Rozdział 1 - Właściwość i skład sądu. - Kodeks postępowania karnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1969.13.96

Akt utracił moc

Wersja od: 18 października 1997 r.

Rozdział  1.

Właściwość i skład sądu.

Art.  16.

Sąd powiatowy orzeka w pierwszej instancji we wszystkich sprawach, z wyjątkiem spraw przekazanych ustawą do właściwości innego sądu.

Art.  17.

§ 1. Sąd wojewódzki orzeka w pierwszej instancji w sprawach o następujące przestępstwa:

1) 5  o zbrodnie przewidziane w Kodeksie karnym oraz w ustawach szczególnych, z wyjątkiem spraw o zbrodnie określone w art. 210 § 1 Kodeksu karnego,

2) 6  o występki określone w rozdziale XIX oraz w art. 140 § 1, art. 148 § 2, art. 149, 150, 157, 201, 202, 203 §2¹, art. 215 § 2, 227 § 2, art. 260 § 2 i art. 276 Kodeksu karnego,

3) o występki, które z mocy przepisu szczególnego należą do właściwości sądu wojewódzkiego.

§ 2.  Sąd wojewódzki może na wniosek prokuratora wojewódzkiego albo z urzędu rozpoznać jako sąd pierwszej instancji sprawę o każde przestępstwo, jeżeli uzna to za stosowne ze względu na szczególną wagę lub zawiłość sprawy.

§ 3. Sąd wojewódzki rozpoznaje ponadto środki odwoławcze od orzeczeń i zarządzeń wydanych w pierwszej instancji w sądzie powiatowym oraz inne sprawy przekazane mu przez ustawę.

Art.  17¹. ⁷

 Sąd apelacyjny rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń i zarządzeń wydanych w pierwszej instancji w sądzie wojewódzkim.

Art.  18.

 Sąd Najwyższy rozpoznaje:

1) 8  (skreślony),

2) 9  kasacje,

3) inne sprawy przekazane mu przez ustawę.

Art.  19.

§ 1. 10  Na rozprawie głównej sąd orzeka w składzie jednego sędziego i dwóch ławników, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Prezes sądu może zarządzić rozpoznanie sprawy należącej do właściwości danego sądu jako pierwszej instancji w składzie trzech sędziów, jeżeli uzna to za potrzebne ze względu na szczególną zawiłość sprawy. W sprawie o przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 5 lub karą łagodniejszą, co do oskarżonego pozostającego na wolności, prezes sądu rejonowego może zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie jednego sędziego, jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy.

§ 2.   ¹¹  W sprawach o przestępstwa, za które ustawa przewiduje karę śmierci, sąd orzeka w składzie dwóch sędziów i trzech ławników; apelację od wyroku orzekającego karę śmierci albo wnoszącą o wymierzenie takiej kary rozpoznaje sąd w składzie pięciu sędziów.

§ 3.   ¹²  W jednoosobowym składzie sądu sędzia ma prawa i obowiązki przewodniczącego.

Art.  20.

§ 1. 13  Na rozprawie odwoławczej oraz na posiedzeniu sąd orzeka w składzie trzech sędziów, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej. Prezes sądu może jednak zarządzić rozpoznanie sprawy na posiedzeniu sądu pierwszej instancji w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.

§ 2.  Sąd powiatowy orzeka na posiedzeniu w składzie jednego sędziego. Prezes sądu może jednak zarządzić rozpoznanie sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników.

Art.  21.

§ 1. Miejscowo właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd, w którego okręgu popełniono przestępstwo.

§ 2. Jeżeli przestępstwo popełniono na polskim statku wodnym lub powietrznym, a § 1 nie może mieć zastosowania, właściwy jest sąd macierzystego portu statku.

§ 3. Jeżeli przestępstwo popełniono w okręgu kilku sądów, właściwy jest ten z nich, w którym wszczęto najpierw postępowanie.

Art.  22.

§ 1. Jeżeli nie można ustalić miejsca popełnienia przestępstwa, właściwy jest sąd, w którego okręgu:

1) ujawniono przestępstwo,

2) ujęto oskarżonego,

3) oskarżony przed popełnieniem przestępstwa stale mieszkał lub czasowo przebywał - zależnie od tego, w którym z tych sądów najpierw wszczęto postępowanie.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli przestępstwo popełniono za granicą.

§ 3. Jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej sądu według przepisów poprzedzających, sprawę rozpoznaje sąd właściwy dla dzielnicy Śródmieście m. st. Warszawy.

Art.  23.

§ 1. Jeżeli tę samą osobę oskarżono o kilka przestępstw, a sprawy należą do właściwości różnych sądów tego samego rzędu, właściwy jest sąd, w którym najpierw wszczęto postępowanie.

§ 2. Jeżeli sprawy należą do właściwości sądów różnego rzędu, sprawę rozpoznaje sąd wyższego rzędu.

Art.  24.

§ 1. Sąd właściwy dla sprawców przestępstw jest również właściwy dla pomocników, podżegaczy oraz innych osób, których przestępstwo pozostaje w ścisłym związku z przestępstwem sprawcy, jeżeli postępowanie przeciwko nim toczy się jednocześnie.

§ 2. Sprawy osób wymienionych w § 1 powinny być połączone we wspólnym postępowaniu; art. 23 stosuje się odpowiednio.

§ 3. Jeżeli zachodzą okoliczności utrudniające łączne rozpoznanie spraw, o których mowa w § 1 i 2, można wyłączyć i odrębnie rozpoznać sprawę poszczególnych osób lub o poszczególne czyny; sprawa wyłączona podlega rozpoznaniu przez sąd właściwy według zasad ogólnych.

Art.  25.

§ 1. Sąd bada z urzędu swą właściwość, a w razie stwierdzenia swej niewłaściwości przekazuje sprawę właściwemu sądowi lub innemu organowi.

§ 2. Jeżeli sąd na rozprawie głównej stwierdza, że nie jest właściwy miejscowo lub że właściwy jest sąd niższego rzędu, może przekazać sprawę innemu sądowi jedynie wtedy, gdy powstaje konieczność odroczenia rozprawy.

§ 3. Na postanowienie w kwestii właściwości przysługuje zażalenie.

Art.  26.

Sąd wyższego rzędu nad sądem właściwym może przekazać sprawę innemu sądowi równorzędnemu, jeżeli większość osób, które należy wezwać na rozprawę, zamieszkuje blisko tego sądu, a z dala od sądu właściwego.

Art.  27.

Sąd Najwyższy może z inicjatywy właściwego sądu lub na wniosek prokuratora przekazać sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu, jeżeli wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości.

Art.  28.

§ 1. Spór o właściwość między sądami równorzędnymi rozstrzyga ostatecznie sąd wyższego rzędu nad sądem, który pierwszy wszczął spór.

§ 2. W czasie trwania sporu każdy z tych sądów przedsiębierze czynności nie cierpiące zwłoki.

Art.  29.

Jeżeli sąd wojskowy przekaże sprawę sądowi powszechnemu lub nie przyjmie sprawy przekazanej mu przez sąd powszechny, sprawę rozpoznaje sąd powszechny.

⁵ Art. 17 § 1 pkt 1:

- zmieniony przez art. 4 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o powołaniu sądów apelacyjnych oraz o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, o Sądzie Najwyższym, o Nzczelnym Sądzie Administracyjnym i o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U.90.53.306) z dniem 1 stycznia 1991 r.

- zmieniony przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.

⁶ Art. 17 § 1 pkt 2 zmieniony przez art. 4 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o powołaniu sądów apelacyjnych oraz o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U.90.53.306) z dniem 1 stycznia 1991 r.

⁷ Art. 17¹ dodany przez art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o powołaniu sądów apelacyjnych oraz o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U.90.53.306) z dniem 10 sierpnia 1990 r.

⁸ Art. 18 pkt 1 skreślony przez art. 4 pkt 3 ustawy z dnia 13 lipca 1990 r. o powołaniu sądów apelacyjnych oraz o zmianie ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych, Kodeks postępowania cywilnego, Kodeks postępowania karnego, o Sądzie Najwyższym, o Naczelnym Sądzie Administracyjnym i o Krajowej Radzie Sądownictwa (Dz.U.90.53.306) z dniem 10 sierpnia 1990 r.

⁹ Art. 18 pkt 2 zmieniony przez art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.

¹⁰ Art. 19 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. a) ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.

¹¹ Art. 19 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 4 lit. b) ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.

¹² Art. 19 § 3 dodany przez art. 1 pkt 4 lit. c) ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.

¹³ Art. 20 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o zmianie Kodeksu postępowania karnego, ustawy o ustroju sądów wojskowych, ustawy o opłatach w sprawach karnych i ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz.U.95.89.443) z dniem 1 stycznia 1996 r.