Księga 7 - POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM PIERWSZEJ INSTANCJI. - Kodeks wojskowego postępowania karnego.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1936.76.537
Akt utracił moc Wersja od: 31 lipca 1939 r.
KSIĘGA VII.
POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM PIERWSZEJ INSTANCJI.
POSTĘPOWANIE PRZED SĄDEM PIERWSZEJ INSTANCJI.
Postępowanie przed wojskowym sądem okręgowym.
Postępowanie przed wojskowym sądem okręgowym.
Przygotowanie do rozprawy głównej.
Przygotowanie do rozprawy głównej.
§ 1.
Jeżeli akt oskarżenia nie odpowiada warunkom formalnym, przepisanym w art. 236 i 237, sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, zwraca go prokuratorowi wojskowemu w celu uzupełnienia braków.§ 2.
Braki należy uzupełnić w terminie siedmiodniowym.Sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, wnosi sprawę na posiedzenie niejawne, jeżeli uważa, że zachodzi konieczność przeprowadzenia lub uzupełnienia śledztwa, przedsięwzięcia poszczególnych czynności śledczych, załatwienia wniosku zgłoszonego w myśl art. 238, albo też wydania innego postanowienia sądu.
§ 1.
Jeżeli nie zachodzi już potrzeba dokonania czynności wymienionych w art. 239 i 240, sędzia wojskowy mający pełnić czynności przewodniczącego zarządza doręczenie oskarżonemu odpisu aktu oskarżenia wraz z listą osób, które ma się wezwać do sądu i wykazem dowodów, wskazanych przez prokuratora wojskowego.§ 2.
Oskarżony o przestępstwo wymienione w art. 139 § 2 obowiązany jest zwrócić sądowi doręczony mu odpis aktu oskarżenia najpóźniej przed udaniem się sądu na naradę nad wyrokiem. O niewykonaniu tego obowiązku czyni się wzmiankę w aktach sprawy.§ 1.
Doręczając oskarżonemu odpis aktu oskarżenia należy pouczyć go o przysługującym mu prawie przybrania sobie obrońcy wojskowego lub wyznaczenia mu obrońcy z urzędu.§ 2.
Prośbę o wyznaczenie obrońcy z urzędu w przypadkach, gdy obrona nie jest obowiązkowa, ma oskarżony przedstawić w terminie zawitym dwóch dni po pouczeniu, wymienionym w § 1.§ 3.
Oskarżonego o przestępstwo wymienione w art. 139 § 2 należy przy doręczaniu odpisu aktu oskarżenia pouczyć również o obowiązku zwrotu odpisu sądowi.§ 1.
Okoliczności, które wyszły na jaw lub zaszły po doręczeniu oskarżonemu odpisu aktu oskarżenia, mają wpływ na właściwość osobową zwierzchnika sądowo-karnego tylko wtedy, jeżeli z powodu nich zamiast wojskowego sądu rejonowego jest rzeczowo właściwy wojskowy sąd okręgowy, albo też jeżeli nie jest uzasadniona właściwość sądów wojskowych. W obu przypadkach przed rozpoczęciem rozprawy głównej ma prokurator wojskowy cofnąć akt oskarżenia, po czym sąd wojskowy na wniosek prokuratora wojskowego odstępuje sprawę władzy właściwej.§ 2.
O odstąpieniu sprawy zawiadamia się oskarżonego, oskarżyciela prywatnego i pokrzywdzonego.§ 1.
Oskarżony ma prawo wnosić, w siedmiodniowym terminie od daty doręczenia odpisu aktu oskarżenia, o wezwanie innych osób oraz sprowadzenie innych dowodów, prócz wskazanych w wykazie załączonym do akt oskarżenia, o czym należy go pouczyć przy doręczaniu odpisu aktu oskarżenia.§ 2.
Wskazując nowe osoby lub inne dowody, oskarżony powinien podać okoliczności, które w ten sposób chce stwierdzić.§ 3.
Szeregowcy i podoficerowie w czynnej służbie wojskowej mogą wniosek, wymieniony w § 1, przedstawić ustnie do protokołu wobec przełożonej władzy wojskowej. Protokół należy bezzwłocznie przesłać sądowi.Wezwanie świadków i biegłych oraz sprowadzenie dowodów, wskazanych przez stronę, zarządza sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, a wykaz ich doręcza się niezwłocznie stronie przeciwnej.
Jeżeli sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, uzna wniosek oskarżonego, wymieniony w art. 244, za nieuzasadniony, uważając, że okoliczności, których stwierdzenie wniosek obejmuje, nie mogą mieć wpływu na treść wyroku - załatwia wniosek odmownie.
Niezależnie od żądania stron sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, ma prawo wzywać świadków i biegłych oraz sprowadzać inne dowody.
Sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, wyznacza termin rozprawy głównej i zarządza wysłanie wezwań z uwzględnieniem czasu potrzebnego stronom na przygotowanie się do rozprawy.
§ 1.
Oskarżony jest obowiązany stawić się na rozprawę główną osobiście.§ 2.
W sprawach, dotyczących tylko wydania wyroku o karze łącznej, tudzież w sprawach o wykroczenia, jeżeli oskarżony został już przesłuchany przez sąd lub prokuratora wojskowego, osobiste stawiennictwo oskarżonego jest obowiązkowe tylko wtedy, jeżeli sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, wyraźnie uzna je za niezbędne, co należy zaznaczyć w wezwaniu.§ 1.
Pomiędzy doręczeniem oskarżonemu wezwania do rozprawy a terminem rozprawy powinno upłynąć przynajmniej 7 dni.§ 2.
Oskarżonemu aresztowanemu miejsce i czas rozprawy należy podać do wiadomości najpóźniej na 3 dni przed rozprawą.§ 3.
Za zgodą oskarżonego mogą być terminy wymienione w § 1, 2 skrócone.§ 4.
W razie niezachowania terminów, wymienionych w § 1, 2, bez zgody oskarżonego, może on do chwili rozpoczęcia postępowania dowodowego żądać odroczenia rozprawy.Jeżeli strona ma obrońcę, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego, należy ich również zawiadomić o terminie.
Prokuratora wojskowego zawiadamia się o terminie przez doręczenie mu listy wyznaczonych spraw.
§ 1.
Jeżeli prokurator wojskowy przed rozpoczęciem rozprawy głównej odstępuje od odskarżenia, sąd umarza postępowanie.§ 2.
O umorzeniu zawiadamia się oskarżonego, oskarżyciela prywatnego i pokrzywdzonego.§ 3.
Na postanowienie o umorzeniu postępowania służy oskarżycielowi prywatnemu i pokrzywdzonemu zażalenie. Co do zażalenia obowiązuje przepis art. 203 § 2,3.Oddalenie jakiegokolwiek wniosku przed rozprawą główną nie tamuje podniesienia tego wniosku na rozprawie, choćby się nie ujawniły nowe okoliczności.
Ogólny porządek rozprawy głównej.
Ogólny porządek rozprawy głównej.
Przewodniczący kieruje rozprawą i czuwa nad jej prawidłowym tokiem bacząc, aby, jeżeli szczególne względy nie stoją temu na przeszkodzie, dowody na poparcie oskarżenia były przedstawione przed dowodami służącymi do obrony.
§ 1.
Oskarżonemu, świadkom i biegłym zarówno asesorowie jak strony zadają pytania bezpośrednio, jeżeli przewodniczący nie zarządzi inaczej.§ 2.
Przewodniczący uchyla pytania, które uznaje za niestosowne.§ 1.
Przewodniczący daje stronom możność wypowiedzenia się co do wszystkich przedmiotów podlegających rozstrzygnięciu.§ 2.
Jeżeli w jakiejkolwiek kwestii jedna ze stron zabiera głos, prawo głosu służy również innym stronom; w każdym razie oskarżonemu lub jego obrońcy służy głos ostatni.Przewodniczący rozstrzyga ostatecznie o przychylnym załatwieniu każdego wniosku strony, jeżeli inna strona się nie sprzeciwia, w przeciwnym razie musi zapaść postanowienie sądu.
Przewodniczący może wydać zarządzenia celem uniemożliwienia oskarżonemu wydalania się z sądu przed ukończeniem rozprawy.
§ 1.
Jeżeli oskarżony, pomimo upomnienia przez przewodniczącego (art. 31 § 2), zachowuje się nadal w sposób zakłócający porządek rozprawy lub ubliżający powadze sądu, przewodniczący może wydalić go czasowo z sali sądowej.§ 2.
Po powrocie oskarżonego do sali, przewodniczący zawiadamia go o wszystkim, co się odbywało w jego nieobecności, i daje mu możność złożenia w tej mierze wyjaśnień.Jeżeli obrońca lub pełnomocnik strony, mimo upomnienia przez przewodniczącego (art. 31 § 2) zachowuje się nadal w sposób zakłócający porządek rozprawy lub ubliżający powadze sądu, przewodniczący odbiera mu głos, a sąd może usunąć go od udziału w sprawie.
§ 1.
Jeżeli usunięto obrońcę, przewodniczący na wniosek oskarżonego, - a jeżeli obrona jest z mocy prawa niezbędna, to z urzędu - wyznacza mu nowego obrońcę.§ 2.
Jeżeli wyznaczony obrońca nie może objąć niezwłocznie obrony, należy rozprawę przerwać lub odroczyć.§ 3.
W przypadku przerwy lub odroczenia rozprawy sąd wojskowy może nałożyć na usuniętego obrońcę obowiązek zwrotu związanych z tym kosztów, stosując przepis art. 91.§ 4.
Przepis § 3 stosuje się także wtedy, gdy rozprawę przerwano lub odroczono wskutek nieusprawiedliwionego niestawiennictwa lub wydalenia się obrońcy. W przypadkach tych stosuje się również przepis art. 93.§ 1.
Przy wejściu sądu na salę wszyscy obecni stoją, dopóki sąd nie zajmie swych miejsc.§ 2.
Wstaje również każda osoba, do której sąd się zwraca lub która do sądu przemawia, jeżeli przewodniczący jej od tego nie zwolni.Od zarządzeń przewodniczącego w stosunku do żołnierzy w czynnej służbie wojskowej nie ma odwołania, w stosunku do innych osób służy odwołanie do sądu.
§ 1.
Rozprawa odbywa się ustnie i jawnie. Wyjątki od tej zasady są dopuszczalne tylko z mocy wyraźnego przepisu.§ 2.
Na rozprawie nie może być obecny zwierzchnik sądowo-karny.§ 1.
Sąd zarządza prowadzenie przy drzwiach zamkniętych całej rozprawy lub jej części, jeżeli jawność postępowania mogłaby obrażać dobre obyczaje, spowodować zaburzenie spokoju publicznego lub ujawnić okoliczności, których zachowanie w tajemnicy jest niezbędne ze względu na bezpieczeństwo Państwa lub dobro służby.§ 2.
Na wniosek strony sąd zarządza prowadzenie rozprawy przy drzwiach zamkniętych również i wtedy, jeżeli jawność mogłaby ujemnie wpłynąć na ochronę czci lub dobrej sławy pokrzywdzonego.§ 3.
Na zgodny wniosek stron sąd może zarządzić prowadzenie rozprawy przy drzwiach zamkniętych.§ 1.
Podczas rozpoznawania sprawy przy drzwiach zamkniętych, oprócz osób biorących udział w sprawie, mogą być obecne po dwie osoby wskazane przez prokuratora wojskowego i oskarżonego.§ 2.
Jeżeli jest kilku oskarżonych, każdy z nich może żądać pozostawienia na sali jednej osoby.§ 3.
Mimo niejawności postępowania mogą być obecni na sali: przełożony wojskowy oskarżonego oraz oficerowie audytorowie, pozostający w czynnej służbie wojskowej.§ 4.
Ponadto sąd może, bez wysłuchania stron, zezwolić poszczególnym osobom na obecność przy rozprawie.§ 5.
W razie prowadzenia rozprawy przy drzwiach zamkniętych ze względu na bezpieczeństwo Państwa lub dobro służby, sąd może odmówić żądaniu zgłoszonemu na zasadzie § 1 lub § 2, oraz nie zezwolić na obecność osób wymienionych w § 3, jeżeli uzna to za potrzebne celem ścisłego zachowania tajemnicy.§ 1.
Ogłoszenie wyroku odbywa się jawnie.§ 2.
W sprawach o przestępstwa wymienione w art. 139 § 2, sąd może zarządzić ogłoszenie wyroku przy drzwiach zamkniętych, jeżeli uzna to celem ścisłego zachowania tajemnicy za niezbędne ze względu na bezpieczeństwo Państwa.§ 1.
Podczas jawnej rozprawy, oprócz osób biorących udział w sprawie, mogą być obecne tylko osoby pełnoletnie, nieuzbrojone.§ 2.
Przepis § 1 co do uzbrojenia nie dotyczy osób, obowiązanych do noszenia broni.§ 3.
Wyjąwszy osoby biorące udział w sprawie, nie mogą być obecni na rozprawie przeciw oficerowi żołnierze w czynnej służbie wojskowej, nie posiadający stopnia oficerskiego.§ 4.
Świadek, który nie ukończył lat siedemnastu, może być obecny na sali sądowej wtedy tylko, gdy obecność jego jest dla sądu niezbędna.
Rozpoczęcie rozprawy głównej.
Rozpoczęcie rozprawy głównej.
§ 1.
Jeżeli nie stawił się oskarżony, którego stawiennictwo jest obowiązkowe, sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, bądź zarządza jego natychmiastowe sprowadzenie, bądź odkłada rozprawę.§ 2.
Jeżeli oskarżony stawił się lub go sprowadzono - sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, sprawdza czy sąd jest należycie obsadzony oraz czy między członkami sądu, oskarżycielem i protokolantem oraz w stosunku do oskarżonego nie zachodzi jeden z powodów wyłączenia.§ 3.
W razie niemożności niezwłocznego zastąpienia wyłączonego członka sądu, oskarżyciela lub protokolanta inną osobą, co do której nie zachodzą przyczyny wyłączenia, lub w razie niemożności niezwłocznego dokonania właściwej obsady sądu, sędzia wojskowy, mający pełnić czynności przewodniczącego, odkłada rozprawę.§ 1.
Rozprawę główną rozpoczyna wywołanie sprawy.§ 2.
Przewodniczący sprawdza tożsamość oskarżonego, zapytuje go o stosunki osobiste, po czym poucza go o prawie wyłączenia członków sądu, oskarżyciela lub protokolanta; oskarżony w sprawie tej ma złożyć oświadczenie.§ 3.
W razie wyłączenia członka sądu, oskarżyciela lub protokolanta sąd przerywa lub odracza rozprawę, jeżeli zastąpienie wyłączonego przez inną osobę, co do której nie zachodzą przyczyny wyłączenia, nie może nastąpić bez zwłoki.§ 1.
Przewodniczący odbiera przysięgę od asesorów oraz od przybranych w miarę potrzeby zastępców, zwracając się do nich słowami:"Przysięgacie panowie Panu Bogu Wszechmogącemu i Wszechwiedzącemu, że wypełnicie wiernie obowiązki asesora i oddacie głosy swe z całą sumiennością i bezstronnością" -
po czym asesorowie składają przysięgę, każdy z osobna, słowami:
"Przysięgam, tak mi, Panie Boże, dopomóż".
§ 2.
Jeżeli asesorowie zostali wyznaczeni do kilku rozpraw, wyznaczonych na ten sam dzień, wówczas przy rozprawach późniejszych przewodniczący nie odbiera przysięgi ponownie, lecz jedynie przypomina asesorom już złożoną przysięgę.§ 1.
Po zaprzysiężeniu asesorów lub po przypomnieniu im złożonej przysięgi, przewodniczący sprawdza, czy wezwani świadkowie i biegli są obecni.§ 2.
W razie niestawiennictwa świadka lub biegłego sąd, jeżeli uzna jego przesłuchanie za niezbędne, a zarządzenia zastosowane w celu spowodowania jego stawiennictwa pozostaną bez skutku, przerywa lub odracza rozprawę.§ 1.
Przed rozpoczęciem przewodu sądowego przewodniczący zarządza usunięcie świadków do osobnego pokoju.§ 2.
Biegli pozostają na sali, jeżeli sąd uzna to za potrzebne.§ 3.
Oskarżyciel prywatny pozostaje na sali, choćby miał składać zeznania jako świadek.Sąd uwzględni zgłoszony na rozprawie wniosek o przesłuchanie świadków i biegłych oraz o przeprowadzenie innych dowodów wtedy tylko, jeżeli okoliczności, na których stwierdzenie dowód wskazano, mogą mieć wpływ na treść wyroku.
Przewód sądowy.
Przewód sądowy.
Następnie przewodniczący zapytuje oskarżonego, czy zrozumiał akt oskarżenia, czy przyznaje się do zarzuconego mu czynu i jakie wyjaśnienia chce złożyć sądowi.
Po wysłuchaniu oskarżonego przewodniczący zarządza postępowanie dowodowe oraz poucza oskarżonego, że wolno mu czynić uwagi i składać wyjaśnienia co do każdego dowodu.
Jeżeli oskarżony przyznał się do winy a jego wyjaśnienia nie budzą pod tym względem żadnych wątpliwości, sąd może za zgodą stron nie przeprowadzać postępowania dowodowego lub przeprowadzić je tylko częściowo.
§ 1.
Oskarżony ma prawo być obecny przy wszystkich czynnościach postępowania dowodowego.§ 2.
Tylko wyjątkowo, jeżeli należy się obawiać, że obecność oskarżonego mogłaby oddziaływać krępująco na wyjaśnienia innego oskarżonego albo na zeznania świadka lub biegłego, przewodniczący może zarządzić, aby na czas przesłuchania tej osoby oskarżony wydalił się z sali sądowej. Przepis art. 260 § 2 należy tu stosować.Jeżeli oskarżony pozostający na wolności wydalił się samowolnie przed ukończeniem rozprawy, albo jeżeli oskarżony został wydalony w myśl art. 260, sąd może dokończyć rozprawę w jego nieobecności, o ile go już przesłuchał i nie uznaje dalszej jego obecności za niezbędną.
Każdego świadka wzywa się na salę osobno i przysłuchuje się w nieobecności tych świadków, którzy jeszcze nie zeznawali.
§ 1.
Przewodniczący odbiera od świadka przysięgę, chyba że strony zwolnią świadka od przysięgi, a sąd nie uważa jej za potrzebną.§ 2.
Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do biegłego i tłumacza.§ 1.
Wolno odczytywać na rozprawie protokoły sądowego przesłuchania świadków, sporządzone w dochodzeniu (art. 27, 207 do 210), w śledztwie lub na rozprawie, jeżeli świadkowi nie można było doręczyć wezwania, albo jeżeli świadek nie stawił się na rozprawę z powodu przeszkód nie dających się usunąć lub zbyt trudnych do usunięcia, albo z powodu znacznej odległości miejsca pobytu, bądź też stawiwszy się zeznał inaczej niż w postępowaniu poprzednim, albo odmówił zeznań, albo oświadczył, że pewnych szczegółów nie pamięta.§ 2.
Pod warunkami wskazanymi w § 1 wolno odczytywać na rozprawie również protokoły sądowego przesłuchania świadków, sporządzone w innej sprawie w toku dochodzenia (art. 27, 207 do 210), śledztwa lub na rozprawie.§ 3.
Wolno odczytywać na rozprawie protokoły sądowego przesłuchania oskarżonego, sporządzone w śledztwie lub na rozprawie, jeśli oskarżony bądź zeznał inaczej niż w postępowaniu poprzednim, bądź odmówił zeznań, bądź oświadczył, że pewnych szczegółów nie pamięta, bądź też jeżeli oskarżony, którego stawiennictwo nie jest obowiązkowe, nie stawił się osobiście na rozprawę.§ 4.
Poza tym wolno odczytywać za zgodą stron wszelkie protokoły sądowego przesłuchania świadków, biegłych i oskarżonych.§ 5.
Sąd może za zgodą stron zaniechać odczytywania protokołów i zaliczyć je w poczet dowodów ujawnionych na rozprawie.§ 1.
Wolno odczytywać na rozprawie protokoły przesłuchania świadków, sporządzone przez prokuratora wojskowego w toku dochodzenia (art. 200 § 1), jeżeli świadek na rozprawie zeznał inaczej niż w dochodzeniu, albo odmówił zeznań, albo też oświadczył, że pewnych szczegółów nie pamięta, albo też jeżeli zbadanie świadka w danej sprawie na rozprawie jest niemożliwe z powodu jego śmierci lub choroby umysłowej, lub szczególnie utrudnione z powodu niewyśledzenia jego miejsca pobytu albo przebywania poza granicami Państwa.§ 2.
Wolno odczytywać na rozprawie protokoły przesłuchania podejrzanego, sporządzone przez prokuratora wojskowego w toku dochodzenia (art. 200 § 1), jeżeli oskarżony na rozprawie zeznał inaczej niż w dochodzeniu, bądź też odmówił zeznań, lub oświadczył, że pewnych szczegółów nie pamięta, albo też jeżeli oskarżony, którego stawiennictwo nie jest obowiązkowe, nie stawił się osobiście na rozprawę.§ 3.
Przepis art. 285 § 5 stosuje się odpowiednio.§ 1.
W warunkach przepisanych w art. 286 § 1, 2 wolno odczytywać na rozprawie zapiski z przesłuchania podejrzanego lub świadka, sporządzone przez żandarmerię w sposób określony w art. 200 § 2.§ 2.
Przepis art. 285 stosuje się odpowiednio.§ 3.
Poza przypadkami przewidzianymi w § 1, zapisków dochodzenia odczytywać nie wolno, jeżeli szczególny przepis nie stanowi inaczej.§ 1.
Wolno odczytywać na rozprawie protokoły oględzin sądowych i rewizyj tudzież złożone wobec sądu opinie biegłych.§ 2.
Wolno odczytywać na rozprawie orzeczenia poprzednio przeciw oskarżonemu zapadłe, zaświadczenia lekarskie, których autentyczności i treści żadna ze stron nie kwestionuje, zawiadomienia o przestępstwie, oraz inne złożone do akt dokumenty urzędowe lub prywatne.§ 3.
Przepis art. 285 § 5 stosuje się odpowiednio.Złożone w toku rozprawy dokumenty, jeżeli mają znaczenie dla sprawy, sąd okazuje stronom, dołącza do akt i odczytuje w całości lub częściowo.
Dowody rzeczowe, jeżeli temu nie stają na przeszkodzie rozmiary lub właściwości przedmiotu, wnosi się na salę i okazuje sądowi i stronom.
Po przeprowadzeniu każdego dowodu strony mają prawo zabierać głos w celu złożenia wyjaśnień.
§ 1.
Jeżeli zachodzi potrzeba dokonania oględzin na miejscu, sąd dokonywa ich w całym składzie lub też przerywa rozprawę i poleca dokonanie oględzin wyznaczonemu w tym celu sędziemu wojskowemu.§ 2.
Przepis art. 232 § 1, 2, 3, należy tu stosować.§ 1.
Jeżeli zachodzi potrzeba:a)
przesłuchania świadka na okoliczności, których stwierdzenie sąd uznaje za niezbędne i który nie może się stawić na rozprawę lub też którego stawiennictwo jest utrudnione z powodów, wymienionych w art. 285 § 1;b)
dostarczenia innego środka dowodowego na okoliczności, których stwierdzenie posiada istotne znaczenie dla sprawy, a przeprowadzenie tego dowodu na rozprawie jest niemożliwe lub połączone ze szczególnymi trudnościami; -sąd przerywa lub odracza rozprawę.
§ 2.
Przeprowadzenie dowodu następuje poza rozprawą przez sędziego wojskowego, należącego do składu sądu, lub w drodze pomocy sądowej.§ 3.
Przepis art. 232, § 1, 2, 3, należy tu stosować.§ 1.
Jeżeli zachodzi potrzeba zebrania materiału dowodowego ze względu na nowy czyn zarzucony na rozprawie oskarżonemu, lub uzupełnienia materiału dowodowego ze względu na nowe okoliczności wyszłe na jaw w toku rozprawy, albo też potrzeba dokładniejszego przygotowania rozprawy, a zebranie lub uzupełnienie materiału dowodowego w toku rozprawy byłoby połączone ze szczególnymi trudnościami - sąd odracza rozprawę celem przeprowadzenia lub uzupełnienia śledztwa.§ 2.
Po zamknięciu śledztwa prokurator wojskowy wnosi nowy akt oskarżenia, jeżeli śledztwa nie umorzono.§ 1.
Przewodniczący może przerwać rozprawę główną dla wypoczynku, bezzwłocznego sprowadzenia dowodów lub z innych ważnych przyczyn.§ 2.
Przerwa rozprawy może trwać najwyżej trzydzieści dni.§ 3.
Jeżeli przewodniczący, zarządzając przerwę, oznaczy jednocześnie czas i miejsce, w których odbędzie się dalszy ciąg rozprawy, wówczas osoby obecne na przerwanej rozprawie obowiązane są stawić się w nowym terminie bez osobnego wezwania. Przepis art. 89 i 91 stosuje się tu odpowiednio.§ 1.
Rozprawę przerwaną prowadzi się po przerwie w dalszym ciągu.§ 2.
Jednakże należy ją przeprowadzić od początku:a)
jeżeli sąd z własnej inicjatywy lub na wniosek stron uzna to za potrzebne;b)
jeżeli zmienił się skład sądu.§ 1.
Odroczenie rozpoczętej rozprawy może nastąpić tylko na mocy postanowienia sądu.§ 2.
W razie odroczenia rozprawy prowadzi się ją w nowym terminie od początku.§ 1.
Po zakończeniu postępowania dowodowego przewodniczący zapytuje strony, czy nie życzą sobie uzupełnienia przewodu sądowego, a w razie odpowiedzi odmownej ogłasza, że przewód sądowy jest zamknięty.§ 2.
Przewód sądowy można wznowić tylko na mocy postanowienia sądu.§ 1.
Jeżeli na podstawie okoliczności, które wyszły na jaw w toku rozprawy, oskarżyciel zarzucił oskarżonemu inny czyn prócz tego, który akt oskarżenia wskazuje, sąd może przystąpić do natychmiastowego rozpoznania nowego oskarżenia tylko za zgodą prokuratora wojskowego i oskarżonego.§ 2.
W razie odroczenia rozprawy z powodów, podanych w § 1, prokurator wojskowy wnosi nowy akt oskarżenia.§ 1.
Jeżeli prokurator w toku rozprawy dojdzie do przekonania, że sprawa nie należy do właściwości sądów wojskowych, stawia wniosek o odstąpienie sprawy władzy właściwej.§ 2.
Przed załatwieniem wniosku należy zażądać oświadczenia się oskarżonego.
Głosy stron.
Głosy stron.
§ 1.
Po zamknięciu przewodu sądowego przewodniczący udziela głosu stronom, które przemawiają w następującym porządku: prokurator wojskowy, obrońca i oskarżony.Oskarżonemu, z którym sąd porozumiewał się przez tłumacza, należy przed udzieleniem głosu przetłumaczyć z głosów stron przynajmniej ostateczne wnioski prokuratora wojskowego i obrońcy.
Jeżeli prokurator wojskowy ponownie zabiera głos, należy w kolejności przemówień udzielić obrońcy i oskarżonemu głosu ostatniego.
Wyrokowanie.
Wyrokowanie.
§ 1.
Po wysłuchaniu głosów stron sąd przystępuje niezwłocznie do narady nad wyrokiem.§ 2.
Narada sądu jest tajna. Prócz osób należących do składu sądzącego może być przy niej obecny tylko protokolant.Podstawę orzeczenia stanowi całokształt okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego.
§ 1.
Narada i głosowanie odbywają się z osobna co do winy, co do kary, środków wychowawczych i zabezpieczających oraz innych kwestii, wymagających rozstrzygnięcia przez sąd.§ 2.
Narada i głosowanie co do winy obejmuje również okoliczności, które według ustawy wyłączają, zmniejszają lub zwiększają przestępność czynu.Po omówieniu sprawy, przewodniczący zbiera głosy asesorów, począwszy od niższych stopniem względnie starszeństwem lub lokatą. Przewodniczący głosuje ostatni.
§ 1.
Orzeczenie zapada bezwzględną większością głosów.§ 2.
Jeżeli przy rozstrzyganiu innego pytania, prócz pytania co do winy, zdania tak się podzielą, że żadne z nich nie uzyska bezwzględnej większości, zdanie najmniej przychylne dla oskarżonego przyłącza się do zdania najbardziej doń zbliżonego.§ 3.
Sędzia lub asesor, który głosował za uniewinnieniem, może się wstrzymać od głosowania co do kary, ale wtedy głos jego przyłącza się do zdania najprzychylniejszego dla oskarżonego.§ 1.
Jeżeli przy naradzie ujawni się potrzeba uzupełnienia materiału dowodowego, sąd może wznowić przewód sądowy, przerwać lub odroczyć rozprawę i zarządzić zebranie materiału dowodowego, choćby strony tego nie żądały.§ 2.
Jeżeli na podstawie okoliczności, które wyszły na jaw w toku rozprawy, sąd stwierdził możliwość zakwalifikowania czynu, zarzucanego oskarżonemu, pod surowszy przepis karny, to wznawia przewód sądowy i uprzedza o tym strony.§ 1.
Jeżeli prokurator odstąpił od oskarżenia, zanim sąd przystąpił do narady nad wyrokiem, sąd wydaje wyrok umarzający postępowanie. W sprawach o przestępstwa pospolite odstąpienie prokuratora od oskarżenia nie wiąże sądu, jeżeli na odstąpienie to nie wyraził zgody pokrzywdzony, który jest w sprawie znany.§ 2.
W przypadkach, w których wedle przepisów kodeksu karnego lub kodeksu karnego wojskowego, sąd może sprawcę od kary uwolnić, a postępowanie karne nie zostało umorzone, sąd wydaje wyrok umarzający postępowanie.§ 3.
Jeżeli sąd wojskowy przychyla się do zapatrywania oskarżyciela, stawiającego wniosek wymieniony w art. 300, albo też sam dochodzi do przekonania, że sprawa nie należy do właściwości sądów wojskowych, wówczas orzeka wyrokiem swoją niewłaściwość.§ 4.
Wojskowy sąd okręgowy nie może uznać się niewłaściwym z tego powodu, że sprawa należy do rzeczowej właściwości wojskowego sądu rejonowego.W sprawie zawiłej sąd może odroczyć ogłoszenie wyroku najwyżej na trzy dni. Dzień i godzinę ogłoszenia wyroku należy niezwłocznie obwieścić w sali rozpraw.
§ 1.
Wyrok powinien zawierać:a)
oznaczenie jego wydania w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej,b)
sentencję wyroku.§ 2.
Jeżeli strona w terminie zapowiedziała rewizję od wyroku, lub gdy sąd wyrokiem orzekł niewłaściwość swoją lub sądów wojskowych, wyrok powinien zawierać ponadto uzasadnienie.Każda sentencja wyroku powinna zawierać:
a)
oznaczenie sądu, który go wydał,b)
imię, nazwisko i stopień wojskowy przewodniczącego, asesorów, prokuratora i protokolanta,c)
datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku,d)
imię i nazwisko, stopień wojskowy, przynależność służbową i macierzystą oraz inne dane, ustalające tożsamość oskarżonego, tudzież posiadane przez niego ordery i odznaczenia,e)
dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu, z podaniem czasu i miejsca jego popełnienia.§ 1.
Sentencja wyroku skazującego powinna zawierać zamiast okoliczności, wymienionych w art. 313 lit. e), ustalenie czynu przypisanego oskarżonemu, a ponadto:a)
wskazanie zastosowanego przepisu karnego,b)
karę, na jaką oskarżonego skazano.§ 2.
Jeżeli oskarżonego skazano na grzywnę, sentencja wyroku skazującego powinna również zawierać oznaczenie kary pozbawienia wolności, która ma zastąpić grzywnę w razie jej nieściągalności lub w razie gdyby ściągnięcie jej narażało skazanego na ruinę majątkową.Prócz danych, wskazanych w art. 313 i 314, sentencja wyroku zawiera w miarę potrzeby orzeczenie co do środków wychowawczych i zabezpieczających, warunkowego zawieszenia wykonania kary, uwolnienia od kary, umorzenia postępowania i innych kwestii rozstrzygniętych przez sąd.
§ 1.
Uzasadnienie wyroku powinno zawierać:a)
dokładne ustalenie jego podstawy faktycznej przez wskazanie, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych,b)
wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem zastosowanych przepisów prawa.§ 2.
Uzasadnienie wyroku skazującego powinno ponadto zawierać przytoczenie okoliczności, które sąd miał na względzie przy wymiarze kary i stosowaniu środków wychowawczych lub zabezpieczających.§ 1.
Wyrok (art. 312 § 1) ogłasza przewodniczący w obecności całego składu sądzącego, a obecni, nie wyłączając sądu, wysłuchują go stojąc.§ 2.
Wyrok ogłasza się niezwłocznie po ukończeniu narady nad wyrokiem, jeżeli w myśl art. 311 nie odroczono ogłoszenia wyroku.§ 3.
Po ogłoszeniu wyroku przewodniczący przytacza zaraz ustnie najważniejsze jego powody.Jeżeli orzeczono karę śmierci, wówczas skład sądzący bezpośrednio po ogłoszeniu wyroku i jego powodów odbywa na tajnym posiedzeniu przy udziale prokuratora wojskowego naradę, celem rozważenia, czy skazany zasługuje na ułaskawienie i jaka kara byłaby odpowiednia w razie ułaskawienia. Protokół narady dołącza się do akt sprawy.
W razie skazania oskarżonego pozostającego na wolności, sąd może na wniosek prokuratora wojskowego postanowić tymczasowe aresztowanie oskarżonego.
§ 1.
W razie wydania wyroku uniewinniającego lub umarzającego postępowanie co do oskarżonego aresztowanego, przewodniczący zarządza natychmiastowe wypuszczenie go na wolność.§ 2.
Jeżeli jednak prokurator wojskowy zapowiedział rewizję, sąd może na jego wniosek utrzymać nadal tymczasowe aresztowanie.§ 1.
Po ogłoszeniu wyroku i jego powodów przewodniczący wskazuje stronom sposób i termin założenia rewizji, przysługującej przeciw wyrokowi.§ 2.
Zapowiedzenie rewizji przez stronę obecną przy ogłoszeniu wyroku wciąga się do protokołu rozprawy.§ 3.
Jeżeli oskarżony nie jest obecny przy ogłoszeniu wyroku, przewodniczący może zarządzić sprowadzenie go do ogłoszenia albo postanowić, że wyrok będzie oskarżonemu oznajmiony protokolarnie przez sędziego wojskowego. W takim przypadku termin do zapowiedzenia rewizji przez oskarżonego liczy się od oznajmienia oskarżonemu wyroku.§ 1.
Wyrok sporządza się na piśmie; podpisuje go przewodniczący i protokolant.§ 2.
Wyrok ma być sporządzony najdalej do 3 dni, a w przypadkach, wskazanych w art. 312 § 2, w ciągu tygodnia od jego ogłoszenia.§ 1.
Jeżeli strona zapowiedziała rewizję od wyroku, doręcza się jej odpis wyroku.§ 2.
Jeżeli rewizję zapowiedział obrońca, odpis wyroku doręcza się obrońcy.§ 3.
W sprawach o przestępstwa, wymienione w art. 139 § 2, oskarżony lub jego obrońca obowiązany jest zwrócić sądowi doręczony mu odpis wyroku przed jego uprawomocnieniem się. O obowiązku tym należy oskarżonego pouczyć. O niewykonaniu tego obowiązku czyni się wzmiankę w aktach sprawy.§ 1.
Po uprawomocnieniu się wyroku sąd wydaje postanowienie co do dowodów rzeczowych, których przepadku nie orzeczono wyrokiem.§ 2.
Na postanowienie to służy zażalenie.
Stosowanie środków wychowawczych i zabezpieczających.
Stosowanie środków wychowawczych i zabezpieczających.
Poza przypadkami, wskazanymi w art. 205, o zastosowaniu środków wychowawczych i zabezpieczających, orzeka sąd I instancji, właściwy do rozpoznania danej sprawy karnej.
§ 1.
Orzeczenia, przewidziane w art. 61, 62, 69 § 2, art. 70, 71, 73 § 1, 2, art. 76, 79, 80 § 1, art. 82 § 1, art. 83 § 1, i w art. 84 § 1 kodeksu karnego, sąd zamieszcza w wyroku.§ 2.
Orzeczenia, przewidziane w art. 69 § 2, art. 79 i 82 kodeksu karnego, sąd zamieszcza w postanowieniu, jeżeli nie uczyniono tego w wyroku. W przypadkach, przewidzianych w art. 79 i 82 § 1 kodeksu karnego, sąd stosuje przepisy art. 205 i 228 kodeksu niniejszego.§ 3.
Orzeczenia, przewidziane w art. 73 § 3, art. 75, 79, 80 § 2, art. 81, 82 § 2, art. 83 § 2, art. 84 § 2 i w art. 85 kodeksu karnego - wydaje w formie postanowienia sąd wojskowy pierwszej instancji, a jeżeli sąd ten już nie istnieje - sąd wojskowy, który przejął jego sprawy. Przed wydaniem postanowień, przewidzianych w art. 81, 82 § 2, art. 83 § 2 i w art. 84 § 2 kodeksu karnego, sąd zbiera wiadomości od zarządów danych zakładów zabezpieczających co do stanu zdrowia i zachowania się skazanego.§ 4.
Na postanowienia, wymienione w § 2, 3, służy zażalenie.
Postępowanie przed wojskowym sądem rejonowym.
Postępowanie przed wojskowym sądem rejonowym.
Przepisy art. 241 do 326 stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed wojskowym sądem rejonowym ze zmianami i uzupełnieniami, wskazanymi w dziale niniejszym.
W postępowaniu przed wojskowym sądem rejonowym wystarcza, jeżeli akt oskarżenia zawiera oznaczenie oskarżonego i zarzucanego mu czynu.
§ 1.
Wojskowy sąd rejonowy w razie potrzeby dokonania przed rozprawą czynności nie cierpiących zwłoki, dokonywa jej przez wojskowego sędziego rejonowego lub w drodze pomocy sądowej.§ 2.
Przy dokonaniu tej czynności należy stosować przepis art. 232 § 1, 2, 3.§ 1.
Pomiędzy doręczeniem oskarżonemu wezwania do rozprawy głównej a terminem rozprawy powinno upłynąć co najmniej 3 dni.§ 2.
Przepis art. 250 § 2, 3, 4 stosuje się odpowiednio.Wojskowy sąd rejonowy może stosować przepis art. 293 § 1 lit. a) również wówczas, gdy świadek przebywa na obszarze działania innego wojskowego sądu rejonowego.
§ 1.
Jeżeli oficer sądowy w toku rozprawy stawia wniosek o odstąpienie sprawy wojskowemu sądowi okręgowemu, jako rzeczowo właściwemu, a wojskowy sąd rejonowy do tego się przychyla albo jeżeli wojskowy sąd rejonowy sam dochodzi do przekonania, że sprawa należy do właściwości wojskowego sądu okręgowego, wówczas orzeka wyrokiem swoją niewłaściwość i bezzwłocznie odstępuje sprawę wojskowemu prokuratorowi okręgowemu, który następnie powoduje postępowanie w wojskowym sądzie okręgowym.§ 2.
Wojskowy sąd rejonowy nie może uznać się niewłaściwym w sprawie, która została mu odstąpiona jako sądowi rzeczowo właściwemu przez wojskowy sąd okręgowy.§ 1.
Jeżeli wojskowy sąd rejonowy jest zdania, że należy orzec karę pozbawienia wolności powyżej jednego roku, wówczas wydaje postanowienie, przekazujące sprawę wojskowemu prokuratorowi okręgowemu, który następnie powoduje postępowanie w wojskowym sądzie okręgowym.§ 2.
Wydając postanowienie, wymienione w § 1, postanawia sąd zarazem co do tymczasowego aresztowania oskarżonego.§ 1.
W przypadku, wymienionym w art. 299, wojskowy sąd rejonowy może zawsze przystąpić do natychmiastowego rozpoznania nowego oskarżenia na wniosek oficera sądowego, jeżeli należy ono do właściwości tegoż sądu i jeżeli nie zachodzi potrzeba staranniejszego przygotowania obrony.§ 2.
Jeżeli czyn, który wyszedł na jaw w toku rozprawy, należy do zakresu działania wojskowego sądu okręgowego, wówczas wojskowy sąd rejonowy wstrzymuje się także od rozpoznania czynu, należącego do jego zakresu działania i orzeka wyrokiem swoją niewłaściwość, postępując w myśl art. 333 § 1.