Konwencja Koncyljacyjna i Arbitrażowa. Helsingfors.1925.01.17.
Dz.U.1925.122.873
Akt obowiązującyKONWENCJA KONCYLJACYJNA I ARBITRAŻOWA
pomiędzy Polską, Estonją, Finlandją i Łotwą, podpisana w Helsingforsie dnia 17 stycznie 1925 r.
(Ratyfikowana zgodnie z ustawą z dnia 22 lipca 1925 r.- Dz. U. R. P. № 85, poz. 583).
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
MY, STANISŁAW WOJCIECHOWSKI,
PREZYDENT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ,
wszem wobec i każdemu zosobna, komu o tem wiedzieć należy, wiadomem czynimy:
Dnia siedemnastego stycznia tysiąc dziewięćset dwudziestego piątego roku podpisana została w Helsingforsie pomiędzy Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządami Estonji, Finlandji i Łotwy Konwencja Koncyljacyjna i Arbitrażowa o następującem brzmieniu dosłownem:
Konwencja Koncyljacyjna i Arbitrażowa.
Republiki:
POLSKA,
ESTOŃSKA,
FINLANDZKA i
ŁOTEWSKA
zdecydowane rozwinąć stosunki przyjazne, które istnieją pomiędzy Mierni i zdecydowane stosować w najszerszym stopniu do swych wzajemnych stosunków zasadą załatwiania środkami pokojowemi sporów międzynarodowych, postanowiły zawrzeć Konwencję Koncyljacyjną i Arbitrażową.
W tym celu zostali mianowani Pełnomocnikami:
Przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej:
P. R. Skrzyński, Minister Spraw Zagranicznych;
Przez Prezydenta Republiki Estońskiej:
P. K. Pusta, Minister Spraw Zagranicznych;
Przez Prezydenta Republiki Finlandzkiej:
P. Hj. I. Procopé, Minister Spraw Zagranicznych;
Przez Prezydenta Republiki Łotewskiej:
P. S. Mejerowics, Minister Spraw Zagranicznych
i ci Pełnomocnicy, należycie upoważnieni, zgodzili się na następujące artykuły:
Wysokie Strony Umawiające się, pragnąc stosować do swych wzajemnych stosunków zasady wytyczne Paktu Ligi Narodów, rozwinięte w Protokóle Genewskim przyjętym dnia 2 października 1924 r., postanowiły posiłkować się przewidzianemi tam sposobami dla załatwiania pokojowego zatargów, które mogłyby pomiędzy Niemi powstać.
Wysokie Strony Umawiające się zobowiązują się poddawać procedurze koncyljacyjnej lub arbitrażowej Wszelkie spory, któreby mogły powstać pomiędzy Niemi, a których we właściwym czasie nie udałoby się załatwić na drodze dyplomatycznej. Jednakowoż zobowiązanie powyższe nie będzie się stosowało ani do spraw, które z uwagi na ich charakter prawny należą wyłącznie do ustawodawstwa wewnętrznego Strony spór wiodącej, ani do sporów dotyczących Statutu terytorjalnego Wysokich Stron Umawiających się.
Do wszelkiego sporu, podlegającego rozstrzygnięciu w sposób wyżej wskazany, będzie zastosowania procedura koncyljacyjną, o ile Strony w sporze będące nie zgodzą się poddać go natychmiast arbitrażowi.
W razie, gdyby sprawozdanie, opracowane przez Komisję Koncyljacyjną ustanowioną na mocy artykułu 6 niniejszej Konwencji, nie zostało przyjęte przez wszystkie Strony w sporze będące, spór będzie poddany arbitrażowi, jeżeli jedna ze Stron tego zażąda.
Jeżeli chodzi o spór, który, zgodnie z ustawodawstwem wewnętrznem jednej z Wysokich Umawiających się Stron, należy do kompetencji sądów, włączając w to i trybunały administracyjne, Strona pozwana może sprzeciwić się zastosowaniu do niego postępowania koncyljacyjnego lub arbitrażowego, zanim kompetentna władza sądowa nie wyda wyroku ostatecznego.
W razie, gdyby zastosowanie procedury arbitrażowej było przewidziane w jakiejś konwencji poprzednio zawartej, do której wpływałyby tylko Państwa podpisujące niniejszą Konwencję, postanawia się, że wszelki spór, do którego stosowałaby się ta poprzednia konwencja, będzie poddany przez Państwa, pomiędzy któremi spór powstanie, Komisji Koncyljacyjnej lub Arbitrażowej, zgodnie z niniejszą Konwencją.
Rozumie się, że zobowiązania, przyjęte przez Wysokie Strony Umawiające się na mocy niniejszej Konwencji, w niczem nie uchybiają ich możności poddania, za wspólną zgodą, sporu, któryby mógł pomiędzy Niemi powstać, Stałemu Trybunałowi Sprawiedliwości Międzynarodowej.
W ciągu trzech miesięcy od daty złożenia ostatniej ratyfikacji niniejszej Konwencji, Wysokie Strony Umawiające się ustanowią Stałą Komisje Koncyljacyjną, złożoną z czterech członków, po jednym mianowanym przez każdą z Nich, oraz Przewodniczącego wyznaczonego za wspólną zgodą z pomiędzy przynależnych państwa trzeciego. W braku zgody pomiędzy Stronami, Przewodniczący, na żądanie jednej z Nich, będzie wyznaczony przez Prezesa Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej.
Strona, która życzyłaby sobie poddać spór procedurze koncyljacyjnej, zwróci się do Przewodniczącego Stałej Komisji. Ten ostatni poda natychmiast to zawiadomienie do wiadomości Strony lub Stron przeciwnych i zawezwie Strony w sporze będące do dopełnienia liczby członków mianowanych przez Nie, przez członków dodatkowych ad hoc, w stosunku jednego na każdą Stronę w sporze będącą; ci ostatni członkowie winni być wybrani z pośród przynależnych państwa trzeciego i mianowani w terminie nie przekraczającym sześciu tygodni, licząc od dnia wezwania. W razie, gdyby mianowanie to nie nastąpiło w terminie wskazanym, członków dodatkowych wyznaczy Przewodniczący.
Członkowie stali Komisji mianowani przez Strony spór toczące oraz członkowie dodatkowi będą zwołani niezwłocznie przez Przewodniczącego i utworzą razem z nim Komisję Koncyljacyjną dla załatwienia sporu poddanego procedurze koncyljacyjnej.
Każda Komisja Koncyljacyjna decyduje o swej kompetencji zgodnie z poprzedzającemi artykułami.
Jeżeli jedno z Państw, pomiędzy któremi wyniknął spór, poddało go procedurze koncyljacyjnej, podczas gdy Strona przeciwna, powołując się na kompetencję Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej, będącą dla danego wypadku dla Stron obowiązkową, poddała mu tenże spór, rozpatrywanie go będzie zawieszone dopóki Trybunał nie orzeknie co do swej kompetencji.
Podanie w tych warunkach skierowane do Trybunału przez jedną ze Stron powstrzymuje zarządzenia przewidziane w artykule 6, dopóki Trybunał nie orzeknie co do swej kompetencji.
Członkowie Stałej Komisji będą mianowani na przeciąg lat trzech. O ile wysokie Strony Umawiające się nie ułożą się inaczej, nie będą oni mogli być odwołani podczas trwania ich mandatu. W razie śmierci lub ustąpienia jednego z nich, należy mu dać następcę na pozostały okres jego mandatu, w ciągu następnych dwóch miesięcy, o ile to będzie możliwe, a w każdym razie zaraz, jak tylko jakiś spór będzie przedłożony Komisji.
Gdyby, po upływie terminu mandatu jednego z członków Stałej Komisji, nie wyznaczono mu następcy, należy uważać, że jego mandat jest przedłużony na okres lat trzech; w każdym razie, na żądanie jednej ze Stron, czynności Przewodniczącego winny ustać z końcem jego mandatu.
Członek, którego mandat dobiegł końca w trakcie postępowania wszczętego, bierze w dalszym ciągu udział w badaniu sporu aż do zamknięcia postępowania, chociażby jego następca był już wyznaczony.
W terminie piętnastu dni od daty, gdy jedno z Państw Umawiających się wytoczy spór przed Komisją, każda ze Stron będzie miała możność, dla zbadania tego sporu, zastąpić wyznaczonego przez siebie członka stałego przez osobę posiadającą w danej dziedzinie znajomość rzeczy.
Strona, któraby zechciała skorzystać z tego prawa, uprzedzi o tem natychmiast Stronę przeciwną; w tym wypadku ta ostatnia będzie miała możność skorzystać z takiego samego prawa w ciągu piętnastu dni od daty otrzymania przez nią tego powiadomienia.
Komisja będzie się zbierała w miejscu oznaczonem przez Strony za wspólną zgodą, a w razie braku porozumienia w siedzibie Ligi Narodów. Komisja będzie mogła, jeżeli to uzna za konieczne, zebrać się w innem miejscu.
Strony będące w sporze dostarczą Komisji wszelkich pożytecznych informacyj, oraz będą jej ułatwiały, pod każdym względem, wykonanie jej zadania.
Komisja będzie mogła w danym razie zażądać od Sekretarza Generalnego Ligi Narodów pomocy Sekretarjatu, jeżeli będzie tego potrzebowała do swych prac.
Postępowanie przed Komisją jest kontradyktoryjne.
O ile nie zapadnie jednomyślna uchwała przeciwna, do postępowania przed Komisją będą stosowane postanowienia zawarte w tytułach III i IV Konwencji Haskiej o pokojowem załatwianiu sporów międzynarodowych z dnia 18 października 1907 roku. Obrady są publiczne wtedy tylko, gdy tak orzeknie Komisja za zgodą Stron.
Orzeczenia Komisji zapadają większością głosów. Każdy członek rozporządza jednym głosem, a w razie równości głosów głos Przewodniczącego przeważa. Orzeczenia Komisji co do istoty sporu będą mogły zapadać tylko w obecności wszystkich członków.
Komisja złoży sprawozdanie odnośnie do przedłożonego jej sporu. Sprawozdanie to, gdy okoliczności pozwolą na to i gdy co najmniej trzech członków Komisji, uważając w tym wypadku Przewodniczącego za członka, zgodzą się na taki projekt, będzie zawierało projekt załatwienia sporu.
Zdanie umotywowane członków, którzy pozostali w mniejszości, będzie zamieszczone w sprawozdaniu.
Komisja winna ukończyć swe prace w terminie sześciomiesięcznym, licząc od dnia jej pierwszego zebrania; jednakowoż Strony spór toczące mają zastrzeżone prawo przedłużenia tego terminu.
Czas, w ciągu którego prace Komisji są zawieszone w myśl postanowień artykułu 7, nie wchodzi w rachubę przy obliczaniu wyżej wymienionego terminu.
Sprawozdanie Komisji podpisuje Przewodniczący i podaje niezwłocznie do wiadomości Stronom spór toczącym oraz Sekretarzowi Generalnemu Ligi Narodów.
Strony, których spór przedłożono Komisji, podadzą sobie wzajemnie do wiadomości, jak również do wiadomości Przewodniczącego Stałej Komisji w terminie właściwym, czy przyjmują wnioski sprawozdania i zawarte w niem propozycje.
Rzeczą Stron jest zdecydować za wspólną zgodą, czy sprawozdanie Komisji winno być natychmiast ogłoszone. W braku zgody, Komisja będzie mogła ogłosić sprawozdanie, o ile będą po temu powody szczególne.
Gdy, na mocy postanowień artykułu 2, jakiś spór będzie poddany arbitrażowi, trybunał arbitrażowy będzie ustanowiony na mocy porozumienia Stron.
O ile trybunał arbitrażowy nie zostanie ustanowiony za zgodą Stron zastosuje się sposób następujący:
Każda ze Stron zamianuje dwóch arbitrów, z których jeden winien być wybrany z listy członków Stałego Sądu Rozjemczego z wyłączeniem jej własnych obywateli. Arbitrzy w ten sposób wyznaczeni wybiorą wspólnie Przewodniczącego Trybunału. W razie równości głosów wybór Przewodniczącego będzie powierzony Prezesowi Stałego Trybunału Sprawiedliwości Międzynarodowej.
W razie arbitrażu pomiędzy Stronami spór toczącemi, zawrą one, w terminie najdalej trzymiesięcznym, specjalny zapis kompromisowy, dotyczący przedmiotu sporu i warunków procedury. O ile warunki kompromisu inaczej nie stanowią, Strony, we wszystkiem co dotyczy procedury arbitrażowej, zastosują się do postanowień zawartych w Konwencji podpisanej w Hadze dnia 18 października 1907 o pokojowem załatwianiu sporów międzynarodowych, nie wyłączając artykułów 53 i 54 oraz biorąc pod uwagę artykuł 83 tejże Konwencji.
Wyrok sądu rozjemczego jest obowiązujący. Gdyby, wszakże, wyrok ten stwierdził, iż orzeczenie jakiejś instancji sądowej lub wszelkiej innej władzy, zależnej od jednej z Wysokich Stron Umawiających się, jest w całości lub częściowo sprzeczne z prawem międzynarodowem, a gdyby prawo konstytucyjne tej Strony nie pozwalało, lub pozwalało tylko niezupełnie na uchylenie w drodze administracyjnej skutków orzeczenia, o którem mowa, Strona poszkodowana otrzyma słuszne odszkodowanie w innym rodzaju.
W ciągu trwania postępowania koncyljacyjnego lub arbitrażowego Strony powstrzymują się od wszelkich kroków, któreby mogły odbić się w sposób szkodliwy na przyjęciu propozycyj Komisji lub na wykonaniu wyroku.
Każda ze Stron będzie wynagradzała członków Komisji jak również arbitrów mianowanych przez Nią lub wyznaczonych, w braku nominacji, przez Przewodniczącego zgodnie z artykułem 6. Wynagrodzenie Przewodniczącego Strony spór toczące pokryją w równych częściach.
Strony winny dążyć do porozumienia się, aby wynagrodzenia były ustalone podług jednakowych zasad.
Każda Strona poniesie własne koszta postępowania, a koszta które Komisja lub Trybunał oznaczą jako wspólne, będą poniesione w równych częściach.
Postanowienia niniejszej Konwencji będą stosowane nawet w tym wypadku, gdyby spory, które powstaną, miały swe źródło w faktach poprzedzających jej zawarcie.
Rozumie się, że niniejsza Konwencja w niczem nie zmienia zobowiązań Państw podpisujących, opartych na Protokóle dotyczącym pokojowego załatwiania sporów międzynarodowych, przyjętym w Genewie dn. 2 października 1924.
Wszelki spór na tle interpretacji niniejszej Konwencji będzie poddany Stałemu Trybunałowi Sprawiedliwości Międzynarodowej.
Konwencja niniejsza będzie ratyfikowana i dokumenty ratyfikacyjne będą złożone w Helsinki (Helsingforsie) jak można najprędzej. Wejdzie ona w życie natychmiast po złożeniu ratyfikacyj i będzie trwała w mocy trzy lata licząc od daty złożenia ratyfikacyj przez wszystkie Państwa podpisujące. Jeżeli na sześć miesięcy co najmniej przed upływem tego terminu nie będzie ona wymówiona, zachowa swą moc w ciągu nowego okresu trzyletniego i tak w dalszym ciągu będzie uważana za odnowioną każdorazowo na trzy lata, o ile nie nastąpi jej wymówienie na sześć miesięcy co najmniej przed upływem poprzedniego okresu trzyletniego.
Pomimo jej wymówienia przez jedną z Wysokich Stron Umawiających się, Konwencja zachowa swą moc w stosunku do Stron, które jej nie wymówiły.
Na dowód czego odnośni Pełnomocnicy podpisali niniejszą Konwencję i przyłożyli na niej swe pieczęcie.
Sporządzono w Helsinki (Helsingforsie) w czterech oryginałach dnia 17 stycznia 1925 roku.
(-) Al. Skrzyński
(-) K. Pusta
(-) Procopé
(-) Mejerowicz
Sporządzono w Helsinki (Helsingfors) w czterech oryginałach dn. 17 stycznia 1925 r.
(-) Pusta
(-) Procopé
Zaznajomiwszy się z powyższą konwencją uznaliśmy ją i uznajemy za słuszną zarówno w całości, jak i każde z zawartych w niej postanowień; oświadczamy, że jest przyjęta, ratyfikowana i zatwierdzona i przyrzekamy, że będzie niezmiennie zachowywana.
Na dowód czego wydaliśmy Akt niniejszy, opatrzony pieczęcią Rzeczypospolitej.
W Warszawie, dnia 1 września 1925 roku.
Dokumenty powiązane
Jeżeli chcesz mieć dostęp do wszystkich dokumentów powiązanych, zaloguj się do LEX-a Nie korzystasz jeszcze z programów LEX? Zamów dostęp testowy »
Akty prawne liczba obiektów na liście: (2)
Akty wprowadzające liczba obiektów na liście: (2)
- Złożenie dokumentu ratyfikacyjnego Konwencji Koncyljacyjnej i Arbitrażowej pomiędzy Polską, Estonją, Finlandją i Łotwą, podpisanej w Helsingforsie dnia 17 stycznia 1925 r.
- Ratyfikacja konwencji koncyljacyjnej i arbitrażowej pomiędzy Polską a Estonją, Finlandją i Łotwą, podpisanej w Helsingforsie dnia 17 stycznia 1925 r.