Rozdział 8 - Egzekucja z pożytków i dochodów z nieruchomości przez zarząd przymusowy. - Kodeks postępowania cywilnego.

Dziennik Ustaw

Dz.U.1950.43.394 t.j.

Akt utracił moc
Wersja od: 16 czerwca 1962 r.

Rozdział  VIII.

Egzekucja z pożytków i dochodów z nieruchomości przez zarząd przymusowy.

§  1. 
Zarząd przymusowy można ustanowić nad nieruchomością, z której egzekucja przez sprzedaż jest niedopuszczalna wskutek istniejących ograniczeń prawa własności.
§  2. 
Nad nieruchomością, nie podlegającą takim ograniczeniom, zarząd przymusowy można ustanowić tylko wtedy, gdy czysty dochód dwuletni z tej nieruchomości wystarczy na zaspokojenie wierzytelności egzekwowanej.
§  3. 
Wierzyciel powinien we wniosku o wszczęcie egzekucji udowodnić istnienie ograniczeń prawa własności lub uprawdopodobnić skuteczność egzekucji w myśl paragrafów poprzedzających.
§  4. 
Jeżeli w toku egzekucji okaże się, że dochód dwuletni nie wystarczy na zaspokojenie wierzytelności egzekwowanej, egzekucję przez zarząd przymusowy umarza się.

Do ustanowienia zarządu przymusowego nad nieruchomością właściwy jest sąd, w którego okręgu nieruchomość jest położona.

§  1. 
Wskutek wniosku wierzyciela o ustanowienie zarządu przymusowego nad nieruchomością, we wniosku wymienioną, sąd wzywa dłużnika, aby zapłacił dług w ciągu dwóch tygodni pod rygorem wyznaczenia zarządcy.
§  2. 
Na postanowienie co do ustanowienia zarządu służy zażalenie.
§  1. 
Jednocześnie z wysłaniem dłużnikowi wezwania sąd przesyła do sądu powiatowego żądanie dokonania wpisu o ustanowieniu zarządu przymusowego we właściwej księdze wieczystej. Prawo zgłoszenia tego żądania służy także wierzycielowi.
§  2. 
Jeżeli nieruchomość nie ma urządzonej księgi wieczystej albo jeżeli urządzona dla niej księga wieczysta zaginęła lub uległa zniszczeniu, sąd zarządzi złożenie odpisu postanowienia o ustanowieniu zarządu przymusowego do zbioru dokumentów, prowadzonego dla tej nieruchomości.

O ustanowieniu zarządu przymusowego sąd zawiadamia również władze i instytucje publiczne, powołane do ściągania należności z tytułu podatków i innych danin publicznych z nieruchomości.

§  1. 
W stosunku do dłużnika nieruchomość jest zajęta z chwilą doręczenia mu wezwania. W stosunku do dłużnika, któremu nie doręczono wezwania, jako też w stosunku do osób trzecich nieruchomość jest zajęta z chwilą dokonania wpisu w księdze wieczystej.
§  2. 
Jednakże w stosunku do każdego, kto wiedział o wszczęciu egzekucji, skutki zajęcia powstają z chwilą, gdy o wszczęciu egzekucji powziął wiadomość, chociażby wezwanie nie zostało jeszcze wysłane dłużnikowi ani wpis w księdze wieczystej nie był jeszcze dokonany.

Zajęcie nieruchomości pociąga za sobą takie skutki, jak zajęcie w toku egzekucji z nieruchomości.

§  1. 
Po zajęciu nieruchomości nie można kierować egzekucji do pożytków i dochodów z zajętej nieruchomości w sposób inny niż przez zarząd przymusowy.
§  2. 
Wierzyciel, który skierował egzekucję przez zarząd przymusowy do nieruchomości, co do której inny wierzyciel uzyskał zarząd przymusowy, przyłącza się do postępowania wszczętego wcześniej i nie może żądać powtórzenia czynności już dokonanych; poza tym ma te same prawa, co pierwszy wierzyciel.

Przepisy kodeksu niniejszego o łączeniu postępowania egzekucyjnego z nieruchomości oraz o ustanowieniu kuratora do zastępowania osoby nieobecnej w tym postępowaniu stosuje się odpowiednio przy zarządzie przymusowym.

Zajęcie nieruchomości obejmuje wszelkie jej przynależności, płody i pożytki już zebrane, a znajdujące się na miejscu, jako też płody i pożytki przyszłe, czynsze najmu i dzierżawy z nieruchomości zajętej, zarówno przypadające jak i w przyszłości należne, oraz prawa z umów ubezpieczenia przedmiotów zajętych tudzież należności przypadające z tych umów.

§  1. 
Przez zajęcie zostaje dłużnikowi odjęty zarząd i użytkowanie zajętej nieruchomości.
§  2. 
Jeżeli dłużnik w chwili zajęcia korzysta z pomieszczeń w zajętej nieruchomości, należy mu je pozostawić. Sąd może jednak na wniosek wierzyciela zarządzić odebranie pozostawionych dłużnikowi pomieszczeń, jeżeli dłużnik lub jego domownik przeszkadza zarządcy w wykonywaniu zarządu.

Od chwili zajęcia dłużnik nie może zbywać ani zastawiać rzeczy, będących przynależnością zajętej nieruchomości, ani też żadnych płodów, pożytków, czynszów i praw, które są objęte zajęciem.

§  1. 
Sąd ustanawia zarządcą osobę, która zgadza się na przyjęcie zarządu i ma odpowiednie przygotowanie zawodowe do należytego sprawowania zarządu.
§  2. 
Zarządcą może być ustanowiony sam dłużnik, jeżeli daje dostateczną rękojmię należytego wykonywania zarządu.
§  3. 
Sąd na wniosek strony może z ważnych przyczyn usunąć zarządcę i ustanowić innego.
§  1. 
W razie powierzenia zarządu dłużnikowi sąd ustanowi nadzór nad zarządem i nadzór ten odda bądź instytucjom lub organizacjom gospodarczym, bądź nadzorcom, zamianowanym przez sąd.
§  2. 
Instytucja lub organizacja gospodarcza, której powierzono nadzór, w ciągu trzech dni wskaże osobę, upoważnioną do działania w jej imieniu i pod jej odpowiedzialnością. Do osoby tej stosuje się przepisy dotyczące nadzorców, jeżeli kodeks niniejszy nie stanowi inaczej.

Nadzorcą sądowym nie może być osoba, pozostająca do dłużnika w takim stosunku osobistym, jaki by uzasadniał wyłączenie sędziego.

§  1. 
Nadzorca sądowy sprawuje nadzór nad prowadzeniem gospodarstwa. Ma on prawo w każdym czasie badać stan gospodarstwa i czynności zarządu oraz przeglądać księgi, zapiski i inne akta gospodarcze dłużnika. O spostrzeżonych wykroczeniach dłużnika przeciwko jego obowiązkom nadzorca powinien donieść natychmiast sądowi.
§  2. 
W zakresie swych czynności nadzorca powinien stosować się do poleceń sądu.
§  1. 
Dłużnik, który jest zarządcą, powinien stosować się do zarządzeń nadzorcy sądowego co do wykonywania zarządu, jeżeli nie są sprzeczne z poleceniami sądu.
§  2. 
Wszystkie swoje wnioski, oświadczenia, sprawozdania i rachunki dłużnik składa za pośrednictwem nadzorcy, który je zaopatrzy w swoje oświadczenie.
§  3. 
Wszelkie zawiadomienia, uskuteczniane dłużnikowi jako zarządcy sądowemu, powinny być dokonywane jednocześnie nadzorcy.
§  1. 
Komornik na polecenie sądu wprowadza zarządcę w zarząd nad nieruchomością.
§  2. 
Również zarządca może sam objąć zarząd na podstawie upoważnienia, wydanego na piśmie przez sąd.

Po ustanowieniu zarządcy komornik zawiadomi wskazane przez wierzyciela osoby, aby świadczenia, przypadające od nich tytułem dochodu z nieruchomości, objętej zarządem przymusowym, tak zaległe jak i przyszłe, uiszczały do rąk zarządcy. W zawiadomieniu komornik uprzedzi, że uiszczenie do rąk dłużnika nie będzie ważne w stosunku do wierzyciela.

§  1. 
Zarządca obowiązany jest wykonywać czynności potrzebne do podtrzymania prawidłowego gospodarstwa i korzystnego użytkowania nieruchomości, poddanej zarządowi przymusowemu. Ma on prawo do pobierania zamiast dłużnika wszelkich pożytków i dochodów z nieruchomości, spieniężania zbędnych dla gospodarstwa pożytków oraz prowadzenia spraw, które przy wykonywaniu zarządu okażą się potrzebne.
§  2. 
Zarządcy wolno zaciągać tylko takie zobowiązania, które mogą być zaspokojone z dochodów i są usprawiedliwione zwykłym trybem gospodarowania.
§  3. 
Czynności, poza zwykły zarząd wykraczające, zarządca może wykonywać tylko za zgodą stron, a w jej braku - za zezwoleniem sądu, który przed wydaniem postanowienia wysłucha wierzyciela, dłużnika i zarządcę, chyba że zwłoka groziłaby szkodą.

Zarząd przymusowy nie ma wpływu na umowy najmu lub dzierżawy, istniejące w chwili jego ustanowienia. Zarządcy wolno jednak wypowiadać tego rodzaju umowy pod warunkami w tej mierze obowiązującymi oraz zawierać umowy na czas, przyjęty miejscowym zwyczajem. Do wydzierżawienia nieruchomości wymagana jest zgoda stron, a w jej braku - zezwolenie sądu.

§  1. 
Zarządca składa sądowi w wyznaczonych terminach sprawozdania ze swoich czynności jak również sprawozdania rachunkowe, usprawiedliwione dokumentami, corocznie z końcem roku, a nadto po ukończeniu zarządu.
§  2. 
Po rozpoznaniu sprawozdań zarządcy i po wysłuchaniu wierzyciela, dłużnika i zarządcy sąd ustala pozycje rachunkowe, które uzna za usprawiedliwione. Na postanowienie sądu służy zażalenie.
§  1. 
Zarządca, jeżeli nie jest nim dłużnik, ma prawo do wynagrodzenia, które mu oznaczy sąd stosownie do trudów przez niego poniesionych, oraz do zwrotu wydatków, które z własnych funduszów z powodu zarządu wyłożył.
§  2. 
Dłużnik, który jest zarządcą, nie ma prawa do wynagrodzenia za prowadzenie powierzonego mu zarządu. Może on tylko pokrywać z plonów, pożytków i dochodów z nieruchomości najkonieczniejsze potrzeby swoje i swojej rodziny w mierze, którą oznaczy sąd, oraz wydatki swoje związane z zarządem.
§  3. 
Instytucje i organizacje, którym został powierzony nadzór, mają prawo do zwrotu wydatków, połączonych z wykonywaniem nadzoru.
§  4. 
Nadzorca, bezpośrednio mianowany przez sąd, ma ponadto prawo do skromnego wynagrodzenia za swoje czynności.
§  1. 
Zarządca i nadzorca traci prawo do wynagrodzenia i zwrotu poniesionych kosztów, jeżeli nie zażąda ich w ciągu miesiąca po ustąpieniu z zarządu lub nadzoru.
§  2. 
Roszczeń powyższych nie można dochodzić powództwem.

Na postanowienie sądu co do wynagrodzenia za sprawowanie zarządu lub nadzoru i co do zwrotu poniesionych kosztów służy zażalenie.

§  1. 
Jeżeli prowadzenie zarządu wymaga kosztów, na których pokrycie nie wystarczają na razie dochody bieżące, sąd postanowi, żeby wierzyciel w ciągu tygodnia złożył zarządcy odpowiednią kwotę.
§  2. 
Jeżeli wierzyciel temu zadość nie uczyni, egzekucja będzie umorzona.
§  1. 
Z dochodów pokrywa zarządca bezpośrednio konieczne wydatki, połączone z zarządem, w następującej kolejności:
1)
koszty egzekucyjne, a mianowicie: nie uiszczone w toku postępowania opłaty sądowe, koszty doręczeń oraz koszty zarządu przymusowego;
2)
należności pracowników zatrudnionych w nieruchomości, której zarząd dotyczy, lub w przedsiębiorstwach, znajdujących się na tej nieruchomości i należących do dłużnika, tak bieżące jak i zaległe z ostatniego roku przed ustanowieniem zarządu;
3)
podatki i inne daniny publiczne, należne z nieruchomości, której zarząd dotyczy, bieżące i zaległe za ostatnie dwa lata przed ustanowieniem zarządu wraz z wszystkimi dodatkami, odsetkami i kosztami egzekucji;
4)
należności instytucyj ubezpieczeń społecznych, powstałe z tytułu ubezpieczenia pracowników, wymienionych w pkt 2), tak bieżące jak i zaległe za rok ostatni przed ustanowieniem zarządu;
5)
należności z tytułu umów ubezpieczenia, które ponosić ma dłużnik, jeżeli umowy te dotyczą nieruchomości oddanej w zarząd, jej przynależności lub płodów i pożytków zarządem objętych;
6)
odsetki, raty amortyzacyjne, renty i inne powtarzające się należności z wierzytelności i praw hipotecznie zabezpieczonych, przypadające podczas zarządu przymusowego oraz zaległe za ostatnie dwa lata przed ustanowieniem zarządu w kolejności stosownie do zabezpieczenia, służącego im w myśl przepisów prawa rzeczowego;
7)
podatki i inne daniny publiczne, nie wymienione w pkt 3) i 4), przypadające od dłużnika i zaległe za rok ostatni przed ustanowieniem zarządu przymusowego.
§  2. 
Należności, wymienione w pkt 6) i 7) § 1, zarządca może uiścić jedynie wtedy, gdy służy im niewątpliwie pierwszeństwo przed prawem wierzyciela egzekwującego.
§  1. 
Zarządca ma prawo pobrać z dochodu przyznane mu przez sąd wynagrodzenie.
§  2. 
Za należności, przypadające zarządcy z tytułu zarządu, odpowiada przed nim również wierzyciel.
§  1. 
Nadwyżka dochodów, pozostała po pokryciu wydatków, użyta będzie przez zarządcę na zaspokojenie wierzyciela egzekwującego.
§  2. 
Jeżeli jest kilku wierzycieli egzekwujących, a uzyskana nadwyżka nie wystarcza na zaspokojenie wszystkich, zarządca składa ją do depozytu sądowego celem podziału.
§  3. 
Również w tym przypadku sąd może jednak upoważnić zarządcę, aby nadwyżki dochodów wpłacał do instytucji kredytu długoterminowego na pokrycie jej należności, jeżeli zarząd przymusowy został ustanowiony na rzecz tej instytucji, celem ściągnięcia należności z tytułu pożyczek, udzielonych w listach zastawnych lub obligacjach, a należnościom tym służy niewątpliwie pierwszeństwo przed prawem innych wierzycieli egzekwujących.
§  1. 
Zarządca jest odpowiedzialny za należyte pełnienie nałożonych nań obowiązków wobec wierzyciela, dłużnika i wszystkich uczestników.
§  2. 
Dłużnik, któremu powierzono zarząd jego majątku, jest pod względem odpowiedzialności za ten zarząd zrównany z zarządcą cudzego mienia.
§  3. 
Zarządca, który bez usprawiedliwiającej go przyczyny w terminie oznaczonym nie złoży przepisanego sprawozdania lub nie spełni innych przez sąd wydanych poleceń, może być usunięty z zarządu i stosownie do okoliczności skazany na grzywnę do siedmiuset pięćdziesięciu złotych.
§  1. 
Do zarządu przymusowego ułamkowej części nieruchomości stosuje się odpowiednio przepisy o zarządzie całej nieruchomości. Zarządca jednak działa tylko w granicach praw dłużnika jako współwłaściciela.
§  2. 
O zarządzie przymusowym ułamkowej części należy zawiadomić także pozostałych współwłaścicieli nieruchomości.