Dział 4 - ORZECZENIA SĄDOWE. - Kodeks postępowania cywilnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1930.83.651

Akt utracił moc

Wersja od: 1 stycznia 1933 r.

Dział  IV.

ORZECZENIA SĄDOWE.

Rozdział  I.

Wyroki.

Art.  346. 

Gdy po zamknięciu rozprawy sąd uzna, że sprawa jest dostatecznie wyjaśniona do stanowczego rozstrzygnięcia stosunku spornego, wydaje wyrok. Zasądzeniu roszczenia nie stoi na przeszkodzie okoliczność, że stało się ono wymagalnem w toku sprawy.

Art.  347. 

§ 1. Na wniosek powoda, sąd może wydać wyrok częściowy, jeżeli dostatecznie wyjaśniona jest do rozstrzygnięcia tylko część żądania lub niektóre z żądań pozwu; to samo dotyczy powództwa wzajemnego.

§ 2. Na tej samej podstawie sąd może wydać wyrok częściowy, rozstrzygając co do całości żądania pozwu głównego lub wzajemnego.

Art.  348. 

§ 1. Sąd, uznając roszczenie za usprawiedliwione w zasadzie, może wydać wyrok wstępny tylko co do samej zasady, co do spornej zaś wysokości żądania - zarządzić bądź dalszą rozprawę, bądź jej odroczenie.

§ 2. W razie zarządzenia dalszej rozprawy, wyrok co do wysokości żądania, jak również rozstrzygnięcie co do kosztów może zapaść dopiero po uprawomocnieniu się wyroku wstępnego.

§ 3. Od zarządzenia dalszej rozprawy lub odroczenia niema środka odwoławczego.

Art.  349. 

Sąd nie ma prawa wyrokować co do rzeczy, która nie była przedmiotem żądania, ani zasądzać ponad żądanie.

Art.  350. 

Jeżeli w sprawie o szkody i straty lub o dochody sąd uzna, że ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe lub nader utrudnione, wówczas może w wyroku zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny, opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy.

Art.  351. 

W przypadkach prawem przewidzianych sąd stosuje normy prawa zwyczajowego skutkiem powołania się strony, o ile normy te są sądowi znane lub zostały w toku postępowania stwierdzone.

Art.  352. 

§ 1. Jeżeli zachodzi potrzeba stosowania prawa obcego, sąd zasięgnie opinji Ministra Sprawiedliwości, o ile prawo to nie jest sądowi znane, albo nie zostało stwierdzone w toku postępowania.

§ 2. To samo dotyczy stwierdzenia wzajemności w stosunku do obcego państwa.

Art.  353. 

Wyrok może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku.

Art.  354. 

§ 1. Wyrok wydany będzie po niejawnej naradzie sędziów. Narada obejmuje dyskusję oraz głosowanie nad mającem zapaść orzeczeniem sądu.

§ 2. Przewodniczący zbiera głosy sędziów według ich starszeństwa służbowego, poczynając od najmłodszego, sam zaś głosuje ostatni. Sprawozdawca, jeżeli jest wyznaczony, głosuje pierwszy. Wyrok zapada większością głosów; w braku większości, przeważa zdanie przewodniczącego. Sędzia, który przy głosowaniu nie zgodził się z większością, może złożyć swoje zdanie odrębne z uzasadnieniem.

§ 3. Sentencję wyroku podpisują wszyscy sędziowie.

Art.  355. 

Sentencja wyroku powinna zawierać wymienienie sądu: nazwiska sędziów, protokólanta i prokuratora, jeżeli brał udział w sprawie; datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku; wymienienie stron i oznaczenie przedmiotu sprawy, wreszcie rozstrzygnięcie sądu o żądaniach stron.

Art.  356. 

§ 1. Przewodniczący ogłasza sentencję wyroku publicznie przez jej odczytanie. Ogłoszenia nie wstrzymuje nieobecność stron.

§ 2. 29  W sprawie zawiłej sąd może odroczyć ogłoszenie sentencji na czas do dwóch tygodni. Datę ogłoszenia sentencji należy obwieścić niezwłocznie po zamknięciu rozprawy. Sentencję ogłasza przewodniczący.

Art.  357.  ³⁰

 Wyrok z uzasadnieniem powinien być w ciągu dwóch tygodni sporządzony na piśmie, jeżeli strona tego zażądała przed upływem tygodnia od ogłoszenia sentencji. Sporządzenie uzasadnienia należy do sędziego sprawozdawcy, a gdy nie był wyznaczony - do sędziego, któremu przewodniczący rozprawy to poruczy

Art.  358. 

Wyrok z uzasadnieniem ponad to, co obejmuje sentencja, zawiera powody rozstrzygnięcia, a mianowicie ustalenie jego podstawy faktycznej przez wskazanie faktów, które sąd uznał za udowodnione, i dowodów, na jakich się oparł, oraz wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Art.  359. 

Wyrok podpisują sędziowie, którzy brali udział w jego wydaniu. Gdyby którykolwiek z sędziów nie mógł podpisać wyroku, przewodniczący lub najstarszy służbą sędzia zaznacza na wyroku przyczynę braku podpisu.

Art.  360. 

Wyrok obowiązuje sąd od chwili ogłoszenia sentencji, a gdy ogłoszenia nie było, od chwili podpisania wyroku z uzasadnieniem.

Art.  361. 

§ 1. 31  Wypis wyroku z uzasadnieniem powinien być z urzędu doręczony stronom we wszystkich sprawach, w których występuje Prokuratorja Generalna. Pozatem doręcza się go tylko stronie, która we właściwym terminie zażądała jego sporządzenia.

§ 2. Sekretarz sądu podpisuje wypisy wyroków, jak również odpisy całego wyroku lub tylko jego sentencji, które mogą być wydawane na żądanie i na koszt strony.

Rozdział  II.

Natychmiastowa wykonalność wyroków.

Art.  362. 

Na wniosek powoda, sąd nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, w całości lub w części w następujących przypadkach:

1) jeżeli zasądza żądanie pozwu w całości lub w części na podstawie uznania ze strony pozwanego;

2) jeżeli zasądza alimenty lub wynagrodzenie za pracę;

3) jeżeli opóźnienie uniemożliwiłoby lub znacznie utrudniło wykonanie wyroku, albo naraziło powoda na straty;

4) jeżeli wyrok jest zaoczny;

5) jeżeli wyrok zapadł w sprawie, która według przepisów kodeksu może być rozpoznana przez wydział handlowy;

6) jeżeli wyrok zapadł w sprawie z wekslu, czeku lub dokumentu publicznego.

Art.  363. 

§ 1. Sąd może uzależnić natychmiastową wykonalność wyroku od złożenia przez powoda stosownego zabezpieczenia.

§ 2. Zabezpieczenie może polegać też na wstrzymaniu wydania powodowi sum pieniężnych po ich wyegzekwowaniu od pozwanego lub na wstrzymaniu sprzedaży zajętego majątku ruchomego. Sprzedaż nieruchomości wstrzymuje się z urzędu do czasu uprawomocnienia się wyroku.

§ 3. Zabezpieczenie musi być w każdym razie nakazane w przypadku, przewidzianym w punkcie trzecim artykułu poprzedzającego.

Art.  364. 

§ 1. Natychmiastowa wykonalność nie będzie jednak wyrzeczona nawet za zabezpieczeniem, jeżeli wskutek wykonania wyroku może wyniknąć dla pozwanego niepowetowana szkoda. Przepis ten nie ma zastosowania do wyroków zasądzających alimenty lub wynagrodzenie za pracę.

§ 2. Natychmiastowa wykonalność nie będzie również wyrzeczona nawet za zabezpieczeniem w sprawach przeciwko Skarbowi Państwa oraz przedsiębiorstwom państwowym, zastępowanym przez Prokuratorję Generalną.

Art.  365.  ³²

 Rygor natychmiastowej wykonalności ma moc obowiązującą od chwili ogłoszenia wyroku lub od chwili wydania wyroku, jeżeli nie był ogłoszony.

Rozdział  III.

Wyroki zaoczne.

Art.  366. 

§ 1. Na wniosek powoda będzie wydany przeciwko pozwanemu wyrok zaoczny, jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie, wyznaczone na rozprawę, albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie.

§ 2. W tym przypadku przyjmuje się za prawdziwe oświadczenia faktyczne przytoczone w pozwie, o ile nie są sprzeczne z dowodami, znajdującemi się w aktach sprawy.

Art.  367. 

§ 1. Wyrok, wydany w nieobecności pozwanego, nie będzie zaoczny, jeżeli pozwany żądał przeprowadzenia rozprawy w swej nieobecności, albo składał już w sprawie wyjaśnienia ustnie lub na piśmie.

§ 2. Sąd obowiązany jest rozważyć oświadczenia faktyczne i wnioski strony niestawającej, znajdujące się w aktach sprawy.

Art.  368.  ³³

 W razie nienadejścia dowodu doręczenia na dzień rozprawy, sąd może w ciągu następnych dwóch tygodni wydać wyrok zaoczny, jeżeli w tym czasie otrzyma dowód doręczenia

Art.  369. 

Jeżeli w przypadku spółuczestnictwa jednolitego jedni spółuczestnicy sporu działają w sprawie, a inni nie działają, wyrok zaoczny zapaść nie może.

Art.  370. 

§ 1. Pozwany, przeciwko któremu zapadł wyrok zaoczny, może założyć sprzeciw w ciągu dwóch tygodni od doręczenia mu wyroku.

§ 2. W piśmie, zawierającem sprzeciw, pozwany powinien przytoczyć zarzuty przeciwko żądaniu pozwu oraz fakty i dowody na ich uzasadnienie.

§ 3. Sprzeciw, nie odpowiadający temu wymaganiu, albo wniesiony po terminie, będzie przez sąd bez rozprawy odrzucony.

Art.  371. 

Po przyjęciu sprzeciwu, przewodniczący wyznacza termin rozprawy oraz zarządza doręczenie sprzeciwu powodowi.

Art.  372. 

§ 1. Przy samem założeniu sprzeciwu, jak również później do czasu wydania przez sąd nowego wyroku, pozwany może żądać zawieszenia nadanego wyrokowi zaocznemu rygoru natychmiastowej wykonalności.

§ 2. Wniosek ten sąd rozstrzygnie bez zwłoki.

§ 3. Od sądu zależy zarządzić wraz z zawieszeniem wykonalności środki zabezpieczenia, stosownie do przepisów poprzedzającego rozdziału.

Art.  373. 

Po ponownem rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym albo utrzymuje w mocy wyrok zaoczny albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu.

Art.  374. 

Koszty rozprawy zaocznej i sprzeciwu ponosi pozwany, choćby następnie wyrok zaoczny został uchylony.

Art.  375.  ³⁴

§ 1. Wyroki zaoczne mogą być zredagowane w skróconej formie.

§ 2. Wyroki zaoczne doręcza się z urzędu obu stronom.

Rozdział  IV.

Sprostowanie, uzupełnienie i wykładnia wyroków.

Art.  376. 

§ 1. Sąd może na posiedzeniu niejawnem sprostować w wyroku niedokładności, omyłki pisarskie, rachunkowe lub inne oczywiste omyłki.

§ 2. Sąd może, w razie potrzeby, zażądać wyjaśnień stron lub zarządzić rozprawę.

§ 3. Sprostowanie wyroku umieszcza się na oryginale, a na żądanie stron także na wypisach wyroku.

Art.  377.  ³⁵

 Strona może w ciągu dwóch tygodni od ogłoszenia wyroku zgłosić wniosek o jego uzupełnienie, jeżeli sąd nie orzekł o całości jej żądania lub co do natychmiastowej wykonalności wyroku. Sąd może przed rozstrzygnięciem wniosku o uzupełnienie wyroku w razie potrzeby zażądać wyjaśnień stron lub zarządzić rozprawę.

Art.  378. 

Sąd, który wydał wyrok, rozstrzyga na wniosek strony wątpliwości co do wykładni tego wyroku, jakie mogłyby się nastręczyć przy jego wykonaniu.

Art.  379. 

Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w postaci wyroku, jeżeli uzupełnienie nie dotyczy wyłącznie kosztów lub natychmiastowej wykonalności.

Art.  380. 

Wniosek o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wyroku nie ma wpływu na bieg terminu do założenia środka odwoławczego od wyroku.

Rozdział  V.

Postanowienia sądu.

Art.  381. 

Sąd wydaje swe orzeczenie w postaci postanowienia, jeżeli w myśl przepisów niniejszego kodeksu nie zapada wyrok.

Art.  382. 

§ 1. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął pozew, lub jeże i wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne.

§ 2. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść bez rozprawy, jeżeli powód cofnął pozew w piśmie procesowem.

Art.  383.  ³⁶

§ 1. Postanowienie, wydane na podstawie rozprawy, doręcza się stronie na jej żądanie tylko wówczas, gdy służy jej zażalenie od postanowienia lub prawo żądania egzekucji.

§ 2. Postanowienia wydane bez rozprawy doręcza się obu stronom z wyjątkiem postanowień o zabezpieczeniu powództwa.

Art.  384. 

Postanowienia nie kończące postępowania (przedstanowcze) mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy.

Art.  385. 

Do postanowień należy stosować odpowiednio przepisy o wyrokach, o ile kodeks nie stanowi inaczej.

Art.  386.  ³⁷

 Wyroku z uzasadnieniem nie doręcza się stronie, która zażądała jego sporządzenia, lecz tylko zawiadamia się ją o sporządzeniu uzasadnienia.

Rozdział  VI.

Prawomocność orzeczeń sądowych.

Art.  387. 

Orzeczenie sądu staje się prawomocnem, jeżeli stronom nie służy środek odwoławczy, albo jeżeli po wydaniu orzeczenia strony w oświadczeniu, skierowanem do sądu, zrzekły się środka odwoławczego.

Art.  388. 

Orzeczenie prawomocne obowiązuje nietylko strony i sąd, który je wydał, ale również inne sądy oraz urzędy Rzeczypospolitej.

Art.  389. 

Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, nadto tylko między temi samemi stronami, jeżeli z ustaw inaczej nie wynika.

²⁹ Art. 356 § 2 zmieniony przez art. 1 pkt 25 rozpozporządzenia z mocą ustawy z dnia 27 października 1932 r. (Dz.U.1932.93.802) zmieniającego nin. rozporządzenie z mocą ustawy z dniem 1 stycznia 1933 r.

³⁰ Art. 357 zmieniony przez art. 1 pkt 26 rozpozporządzenia z mocą ustawy z dnia 27 października 1932 r. (Dz.U.1932.93.802) zmieniającego nin. rozporządzenie z mocą ustawy z dniem 1 stycznia 1933 r.

³¹ Art. 361 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 27 rozpozporządzenia z mocą ustawy z dnia 27 października 1932 r. (Dz.U.1932.93.802) zmieniającego nin. rozporządzenie z mocą ustawy z dniem 1 stycznia 1933 r.

³² Art. 365 zmieniony przez art. 1 pkt 28 rozpozporządzenia z mocą ustawy z dnia 27 października 1932 r. (Dz.U.1932.93.802) zmieniającego nin. rozporządzenie z mocą ustawy z dniem 1 stycznia 1933 r.

³³ Art. 368 zmieniony przez art. 1 pkt 29 rozpozporządzenia z mocą ustawy z dnia 27 października 1932 r. (Dz.U.1932.93.802) zmieniającego nin. rozporządzenie z mocą ustawy z dniem 1 stycznia 1933 r.

³⁴ Art. 375 zmieniony przez art. 1 pkt 30 rozpozporządzenia z mocą ustawy z dnia 27 października 1932 r. (Dz.U.1932.93.802) zmieniającego nin. rozporządzenie z mocą ustawy z dniem 1 stycznia 1933 r.

³⁵ Art. 377 zmieniony przez art. 1 pkt 31 rozpozporządzenia z mocą ustawy z dnia 27 października 1932 r. (Dz.U.1932.93.802) zmieniającego nin. rozporządzenie z mocą ustawy z dniem 1 stycznia 1933 r.

³⁶ Art. 383 zmieniony przez art. 1 pkt 32 rozpozporządzenia z mocą ustawy z dnia 27 października 1932 r. (Dz.U.1932.93.802) zmieniającego nin. rozporządzenie z mocą ustawy z dniem 1 stycznia 1933 r.

³⁷ Art. 386 zmieniony przez art. 1 pkt 33 rozpozporządzenia z mocą ustawy z dnia 27 października 1932 r. (Dz.U.1932.93.802) zmieniającego nin. rozporządzenie z mocą ustawy z dniem 1 stycznia 1933 r.