Dział 9 - Postępowanie odwoławcze. - Kodeks postępowania karnego.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1969.13.96
Akt utracił moc Wersja od: 18 października 1997 r.
DZIAŁ IX.
Postępowanie odwoławcze.
Postępowanie odwoławcze.
Przepisy ogólne.
Przepisy ogólne.
§ 1.
Od orzeczenia wydanego w pierwszej instancji przysługuje stronom środek odwoławczy.§ 2.
Orzeczenie można zaskarżyć w całości lub w części.§ 3.
Odwołujący się może skarżyć jedynie rozstrzygnięcia naruszające jego prawa lub szkodzące jego interesom. Ograniczenie to nie dotyczy oskarżyciela publicznego.§ 4.
Oskarżyciel publiczny ma prawo wnieść środek odwoławczy także na korzyść oskarżonego.Od orzeczeń wydanych przez sąd odwoławczy na skutek odwołania lub w toku postępowania odwoławczego nie przysługuje środek odwoławczy.
§ 1.
W środku odwoławczym należy podać, czego domaga się skarżący.§ 2.
Jeżeli środek odwoławczy pochodzi od oskarżyciela publicznego, obrońcy lub pełnomocnika, powinien ponadto zawierać wskazanie zarzutów stawianych rozstrzygnięciu.§ 1.
Środek odwoławczy wnosi się na piśmie do sądu, który wydał zaskarżone orzeczenie.§ 2.
Prezes sądu pierwszej instancji odmawia przyjęcia środka odwoławczego, jeżeli wniesiony został po terminie lub przez osobę nieuprawnioną albo jest niedopuszczalny z mocy ustawy.Na zarządzenie odmawiające przyjęcia środka odwoławczego na podstawie art. 105 § 2 i art. 377 § 2 przysługuje zażalenie.
Sąd odwoławczy pozostawia bez rozpoznania przyjęty środek odwoławczy, jeżeli zachodzą okoliczności określone w art. 377 § 2 albo jeżeli uzna, że przyjęcie tego środka nastąpiło na skutek niezasadnego przywrócenia terminu.
§ 1.
Środek odwoławczy można cofnąć.§ 2.
Oskarżony może cofnąć wniesiony na jego korzyść środek odwoławczy, chyba że wniósł go oskarżyciel publiczny lub zachodzi wypadek przewidziany w art. 70.§ 3.
Środka odwoławczego wniesionego na korzyść oskarżonego nie można bez jego zgody cofnąć.Cofnięty środek odwoławczy sąd pozostawia bez rozpoznania, chyba że zachodzi jedna z przyczyn wymienionych w art. 388.
Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach środka odwoławczego, a w zakresie szerszym o tyle, o ile ustawa to przewiduje.
§ 1.
Sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego tylko wtedy, gdy wniesiono na jego niekorzyść środek odwoławczy i tylko w granicach tego środka.§ 2.
Sąd odwoławczy nie może jednak skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji albo co do którego w pierwszej instancji umorzono postępowanie lub umorzono je warunkowo.§ 3.
Sąd odwoławczy może orzec surowszą karę pozbawienia wolności tylko wtedy, gdy nie zmienia ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku.§ 4.
Sąd apelacyjny nie może zaostrzyć kary przez wymierzenie kary surowszej niż kara 15 lat pozbawienia wolności.§ 5.
Środek odwoławczy wniesiony na niekorzyść oskarżonego może spowodować orzeczenie także na jego korzyść.Sąd odwoławczy uchyla lub zmienia orzeczenie na korzyść współoskarżonych, choćby nie wnieśli środka odwoławczego, jeżeli je uchylił lub zmienił na rzecz współoskarżonego, którego środek odwoławczy dotyczył, gdy istnieją względy, które przemawiają za uchyleniem lub zmianą na rzecz tamtych.
Sąd może ograniczyć rozpoznanie środka odwoławczego tylko do poszczególnych uchybień, podniesionych przez stronę lub podlegających uwzględnieniu z urzędu, jeżeli rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania.
§ 1.
Po rozpoznaniu środka odwoławczego sąd orzeka o utrzymaniu w mocy, zmianie albo uchyleniu zaskarżonego orzeczenia w całości lub części.§ 2.
Jeżeli pozwalają na to zebrane dowody, sąd odwoławczy zmienia zaskarżone orzeczenie, orzekając odmiennie co do istoty, lub uchyla je i umarza postępowanie; w innych wypadkach uchyla orzeczenie i przekazuje sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania; art. 344 stosuje się odpowiednio.Orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia:
1)
obrazy przepisów prawa materialnego, 2)
obrazy przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia, 3)
błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za postawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia, 4)
rażącej niewspółmierności kary albo niesłusznego zastosowania lub niezastosowania środka zabezpieczającego lub innego środka.Niezależnie od granic środka odwoławczego wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd odwoławczy na posiedzeniu uchyla zaskarżone orzeczenie, jeżeli:
1)
w wydaniu orzeczenia brała udział osoba nieuprawniona do orzekania lub podlegająca wyłączeniu na podstawie art. 30, 2)
sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie, 3)
orzeczono o karze lub środku zabezpieczającym nie znanym ustawie, 4)
zachodziła jedna z okoliczności wyłączających postępowanie, wymienionych w art. 11 pkt 3-7, 5)
orzeczenie nie zostało podpisane przez wszystkich członków składu, 6)
oskarżony nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 70 § 1 i art. 71 lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy, 7)
sąd powszechny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu szczególnego lub sąd szczególny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu powszechnego, 8)
sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu, 9)
sprawę rozpoznano podczas nieobecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa, przez co został on pozbawiony możliwości obrony.Orzeczenie podlega zmianie na korzyść oskarżonego lub uchyleniu niezależnie od granic środka odwoławczego, jeżeli jest ono oczywiście niesprawiedliwe.
§ 1. 61
Jeżeli przy rozpoznawaniu środka odwoławczego wyłoni się zagadnienie prawne wymagające zasadniczej wykładni ustawy, sąd wojewódzki lub sąd apelacyjny może odroczyć wydanie orzeczenia i przekazać zagadnienie do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższemu.§ 2.
Sąd Najwyższy może przekazać rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego powiększonemu składowi tego sądu.§ 3.
Uchwała Sądu Najwyższego jest w danej sprawie wiążąca.§ 4.
Obrońcy i pełnomocnicy mają prawo wziąć udział w posiedzeniu.§ 5.
Sąd Najwyższy może przejąć sprawę do swego rozpoznania.§ 1.
Sąd, któremu przekazano sprawę do ponownego rozpoznania, orzeka w granicach, w jakich nastąpiło przekazanie.§ 2.
W wypadku przekazania sprawy do ponownego rozpoznania sąd orzekający w pierwszej instancji przeprowadzając postępowanie w zakresie dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie wyroku, może poprzestać na ich ujawnieniu.§ 3.
Zapatrywania prawne i wskazania sądu odwoławczego co do dalszego postępowania są wiążące dla sądu, któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania.
Apelacja. 62
Apelacja. 62
§ 1.
Termin do wniesienia apelacji wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem.§ 2.
Apelacja wniesiona przed upływem terminu do złożenia wniosku o sporządzenie uzasadnienia wywołuje skutki określone w art. 370 i podlega rozpoznawaniu; apelację taką można uzupełnić w terminie określonym w § 1.§ 1.
Apelacja od wyroku sądu wojewódzkiego, która nie pochodzi od prokuratora lub osoby wymienionej w art. 79 § 2, powinna być sporządzona i podpisana przez adwokata.§ 2. 63
Do apelacji sporządzonej przez prokuratora lub adwokata dołącza się odpowiednią liczbę odpisów dla stron przeciwnych; do apelacji wnoszonej do sądu apelacyjnego dołącza się dodatkowo jeden odpis.§ 1.
Powód cywilny może zaskarżyć wyrok tylko wtedy, gdy wyrok zaskarżył oskarżony lub oskarżyciel.§ 2.
Termin do wniesienia apelacji wynosi dla powoda cywilnego 7 dni od daty zawiadomienia go o przyjęciu apelacji oskarżonego lub oskarżyciela.§ 3.
W razie pozostawienia bez rozpoznania apelacji oskarżonego lub oskarżyciela sąd pozostawia bez rozpoznania apelację powoda cywilnego.§ 4.
Powód cywilny, któremu nie przysługuje apelacja z przyczyn wskazanych w § 1 lub 3, może wystąpić do sądu cywilnego o tę część powództwa, którą sąd karny oddalił.§ 1.
Apelację co do winy uważa się za zwróconą przeciwko całości wyroku.§ 2.
Apelację co do kary zasadniczej uważa się za zwróconą przeciwko całości rozstrzygnięcia o karze.§ 3.
W apelacji można podnosić zarzuty, które nie stanowiły lub nie mogły stanowić przedmiotu zażalenia.§ 1.
O przyjęciu apelacji zawiadamia się prokuratora oraz obrońców i pełnomocników, a w ich braku same strony, po czym niezwłocznie akta przedstawia się sądowi odwoławczemu.§ 2.
Strona może złożyć pisemną odpowiedź na apelację.§ 3.
W wypadku wniesienia apelacji przez prokuratora lub adwokata dołącza się do zawiadomienia odpis apelacji strony przeciwnej, chyba że w sprawie była wyłączona jawność rozprawy ze względu na tajemnicę państwową.Sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę na rozprawie, a w wypadkach przewidzianych przez ustawę - na posiedzeniu.
§ 1.
Niestawiennictwo stron, poza prokuratorem, nie tamuje rozpoznania sprawy na rozprawie. Art. 70 § 2 i art. 71 stosuje się.§ 2.
Brak potwierdzenia zawiadomienia strony o rozprawie odwoławczej nie tamuje rozpoznania sprawy, jeżeli stawił się obrońca lub pełnomocnik.Jeżeli wyznaczono rozprawę, sąd może zarządzić sprowadzenie na nią oskarżonego pozbawionego wolności.
§ 1.
Sąd odwoławczy nie może przeprowadzić postępowania dowodowego co do istoty sprawy.§ 2.
Sąd odwoławczy może jednak w wyjątkowych wypadkach, uznając potrzebę uzupełnienia przewodu sądowego, przeprowadzić dowód bezpośrednio na rozprawie, jeżeli przyczyni się to do przyspieszenia postępowania, a nie jest konieczne przeprowadzenie na nowo przewodu w całości lub w znacznej części. Sąd może przed rozprawą powziąć postanowienie o dopuszczeniu dowodu.§ 3. 64
W postępowaniu odwoławczym sąd apelacyjny może sam przeprowadzić dowód z dokumentu oraz z opinii instytutu, zakładu, instytucji lub biegłego. Przeprowadzenie innych dowodów następuje według art. 342 i 343, które stosuje się odpowiednio.§ 1.
Przewód sądowy w sądzie odwoławczym rozpoczyna ustne sprawozdanie, w którym sędzia sprawozdawca przedstawia przebieg i wyniki dotychczasowego postępowania, a w szczególności treść zaskarżonego wyroku oraz zarzuty i wnioski apelacyjne, jak również kwestie wymagające rozstrzygnięcia z urzędu. W miarę potrzeby odczytuje się z akt poszczególne ich części.§ 2.
Strony mogą składać wyjaśnienia, oświadczenia i wnioski ustnie lub na piśmie; złożone na piśmie podlegają odczytaniu, przy czym art. 340 stosuje się.§ 3.
Przewodniczący udziela głosu stronom w kolejności przez siebie ustalonej. Oskarżonemu lub jego obrońcy nie można odmówić zabrania głosu po przemówieniach innych stron.Sąd odwoławczy poprawia błędną kwalifikację prawną czynu niezależnie od granic środka odwoławczego, jeżeli nawet nie można poza tym wyroku zmienić.
O utrzymaniu w mocy, uchyleniu lub zmianie wyroku sądu pierwszej instancji sąd odwoławczy orzeka wyrokiem.
§ 1.
Uzasadnienie wyroku sporządza się w każdym wypadku i w terminie 14 dni.§ 2.
W uzasadnieniu należy podać, czym kierował się sąd wydając wyrok oraz dlaczego zarzuty i wnioski apelacji sąd uznał za zasadne albo niezasadne.Przepisy dotyczące postępowania przed sądem pierwszej instancji stosuje się odpowiednio w postępowaniu przed sądem odwoławczym, chyba że przepisy niniejszego rozdziału stanowią inaczej.
W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania wolno w dalszym postępowaniu orzec karę surowszą niż orzeczona w uchylonym wyroku tylko wtedy, gdy wyrok ten był zaskarżony na niekorzyść oskarżonego.
Zażalenie.
Zażalenie.
Zażalenie przysługuje na postanowienia sądu zamykające drogę do wydania wyroku oraz na postanowienia co do środka zabezpieczającego, a na inne postanowienia - w wypadkach przewidzianych w ustawie.
Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia, a jeżeli ustawa nakazuje doręczenie postanowienia - od daty doręczenia.
§ 1.
Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, zażalenie nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego postanowienia; sąd jednak, który je wydał, lub sąd powołany do rozpoznania zażalenia może wstrzymać wykonanie postanowienia.§ 2.
Odmowa wstrzymania nie wymaga uzasadnienia.§ 1.
Sąd, na którego postanowienie złożono zażalenie, może je uwzględnić, jeżeli orzeka w tym samym składzie, w którym wydał zaskarżone postanowienie; w innych wypadkach przekazuje zażalenie niezwłocznie wraz z aktami lub niezbędnymi odpisami z akt sprawy sądowi powołanemu do rozpoznania zażalenia.§ 2.
Przepis § 1 o możności uwzględnienia zażalenia przez ten sam sąd nie dotyczy zażaleń na postanowienia kończące postępowanie.§ 3. 65
Zażalenia na postanowienie w przedmiocie tymczasowego aresztowania oraz zabezpieczenia majątkowego powinny być przekazane do rozpoznania w ciągu 48 godzin.§ 4.
66 Zażalenia na postanowienia, o których mowa w § 3, powinny być rozpoznane w ciągu 7 dni.§ 1.
Przepisy dotyczące zażaleń na postanowienia sądu stosuje się odpowiednio do zażaleń na postanowienia prokuratora i prowadzącego dochodzenie.§ 2.
Zażalenie na postanowienie prokuratora rozpoznaje prokurator nadrzędny, a w wypadkach przewidzianych przez ustawę - sąd.§ 3.
Zażalenie na postanowienie prowadzącego postępowanie przygotowawcze, jeżeli nie jest nim prokurator, rozpoznaje prokurator sprawujący nadzór nad tym postępowaniem.§ 1.
Przepisy rozdziału niniejszego stosuje się odpowiednio do zażaleń na zarządzenia, jak również na czynności prowadzącego postępowanie przygotowawcze.§ 2.
Zażalenia na zarządzenia prezesa rozpoznaje sąd odwoławczy.60 Art. 383 zmieniony przez art. 1 pkt 25 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.
61 Art. 390 § 1 zmieniony przez art. 4 pkt 5 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o powołaniu sądów apelacyjnych oraz o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U.90.53.306) z dniem 10 sierpnia 1990 r.
62 Tytuł rozdziału 40 zmieniony przez art. 1 pkt 26 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443), a występujące w przepisach tego rozdziału wyrazy "rewizja", "rewizyjny" oraz "wnioski rewizyjne" zastępuje się wyrazami "apelacja", "odwoławczy" oraz "wnioski apelacyjne" (art. 1 pkt 27-29 ustawy zmieniającej) z dniem 1 stycznia 1996 r.
63 Art. 394 § 2 zmieniony przez art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o powołaniu sądów apelacyjnych oraz o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U.90.53.306) z dniem 10 sierpnia 1990 r.
64 Art. 402 § 3 zmieniony przez art. 4 pkt 4 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o powołaniu sądów apelacyjnych oraz o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U.90.53.306) z dniem 10 sierpnia 1990 r.
65 Art. 412 § 3 zmieniony przez art. 1 pkt 3 lit. a) ustawy z dnia 13 maja 1994 r. (Dz.U.94.74.332) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14 lipca 1994 r.
66 Art. 412 § 4 dodany przez art. 1 pkt 3 lit. b) ustawy z dnia 13 maja 1994 r. (Dz.U.94.74.332) zmieniającej nin. ustawę z dniem 14 lipca 1994 r.