietnia.
Przepisy niniejszego rozdziału (IV) stosowane będą analogicznie do komunikacji pocztowej, telegraficznej i telefonicznej Polski z Wolnem Miastem Gdańskiem przez obszar niemiecki na prawym brzegu Wisły, wymieniony w art. 96 Traktatu Wersalskiego.