Rozdział 8 - Koszty działalności egzekucyjnej komornika i zasady prowadzenia kancelarii - Komornicy sądowi.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1691 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 28 września 2023 r.

Rozdział  8

Koszty działalności egzekucyjnej komornika i zasady prowadzenia kancelarii

1. 
Opłata egzekucyjna stanowi niepodatkową należność budżetową o charakterze publicznoprawnym pobieraną za czynności, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 1-2a, na zasadach określonych w ustawie z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych (Dz. U. z 2021 r. poz. 210 oraz z 2023 r. poz. 614).
2.  8
 Uzyskane opłaty egzekucyjne, po potrąceniu wynagrodzenia prowizyjnego komornika, stanowią dochód budżetu państwa i podlegają przekazaniu na rachunek, o którym mowa w art. 196 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270, 1273, 1407, 1429, 1641 i 1693), urzędu skarbowego właściwego ze względu na siedzibę kancelarii, w terminie do 10 dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym zostały uzyskane.
3. 
Przez uzyskane opłaty egzekucyjne rozumie się opłaty faktycznie pobrane lub ściągnięte na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych.
4. 
Organem pierwszej instancji właściwym do wydawania decyzji w przedmiocie opłat egzekucyjnych podlegających przekazaniu zgodnie z ust. 2, jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibę kancelarii.
5. 
Komornik jest obowiązany złożyć do urzędu skarbowego, o którym mowa w ust. 2, miesięczną informację o uzyskanych opłatach egzekucyjnych oraz opłatach egzekucyjnych podlegających przekazaniu zgodnie z ust. 2, w terminie do 10 dnia miesiąca kalendarzowego następującego po miesiącu, w którym zostały uzyskane. Informacja ta stanowi dowód księgowy.
6. 
W przypadku uprawomocnienia się orzeczenia sądu skutkującego koniecznością zwrotu całości lub części uzyskanej opłaty egzekucyjnej, proporcjonalna część przekazanej opłaty egzekucyjnej stanowi nadpłatę w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2022 r. poz. 2651, z późn. zm. 9 ).
7. 
Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór informacji o uzyskanych opłatach egzekucyjnych oraz opłatach egzekucyjnych podlegających przekazaniu zgodnie z ust. 2, mając na uwadze zapewnienie kompletności tej informacji oraz możliwość weryfikacji prawidłowości przekazywania opłat egzekucyjnych podlegających przekazaniu zgodnie z ust. 2.
1. 
Komornikowi za pełnioną służbę przysługuje wynagrodzenie prowizyjne, proporcjonalne do wysokości uzyskanych opłat egzekucyjnych.
2. 
Komornikowi przysługuje wynagrodzenie prowizyjne w wysokości:
1)
99% uzyskanych opłat egzekucyjnych - od opłat egzekucyjnych, których łączna wysokość wdanym roku kalendarzowym nie przekroczyła 500 000 złotych;
2)
95% uzyskanych opłat egzekucyjnych - od nadwyżki opłat egzekucyjnych przekraczającej 500 000 złotych w danym roku kalendarzowym - do wysokości 1 000 000 złotych;
3)
80% uzyskanych opłat egzekucyjnych - od nadwyżki opłat egzekucyjnych przekraczającej 1 000 000 złotych w danym roku kalendarzowym - do wysokości 1 500 000 złotych;
4)
70% uzyskanych opłat egzekucyjnych - od nadwyżki opłat egzekucyjnych przekraczającej 1 500 000 złotych w danym roku kalendarzowym - do wysokości 2 000 000 złotych;
5)
60% uzyskanych opłat egzekucyjnych - od nadwyżki opłat egzekucyjnych przekraczającej 2 000 000 złotych w danym roku kalendarzowym.
2a.  10
 Do limitów opłat egzekucyjnych, od których uzależniona jest wysokość wynagrodzenia prowizyjnego, nie wlicza się opłat uzyskanych przez komornika w związku z pełnieniem obowiązków zastępcy innego komornika. Opłaty uzyskane w kancelarii zastępowanego komornika uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia prowizyjnego zastępowanego komornika lub jego zastępców.
3. 
Wynagrodzenie prowizyjne komornik potrąca bezpośrednio z uzyskanych opłat egzekucyjnych.
4. 
Komornik przekazuje należne mu wynagrodzenie prowizyjne na odrębny rachunek bankowy służący pokryciu kosztów działalności egzekucyjnej, najpóźniej w terminie, o którym mowa w art. 149 ust. 2.

Powstanie obowiązku rozliczenia przez komornika podatków, w tym podatku od towarów i usług, lub innych niż opłata egzekucyjna należności publicznoprawnych nie stanowi podstawy do podwyższenia wynagrodzenia prowizyjnego.

1. 
Koszty działalności egzekucyjnej komornika obejmują:
1)
koszty osobowe i rzeczowe ponoszone w związku z prowadzoną działalnością egzekucyjną;
2)
koszty ochrony zajętego mienia oraz ubezpieczenia mienia kancelarii i własnego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej;
3)
koszty przejazdów w miejscowości będącej siedzibą komornika, obrotu pieniężnego oraz przewozu drobnych ruchomości niewymagających transportu specjalistycznego;
4)
koszty korespondencji inne niż koszty doręczenia korespondencji w toku prowadzonego postępowania, o których mowa w art. 6 pkt 8 ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych;
5)
obowiązkowe opłaty na samorząd komorniczy ponoszone zgodnie z przepisami ustawy;
6)
inne koszty niezbędne do wykonywania czynności egzekucyjnych oraz czynności przewidzianych przepisami ustawy, jeżeli nie są pokrywane w ramach wydatków gotówkowych w toku egzekucji, których zwrot należy się komornikowi na podstawie ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych.
2. 
Koszty działalności egzekucyjnej komornik pokrywa z wynagrodzenia prowizyjnego oraz opłat komorniczych innych niż opłaty egzekucyjne.
1. 
Komornik we własnym imieniu zawiera z osobami niezbędnymi do obsługi kancelarii, a także podmiotami niezbędnymi do ochrony mienia i pomocy w czynnościach terenowych, umowy o pracę, umowy o dzieło, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług.
1a. 
Komornik może upoważnić na piśmie pracownika kancelarii zatrudnionego na umowę o pracę do samodzielnego dokonywania czynności, o których mowa w art. 3 ust. 4 pkt 1, przy czym czynności te nie mogą się wiązać z zastosowaniem środków przymusu. Upoważnić można tylko pracownika, który nie był skazany prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.
1b. 
Wykonując czynności, o których mowa w art. 3 ust. 4 pkt 1, pracownik ma prawo legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości.
2. 
Komornik zatrudnia asesorów i aplikantów na podstawie umowy o pracę.
3. 
Za działania osób wymienionych w ust. 1 i 2 związane z postępowaniem egzekucyjnym komornik ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą jak za działania własne.
4. 
Skarb Państwa nie odpowiada za zobowiązania komornika wynikające z zatrudnienia osób, o których mowa w ust. 1 i 2, oraz kosztów jego działalności.
5. 
Komornik ma obowiązek bieżącego kontrolowania wykonywania przez osoby wymienione w ust. 1 i 2 powierzonych im zadań.
6. 
W przypadku objęcia kancelarii po komorniku odwołanym lub przeniesionym albo komorniku, którego powołanie wygasło z mocy prawa, komornik, który objął kancelarię, może rozwiązać umowę o pracę zawartą przez poprzednika z osobą zatrudnioną w tej kancelarii za jednomiesięcznym wypowiedzeniem.
1. 
Ruchomości stanowiące wyposażenie kancelarii, do czasu zakończenia jej likwidacji, nie podlegają egzekucji.
2. 
Środki pieniężne wyegzekwowane w toku egzekucji oraz zaliczki na pokrycie wydatków gotówkowych w toku egzekucji, pobrane na podstawie ustawy z dnia 28 lutego 2018 r. o kosztach komorniczych, jak również uzyskane opłaty egzekucyjne, komornik przechowuje wyłącznie na wyodrębnionych, nieoprocentowanych rachunkach bankowych kancelarii. Rachunki te nie podlegają zajęciu. Komornik, zawierając umowę rachunku bankowego, informuje bank o przeznaczeniu tego rachunku.
3. 
Komornik niezwłocznie przekazuje prezesowi właściwego sądu rejonowego informację o zawartej umowie rachunku bankowego, o której mowa w ust. 2.
4. 
Komornik nie może bez zgody prezesa właściwego sądu rejonowego wypowiedzieć umowy rachunku bankowego, o którym mowa w ust. 2, a zawarta umowa nie ulega rozwiązaniu nawet w przypadku śmierci komornika.
5. 
Zastępca komornika może z mocy prawa samodzielnie dysponować środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku bankowym, o którym mowa w ust. 2.
6. 
Przepisów ust. 1-5 nie stosuje się do rachunku bankowego, o którym mowa w art. 150 ust. 4.
1. 
Dla każdej sprawy z zakresu, o którym mowa w art. 3 ust. 3, komornik tworzy odrębne akta. Akta te są prowadzone i przechowywane w postaci elektronicznej.
2. 
Komornik zapewnia uczestnikom postępowania dostęp do akt w kancelarii oraz za pośrednictwem kont w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 158 ust. 1.
3. 
Na żądanie sądu i innych organów nadzoru komornik udostępnia akta w systemie teleinformatycznym, a gdy zachodzi taka potrzeba, przesyła także pomocniczy zbiór dokumentów.

Urządzenia ewidencyjne w postaci repertorium, wykazów i ksiąg pomocniczych prowadzi się systemem roczników i zamyka się w ostatnim dniu roku kalendarzowego, w którym zostały założone. Urządzenia ewidencyjne są prowadzone i przechowywane w postaci elektronicznej.

Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób i tryb prowadzenia oraz udostępniania uczestnikom postępowania oraz organom nadzoru dokumentacji, o której mowa w art. 155 ust. 1 i art. 156, mając na względzie zapewnienie bezpieczeństwa i ochrony danych w niej zawartych, jak również sprawne funkcjonowanie systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 158 ust. 1.

1. 
Minister Sprawiedliwości tworzy system teleinformatyczny, obsługujący postępowania egzekucyjne i zabezpieczające prowadzone przez komorników, w którym jest prowadzona i przechowywana dokumentacja, o której mowa w art. 155 ust. 1 i art. 156, oraz są prowadzone konta, za pomocą których można wnosić pisma, jak również wykonuje zadania polegające na projektowaniu, wdrażaniu, eksploatacji, integracji, rozwoju i udostępnianiu tego systemu, zabezpieczaniu danych osobowych przetwarzanych w tym systemie oraz zapewnieniu możliwości wymiany danych między użytkownikami systemu, a w szczególności:
1)
administruje systemem teleinformatycznym zapewniającym komornikom możliwość przechowywania i zabezpieczania akt spraw prowadzonych w postaci elektronicznej i udostępnia ten system komornikom;
2)
administruje systemem teleinformatycznym zapewniającym komornikom możliwość prowadzenia urządzeń ewidencyjnych, o których mowa w art. 156, lub dokumentacji księgowej w postaci elektronicznej i udostępnia ten system komornikom;
3)
umożliwia identyfikację uczestników postępowań egzekucyjnych i zabezpieczających i ich pełnomocników w systemie teleinformatycznym;
4)
umożliwia dostęp do systemu teleinformatycznego sądom, organom nadzoru administracyjnego oraz nadzoru wewnętrznego samorządu komorniczego na zasadach przewidzianych w ustawie.
2. 
Minister Sprawiedliwości przetwarza dane stron, pełnomocników uczestników postępowań egzekucyjnych i zabezpieczających oraz innych osób uczestniczących w tych postępowaniach, zawarte w systemie teleinformatycznym oraz systemach teleinformatycznych obsługujących kancelarie, w zakresie niezbędnym do realizacji zadań wymienionych w ust. 1.
3. 
Minister Sprawiedliwości jest administratorem systemu teleinformatycznego służącego do przetwarzania danych osobowych zawartych w dokumentacji, o której mowa w art. 155 ust. 1 i art. 156.

Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, tryb zakładania i udostępniania konta w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 158 ust. 1, za pomocą którego można wnosić pisma, z uwzględnieniem sprawności postępowania, ochrony praw stron postępowania oraz możliwości składania jednorazowo wielu pism.

Wnoszenie pism procesowych za pomocą konta w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 158 ust. 1, jest dopuszczalne, jeżeli z przyczyn technicznych, leżących po stronie komornika, jest to możliwe.

1. 
Minister Sprawiedliwości, jako administrator systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 158 ust. 1, nie ma swobodnego dostępu do informacji w nim zawartych, w tym do danych osobowych.
2. 
Komornik na żądanie Ministra Sprawiedliwości, na zasadach przewidzianych w ustawie, udostępnia zawarte w systemie akta spraw, urządzenia ewidencyjne lub dokumentację księgową w celu umożliwienia Ministrowi Sprawiedliwości realizacji zadań w ramach nadzoru administracyjnego.
1. 
Dane osobowe zawarte w systemie teleinformatycznym, utworzonym do dnia 1 stycznia 2021 r. o którym mowa w art. 158 ust. 1, podlegają z dniem uruchomienia systemu zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazywaniu, w szczególności poprzez stosowanie proporcjonalnych środków technicznych i organizacyjnych gwarantujących zapewnienie ochrony przed nieuprawnionym dostępem do systemu teleinformatycznego.
2. 
Administratorami danych znajdujących się w systemie są komornicy w zakresie, w jakim dane te dotyczą prowadzonych przez nich spraw.
1. 
Pochodzący od komornika dokument uzyskany z systemu teleinformatycznego, o którym mowa w art. 158 ust. 1, ma moc dokumentu wydanego przez komornika, o ile ma cechy umożliwiające jego weryfikację w tym systemie.
2. 
Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, cechy umożliwiające weryfikację istnienia i treści dokumentu w systemie teleinformatycznym, o którym mowa w art. 158 ust. 1, mając na względzie minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych oraz potrzebę ochrony praw osób uczestniczących w postępowaniach egzekucyjnych.
1. 
Minister Sprawiedliwości może, w drodze decyzji, przyznać Skarbowi Państwa uprawnienia wynikające z autorskich praw majątkowych do programu komputerowego obsługującego komornicze systemy informatyczne, zwanego dalej "programem komputerowym", w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań komorników.
2. 
Decyzja, o której mowa w ust. 1, może zostać wydana, jeżeli zagrożona jest sprawność działania lub ciągłość funkcjonowania programu komputerowego lub systemu teleinformatycznego wykorzystującego program komputerowy, lub jeżeli zapewnienia ich sprawności działania lub ciągłości funkcjonowania wymaga ważny interes państwa lub dobro wymiaru sprawiedliwości, a porozumienie w tym zakresie z osobą, której przysługują autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, napotyka przeszkody.
3. 
W decyzji, o której mowa w ust. 1, określa się:
1)
zakres uprawnień, które mogą obejmować:
a)
korzystanie z programu komputerowego,
b)
trwałe lub czasowe zwielokrotnienie programu komputerowego w całości lub części jakimikolwiek środkami i w jakiejkolwiek formie,
c)
tłumaczenie, przystosowywanie, zmiany układu programu komputerowego lub wprowadzanie w nim jakichkolwiek innych zmian,
d)
rozpowszechnianie, w tym użyczenie lub najem, programu komputerowego lub jego kopii,
e)
zwielokrotnianie kodu lub tłumaczenie jego formy;
2)
czas korzystania z uprawnień nie dłuższy niż 20 lat.
4. 
W decyzji, o której mowa w ust. 1, Minister Sprawiedliwości może nałożyć na osobę, której przysługują autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, obowiązek wydania dokumentacji i kodów źródłowych tego programu, w tym bibliotek i instrukcji niezbędnych do osiągnięcia kodu wynikowego. W takim przypadku decyzja może określać format i formę przekazania dokumentacji i kodów źródłowych.
5. 
Decyzji, o której mowa w ust. 1, może zostać nadany rygor natychmiastowej wykonalności.
1. 
Minister Sprawiedliwości określa, w drodze decyzji, po zasięgnięciu opinii biegłego, wysokość wynagrodzenia należnego osobie, której przysługują autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, stanowiącego ekwiwalent nabytych przez Skarb Państwa, na podstawie decyzji, o której mowa w art. 161 ust. 1, uprawnień wynikających z autorskich praw majątkowych do tego programu.
2. 
Od decyzji, o której mowa w ust. 1, przysługuje odwołanie do sądu powszechnego.
3. 
Wynagrodzenie, o którym mowa w ust. 1, wyczerpuje wszelkie roszczenia osoby, której przysługują autorskie prawa majątkowe do programu komputerowego, względem Skarbu Państwa wynikające z przeniesienia na rzecz Skarbu Państwa uprawnień określonych w decyzji, o której mowa w art. 161 ust. 1.

Dokumentację, o której mowa w art. 155 ust. 1 i art. 156, związaną z prowadzeniem kancelarii prowadzoną w postaci papierowej, jak również nośniki danych, na których utrwalono dokumentację w postaci elektronicznej, przechowuje się w siedzibie kancelarii.

1. 
Akta spraw, w których postępowanie zostało zakończone, oraz zamknięte urządzenia ewidencyjne przechowuje Krajowa Rada Komornicza przez okres konieczny ze względu na rodzaj i charakter sprawy, terminy przedawnienia, interesy osób biorących udział w postępowaniu oraz znaczenie materiałów zawartych w aktach jako źródło informacji. Do przechowywania akt spraw i urządzeń ewidencyjnych stosuje się odpowiednio przepisy art. 34 ust. 1 i art. 35 ust. 3 ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2020 r. poz. 164).
2. 
Krajowa Rada Komornicza określa, w drodze uchwały, wysokość ponoszonych przez komorników zryczałtowanych opłat za przechowywanie akt spraw i urządzeń ewidencyjnych, o których mowa w ust. 1, mając na względzie konieczność pokrycia wyłącznie rzeczywistych kosztów z tym związanych. Środki pochodzące z opłat stanowią odrębny fundusz pozostający w dyspozycji Krajowej Rady Komorniczej.
3. 
Kontrolę postępowania z aktami spraw i urządzeniami ewidencyjnymi przechowywanymi przez Krajową Radę Komorniczą sprawuje archiwum państwowe wskazane przez Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych.
4. 
Po okresie przechowywania przez Krajową Radę Komorniczą akta spraw oraz urządzenia ewidencyjne, o których mowa w ust. 1, stanowiące materiały archiwalne przekazuje się do właściwych archiwów państwowych wskazanych, w drodze zarządzenia, przez prezesa właściwego sądu rejonowego. Akta spraw oraz urządzenia ewidencyjne niestanowiące materiałów archiwalnych za zgodą dyrektora właściwego archiwum państwowego podlegają zniszczeniu.
5. 
Minister Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowy sposób, tryb i terminy przechowywania i przekazywania akt spraw oraz urządzeń ewidencyjnych, o których mowa w ust. 1, a także sposób i tryb ich niszczenia po upływie okresu przechowywania, uwzględniając w szczególności rodzaje spraw i urządzeń ewidencyjnych oraz właściwe zabezpieczenie przed dostępem osób nieuprawnionych, utratą lub zniszczeniem oraz tworzenie, ewidencjonowanie i przechowywanie dokumentacji w różnej postaci, w tym elektronicznej.
1. 
Wykonując obowiązek, o którym mowa w art. 13 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1, z późn. zm. 11  ), zwanego dalej "rozporządzeniem 2016/679", komornik:
1)
przekazuje osobie, której dane dotyczą, informacje, o których mowa w art. 13 ust. 1 lit. aic rozporządzenia 2016/679, podczas pozyskiwania od niej tych danych;
2)
udostępnia w miejscu publicznie dostępnym w siedzibie kancelarii lub na stronie internetowej kancelarii pozostałe podlegające udostępnieniu informacje, o czym informuje osobę, której dane dotyczą, podczas pozyskiwania od niej danych osobowych.
2. 
Obowiązki wynikające z art. 15 rozporządzenia 2016/679 realizowane są na zasadach określonych w art. 9 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego i wyłącznie w zakresie, w jakim nie narusza to obowiązku zachowania przez komornika tajemnicy zawodowej, o której mowa w art. 27.
3. 
W zakresie prowadzonych postępowań lub czynności podejmowanych przez komornika na podstawie art. 3 ust. 3 i ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy, przepis art. 16 rozporządzenia 2016/679 stosuje się wyłącznie w zakresie i na zasadach przewidzianych w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego.
4. 
W ramach wykonywania przez komornika zadań, o których mowa w art. 3 ust. 3 i ust. 4 pkt 1 i 2, skorzystanie przez daną osobę z prawa do ograniczenia przetwarzania danych osobowych, o którym mowa w art. 18 ust. 1 rozporządzenia 2016/679, odbywa się wyłącznie w sposób przewidziany w art. 767 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego.
8 Art. 149 ust. 2 zmieniony przez art. 27 pkt 3 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1860) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 września 2023 r.
9 Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2022 r. poz. 2707 oraz z 2023 r. poz. 180, 326, 511, 556, 614, 1059, 1193 i 1234.
10 Art. 150 ust. 2a dodany przez art. 27 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1860) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 września 2023 r.
11 Zmiana wymienionego rozporządzenia została ogłoszona w Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2.