Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1971.12.116

Akt utracił moc

Wersja od: 17 października 2001 r.

USTAWA

z dnia 20 maja 1971 r.

Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia. ^*

Art.  1-4.

(...).

Art.  5. ¹

§ 1. W razie stwierdzenia w toku postępowania istotnego uchybienia w czynnościach instytucji państwowej, samorządowej lub społecznej, sprzyjającego naruszaniu prawa lub zasad współżycia społecznego, organ orzekający zawiadamia o stwierdzonym uchybieniu tę instytucję bądź organ powołany do sprawowania nad nią nadzoru, bądź właściwy organ gminy.

§ 2. Złożenie przez instytucję państwową, samorządową lub społeczną wniosku o ukaranie nie zwalnia jej od ustawowego obowiązku zapobiegania takim czynom w przyszłości, a w miarę potrzeby - także od usunięcia skutków czynu będącego przedmiotem wniosku.

Art.  6.

Organy prowadzące postępowanie obowiązane są do wyczerpującego zebrania i wszechstronnego rozpatrzenia materiału dowodowego, uwzględniając okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego.

Art.  7.

§ 1. 2 Obwinionego nie uważa się za winnego, dopóki jego wina nie zostanie stwierdzona prawomocnym orzeczeniem.

§ 2. Nie dających się usunąć wątpliwości nie wolno rozstrzygać na niekorzyść obwinionego.

Art.  8.

Obwinionemu przysługuje prawo do obrony i prawo do korzystania z pomocy obrońcy.

Art.  9.

Organy prowadzące postępowanie czuwają, aby w toku postępowania jego uczestnicy nie ponieśli szkody z powodu nieznajomości przepisów procesowych, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i informacji.

Art.  10.

§ 1. Nie wszczyna się postępowania, a wszczęte umarza, gdy:

1) w zarzucanym czynie brak znamion wykroczenia;

2) nastąpiło przedawnienie orzekania;

3) czyn podlega wyłącznie orzecznictwu innych organów;

4) obwiniony zmarł;

5) obwiniony jest:

a) 3 uwierzytelnionym w Rzeczypospolitej Polskiej szefem przedstawicielstwa dyplomatycznego państwa obcego,

b) osobą należącą do personelu dyplomatycznego tego przedstawicielstwa,

c) osobą należącą do personelu administracyjnego lub technicznego tego przedstawicielstwa,

d) członkiem rodziny osób wymienionych pod lit. a-c i pozostaje z nimi we wspólnocie domowej,

e) inną osobą korzystającą z immunitetu dyplomatycznego na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych,

f) kierownikiem urzędu konsularnego lub innym urzędnikiem konsularnym państwa obcego albo inną osobą zrównaną z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie uznanych zwyczajów międzynarodowych;

6) (...);

7) w sprawie o ten sam czyn popełniony przez tego samego obwinionego wydano prawomocne rozstrzygnięcie albo o ten sam czyn toczy się przeciwko temu samemu obwinionemu wcześniej wszczęte postępowanie przed kolegium; nie dotyczy to postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania;

8) (...);

9) zachodzi inna okoliczność wyłączająca z mocy ustawy orzekanie w postępowaniu na podstawie niniejszego kodeksu.

§ 2. (...).

Art.  11-17.

(...).

Art.  18. ⁴

§ 1. Członek kolegium podlega wyłączeniu od udziału w rozpoznawaniu sprawy, jeżeli:

1) sprawa dotyczy go bezpośrednio lub jest on osobą najbliższą dla obwinionego, pokrzywdzonego, oskarżyciela publicznego, obrońcy, pełnomocnika lub przedstawiciela ustawowego,

2) brał udział w wydaniu zaskarżonego lub uchylonego rozstrzygnięcia albo rozstrzygnięcia, które utraciło moc w wyniku złożonego sprzeciwu albo stwierdzono jego nieważność,

3) był świadkiem czynu albo był przesłuchany w tej sprawie jako świadek,

4) pomiędzy nim a obwinionym, pokrzywdzonym, oskarżycielem publicznym, obrońcą, pełnomocnikiem lub przedstawicielem ustawowym zachodzi stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do jego bezstronności.

§ 2. Powody wyłączenia trwają mimo ustania uzasadniającego je małżeństwa, wspólnego pożycia, przysposobienia, opieki lub kurateli.

§ 3. W sprawie wyłączenia członka kolegium rozstrzyga przewodniczący składu orzekającego, a w sprawie wyłączenia przewodniczącego składu - przewodniczący kolegium.

Art.  18a.

§ 1. Jeżeli ustawa nie wymaga wydania orzeczenia lub nakazu karnego ⁵ , kolegium wydaje postanowienie. Postanowienia wydają także przewodniczący kolegium i przewodniczący składu orzekającego.

§ 2. Postanowienie powinno zawierać:

1) oznaczenie organu oraz osoby lub osób wydających postanowienie, jak również datę i miejsce wydania,

2) wskazanie sprawy i kwestii, której dotyczy,

3) treść rozstrzygnięcia z podaniem podstawy prawnej,

4) pouczenie o trybie i sposobie zaskarżenia,

5) uzasadnienie, gdy ustawa tego wymaga.

§ 3. Zarządzenia wydaje się w kwestiach nie wymagających postanowienia; wydają je przewodniczący kolegium i przewodniczący składu orzekającego.

Art.  18b.

§ 1. Orzeczenia wydane zaocznie oraz rozstrzygnięcia wydane poza rozprawą, jeżeli podlegają zaskarżeniu, uzasadnia się z urzędu i doręcza wraz z uzasadnieniem tym uczestnikom postępowania, którym przysługuje prawo do wniesienia środka zaskarżenia. Rozstrzygnięcia uzasadnia się ponadto, gdy ustawa tego wymaga.

§ 2. Orzeczenia inne niż zaoczne uzasadnia się na wniosek strony złożony w terminie 7 dni od daty ogłoszenia orzeczenia.

§ 3. Uzasadnienie orzeczenia i nakazu karnego ⁶ powinno zawierać:

1) wskazanie faktów, które uznano za udowodnione lub nie udowodnione, dowodów, na których się oparto, oraz wyjaśnienie, dlaczego nie uznano dowodów przeciwnych,

2) wyjaśnienie podstawy prawnej,

3) przytoczenie okoliczności, które kolegium miało na względzie przy wymiarze kary, stosowaniu środków karnych oraz rozstrzyganiu o innych kwestiach.

§ 4. Przepis § 3 stosuje się odpowiednio do postanowień i zarządzeń.

Art.  18c.

§ 1. Orzeczenie, nakaz karny ⁷ lub postanowienie jest nieważne z mocy prawa, jeżeli:

1) w wydaniu brała udział osoba nieuprawniona do orzekania lub podlegająca wyłączeniu z przyczyn wskazanych w art. 18 § 1 pkt 1 oraz w § 2,

2) orzeczono w sprawie o czyn nie będący wykroczeniem lub w stosunku do osoby nie podlegającej orzecznictwu kolegiów,

3) orzeczono karę lub środek karny nie znany ustawie,

4) kolegium orzekło karę lub środek karny, do których orzeczenia nie było uprawnione,

5) orzeczono, pomimo że w sprawie o ten sam czyn tej samej osoby wydano wcześniej prawomocne rozstrzygnięcie,

6) orzeczono z naruszeniem zasady większości głosów albo rozstrzygnięcie nie zostało podpisane przez któregokolwiek członka składu orzekającego biorącego udział w jego wydaniu,

7) kolegium orzekało w składzie nie znanym ustawie,

8) zachodzi sprzeczność w treści rozstrzygnięcia, uniemożliwiająca jego wykonanie,

9) zachodzi inna, co najmniej równie poważna obraza prawa.

§ 2. Każdy organ postępowania jest obowiązany przedstawić uchybienie stanowiące przyczynę nieważności rozstrzygnięcia sądowi właściwemu do stwierdzenia nieważności.

§ 3. Właściwy do stwierdzenia nieważności jest sąd wojewódzki, który orzeka na posiedzeniu, z urzędu albo na wniosek oskarżyciela publicznego, obwinionego lub pokrzywdzonego, stosując odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego o stwierdzaniu nieważności.

§ 4. Jeżeli nieważność zostanie stwierdzona wyłącznie na skutek środka odwoławczego wniesionego na korzyść obwinionego, w dalszym postępowaniu nie można orzec na jego niekorzyść w porównaniu z nieważnym rozstrzygnięciem; nie dotyczy to wypadku określonego w § 1 pkt 3.

§ 5. Jeżeli nieważne rozstrzygnięcie zostało już uchylone, nie stwierdza się jego nieważności. W razie jednak przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, kolegium, któremu sprawę przekazano, jest obowiązane uwzględnić przyczyny nieważności i w tym zakresie nie jest związane wskazaniami co do dalszego postępowania wydanymi przez sąd, który uchylił rozstrzygnięcie.

Art.  19.

(...).

Art.  20.

(...).

Art.  21. ⁸

§ 1-3. (...).

§ 4. Jeżeli wniosek o ukaranie nie zawiera wszystkich wymaganych danych albo zachodzi konieczność uzupełnienia jego dodatkowymi danymi lub wyjaśnienia wskazanych okoliczności, to przewodniczący kolegium może bądź zwrócić go do uzupełnienia temu, kto go złożył, bądź przekazać go w tym celu Policji lub innemu właściwemu organowi, bądź uzupełnić go we własnym zakresie.

Art.  22-25.

(...).

Art.  26.

§ 1. Okoliczności wyłączające orzekanie na podstawie niniejszego kodeksu uwzględnia się z urzędu w każdym stadium postępowania.

§ 2. (...).

§ 3. 9 W razie stwierdzenia po wszczęciu postępowania okoliczności wyłączających orzekanie, kolegium wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, a jeżeli rozpoczęto już postępowanie dowodowe - orzeczenie o umorzeniu. Jeżeli jednak po rozpoczęciu postępowania dowodowego stwierdzono okoliczność wskazaną w art. 10 § 1 pkt 1, kolegium wydaje orzeczenie o uniewinnieniu.

§ 4. (...).

§ 5. (...).

Art.  27.

(...).

Art.  28.

§ 1. W rozprawie może brać udział tylko jeden oskarżyciel publiczny.

§ 2. (...).

§ 3. Odstąpienie oskarżyciela publicznego od popierania wniosku o ukaranie nie wiąże kolegium.

§ 4. 10 Art. 18 § 1 i 2 stosuje się odpowiednio. W sprawie wyłączenia oskarżyciela publicznego rozstrzyga poza rozprawą przewodniczący kolegium, a na rozprawie - przewodniczący składu orzekającego.

Art.  29.

(...).

Art.  30.

§ 1. Obrońcą może być osoba uprawniona do obrony według przepisów ustawy o ustroju adwokatury lub inna osoba godna zaufania i dopuszczona przez przewodniczącego kolegium lub składu orzekającego, a w szczególności przedstawiciel związku zawodowego lub innej organizacji społecznej, której członkiem jest obwiniony.

§ 2. Upoważnienia do obrony obwiniony może udzielić na piśmie lub ustnie do protokołu rozprawy.

§ 3. Obrońca może podejmować wszelkie czynności procesowe przewidziane dla obwinionego.

Art.  31.

Jeżeli obwiniony jest ubezwłasnowolniony, to przedstawiciel ustawowy lub osoba, pod której pieczą obwiniony pozostaje, może podejmować na jego korzyść wszelkie czynności procesowe, a przede wszystkim ustanawiać obrońcę oraz wnosić środki zaskarżenia.

Art.  32.

(...).

Art.  33.

(...).

Art.  34.

§ 1. Dowody przeprowadza się z urzędu lub na wniosek. Wniosek dowodowy powinien wskazywać, jakie okoliczności mają być udowodnione.

§ 2. Dowodami mogą być w szczególności:

1) zeznania świadków,

2) opinie urzędów powołanych do ich wydawania, instytutów lub zakładów specjalistycznych albo opinie biegłych,

3) wyjaśnienia obwinionego,

4) oględziny miejsca, rzeczy lub osoby,

5) dokumenty.

§ 3. Wiarogodność i moc dowodów podlega swobodnej ocenie kolegium, opartej na wszechstronnym rozważeniu zebranego materiału.

Art.  35.

§ 1. Każda osoba wezwana w charakterze świadka ma obowiązek stawić się we wskazanym miejscu oraz terminie i złożyć zeznanie.

§ 2. Świadka, który nie może stawić się na wezwanie z powodu choroby, kalectwa lub innej trudnej do pokonania przeszkody, skład orzekający lub wyznaczony członek składu orzekającego może przesłuchać w miejscu, w którym świadek przebywa.

Art.  36.

Osoby obowiązane do zachowania tajemnicy państwowej, służbowej albo związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji mogą być przesłuchane co do okoliczności, na które rozciąga się ten obowiązek, tylko po zwolnieniu tych osób od obowiązku zachowania tajemnicy w trybie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Art.  37.

§ 1. Osoba najbliższa dla obwinionego może odmówić zeznań.

§ 2. Prawo do odmowy zeznań trwa mimo ustania małżeństwa lub przysposobienia.

§ 3. Świadek może odmówić udzielenia odpowiedzi na pytania, jeżeli odpowiedź mogłaby narazić jego samego lub osobę mu najbliższą na odpowiedzialność za przestępstwo lub wykroczenie.

§ 4. Przed rozpoczęciem przesłuchania świadka poucza się go o prawie odmowy złożenia zeznań i udzielenia odpowiedzi na pytania oraz uprzedza się go o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego zeznania.

Art.  38.

§ 1. Jeżeli w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, można zwrócić się o wydanie opinii do urzędów powołanych do wydawania opinii, instytutów, zakładów specjalistycznych, a w wyjątkowych wypadkach - do biegłego.

§ 2. Do biegłego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące świadków i wyłączenia członka kolegium od udziału w rozpoznawaniu sprawy.

Art.  39.

§ 1. W razie potrzeby można przeprowadzić oględziny miejsca, rzeczy lub osoby.

§ 2. Osoba, u której znajduje się przedmiot oględzin lub dowód rzeczowy, jest obowiązana na wezwanie organu prowadzącego postępowanie do okazania przedmiotu, a w razie potrzeby - do jego wydania w celu dostarczenia na miejsce przeprowadzenia dowodu.

Art.  40-45.

(...).

Art.  46.

§ 1. Przewodniczący kolegium może w uzasadnionych wypadkach wezwać obwinionego lub innego uczestnika postępowania do nadesłania na piśmie wyjaśnień bez potrzeby osobistego stawiennictwa na rozprawę.

§ 2. 11 Jeżeli obwiniony lub świadek mieszka poza miejscowością, w której ma siedzibę dane kolegium, przewodniczący kolegium może zwrócić się do kolegium, na którego terenie działania mieszkają te osoby, o przesłuchanie ich co do wskazanych okoliczności. Przesłuchania dokonuje skład orzekający lub jego przewodniczący.

Art.  47.

§ 1. Wezwanie obwinionego na rozprawę powinno zawierać oznaczenie zarzucanego czynu, a ponadto pouczenie, że w razie niestawiennictwa można zarządzić przymusowe doprowadzenie obwinionego albo przeprowadzić rozprawę zaocznie.

§ 2. Wezwanie przeznaczone dla obwinionego powinno zawierać ponadto pouczenie o tym, że może on sprowadzić na rozprawę świadków i przedstawić inne dowody na swoją obronę lub wskazać je kolegium w takim czasie, aby dowody te mogły być przeprowadzone na rozprawie, oraz pouczenie o przysługującym mu prawie korzystania z pomocy obrońcy i o treści art. 124 i 132.

Art.  48.

Obwiniony oraz pokrzywdzony powinni być zawiadomieni o terminie rozprawy oraz o terminie i miejscu przeprowadzenia dowodu poza rozprawą przynajmniej 7 dni przed tym terminem.

Art.  49.

§ 1. Rozprawa odbywa się ustnie i jawnie.

§ 2. Skład orzekający może wyłączyć jawność całości lub części rozprawy, jeżeli jawność mogłaby wywołać zakłócenie spokoju lub porządku publicznego.

Art.  50.

§ 1. Przewodniczący składu orzekającego kieruje rozprawą i czuwa nad prawidłowym i sprawnym przebiegiem, bacząc, aby w toku rozprawy zostały wyjaśnione wszystkie istotne okoliczności sprawy, przemawiające zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść obwinionego.

§ 2. Przewodniczący składu orzekającego powinien dążyć do tego, aby rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w miarę możności na pierwszej rozprawie.

Art.  51.

Jeżeli obwiniony nie stawił się na rozprawę i w aktach sprawy brak jest dowodu doręczenia mu wezwania na rozprawę, to odracza się rozprawę, przy czym skład orzekający może, jeżeli uzna to za celowe, przeprowadzić postępowanie dowodowe, a w szczególności przesłuchać świadków, którzy stawili się na rozprawę. Na następnej rozprawie dowody te należy przeprowadzić ponownie, jeśli zażąda tego obwiniony, a skład orzekający uzna to za konieczne w interesie obrony.

Art.  52.

§ 1. Jeżeli obwiniony, któremu doręczono wezwanie na rozprawę, nie stawi się, przeprowadza się rozprawę zaocznie. Nie dotyczy to wypadków, gdy skład orzekający uznał udział obwinionego w rozprawie za konieczny; wówczas rozprawę odracza się po ewentualnym przeprowadzeniu postępowania dowodowego, a w szczególności po przesłuchaniu tych świadków, którzy stawili się na rozprawę.

§ 2. (...).

Art.  53.

§ 1. Obwinionemu należy wyjaśnić, jaki czyn został mu zarzucony we wniosku o ukaranie.

§ 2. Jeżeli obwiniony przyznaje się do winy, a wyjaśnienia jego nie budzą wątpliwości, można nie przeprowadzać dalszych dowodów.

Art.  54.

§ 1. Wniosek dotyczący przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, chyba że przedmiotem dowodu jest okoliczność nie mająca istotnego znaczenia dla sprawy lub wyjaśniona już na podstawie innych dowodów zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy.

§ 2. Skład orzekający może w każdym stadium postępowania zmienić, uzupełnić lub uchylić postanowienie dotyczące przeprowadzenia dowodu.

§ 3. Poza rozprawą o dopuszczeniu dowodu lub jego zabezpieczeniu decyduje przewodniczący składu orzekającego lub przewodniczący kolegium.

Art.  55.

§ 1. Na rozprawie można odczytywać protokoły przesłuchań obwinionego, świadków i biegłych, chyba że bezpośrednie przeprowadzenie dowodu jest niezbędne, jak również odczytywać lub ujawniać wszelkie dokumenty i adnotacje znajdujące się w aktach.

§ 2. Jeżeli zachodzi potrzeba uzupełnienia materiału dowodowego w sprawie, a nie można tego uczynić na prowadzonej rozprawie, to należy rozprawę odroczyć. Postanowienie o odroczeniu rozprawy powinno wskazywać, w jaki sposób materiał dowodowy ma być uzupełniony.

§ 3. Rozprawę odroczoną prowadzi się w nowym terminie w dalszym ciągu. Jeżeli skład orzekający uległ zmianie, ujawnia się dowody przeprowadzone poprzednio, chyba że skład orzekający uzna za konieczne ponowne ich przeprowadzenie.

Art.  55a.

(...).

Art.  56.

(...).

Art.  57.

§ 1. Skład orzekający na podstawie całokształtu materiału dowodowego ujawnionego na rozprawie rozstrzyga większością głosów w kwestii winy i kary oraz w innych kwestiach przewidzianych w przepisach prawa.

§ 2. Rozstrzygnięcie podpisują przewodniczący i członkowie składu orzekającego, nie wyłączając przegłosowanego, który podpisując rozstrzygnięcie ma prawo zaznaczyć na nim swoje zdanie odrębne.

Art.  58. ¹²

Skład orzekający wydaje orzeczenie o ukaraniu, odstąpieniu od wymierzenia kary lub środka karnego, uniewinnieniu albo o umorzeniu postępowania.

Art.  59.

§ 1. Orzeczenie o ukaraniu powinno zawierać:

1) oznaczenie kolegium, które je wydało, imiona i nazwiska przewodniczącego oraz członków składu orzekającego i protokolanta,

2) datę i miejsce orzeczenia oraz zaznaczenie, czy zostało ono wydane w postępowaniu zwyczajnym, czy też przyspieszonym,

3) imię, nazwisko oraz inne dane określające tożsamość obwinionego,

4) określenie czynu zarzucanego obwinionemu,

5) określenie czynu przypisanego obwinionemu, z podaniem czasu i miejsca jego popełnienia, oraz wskazanie naruszonego przepisu prawa,

6) decyzję co do kary, z powołaniem podstawy prawnej,

7) decyzję co do kosztów postępowania, dowodów rzeczowych, jeżeli zostały one zajęte, oraz innych kwestii przewidzianych w przepisach prawa,

8) pouczenie o trybie i terminie zaskarżenia,

9) ¹³ (skreślony).

§ 2. (...).

§ 3. (...).

Art.  60. ¹⁴

Orzeczenie o uniewinnieniu oraz o umorzeniu postępowania powinny zawierać dane, o których mowa w art. 59 § 1 pkt 1-4, 7 i 8, a orzeczenie o odstąpieniu od wymierzenia kary lub środka karnego - także dane, o których mowa w pkt 5, oraz odpowiednio decyzję o uniewinnieniu, o umorzeniu postępowania albo o odstąpieniu od wymierzenia kary lub środka karnego i ewentualnym zastosowaniu do sprawcy środka oddziaływania społecznego.

Art.  61.

(...).

Art.  62. ¹⁵

§ 1. Przewodniczący kolegium może zezwolić przedstawicielom radia, telewizji, filmu i prasy na dokonywanie za pomocą aparatury utrwaleń obrazu lub dźwięku przebiegu rozprawy, gdy przemawia za tym uzasadniony interes społeczny, dokonywanie tych czynności nie utrudni prowadzenia rozprawy, a ważny interes uczestnika postępowania temu się nie sprzeciwia. Przewodniczący kolegium może określić warunki, od których uzależnia wydanie zezwolenia.

§ 2. Przewodniczący składu orzekającego na wniosek strony wyraża zgodę na utrwalenie przez nią przebiegu rozprawy za pomocą urządzenia rejestrującego dźwięk, jeżeli nie przemawia przeciw temu wzgląd na prawidłowość postępowania.

Art.  63.

§ 1. Przewodniczący składu orzekającego wydaje wszelkie zarządzenia niezbędne do utrzymania porządku na rozprawie.

§ 2. (...).

§ 3. (...).

Art.  64-78.

(...).

Art.  79.

§ 1. (...).

§ 2. Środki odwoławcze wnosi się za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżone rozstrzygnięcie lub dokonał zaskarżonej czynności, chyba że ustawa stanowi inaczej.

§ 3. Organ, o którym mowa w § 2, po otrzymaniu środka odwoławczego:

1) odmawia jego przyjęcia, jeżeli środek został wniesiony po terminie albo przez osobę nieuprawnioną lub jest niedopuszczalny z mocy ustawy, albo

2) przekazuje niezwłocznie środek wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu do rozpoznania.

§ 4. Czynności, o których mowa w § 3, w kolegium wykonuje przewodniczący kolegium.

§ 5. Na postanowienie odmawiające przyjęcia środka odwoławczego przysługuje wnoszącemu ten środek zażalenie do organu właściwego do rozpoznania tego środka.

Art.  80.

§ 1. Środek odwoławczy można cofnąć. Środka wniesionego na korzyść obwinionego nie można jednak cofnąć bez jego zgody.

§ 2. Obwiniony może cofnąć wniesiony na jego korzyść środek odwoławczy, chyba że wniósł go oskarżyciel publiczny.

§ 3. Cofnięty środek odwoławczy pozostawia się bez rozpoznania, chyba że zachodzi jedna z okoliczności wymienionych w art. 18c § 1. W razie cofnięcia środka po przekazaniu sprawy do organu odwoławczego, powiadamia się ten organ.

§ 4. Rozstrzygnięcia nie zaskarżone lub co do których środek odwoławczy cofnięto, stają się prawomocne.

Art.  81-83.

(...).

Art.  84.

§ 1. Kolegium, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania po uchyleniu orzeczenia, orzeka w granicach, w jakich nastąpiło przekazanie.

§ 2. Kolegium, o którym mowa w § 1, może, przeprowadzając postępowanie w zakresie dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie orzeczenia, poprzestać na ich ujawnieniu.

Art.  85.

Przy ponownym rozpoznawaniu sprawy zapatrywania prawne i wskazania sądu co do dalszego postępowania są wiążące dla kolegium, któremu sprawę przekazano.

Art.  86.

Kolegium, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania, może wydać orzeczenie surowsze niż uchylone tylko wtedy, gdy orzeczenie to było zaskarżone na niekorzyść obwinionego.

Art.  87.

(...).

Art.  88.

(...).

Art.  89.

§ 1. Organ, na którego rozstrzygnięcie złożono zażalenie, może je uwzględnić bez przekazywania sprawy do organu odwoławczego, jeżeli orzeka w tym samym składzie.

§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się do zażaleń na postanowienia kończące postępowanie.

Art.  90.

(...).

Art.  91.

W razie uchylenia rozstrzygnięcia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, stosuje się odpowiednio przepis art. 85.

Art.  92.

(...).

Art.  93. ¹⁶

Orzeczenia, nakazy karne ¹⁷ i postanowienia podlegają wykonaniu z chwilą uprawomocnienia się, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Art.  94-118.

(...).

Art.  119.

§ 1. Wnioski o ukaranie, środki zaskarżenia, wyjaśnienia oraz wszelkie oświadczenia składa się na piśmie; można je wnosić również ustnie do protokołu, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

§ 2. Pismo lub ustne oświadczenie wniesione do protokołu poza rozprawą powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół - ponadto przez osobę, która go sporządziła.

Art.  120.

§ 1. Jeżeli kolegium, do którego pismo wniesiono, jest niewłaściwe w sprawie, powinno niezwłocznie przekazać to pismo do właściwego kolegium lub innego właściwego organu i zawiadomić o tym wnoszącego.

§ 2. Pismo wniesione przed upływem przepisanego terminu do niewłaściwego kolegium albo instytucji państwowej lub społecznej uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.

Art.  121.

Protokół spisuje się z każdej czynności mającej istotne znaczenie dla sprawy, a w szczególności z rozprawy i posiedzenia, a także z dokonanych poza rozprawą oględzin, eksperymentów oraz przesłuchań obwinionych, pokrzywdzonych i świadków.

Art.  122.

§ 1. Protokół odczytuje się osobom biorącym udział w danej czynności; osoby te powinny następnie podpisać protokół. O odmowie lub braku podpisu z innych przyczyn należy zamieścić wzmiankę w protokole.

§ 2. Protokół rozprawy oraz posiedzenia podpisują przewodniczący składu orzekającego oraz protokolant.

§ 3. Skreśleń i poprawek w protokole należy tak dokonywać, aby wyrazy skreślone i poprawione były czytelne. Skreślenia i poprawki powinny być omówione w protokole przed jego podpisaniem.

Art.  123.

Czynności kolegium, z których nie sporządza się protokołu, a także inne zdarzenia, które mają znaczenie dla postępowania, utrwala się w aktach w formie adnotacji podpisanej przez osobę, która dokonała tych czynności.

Art.  124.

§ 1. W każdym stadium postępowania kolegium obowiązane jest umożliwić obwinionemu, oskarżycielowi publicznemu, pokrzywdzonemu oraz instytucji państwowej lub społecznej, która złożyła wniosek o ukaranie, przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów.

§ 2. Osoby wymienione w § 1 mogą żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z akt sprawy.

Art.  125.

Wezwania, zawiadomienia oraz inne pisma doręcza się za pokwitowaniem przez pocztę albo przez inne upoważnione organy lub osoby.

Art.  126.

§ 1. Pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu, miejscu pracy lub w lokalu organu, który je sporządził, a w razie konieczności w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie.

§ 2. Żołnierzom w czynnej służbie wojskowej pisma doręcza się za pośrednictwem dowódcy jednostki wojskowej, w której pełnią służbę.

§ 3. Osobom pozbawionym wolności doręcza się pisma za pośrednictwem administracji zakładu karnego.

§ 4. (...).

Art.  127.

§ 1. W razie chwilowej nieobecności adresata w jego mieszkaniu pismo doręcza się dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było - administracji domu, dozorcy domu, sołtysowi lub sąsiadami, jeżeli podejmą się oddać pismo adresatowi.

§ 2. O pozostawieniu pisma w myśl § 1 doręczający umieszcza zawiadomienie na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu przeznaczonym do pozostawiania dla niego korespondencji ze wskazaniem, gdzie i kiedy pismo pozostawiono.

§ 3. Pismo można również pozostawić osobie upoważnionej do odbioru korespondencji w miejscu stałego zatrudnienia adresata.

Art.  128.

§ 1. 18 Jeżeli doręczenia nie można dokonać w sposób określony w art. 126 i 127, pismo składa się na okres 7 dni - stosownie do okoliczności - w najbliższym urzędzie pocztowym lub w urzędzie właściwej gminy, zawiadamiając adresata w sposób określony w art. 127, o tym gdzie i kiedy pismo pozostawiono, oraz o tym, że należy je odebrać w ciągu 7 dni.

§ 2. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, na który pismo pozostawiono, chyba że zostało ono podjęte wcześniej. Pisma nie podjęte w terminie zwraca się nadawcy.

Art.  128a. ¹⁹

§ 1. (...).

§ 2. Obwiniony lub pokrzywdzony przebywający za granicą ma obowiązek wskazać adresata dla doręczeń w kraju; w razie nieuczynienia tego, pismo wysyłane pod ostatnio znanym adresem w kraju albo jeżeli adresu tego nie ma, załączone do akt sprawy, uważa się za doręczone.

Art.  129.

§ 1. Pismo przeznaczone dla adresata nie będącego osobą fizyczną doręcza się w biurze adresata osobie upoważnionej do odbioru korespondencji.

§ 2. W sposób określony w § 1 można również doręczyć pismo obrońcy.

Art.  130.

§ 1. Odbierający pismo stwierdza odbiór i jego datę swym podpisem na zwrotnym pokwitowaniu.

§ 2. Doręczający stwierdza na zwrotnym pokwitowaniu sposób doręczenia i opatruje to stwierdzenie swym podpisem.

§ 3. Jeżeli odbierający pismo uchyla się od potwierdzenia odbioru lub nie może tego uczynić, doręczający sam stwierdza datę doręczenia, wskazuje osobę, która odebrała pismo, i wymienia przyczynę braku jej podpisu.

Art.  131.

Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma przesłanego mu przez pocztę lub w inny sposób, pismo zwrócone przez organ doręczający z adnotacją o odmowie przyjęcia i z podaniem jej daty uważa się za doręczone w tym dniu i załącza się do akt sprawy.

Art.  132.

Jeżeli obwiniony lub pokrzywdzony po otrzymaniu pierwszego wezwania do udziału w sprawie zmienił miejsce zamieszkania lub pracy i nie podał kolegium nowego adresu, pismo wysłane pod dotychczasowym adresem uważa się za doręczone.

Art.  133.

§ 1. Do biegu terminu nie wlicza się dnia, od którego liczy się dany termin.

§ 2. Jeżeli termin jest oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach, koniec terminu przypada na ten dzień tygodnia lub miesiąca, który odpowiada początkowi terminu; jeżeli w danym miesiącu nie ma takiego dnia, koniec terminu przypada na ostatni dzień tego miesiąca.

§ 3. Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.

§ 4. Termin jest zachowany, jeżeli przed jego upływem nadano pismo w polskim urzędzie pocztowym lub telegraficznym.

Art.  134.

§ 1. W razie uchybienia terminu ustawowego należy przywrócić termin na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.

§ 2. Wniosek o przywrócenie terminu należy złożyć w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu. Jednocześnie ze złożonym wnioskiem należy dopełnić czynności, która miała być w terminie dokonana.

§ 3. Przywrócenie terminu do złożenia wniosku przewidzianego w § 2 jest niedopuszczalne.

Art.  135.

§ 1. W kwestii przywrócenia terminu rozstrzyga przewodniczący kolegium.

§ 2. Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia środka zaskarżenia nie wstrzymuje wykonania rozstrzygnięcia. Jednakże w uzasadnionych wypadkach przewodniczący kolegium może wstrzymać jego wykonanie.

§ 3. (...).

Art.  136-141.

(...).

^* Z dniem 17 października 2001 r. przepisy art. 5-9, art. 10 § 1 pkt 1-5, 7 i 9, art. 18, art. 18a, art. 18b, art. 18c, art. 21 § 4, art. 26 § 1 i 3, art. 28 § 1, 3 i 4, art. 30-31, art. 34-39, art. 46-51, art. 52 § 1, art. 53-55, art. 57-58, art. 59 § 1, art. 60, art. 62, art. 63 § 1, art. 79 § 2-5, art. 80, art. 84-86, art. 89, art. 91, art. 93, art. 119-125, art. 126 § 1-3, art. 127-128, art. 128a § 2, art. 129-134 i art. 135 § 1 i 2 niniejszego kodeksu - wymienione w art. 170 ustawy z dnia 26 listopada 1998 r. o finansach publicznych (Dz.U.98.155.1014) - stosuje się w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych, nie dłużej jednak niż do dnia 30 czerwca 2005 r., zgodnie z art. 3 § 2 w związku z art. 2 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U.01.106.1149).

¹ Art. 5 zmieniony przez art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

² Art. 7 § 1 zmieniony przez art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

³ Art. 10 § 1 pkt 5 lit. a) zmieniona przez art. 2 pkt 4 lit. a) tiret pierwsze ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

⁴ Art. 18 zmieniony przez art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

⁵ Obecnie: wyroku nakazowego, stosownie do art. 10 ustawy z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz.U.03.17.155), która wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2003 r.

⁶ Obecnie: wyroku nakazowego, stosownie do art. 10 ustawy z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz.U.03.17.155), która wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2003 r.

⁷ Obecnie: wyrok nakazowy, stosownie do art. 10 ustawy z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz.U.03.17.155), która wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2003 r.

⁸ Art. 21 zmieniony przez art. 2 pkt 15 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

⁹ Art. 26 § 3 zmieniony przez art. 2 pkt 18 lit. b) ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

¹⁰ Art. 28 § 4 zmieniony przez art. 2 pkt 20 lit. b) ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

¹¹ Art. 46 § 2 zmieniony przez art. 2 pkt 26 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

¹² Art. 58 zmieniony przez art. 2 pkt 28 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

¹³ Art. 59 § 1 pkt 9 skreślony przez art. 2 pkt 29 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

¹⁴ Art. 60 zmieniony przez art. 2 pkt 30 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

¹⁵ Art. 62 zmieniony przez art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

¹⁶ Art. 93 zmieniony przez art. 2 pkt 47 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

¹⁷ Obecnie: wyroki nakazowe, stosownie do art. 10 ustawy z dnia 10 stycznia 2003 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania karnego, ustawy - Przepisy wprowadzające Kodeks postępowania karnego, ustawy o świadku koronnym oraz ustawy o ochronie informacji niejawnych (Dz.U.03.17.155), która wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2003 r.

¹⁸ Art. 128 § 1 zmieniony przez art. 2 pkt 58 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.

¹⁹ Art. 128a dodany przez art. 2 pkt 59 ustawy z dnia 28 sierpnia 1998 r. o zmianie ustawy - Kodeks wykroczeń, ustawy - Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia, ustawy o ustroju kolegiów do spraw wykroczeń, ustawy - Kodeks pracy i niektórych innych ustaw (Dz.U.98.113.717) z dniem 1 września 1998 r.