Rozdział 2 - Zażalenie - Kodeks postępowania cywilnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.2023.1550 t.j.

Akt obowiązujący
Wersja od: 25 marca 2024 r. do: 30 września 2024 r.

Rozdział  2

Zażalenie

§  1. 
Zażalenie do sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienia sądu pierwszej instancji kończące postępowanie w sprawie, a ponadto na postanowienia sądu pierwszej instancji i zarządzenia przewodniczącego, których przedmiotem jest:
1)
zwrot pisma wniesionego jako pozew, z którego nie wynika żądanie rozpoznania sprawy;
2)
zwrot pozwu;
3)
odmowa odrzucenia pozwu;
4)
przekazanie sprawy sądowi równorzędnemu lub niższemu albo podjęcie postępowania w innym trybie;
5)
zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
51)
sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
6)
zwrot kosztów, określenie zasad ponoszenia przez strony kosztów procesu, zwrot opłaty lub obciążenie kosztami sądowymi - jeżeli strona nie składa środka zaskarżenia co do istoty sprawy.
§  2. 
Termin do wniesienia zażalenia wynosi tydzień od dnia doręczenia postanowienia z uzasadnieniem, w tym także w przypadku, gdy doręczenie to nastąpiło z urzędu. Jeżeli przy wydaniu postanowienia sąd odstąpił od jego uzasadnienia, termin liczy się od dnia ogłoszenia postanowienia, a jeżeli podlegało ono doręczeniu - od dnia jego doręczenia.
§  3. 
Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma procesowego oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia ze wskazaniem w miarę potrzeby nowych faktów i dowodów.
§  4. 
Jeżeli przepis szczególny przewiduje, że stronie przysługuje zażalenie na postanowienie sądu, ale nie określa, jaki sąd ma je rozpoznać, zażalenie rozpoznaje sąd drugiej instancji.
§  1. 
Zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje na postanowienie sądu drugiej instancji odrzucające skargę kasacyjną oraz na postanowienie sądu drugiej lub pierwszej instancji odrzucające skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.
§  11
Zażalenie do Sądu Najwyższego przysługuje także w razie uchylenia przez sąd drugiej instancji wyroku sądu pierwszej instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.
§  2. 
(uchylony).
§  3. 
Do postępowania przed Sądem Najwyższym toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio art. 394 § 2 i 3, art. 395, art. 397 § 1 i 11, art. 3986 § 3, art. 39814, art. 39815 § 1 zdanie pierwsze, art. 39816, art. 39817 i art. 39821.
§  1. 
Zażalenie do innego składu sądu pierwszej instancji przysługuje na postanowienia tego sądu, których przedmiotem jest:
1)
odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie;
2)
oddalenie opozycji przeciwko wstąpieniu interwenienta ubocznego oraz niedopuszczenie interwenienta do udziału w sprawie wskutek uwzględnienia opozycji;
3)
rygor natychmiastowej wykonalności;
4)
wstrzymanie wykonania prawomocnego orzeczenia do czasu rozstrzygnięcia skargi o wznowienie postępowania;
5)
stwierdzenie prawomocności orzeczenia;
6)
skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę, zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka oraz odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia;
7)
odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia;
8)
(uchylony);
9)
zwrot zaliczki, zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oraz wynagrodzenie biegłego, mediatora, kuratora ustanowionego dla strony w danej sprawie i należności świadka, a także koszty przyznane w nakazie zapłaty, jeżeli nie wniesiono środka zaskarżenia od nakazu;
10)
oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
11)
zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem;
12)
odrzucenie zażalenia;
13)
odrzucenie skargi na orzeczenie referendarza sądowego;
14)
zatwierdzenie ugody w sprawie odwołania do sądu ochrony konkurencji i konsumentów;
15)
wstrzymanie wykonania decyzji, w przypadku zawieszenia postępowania, na zgodny wniosek stron zamierzających zawrzeć ugodę w sprawie odwołania do sądu ochrony konkurencji i konsumentów.
§  11
Sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, odrzuca w składzie jednego sędziego zażalenie spóźnione, nieopłacone lub z innych przyczyn niedopuszczalne, jak również zażalenie, którego braków strona nie usunęła w wyznaczonym terminie.
§  1240
 Sąd rozpoznaje zażalenie, o którym mowa w § 1, w składzie trzech sędziów.
§  2. 
W postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia, o którym mowa w § 1, przepisy art. 394 § 2 i 3 oraz art. 395-397 stosuje się odpowiednio.
§  3. 
Jeżeli w sądzie pierwszej instancji nie można utworzyć składu do rozpoznania zażalenia, zażalenie rozpoznaje sąd drugiej instancji. Okoliczność, o której mowa w zdaniu pierwszym, nie podlega badaniu przez sąd drugiej instancji.

Jeżeli zaskarżono postanowienie, o którym mowa w art. 394 § 1 i zarazem w art. 3941a § 1, zażalenie rozpoznaje sąd drugiej instancji.

§  1. 
Zażalenie do innego składu sądu drugiej instancji przysługuje na postanowienie tego sądu o odrzuceniu apelacji, postanowienie o odrzuceniu skargi o wznowienie postępowania i postanowienie o umorzeniu postępowania wywołanego wniesieniem apelacji.
§  11
Zażalenie do innego składu sądu drugiej instancji przysługuje także na postanowienia tego sądu, których przedmiotem jest:
1)
odmowa zwolnienia od kosztów sądowych lub cofnięcie takiego zwolnienia oraz odmowa ustanowienia adwokata lub radcy prawnego lub ich odwołanie,
2)
oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego,
3)
zwrot kosztów procesu, o ile nie wniesiono skargi kasacyjnej,
4)
zwrot kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu,
41) 41
 wynagrodzenie biegłego, mediatora i należności świadka,
5)
skazanie świadka, biegłego, strony, jej pełnomocnika oraz osoby trzeciej na grzywnę,
51) 42
 odmowa uzasadnienia orzeczenia oraz jego doręczenia,
6)
zarządzenie przymusowego sprowadzenia i aresztowania świadka,
7)
odmowa zwolnienia świadka i biegłego od grzywny i świadka od przymusowego sprowadzenia

- z wyjątkiem postanowień wydanych w wyniku rozpoznania zażalenia na postanowienie sądu pierwszej instancji.

§  12
Jeżeli zażalenie, o którym mowa w § 1 i 11, jest spóźnione, nieopłacone lub z innych przyczyn niedopuszczalne albo jego braków strona nie usunęła w wyznaczonym terminie, sąd odrzuca je w składzie jednego sędziego. Na postanowienie przysługuje zażalenie do innego składu sądu drugiej instancji.
§  1343
 Sąd rozpoznaje zażalenie, o którym mowa w § 1 i 11, w składzie trzech sędziów.
§  2. 
W postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia, o którym mowa w § 1-12, przepisy art. 394 § 2 i 3 oraz art. 395-397 stosuje się odpowiednio.
§  1. 
Niedopuszczalne jest zażalenie wniesione jedynie dla zwłoki w postępowaniu.
§  2. 
Za zażalenie wniesione jedynie dla zwłoki w postępowaniu uważa się:
1)
drugie i dalsze zażalenie wniesione przez tę samą stronę na to samo postanowienie,
2)
zażalenie na postanowienie wydane w wyniku czynności wywołanych wniesieniem przez tę samą stronę wcześniejszego zażalenia

- chyba że okoliczności sprawy wykluczają tę ocenę.

§  3. 
Zażalenie, o którym mowa w § 1, pozostawia się w aktach sprawy bez żadnych dalszych czynności, w szczególności nie przedstawia się go do rozpoznania sądowi właściwemu. To samo dotyczy pism związanych z jego wniesieniem.
§  4. 
O pozostawieniu zażalenia i pism związanych z jego wniesieniem zawiadamia się stronę wnoszącą tylko raz - przy wniesieniu zażalenia.
§  5. 
Przepis art. 380 stosuje się odpowiednio.
§  1. 
W przypadku wniesienia zażalenia sąd pierwszej instancji niezwłocznie przedstawia je wraz z aktami sądowi właściwemu do jego rozpoznania, chyba że zażalenie jest spóźnione lub z mocy prawa niedopuszczalne. W takim przypadku sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, odrzuca zażalenie w składzie jednego sędziego.
§  11
Strona przeciwna może wnieść odpowiedź na zażalenie w terminie tygodnia od dnia doręczenia zażalenia, a w przypadkach gdy ustawa przewiduje doręczenie zaskarżonego postanowienia tylko jednej ze stron oraz w przypadkach wskazanych w art. 3941a § 1 pkt 6 - od dnia wniesienia zażalenia.
§  2. 
Jeżeli zażalenie zarzuca nieważność postępowania lub jest oczywiście uzasadnione, sąd, który wydał zaskarżone postanowienie, może, nie przesyłając akt sądowi drugiej instancji, uchylić zaskarżone postanowienie i w miarę potrzeby sprawę rozpoznać na nowo. Od ponownie wydanego postanowienia przysługują środki odwoławcze na zasadach ogólnych.

Sąd może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia.

§  1.  44
 Sąd rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego.
§  1145
 Sąd drugiej instancji odrzuca zażalenie, jeżeli podlegało ono odrzuceniu przez sąd pierwszej instancji, jak również zażalenie, którego braków strona nie usunęła w wyznaczonym terminie.
§  2. 
W postępowaniu toczącym się na skutek zażalenia sąd uzasadnia z urzędu postanowienie kończące to postępowanie. W sprawach, w których zażalenie oddalono lub zmieniono treść sentencji zaskarżonego postanowienia, pisemne uzasadnienie sporządza się tylko wówczas, gdy strona zgłosiła wniosek o doręczenie postanowienia z uzasadnieniem.
§  3. 
Do postępowania toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu apelacyjnym.

(uchylony).

Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do zażaleń na zarządzenia przewodniczącego.

40 Art. 3941a § 12 dodany przez art. 1 pkt 18 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1860) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 września 2023 r.
41 Art. 3942 § 11 pkt 41 zmieniony przez art. 1 pkt 19 lit. a tiret pierwsze ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1860) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 września 2023 r.
42 Art. 3942 § 11 pkt 51 dodany przez art. 1 pkt 19 lit. a tiret drugie ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1860) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 września 2023 r.
43 Art. 3942 § 13 dodany przez art. 1 pkt 19 lit. b ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1860) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 września 2023 r.
44 Art. 397 § 1 zmieniony przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1860) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 września 2023 r.
45 Art. 397 § 11 zmieniony przez art. 1 pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 2023 r. (Dz.U.2023.1860) zmieniającej nin. ustawę z dniem 28 września 2023 r.