Dział 4 - Płace i wymiar godzin pracy. - Karta praw i obowiązków nauczyciela.
Dziennik Ustaw
Dz.U.1972.16.114
Akt utracił moc Wersja od: 1 lutego 1982 r.
DZIAŁ IV.
Płace i wymiar godzin pracy.
Płace i wymiar godzin pracy.
Płace.
Płace.
1.
Wprowadza się od dnia 1 maja 1972 r. nowy system uposażeń nauczycieli i nauczycieli akademickich wraz z podwyżką płac.2.
Wynikająca ze zmiany systemu uposażeń podwyżka płac zostanie zrealizowana w pięciu następujących etapach:- etap I - od 1 maja 1972 r.,
- " II - od 1 września 1973 r.,
- " III - od 1 września 1974 r.,
- " IV - od 1 września 1975 r.,
- " V - od 1 września 1976 r.
1.
Uposażenie nauczycieli i nauczycieli akademickich składa się z uposażenia zasadniczego i dodatków.2.
Wysokość uposażenia zasadniczego uzależniona jest od posiadanego przez nauczyciela i nauczyciela akademickiego poziomu wykształcenia, stażu pracy pedagogicznej i zajmowanego stanowiska, a dodatków - od wykonywanej funkcji, warunków pracy i osiąganych wyników pracy.Nauczyciel i nauczyciel akademicki awansuje do wyższego szczebla uposażenia zasadniczego co 4 lata. Okres wyczekiwania na osiągnięcie najwyższego szczebla, zróżnicowany według stanowisk, nie może przekraczać 24 lat pracy pedagogicznej.
1.
Dodatek funkcyjny przysługuje nauczycielom i nauczycielom akademickim, których powołano do pełnienia funkcji kierowniczych.2.
Dodatek funkcyjny przysługuje również nauczycielom i nauczycielom akademickim, którym zlecono pełnienie obowiązków kierowniczych w zastępstwie nauczycieli i nauczycieli akademickich powołanych do pełnienia funkcji kierowniczych. W tych wypadkach prawo do dodatku powstaje od pierwszego dnia miesiąca po upływie jednomiesięcznego okresu pełnienia tych obowiązków i gaśnie z dniem pierwszym miesiąca następującego po zaprzestaniu pełnienia tych obowiązków.1.
Nauczycielowi i nauczycielowi akademickiemu przysługuje tylko jeden dodatek funkcyjny, a w razie zbiegu tytułów do dwóch lub więcej dodatków przysługuje dodatek wyższy, jednakże rektorowi, prorektorowi, dziekanowi i prodziekanowi przysługuje dodatek z tytułu pełnienia tej funkcji niezależnie od dodatku funkcyjnego z tytułu pełnienia drugiej funkcji kierowniczej w szkole wyższej.2.
Właściwy minister w porozumieniu z Ministrami: Oświaty i Wychowania lub Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki może określić inne wypadki, w których nie stosuje się ograniczenia uprawnień do dwóch dodatków funkcyjnych.3.
Nauczyciel i nauczyciel akademicki powołany do pełnienia funkcji kierowniczej na czas określony traci prawo do dodatku funkcyjnego z upływem tego okresu, a w razie wcześniejszego odwołania - z końcem miesiąca, w którym nastąpiło odwołanie.4.
W razie rozwiązania stosunku służbowego lub umowy o pracę prawo do dodatku funkcyjnego ustaje jednocześnie z ustaniem prawa do uposażenia.5.
Dodatek funkcyjny nie przysługuje w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków służbowych lub nie usprawiedliwionej nieobecności w pracy i w okresach, za które nie przysługuje uposażenie zasadnicze, oraz od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nauczyciel lub nauczyciel akademicki zaprzestał pełnienia z innych powodów obowiązków, do których przywiązany jest ten dodatek. W okresie niepełnienia obowiązków z powodu choroby dodatek przysługuje za okres nie przekraczający 6 miesięcy.Nauczycielom i nauczycielom akademickim posiadającym wysokie kwalifikacje i osiągającym wyróżniające wyniki w pracy dydaktyczno-wychowawczej lub naukowo-badawczej może być przyznany dodatek specjalny dla nauczycieli przodujących w pracy dydaktycznej i wychowawczej.
Nauczycielom i nauczycielom akademickim pracującym w trudnych warunkach albo w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych przysługuje dodatek służbowy.
1.
W szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, mogą być zlecane nauczycielom i nauczycielom akademickim godziny ponadwymiarowe.2.
W przewidzianych w ust. 1 wypadkach na realizację godzin ponadwymiarowych przez szkołę zgody udziela kurator okręgu szkolnego.3.
Przez godzinę ponadwymiarową rozumie się efektywnie przepracowaną godzinę zajęć dydaktycznych i wychowawczych powyżej obowiązującego tygodniowego wymiaru godzin pracy nauczyciela i nauczyciela akademickiego z uwzględnieniem przepisów art. 32 ust. 4 i 5.4.
Wynagrodzenie z tytułu godzin ponadwymiarowych wypłacane jest wyłącznie za efektywnie przepracowane godziny pod warunkiem wykonania przez nauczyciela i nauczyciela akademickiego tygodniowego obowiązującego wymiaru godzin dydaktycznych. Rozliczenie godzin ponadwymiarowych następuje w stosunku do nauczycieli za okres tygodniowy, w stosunku zaś do nauczycieli akademickich za okres roku akademickiego.5.
Kobiety w okresie od czwartego miesiąca ciąży lub mającej na utrzymaniu dziecko do lat 3 nie wolno zatrudniać w godzinach ponadwymiarowych bez jej zgody.Wysokość stawek uposażenia zasadniczego, dodatków, wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe, zasady zaszeregowania i awansowania oraz przyznawania dodatków do uposażenia nauczycieli i nauczycieli akademickich określa Rada Ministrów w drodze rozporządzenia.
Nauczyciele dyplomowani i profesorowie szkoły średniej zatrudnieni w szkołach podstawowych, średnich ogólnokształcących i zawodowych, osiągający wybitne rezultaty w pracy dydaktycznej i wychowawczej, mogą być nagradzani przez organy administracji szkolnej stopnia wojewódzkiego nagrodą specjalną w wysokości jedno lub dwumiesięcznego uposażenia. Warunkiem przyznania nagrody jest uzyskanie bardzo dobrej oceny przełożonej władzy szkolnej w okresie co najmniej czterech lat oraz udział wychowanków w olimpiadach przedmiotowych albo konkursach zawodowych, sportowych, artystycznych lub osiągnięcie przez nich odpowiednich rezultatów podczas egzaminów wstępnych do szkół wyższego szczebla, a ponadto w każdym wypadku - prowadzenie jednej z form zajęć wychowawczych.
Określone w ustawie i przepisach wydanych na podstawie art. 23 uposażenie zasadnicze nauczycieli i nauczycieli akademickich, wszystkie dodatki, wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe, wynagrodzenia dodatkowe za zajęcia dydaktyczne, nagrody, wszelkie wypłaty pieniężne i świadczenia rzeczowe, z wyjątkiem wynagrodzeń przewidzianych w art. 37 ust. 2, wolne są od podatku od wynagrodzeń i potrąceń na składkę emerytalną.
Przy pierwszym mianowaniu nauczyciel i nauczyciel akademicki nabywa prawo do uposażenia od dnia nawiązania stosunku pracy.
1.
Zmiana wysokości uposażenia w czasie służby z powodu mianowania (awansu) lub innych przyczyn następuje z dniem pierwszym najbliższego miesiąca kalendarzowego, jeżeli mianowanie (awans, inne przyczyny) nie nastąpiło od dnia pierwszego danego miesiąca kalendarzowego.2.
W razie zmiany miejsca służbowego, pociągającej za sobą zmianę wysokości uposażenia, prawo do uposażenia odpowiadającego nowemu miejscu służbowemu przysługuje od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego następującego po objęciu obowiązków służbowych na nowym miejscu, jeżeli objęcie tych obowiązków nie nastąpiło od dnia pierwszego danego miesiąca kalendarzowego.Prawo do uposażenia gaśnie:
1)
w razie śmierci nauczyciela lub nauczyciela akademickiego - z ostatnim dniem miesiąca kalendarzowego, w którym śmierć nastąpiła, 2)
w razie rozwiązania stosunku pracy w inny sposób - z ostatnim dniem tego miesiąca kalendarzowego, w którym stosunek pracy ustał. Przepis ten nie dotyczy osób, które dobrowolnie wystąpiły ze służby lub porzuciły pracę; osoby te powinny zwrócić odpowiednią część uposażenia za dni nie przepracowane.Nauczyciel i nauczyciel akademicki zachowuje prawo do uposażenia za czas usprawiedliwionej nieobecności, o ile przepisy ustawy nie stanowią inaczej.
1.
Uposażenie nauczycieli i nauczycieli akademickich, z wyjątkiem należności wymienionych w ust. 2, wypłaca się miesięcznie z góry w pierwszym dniu każdego miesiąca. Jeżeli dzień ten jest wolny od zajęć służbowych, wówczas wypłata uposażenia następuje w ostatnim dniu roboczym poprzedniego miesiąca.2.
Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe oraz inne wynagrodzenia, których wymiar może być ustalony jedynie na podstawie już wykonanych prac, wypłaca się miesięcznie lub jednorazowo z dołu.3.
Właściwe organy administracji państwowej obowiązane są zapewnić terminową wypłatę uposażeń nauczycieli i nauczycieli akademickich.W sprawach dotyczących:
1)
odpraw pośmiertnych, 2)
potrąceń z uposażenia, 3)
przedawnienia roszczeń z tytułu uposażenia oraz z tytułu innych świadczeń pieniężnych przewidzianych w ustawie- stosuje się przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1949 r. o uposażeniu pracowników państwowych.
Wymiar godzin pracy.
Wymiar godzin pracy.
1.
Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze zajęć ustala się według niżej podanej tabeli:| Nr kol. | Typ - rodzaj szkoły (placówki) | Tygodniowa liczba godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych |
| 1 | Szkoły podstawowe, z wyjątkiem podstawowych szkół specjalnych i szkół ćwiczeń | 26 |
| 2 | Szkoły podstawowe specjalne | 22 |
| 3 | Podstawowe szkoły ćwiczeń | 20 |
| 4 | Licea ogólnokształcące, w tym również licea ogólnokształcące specjalne | 22 |
| 5 | Szkoły zawodowe, licea pedagogiczne dla wychowawczyń przedszkoli, szkoły zawodowe specjalne, szkolenie rzemieślnicze w zakładach dla nieletnich: | |
| a) nauczyciele przedmiotów teoretycznych | 22 | |
| b) nauczyciele praktycznej nauki zawodu | 28 | |
| 6 | Szkoły artystyczne i inne placówki kształcenia artystycznego: | |
| a) nauczyciele przedmiotów artystycznych i ogólnokształcących | 22 | |
| b) nauczyciele praktycznej nauki zawodu | 28 | |
| 7 | Techniczne szkoły pedagogiczne: | |
| a) nauczyciele przedmiotów teoretycznych | 18 | |
| b) nauczyciele praktycznej nauki zawodu | 28 | |
| 8 | Studia nauczycielskie, studia kulturalno-oświatowe i bibliotekarskie | 15 |
| 9 | Świetlice szkolne | 36 |
| 10 | Internaty, świetlice dworcowe, ogrody jordanowskie | 42 |
| 11 | Przedszkola i inne placówki przedszkolne | 30 |
| 12 | Przedszkola specjalne | 22 |
| 13 | Zakłady wychowawcze: | |
| a) domy dziecka, domy młodzieży, domy wczasów dziecięcych oraz zakłady leczniczo-opiekuńcze dla dzieci | 36 | |
| b) zakłady specjalne, leczniczo-wychowawcze, zakłady rehabilitacji zawodowej inwalidów, placówki wychowawcze specjalne, zakłady poprawcze i schroniska dla nieletnich | 30 | |
| 14 | Poradnie wychowawczo-zawodowe, zajęcia pedagogiczne indywidualne i zespołowe prowadzone bezpośrednio z dziećmi i młodzieżą | 24 |
| 15 | Pałace młodzieży, młodzieżowe domy kultury oraz domy kultury dzieci i młodzieży: | |
| a) zajęcia prowadzone bezpośrednio z dziećmi i młodzieżą systemem pracownianym | 24 | |
| b) inne rodzaje zajęć | 42 |
2.
Obowiązkowy wymiar godzin zajęć bibliotekarzy szkolnych we wszystkich typach szkół ustala się na 36 godzin tygodniowo.3.
Nauczyciele szkół podstawowych o 1-5 nauczycielach obowiązani są do prowadzenia zajęć dydaktycznych w klasach łączonych w granicach do 36 godzin tygodniowo. Rada Ministrów określi zasady wynagradzania za godziny przekraczające wymiar określony w ust. 1.4.
Oprócz prowadzenia zajęć dydaktycznych w wymiarze określonym w ust. 1 nauczyciel obowiązany jest, w ramach przysługującego mu uposażenia zasadniczego, do pełnienia funkcji wychowawcy klasy, prowadzenia egzaminów, a ponadto: 1)
podejmowania i prowadzenia zajęć organizacyjno-wychowawczych (pozalekcyjnych), takich jak: opieka nad organizacją młodzieżową, pracownią, kołem zainteresowań, 2)
w wypadkach koniecznych spowodowanych absencją w pracy nauczycieli - do doraźnego zastępowania nieobecnych w pracy nauczycieli w wymiarze nie przekraczającym 2 godzin tygodniowo.Rozdziału zajęć, o których mowa w pkt 1 i 2, między nauczycieli dokonuje dyrektor szkoły stosownie do potrzeb organizacyjnych szkoły i kwalifikacji nauczycieli, przestrzegając zasady równomiernego obciążenia nauczycieli tymi zajęciami.
5.
Nauczyciel, dla którego ustalony plan zajęć w pewnych okresach roku szkolnego nauki nie wyczerpywał obowiązującego tego nauczyciela wymiaru zajęć dydaktycznych, powinien nauczać w odpowiednio większej liczbie godzin w innych okresach danego roku szkolnego. Praca wykonywana zgodnie z tak ustalonym planem zajęć nie jest pracą w godzinach ponadwymiarowych.6.
Dyrektorom i ich zastępcom oraz nauczycielom wykonującym inne funkcje kierownicze w szkołach (placówkach) obniża się wymiar obowiązkowych zajęć określony w ust. 1 w rozmiarach uzależnionych od wielkości i rodzaju szkoły oraz warunków jej pracy. Zasady udzielania i rozmiar zniżek, o których wyżej mowa, określa Minister Oświaty i Wychowania w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami.7.
Obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli szkół nie wymienionych w ust. 1, w tym również nauczycieli szkół korespondencyjnych i zaocznych, nauczycieli nauczających przedmiotów w różnym wymiarze godzin oraz zasady zaliczania do wymiaru godzin poszczególnych zajęć w szkoleniu korespondencyjnym i zaocznym określa Minister Oświaty i Wychowania w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami i Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.1.
Nauczyciele akademiccy obowiązani są do prowadzenia zajęć dydaktycznych i wychowawczych ze studentami oraz uczestnikami studiów i kursów prowadzonych przez szkoły wyższe, do kształcenia i wychowywania nowych kadr naukowych, a także do udziału w pracach organizacyjnych związanych z nauczaniem, wychowywaniem i badaniami naukowymi. Nauczyciele akademiccy wymienieni w art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. a) i b) obowiązani są ponadto do pracy naukowo-badawczej w zakresie planu badań naukowych. W ramach tych obowiązków nauczyciele akademiccy, z wyjątkiem wymienionych w ust. 2, obowiązani są prowadzić zajęcia dydaktyczne zaliczane w planach studiów do kategorii wykładów, ćwiczeń i zajęć lekcyjnych oraz innych zajęć dydaktycznych w wymiarze tygodniowym godzin obliczeniowych:1) profesorowie i docenci 7 godzin
2) adiunkci, starsi asystenci i asystenci 9 godzin
3) starsi wykładowcy 10 godzin
4) wykładowcy 12 godzin
5) lektorzy, nauczyciele przedmiotów obronnych, wychowania
fizycznego i innych przedmiotów oraz akompaniatorzy 18 godzin
6) nauczyciele umiejętności praktycznych 28 godzin
Sposób określania godzin obliczeniowych ustala Minister Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki.
2.
Obowiązkowy wymiar czasu pracy bibliotekarzy dyplomowanych ustala się na 36 godzin tygodniowo, a dyplomowanych pracowników dokumentacji naukowej oraz innych nauczycieli akademickich zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych nie prowadzących zajęć dydaktycznych na 42 godziny tygodniowo.3.
Na wykonanie określonego w ust. 1 wymiaru zajęć zaliczane są nauczycielowi akademickiemu efektywnie wykonane przez niego zajęcia dydaktyczne, które wynikają z programu nauczania.4.
Wymiar innych obowiązkowych zajęć nauczycieli akademickich w zakresie zadań wymienionych w art. 3 ust. 3 i 4, zasady zaliczania do obowiązkowego wymiaru godzin dydaktycznych zajęć prowadzonych na studiach doktoranckich i podyplomowych, na studiach zaocznych i w zamiejscowych jednostkach organizacyjnych szkoły wyższej, w terenowych punktach konsultacyjnych, na ćwiczeniach terenowych oraz liczebność grup studenckich - ustala właściwy minister w porozumieniu z Ministrem Nauki, Szkolnictwa Wyższego i Techniki i Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych.5.
Do nauczycieli akademickich stosuje się odpowiednio przepisy art. 32 ust. 5.1.
Właściwy minister albo upoważniony przez niego organ może obniżyć zatrudnionemu w pełnym wymiarze godzin nauczycielowi i nauczycielowi akademickiemu wymiar godzin zajęć obowiązkowych na czas określony lub do odwołania ze względu na stan zdrowia, kształcenie się lub doskonalenie, wykonywanie pracy naukowej albo prac zleconych przez władze szkolne, oddelegowanie do pracy w innej szkole wyższej lub jednostce naukowo-badawczej, zajmowanie stanowiska w administracji szkolnej albo ze względu na szczególne warunki pracy nauczyciela i nauczyciela akademickiego w szkole lub szkole wyższej.2.
Obniżenie wymiaru zajęć nie może spowodować zmniejszenia uposażenia ani ograniczenia innych uprawnień nauczyciela i nauczyciela akademickiego.3.
Nauczyciel i nauczyciel akademicki korzystający z obniżonego wymiaru godzin nie może pobierać dodatkowego wynagrodzenia z tytułu godzin ponadwymiarowych z wyłączeniem zniżek, o których mowa w art. 32 ust. 6.1.
Nauczyciel akademicki może być zwolniony od zajęć dydaktycznych i organizacyjnych dla prowadzenia pracy naukowej. Zwolnienia na okres nie przekraczający jednego roku udziela rektor, a na czas dłuższy - właściwy minister na wniosek rektora.2.
Profesor zwyczajny, profesor nadzwyczajny lub docent, który ukończył 65 lat życia, może być na swój wniosek lub na wniosek rektora albo też po zasięgnięciu opinii rektora zwolniony przez właściwego ministra od obowiązków dydaktycznych i organizacyjnych.3.
Przepis art. 34 ust. 2 stosuje się odpowiednio do zwolnień od zajęć dydaktycznych i organizacyjnych, o których mowa w ust. 1 i 2.
Dodatkowe zatrudnienie.
Dodatkowe zatrudnienie.
1.
Nauczyciel i nauczyciel akademicki może poza swoimi zajęciami obowiązkowymi podjąć dodatkowe zatrudnienie zarobkowe, nie kolidujące z jego obowiązkami, po uprzednim uzyskaniu zezwolenia tylko na prace dydaktyczne, wychowawcze, naukowe, artystyczne, usługowo-lecznicze, w administracji oświatowej lub doradztwo naukowo-techniczne.2.
Zezwolenia na podjęcie dodatkowego zatrudnienia zarobkowego udziela: 1)
profesorom i docentom - właściwy minister na wniosek lub po zasięgnięciu opinii rektora, 2)
pozostałym nauczycielom akademickim - rektor po zasięgnięciu opinii dziekana, 3)
nauczycielom - bezpośrednio przełożony organ administracji szkolnej po zasięgnięciu opinii dyrektora szkoły.3.
Zasady udzielania zezwolenia na dodatkowe zatrudnienie zarobkowe oraz wypadki, w których nie jest wymagane takie zezwolenie, określa właściwy minister.1.
Nauczyciele akademiccy zajmujący równocześnie stanowiska w organach władzy, wymiaru sprawiedliwości i administracji państwowej z wyboru albo zajmujący stanowiska, na które powołuje Rada Państwa, Przewodniczący Rady Państwa, Rada Ministrów lub Prezes Rady Ministrów - poza przysługującym uposażeniem na zajmowanym stanowisku otrzymują z tytułu pracy w szkole wyższej wynagrodzenie zryczałtowane w wysokości nie przekraczającej 50% uposażenia zasadniczego odpowiadającego zajmowanemu stanowisku w szkole wyższej.2.
Wynagrodzenie za prace wykonywane przez nauczycieli akademickich na podstawie umowy o dzieło lub umowy zlecenia w ramach współpracy między szkołami wyższymi i jednostkami gospodarki uspołecznionej określa Rada Ministrów. Maksymalna wysokość tego wynagrodzenia powinna być w zależności od zajmowanego stanowiska ustalona w wysokości od 50% do 100% uposażenia zasadniczego nauczyciela akademickiego w stosunku rocznym.