Dział 3 - O NIEWOLI. - Konwencja dotycząca traktowania jeńców wojennych. Genewa.1929.07.27.
Dz.U.1932.103.866
Akt utracił mocDział III.
O NIEWOLI.
O NIEWOLI.
O ewakuacji jeńców wojennych.
O ewakuacji jeńców wojennych.
W możliwie najkrótszym czasie po wzięciu do niewoli, jeńcy wojenni będą ewakuowani do obozów, rozmieszczonych w okolicy na tyle oddalonej od strefy walki, aby znaleźli się zdała od niebezpieczeństwa.
Mogą być pozostawieni czasowo w sferze niebezpieczeństwa jedynie ci jeńcy wojenni, którzy z powodu swoich ran lub chorób byliby narażeni na większe niebezpieczeństwo przy ewakuacji, niż przy pozostawieniu ich na miejscu.
W oczekiwaniu na ewakuację ze strefy walki jeńcy nie będą niepotrzebnie wystawiani na niebezpieczeństwo.
Ewakuacja piesza więźniów może odbywać się normalnie tylko etapami do 20 klm dziennie, chyba że konieczność dotarcia do punktów zaopatrzenia w wodę lub żywienia wymagałaby dłuższych etapów.
O wszelkiem wzięciu do niewoli jeńców strony wojujące są obowiązane notyfikować sobie wzajemnie w jak najkrótszym czasie za pośrednictwem biur informacji, organizowanych w myśl art. 77. Mają one także komunikować sobie wzajemnie adresy urzędowe, pod któremi powinna być przesyłana korespondencja rodzin do jeńców wojennych.
Skoro tylko to będzie możliwem, każdy jeniec powinien uzyskać możność korespondowania z własną rodziną na warunkach przewidzianych w art. 36 i następnych.
Co się tyczy jeńców wziętych do niewoli na morzu, zarządzania niniejszego artykułu będą zastosowane, skoro to będzie możliwe, zaraz po przybyciu do portu.
O obozach jeńców wojennych.
O obozach jeńców wojennych.
Jeńcy wojenni mogą być internowani w mieście, w twierdzy, albo w jakiejkolwiek innej miejscowości za zobowiązaniem niewydalania się poza pewne oznaczone granice Mogą być oni również internowani w obozach zamkniętych; lecz zamknięcie ich lub umieszczenie pod strażą może być zarządzone tylko jako niezbędny środek bezpieczeństwa lub higjeny, lecz wyłącznie na czas trwania okoliczności, uzasadniających zastosowanie go.
Jeńcy wzięci do niewoli w okolicach niezdrowych albo w takich, gdzie klimat jest szkodliwy dla osób, pochodzących z okolic o klimacie umiarkowanym, będą odesłani, skoro tylko to będzie możliwem, do bardziej sprzyjającego klimatu.
Strony walczące będą unikały, o ile to tylko będzie możliwe, gromadzenia w tym samym obozie jeńców różnych ras i narodowości.
Żaden jeniec nie może być w żadnym momencie wysłany do miejsc, gdzie byłby narażony na ogień z poła bitwy, ani też nie może być wyzyskany w celu ochrony, dzięki jego lam obecności, przed bombardowaniem pewnych punktów lub pewnych miejscowości.
O urządzenia obozów.
O urządzenia obozów.
Jeńcy wojenni będą umieszczeni w budynkach i w barakach, przedstawiających wszelkie możliwe bezpieczeństwo higjeny i zdrowotności.
Lokale powinny być zupełnie zabezpieczone od wilgoci, dostatecznie ogrzane i oświetlone. Wszystkie ostrożności powinny być przedsięwzięte przeciwko niebezpieczeństwu pożaru.
Co się tyczy pomieszczeń sypialnych: ogólna powierzchnia, minimum pojemności powietrza, urządzenie i pościel do spania, będą odpowiadały takim samym warunkom, jak dla oddziałów własnych, w garnizonach Mocarstwa zatrzymującego jeńców.
O odżywianiu i ubiorze jeńców wojennych.
O odżywianiu i ubiorze jeńców wojennych.
Racja żywnościowa jeńców wojennych będzie odpowiadała co do ilości i jakości racji w oddziałach w garnizonach.
Jeńcy otrzymają pozatem możność przygotowywania przez nich samych dodatków żywnościowych, któremi będą rozporządzali.
Woda do picia będzie im dostarczana w ilości dostatecznej. Użycie tytoniu będzie dozwolone. Jeńcy wojenni mogą być używani w kuchni.
Wszelkie zbiorowe środki dyscyplinarne, tyczące się jedzenia, są zabronione.
Ubranie, bielizna i obuwie będą dostarczane jeńcom wojennym przez Mocarstwo, zatrzymujące ich w niewoli. Regularna zamiana i reperacja tych rzeczy będzie zapewniona. Ponadto wszędzie, gdzie rodzaj pracy tego wymaga, pracujący powinni otrzymywać ubranie robocze.
W obozach będą urządzone kantyny, gdzie jeńcy będą mogli dostać po miejscowej cenie targowej środki żywności i przedmioty codziennego użytku.
Zyski, dostarczone przez kantynę administracji obozów, będą obrócone na użytek jeńców.
O higjenie obozu.
O higjenie obozu.
Strony wojujące będą obowiązane przedsięwziąć wszelkie środki higjeny, niezbędne dla zapewnienia czystości i zdrowotności obozów i zapobieżenia epidemjom.
Jeńcy wojenni będą mieli zapewnione w dzień i w nocy używalność niezbędnych urządzeń, odpowiadających zasadom higjeny i utrzymanych w ciągłym stanie czystości.
Pozatem, niezależnie od kąpieli i natrysków, w które obozy winny być zaopatrzone w miarę możności, będzie jeńcom dostarczana do zabiegów czystości ciała dostateczna ilość wody.
Jeńcy powinni mieć zapewnioną możność uprawiania ćwiczeń fizycznych i korzystania z pobytu na otwartem powietrzu.
Każdy obóz powinien posiadać infirmerię, gdzie jeńcy wojenni będą mogli korzystać z niezbędnej opieki lekarskiej. W razie potrzeby będą rezerwowane dla chorych, dotkniętych chorobami zakaźnemi, odrębne pomieszczenia.
Koszty leczenia, włączając w to i koszty prowizorycznych protez, będą pokrywane przez Mocarstwo, zatrzymujące w niewoli jeńców.
Strony walczące są obowiązane wydać na żądanie każdemu jeńcowi urzędowe zaświadczanie, stwierdzające rodzaj i czas trwania jego cierpienia, jak również i okazane mu zabiegi.
Pożądane jest, aby strony walczące upoważniły się wzajemnie, w drodze odrębnych układów, do zatrzymania w obozach lekarzy oraz personelu pielęgniarskiego, któryby pielęgnował ich rodaków jeńców.
Jeńcy dotknięci ciężką chorobą lub ci. których stan wymaga poważnego zabiegu chirurgicznego, powinni być przyjęci na koszt Mocarstwa zatrzymującego do każdego zakładu wojskowego lub cywilnego odpowiedniego dla leczenia ich.
Inspekcje lekarskie jeńców wojennych będą zorganizowane przynajmniej raz na miesiąc. Będą miały one na celu kontrolę ogólnego sianu zdrowia i czystości, jak również wykrycie chorób zaraźliwych, w szczególności gruźlicy i chorób wenerycznych.
O potrzebach intelektualnych i moralnych jeńców wojennych.
O potrzebach intelektualnych i moralnych jeńców wojennych.
Jeńcom wojennym będzie zostawiona całkowita swoboda w wykonywaniu praktyk religijnych, włączając w to branie udziału w nabożeństwach ich wyznania, pod jedynym warunkiem stosowania się do przepisów porządkowych i policyjnych, wydanych przez władze wojskowe.
Duchowni jeńcy wojenni, bez względu na to, jaką nazwę nosiłoby ich wyznanie będą upoważnieni do wykonywania swoich obrządków wśród swych współwyznawców.
Strony walczące będą popierały jak najbardziej rozrywki umysłowe i sportowe, organizowane przez jeńców wojennych.
O wewnętrznej dyscyplinie w obozach.
O wewnętrznej dyscyplinie w obozach.
Każdy obóz jeńców wojennych będzie się znajdował pod władzą odpowiedzialnego oficera.
Poza zewnętrznemi odznakami szacunku przewidzianemi przez regulaminy obowiązujące w ich własnych armjach względem rodaków, jeńcy wojenni powinni salutować wszystkich oficerów Mocarstwa zatrzymującego.
Oficerowie jeńcy wojenni obowiązani będą salutować oficerów tegoż Mocarstwa tylko wyższej lub równej rangi.
Regulaminy, rozkazy, zawiadomienia i obwieszczenia wszelkiego rodzaju winny być komunikowane jeńcom wojennym w języku, który oni rozumieją. Ta sama zasada powinna być stosowana przy przesłuchaniach.
Zarządzenia specjalne, tyczące się oficerów i równorzędnych.
Zarządzenia specjalne, tyczące się oficerów i równorzędnych.
Z rozpoczęciem działań wojennych strony walczące będą zobowiązane do zakomunikowania sobie wzajemnie tytułów i rang, używanych w swych armjach dla zapewnienia równości traktowania między oficerami i równorzędnymi, o odpowiadających sobie rangach.
Oficerowie i im równorzędni jeńcy wojenni będą traktowani ze względami, należnemi ich randze i wiekowi.
Celem zapewnienia obsługi obozów oficerskich będą do nich przydzieleni żołnierze jeńcy wojenni tej samej armji i w miarę możności mówiący tym samym językiem w liczbie potrzebnej, mając tu na uwadze rangę oficerów i równorzędnych.
Ci ostatni (oficerowie) mają nabywać sobie jedzenie i odzież z poborów, które im będzie wypłacało Mocarstwo zatrzymujące. Zarządzanie przez oficerów własnym stołem winno być ze wszechmiar przychylnie traktowane.
O zasobach pieniężnych jeńców wojennych.
O zasobach pieniężnych jeńców wojennych.
Z zastrzeżeniem osobnych umów między mocarstwami wojującemi, a w szczególności umów przewidzianych w art. 24, oficerowie i inni jeńcy wojenni będą otrzymywali od Mocarstwa zatrzymującego laki sam żołd, jaki otrzymują oficerowie odpowiedniej rangi tegoż Mocarstwa, pod warunkiem jednak, aby te pobory nie przekraczały norm, do których mieli oni prawo w armjach państwa, któremu służyli. Te pobory będą wypłacane całkowicie, jeżeli to możliwe - raz na miesiąc i bez żadnych potrąceń wydatków obciążających Mocarstwa zatrzymujące, choćby nawet wydatki te były dokonane z korzyścią dla jeńców.
Układ zawarty między stronami wojującemi ustali wysokość kursu walut, stosowanego przy wypłacie; w braku takiego porozumienia, będzie przyjęty kurs, który obowiązywał w chwili wypowiedzenia wojny.
Wszystkie wypłaty, uskutecznione jeńcom, jako żołd, winny być zwrócone w chwili zaprzestania kroków wojennych przez Mocarstwo, któremu oni służyli.
Na początku działań nieprzyjacielskich strony wojujące oznaczą po wspólnem porozumieniu wysokość maksymalną gotówki, którą jeńcy wojenni różnych rang i kategoryj będą upoważnieni do zatrzymania przy sobie. Każda nadwyżka, zabrana jeńcowi lub zatrzymana, jak również wszelka suma przez niego złożona, będzie zapisana na jego rachunek i nie może być zamieniona na inną walutę bez jego upoważnienia.
Pobory, przypadające na rachunek jeńców, będą wypłacone im przy końcu ich niewoli.
Podczas pobytu w niewoli będą im czynione ułatwienia dla przesyłania tych sum w całości lub w części do banków lub do poszczególnych osób w kraju, z którego pochodzą.
O przeniesieniach jeńców wojennych.
O przeniesieniach jeńców wojennych.
O ile bieg działań wojennych tego nie wymaga, jeńcy wojenni chorzy i ranni nie będą przenoszeni tak długo, dopóki odbycie podróży mogłoby na szwank narazić ich wyzdrowienie.
W razie przeniesienia, jeńcy wojenni będą oficjalnie przedtem zawiadomieni o miejscu nowego pobytu, będą oni upoważnieni do zabrania z sobą swoich osobistych rzeczy, korespondencji i przesyłek, które nadeszły pod ich adresem.
Będą przedsięwzięte wszelkie stosowne zarządzenia, aby korespondencja i przesyłki przesyłane do ich dawnego obozu, były im bezzwłocznie przesłane.
Sumy pieniężne, złożone na rachunek przeniesionych jeńców, będą przesłane do właściwych władz, w miejscu ich nowego pobytu.
Koszta, spowodowane przeniesieniem, obciążają Mocarstwo zatrzymujące jeńców.
O pracy jeńców wojennych.
O pracy jeńców wojennych.
Przepisy ogólne.
Przepisy ogólne.
Strony wojujące będą mogły używać zdrowych jeńców wojennych, jako pracowników według ich rang i zdolności, z wyjątkiem oficerów i równorzędnych.
Jednakże, jeżeli oficerowie lub równorzędni poproszą o pracę, która im odpowiada, to o ile tylko to okaże się możliwe, będzie ona im dostarczona.
Podoficerowie jeńcy wojenni będą mogli być zmuszani tylko do zajęć nadzorczych, chyba że sami zgłoszą specjalne życzenie udzielenia im płatnego zajęcia.
Strony wojujące winny w czasie całego trwania niewoli dopuszczać jeńców wojennych-ofiary wypadku przy pracy - do korzystania z dobrodziejstw, stosowanych do pracowników tej samej kategorji, według ustaw Mocarstwa zatrzymującego. Co się tyczy jeńców wojennych, do których te zarządzenia prawne nie mogłyby być zastosowane ze względu na istniejące ustawodawstwo, Mocarstwo to zobowiązuje się zalecić swojemu ciału ustawodawczemu powzięcie stosownych zarządzeń, zmierzających do należytego wynagrodzenia ofiar.
O organizacji pracy.
O organizacji pracy.
Mocarstwo zatrzymujące ponosić będzie całkowitą odpowiedzialność za utrzymanie, opiekę, traktowanie i wypłacanie poborów jeńcom wojennym, pracującym u osób prywatnych.
Żaden jeniec wojenny nie będzie mógł być użyły do robót, do których jest fizycznie niezdolny.
Długość trwania pracy codziennej jeńców wojennych, wliczając w to długość przejazdu do pracy i zpowrotem, nie będzie nadmierną i nie powinna w żadnym wypadku przekraczać długości ustalonej dla pracowników cywilnych tej miejscowości, zatrudnionych w takiej samej pracy. Każdemu jeńcowi przyznany będzie co tydzień nieprzerwany 24-godzinny odpoczynek-z pierwszeństwem w niedzielę.
O pracy niedozwolonej.
O pracy niedozwolonej.
Prace, wykonywane przez jeńców wojennych, nie będą miały żadnego związku z działaniami wojennemi. W szczególności zabronionem jest używanie jeńców do fabrykacji i przewozu broni i amunicji wszelkiego rodzaju, jak również do przewożenia materjału, przeznaczonego dla jednostek walczących.
W razie pogwałcenia poprzedniego ustępu, jeńcy mieć będą możność po spełnieniu lub po rozpoczęciu wykonania rozkazu, przedstawić swoje reklamacje na pośrednictwem mężów zaufania, których czynności są przewidziane w art. 43 i 44, albo w braku męża zaufania, za pośrednictwem przedstawicieli Mocarstwa opiekuńczego.
Jest zabronione używanie jeńców wojennych do robót niezdrowych i niebezpiecznych.
Wszelkie pogorszenia warunków pracy, jako środek dyscyplinarny, jest niedozwolone.
O oddziałach pracy.
O oddziałach pracy.
Warunki bytu w oddziałach pracy winny być takie same jak w obozach jeńców wojennych, w szczególności co dotyczy warunków higjenicznych pożywienia, opieki w razie wypadku lub choroby, korespondencji i otrzymywania przesyłek.
Każdy oddział pracy będzie zależny od obozu jeńców. Komendant tego obozu bidzie odpowiedzialnym w oddziale pracy za wykonywanie zarządzeń niniejszej konwencji.
O płacy.
O płacy.
Jeńcy wojenni nie będą otrzymywali zapłaty za roboty, tyczące się administracji, urządzeń i utrzymania obozu.
Jeńcy używani do innych robót będą mieli prawo do zapłaty, która będzie ustanowiona w drodze układu przez strony wojujące.
Te układy ustalą również część, którą administracja może zatrzymać, sumę która należeć będzie do jeńca wojennego i sposób w jaki będzie on mógł nią rozporządzać podczas pobytu w niewoli.
Przed zawarciem tych umów, wynagrodzenie za robotę jeńców będzie ustanowione według norm następujących:
Pobory, pozostałe na rachunek jeńca, będą mu zwrócone z zakończeniem niewoli. W razie śmierci, będą one przesłane spadkobiercom zmarłego drogą dyplomatyczną.
O stosunkach jeńców wojennych nazewnątrz.
O stosunkach jeńców wojennych nazewnątrz.
Z rozpoczęciem kroków nieprzyjacielskich strony wojujące ogłoszą środki, przewidziane dla wykonania postanowień niniejszej sekcji.
Każda strona wojująca ustanawia periodycznie liczbę listów i kart pocztowych, które jeńcy wojenni różnych kategoryj będą mieli prawo wysyłać miesięcznie i zawiadomią o tej liczbie drugą stronę wojującą. Te listy i kartki będą przesłane pocztą - droga najkrótszą. Nie mogą one być wysyłane z opóźnieniem lub zatrzymane z powodów dyscyplinarnych.
Po upływie najwyżej jednego tygodnia po przybyciu do obozu, a również w czasie choroby, każdy jeniec otrzyma możność wysłania do swej rodziny kartki pocztowej, zawiadamiającej o wzięciu do niewoli i o stanie zdrowia. Te karty pocztowe będą przesłane z wszelkim możliwym pośpiechem i nie mogą być w żaden sposób opóźniane.
Zasadniczo korespondencja jeńców będzie prowadzona w ich rodzinnym języku. Strony wojujące mogą upoważnić do korespondowania i w innych językach.
Jeńcy wojenni będą upoważnieni do otrzymywania osobistych paczek pocztowych, zawierających artykuły spożywcze i inne, przeznaczone do ich odżywiania lub do ich ubrania. Paczki wręczane będą adresatowi za pokwitowaniem.
Listy i przesyłki pieniężne, jako też paczki pocztowe, przeznaczone dla jeńców wojennych lub wysyłane przez nich wprost lub za pośrednictwem biur informacji, przewidzianych w art. 77, będą wolne od wszelkich opłat pocztowych, zarówno w kraju pochodzenia i przeznaczenia, jak i w krajach pośrednich.
Dary i zapomogi w naturze, przeznaczone dla jeńców, będą również zwolnione od opłat wejściowych i innych, jak również od opłat przewozowych na kolejach państwowych.
Jeńcy będą upoważnieni, w razie uznania nagłej potrzeby, wysyłać telegramy za opłatą zwykłą.
Jeńcy wojenni będą upoważnieni do otrzymywania osobistych przesyłek książek, które mogą być cenzurowane.
Przedstawiciele Mocarstw Opiekuńczych i towarzystwa pomocy, uznanych i upoważnionych, będą mogli przesyłać dzieła i kolekcje książek dla bibljotek obozów jeńców. Nie można opóźniać przekazania tych przesyłek do bibljotek pod pretekstem trudności cenzury.
Cenzura korespondencji musi być załatwiana w najkrótszym czasie. Kontrola przesyłek pocztowych musi oprócz tego odbywać się w warunkach właściwych dla zapewnienia konserwacji zawartych w nich artykułów spożywczych i jeżeli to możliwe, w obecności tego, dla kogo są przeznaczone, albo w obecności upoważnionego przez niego męża zaufania.
Zakazy korespondencji, ogłaszane przez strony wojujące z powodów wojskowych lub politycznych, mogą mieć tylko charakter przejściowy i mają trwać jak najkrócej.
Strony wojujące udziela wszelkich ułatwień dla przesyłania akt, pism i dokumentów, przeznaczonych dla jeńców wojennych lub przez nich podpisanych. w szczególności pełnomocnictw i testamentów.
Przdsięwezmą one wszelkie możliwe zarządzenia celem poświadczenia, w razie potrzeby podpisów, danych przez jeńców.
O stosunkach jeńców wojennych z władzami.
O stosunkach jeńców wojennych z władzami.
O skargach jeńców wojennych, z powodu warunków bytu w niewoli.
O skargach jeńców wojennych, z powodu warunków bytu w niewoli.
Jeńcy wojenni będą mieli prawo składać władzom wojskowych, w których mocy się znajdują, podania tyczące się warunków bytu, w jakich się znajdują w niewoli.
Będą oni mieli również prawo zwracania się do przedstawicieli Mocarstw Opiekuńczych, żeby im przedstawić punkty, co do których wnoszą swe zażalenia, tyczące się warunków bytu w niewoli.
Te podania i zażalenia mają być przesyłane, jako pilne.
Nawet wtedy jednak, gdy one uznane zostaną za bezpodstawne - nie mogą one powodować kar.
O przedstawicielach jeńców wojennych.
O przedstawicielach jeńców wojennych.
We wszystkich miejscowościach, gdzie będą znajdowali się jeńcy, będą oni upoważnieni do wyznaczenia mężów zaufania, mających za zadanie reprezentowanie ich przed władzami wojskowemi lub Mocarstwami Opiekuńczemi.
To wyznaczenie będzie podane do aprobaty władz wojskowych.
Mężowie zaufania będą mieli powierzone sobie przyjmowanie i rozdział zbiorowych przesyłek. Również, w razie gdyby jeńcy postanowili zorganizować pewną formę wzajemnej pomocy, to organizacja ta podlegać będzie kompetencji mężów zaufania. Z drugiej strony będą oni mogli pomagać jeńcom, celem ułatwienia im stosunków z towarzystwami pomocy, wymienionemi w art. 78.
W obozach oficerów i zrównanych z nimi oficer-jeniec wojenny, najstarszy wiekiem z pośród najwyższych rangą będzie uważany za pośredniki między władzami obozu, a jeńcami oficerami i zrównanymi z nimi. W tym celu będzie on miał możność wskazania oficera-jeńca, któryby towarzyszy mu w roli tłumacza, w czasie konferencji z władzami obozu.
Jeżeli mężowie zaufania będą używani jako pracownicy, czynności ich, jako przedstawicieli jeńców wojennych, będą im zaliczone na poczet obowiązkowego czasu pracy.
Mężom zaufania będą okazywane wszelkie ułatwienia w ich korespondencji z władzami wojskowemi i z Mocarstwami Opiekuńczemi. Ta korespondencja nie będzie ograniczoną.
Żaden z przedstawicieli jeńców nie może być przeniesiony bez zostawienia mu n niezbędnego czasu dla zapoznania swego następcy z bieżącemi sprawami.
O sankcjach karnych w stosunku do jeńców wojennych.
O sankcjach karnych w stosunku do jeńców wojennych.
Postanowienia ogólne.
Postanowienia ogólne.
Jeńcy wojenni będą podlegali, prawom, regulaminom i rozkazom, obowiązującym w armjach Mocarstwa, w którego władzy się znajdują.
Każdy akt niesubordynacji upoważnia do zastosowania względem nich środków przewidzianych przez te prawa, regulaminy i rozkazy.
Zastrzeżone są jednak postanowienia niniejszego rozdziała.
Na jeńców wojennych mogą władze wojskowe i trybunały Mocarstwa, pod którego władzą się znajdują, nakładać tylko takie same kary, jak te, które są przewidziane w takich samych wypadkach w stosunku do wojskowych armji narodowej.
Przy równości rang, oficerowie, podoficerowie lub szeregowcy jeńcy, otrzymujący karę dyscyplinarną, nie będą podlegali gorszemu traktowaniu jak to, które jest przewidziane w odniesień u do tej kary w armjach Mocarstwa, pod którego władzą się znajdują.
Zakazanem jest stosowanie wszelkich kar cielesnych, wszelkie zamykanie w lokalach nieoświetlonych światłem dziennem i wogóle okrucieństwa w jakiejkolwiek postaci.
Zakazane jest również stosowanie za akty indywidualne - kar zbiorowych.
Czyny, stanowiące wykroczenia przeciw dyscyplinie, a w szczególności próby ucieczki, będą sądzone w trybie szybkim; dla wszystkich jeńców wojennych, posiadających lub nieposiadających rangi - areszt prewencyjny będzie jak najkrótszy.
Postępowanie sądowe względem jeńców wojennych będzie przeprowadzone tak szybko, jak na to pozwolą okoliczności; więzienie prewencyjne będzie możliwie skrócone.
W każdym razie czas uwięzienia prewencyjnego będzie odliczony z kary, nałożonej dyscyplinarnie lub sądownie, o ile takie odliczenie jest przyjęte dla osób własnej armii.
Jeńcy wojenni po odbyciu kar sądowych lub dyscyplinarnych, które na nich były nałożone, nie mogą być traktowani inaczej, niż inni jeńcy.
Jednakże jeńcy wojenni, ukarani za usiłowanie ucieczki, mogą polegać dozorowi specjalnemu który jednak nie będzie mógł znieść żadnych przywilejów przyznanych jeńcom niniejszą konwencją.
Żaden jeniec wojenny nie może być pozbawiony swej rangi przez Mocarstwo, w którego mocy się znajduje.
Jeńcy, ukarani dyscyplinarnie, nie mogą być pozbawieni przywilejów, należnych ich randze; w szczególności oficerowie i równorzędni, podlegający karom, pociągającym za sobą pozbawienie wolności, nie będą umieszczeni w tych samych lokalach, co ukarani podoficerowie lub żołnierze.
Jeńcy wojenni zbiegli, którzy byłby ujęci zanim zdołali połączyć się ze swą armją, lub zanim zdołali opuścić terytorjum zajęte przez armję, która ich wzięła do niewoli, bada podlegali tylko karom dyscyplinarnym.
Jeńcy, którzy po udanej ucieczce powrócili do armji lub opuścili terytorjum, zajęte przez armję, która ich wzięła do niewoli i ponownie dostali się do niewoli, nie będą podlegali żadnej karze za poprzednią ucieczkę.
W razie, gdyby jeniec wojenny postawiony był przed trybunałem za zbrodnie lub przestępstwa względem osób lub własności spełnionych w czasie usiłowania ucieczki, usiłowanie ucieczki, nawet w razie powtórzenia, nie będzie uważane za okoliczność obciążającą.
Po ucieczce udanej lub usiłowanej, towarzysze uciekiniera, którzy z nim współdziałali w jego ucieczce, podlegają z tego tytułu tylko karze dyscyplinarnej.
Strony wojujące winny dbać o to, aby właściwe władze były jak najbardziej pobłażliwe w ocenianiu sprawy, czy występek jeńca wojennego ma być karany dyscyplinarnie czy sądowo.
W szczególności winno to mieć miejsce, gdy będzie chodziło o ocenienie aktów, mających związek z ucieczką lub próbą ucieczki.
Jeniec wojenny z racji tego samego czynu i tego samego oskarżenia może być tylko raz ukarany.
Żaden jeniec wojenny, któremu wymierzono karę dyscyplinarną, a który znajdzie się w warunkach przewidzianych dla repatrjacji, nie może być zatrzymany ze względu na to że nie odbył kary.
Jeńcy podlegający repatrjacji, którzy znajdować się będą pod dochodzeniem karnem, będą mogli być wyłączeni z repatriacji aż do końca postępowania a w odnośnych wypadkach, aż do wykonania kary; ci, którzy już będą uwięzieni na mocy wyroku sądowego będą mogli być zatrzymani aż do końca ich uwięzienia.
Strony wojujące zakomunikują sobie listy tych, którzy nie mógłby być repatrjowani dla powodów, wymienionych w poprzednim ustępie.
Kary dyscyplinarne.
Kary dyscyplinarne.
Areszt jest najsurowszą karą dyscyplinarną, na jaką może być skazany jeniec wojenny.
Wysokość pojedynczej kary nie może przekraczać trzydziestu dni.
To maximum 30 dni nie może być przekroczone przy wydawaniu wyroku w stosunku do jeńca, który odpowiadałby dyscyplinarnie za kilka spraw, bez względu na to, czy te sprawy wiążą się z sobą, czy nie.
Jeżeli w czasie albo po odbyciu kary aresztu, jeniec skazany zostanie na nową karę dyscyplinarną, to zwłoka przynajmniej trzydniowa winna dzielić okres aresztów, o ile choć jeden z tych aresztów wynosi 10 dni lub więcej.
Z zastrzeżeniem postanowienia, zawartego w ostatnim ustępie art. 11, mogą być stosowane jako obostrzenia kary w stosunku do jeńców wojennych, ukaranych dyscyplinarnie - ograniczenia żywnościowe, przyjęte w armjach Mocarstwa zatrzymującego.
Jednakże te ograniczenia żywnościowe mogą być zarządzone tylko o tyle, o ile stan zdrowia jeńców na to pozwala.
W żadnym wypadku jeńcy nie mogą być przeniesieni do zakładów karnych (więzienia, domów poprawczych, galer etc.) dla odbycia tam kar dyscyplinarnych.
Lokale, w których będą odbywane kary dyscyplinarne, mają odpowiadać wymaganiom higjeny.
Jeńcy ukarani będą mieli możność utrzymywania się w czystości.
Każdego dnia jeńcy będą mieli możność ruchu i przebywania na wolnem powietrzu co najmniej przez dwie godziny.
Jeńcy wojenni, ukarani dyscyplinarnie, będą mieli dozwolone czytanie i pisanie, jak również wysyłanie i otrzymywanie listów.
Natomiast paczki i przesyłki pieniężne będą mogły być dostarczone adresatom dopiero po odbyciu kary. Jeżeli paczki zawierają psujące się produkty, to będą one oddane do infirmerji lub do kuchni obozu.
Jeńcy wojenni, ukarani dyscyplinarnie, będą mogli na swą prośbę zgłaszać się do codziennych oględzin lekarskich. Będą oni otrzymywali zabiegi, uznane przez lekarzy za konieczne i w odnośnych wypadkach będą ewakuowani do infirmerji obozu lub do szpitali.
Z wyjątkiem kompetencji trybunałów i wyższych władz wojskowych, kary dyscyplinarne będą mogły być orzekane tylko przez oficera, posiadającego władzę dyscyplinarną w charakterze komendanta obozu lub oddziału, albo przez odpowiedzialnego oficera, który go zastępuje.
Postępowania sądowe.
Postępowania sądowe.
Z chwilą rozpoczęcia postępowania sadowego przeciw jeńcowi wojennemu, Mocarstwo zatrzymujące powiadamia o tem, jak tylko będzie mogło to uczynić, a zawsze przed data rozpoczęcia rozpraw, przedstawiciela Mocarstwa Opiekuńczego.
Zawiadomienie to będzie zawierało następujące wiadomości:
Jeżeli nie jest możliwem wskazanie w tem zawiadomieniu trybunału sądzącego, który rozpatrywać będzie sprawę, datę rozpoczęcia rozprawy i lokal, gdzie ona się odbędzie, to te wiadomości powinny być przesłane później przedstawicielowi Mocarstwa Opiekuńczego, w każdym razie najmniej na trzy tygodnie przed rozpoczęciem obrad.
Jeniec nie może być skazany bez otrzymania możności obrony.
Jeniec nie może być przymuszony do uznania się winnym czynu, o który jest oskarżony.
Jeniec wojenny ma prawo występować w asystencji obrońcy według swego wyboru, a także w razie potrzeby korzystać z usług kompetentnego tłumacza. Mocarstwo zatrzymujące pouczy go we właściwym czasie przed rozprawą o jego uprawnieniach.
O ile jeniec sam nie dokona wyboru obrońcy, to wyznaczy mu obronę Mocarstwo Opiekuńcze. Mocarstwo zatrzymujące dostarczy Mocarstwu Opiekuńczemu na jego żądanie listę osób, uprawnionych do stawania w charakterze obrońcy.
Przedstawiciele Mocarstwa Opiekuńczego będą mieli prawo być obecni na rozprawach.
Jedyny wyjątek z tej reguły następuje wtedy, gdy rozprawy mają być poufne ze wzglądu na obronę tajemnic państwa. Mocarstwo, w którego mocy jeniec się znajduje, uprzedzi o tem Mocarstwo Opiekuńcze.
Wyrok na jeńca wojennego może być wydany tylko przez takie same trybunały i podług tej samej procedury, co wyroki wydawane względem osób należących do sił zbrojnych Mocarstwa zatrzymującego.
Każdy jeniec wojenny będzie miał prawo odwołać się od wydanego na niego wyroku w ten sam sposób, co osoby należące do sił zbrojnych Mocarstwa zatrzymującego.
Wyroki, wydane na jeńców wojennych będą bezzwłocznie zakomunikowane Mocarstwu Opiekuńczemu.
Jeżeli na jeńca wojennego zostanie wydany wyrok kary śmierci, będzie jak najśpieszniej wysiane do Mocarstwa Opiekuńczego zawiadomienie, podające dokładnie charakter i okoliczności przestępstwa, celem przesłania go Mocarstwu, w którego armji jeniec służył.
Wyrok nie może być wykonany przed upływem terminu przynajmniej trzech miesięcy od chwili tego zawiadomienia.
Żaden jeniec wojenny nie może być pozbawiony dobrodziejstw, wynikających z postanowień art. 42 niniejszej konwencji, ani w następstwie wyroku, ani z innych powodów.